«Astronauci»

CZкœж PIERWSZAKOSMOKRATOR

BOLID SYBERYJSKI30 CZERWCA 1908 roku dziesi¹tki tysiкcy mieszkaсcуw œrodkowej Syberii mog³y obserwowaж niezwyk³e zjawisko przyrody. Wczesnym rankiem tego dniu pojawi³a siк w niebie, oœlepiaj¹co bia³a kula, ktуra z nadzwyczajn¹ szybkoœci¹ mknк³a z po³udniowego wschodu na pу³nocny zachуd. Widziana by³a w ca³ej guberni jenisiejskiej, rozpoœcieraj¹cej siк na przestrzeni z gуr¹ piкciuset kilometrуw. W strefie jej przelotu dygota³a ziemia, dzwoni³y szyby, tynk opada³ ze œcian, mury siк rysowa³y, zaœ w miejscowoœciach odleglejszych, gdzie bolid nie by³ widoczny, s³yszano potк¿ny ³oskot, ktуry wywo³a³ powszechne przera¿enie. Wielu ludzi s¹dzi³o, ¿e nadchodzi koniec œwiata; robotnicy w kopalniach z³ota porzucili pracк, trwoga udzieli³a siк nawet zwierzкtom domowym. W kilka chwil po znikniкciu ognistej masy podniуs³ siк za horyzontem s³up ognia i nast¹pi³a poczwуrna detonacja, s³yszalna w promieniu 750 kilometrуw.Wstrz¹s skorupy ziemskiej zarejestrowa³y sejsmografy wszystkich stacji Europy i Ameryki, a fala powietrzna, wywo³ana wybuchem, posuwaj¹c siк z szybkoœci¹ dŸwiкku, dotar³a do odleg³ego o 970 kilometrуw Irkucka po godzinie, do Poczdamu, odleg³ego 5000 kilometrуw, po 4 godzinach 41 minutach, do Waszyngtonu po 8 godzinach, i wreszcie w Poczdamie spostrze¿ono j¹ ponownie po 30 godzinach 28 minutach, gdy obieg³szy doko³a kulк ziemsk¹ wrуci³a po przebyciu 34 920 kilometrуw.Podczas najbli¿szych nocy pojawi³y siк w œrednich szerokoœciach Europy samoœwiec¹ce ob³oki o niezwyk³ym, srebrnym blasku, tak silnym, ¿e uniemo¿liwi³ niemieckiemu astronomowi Wolfowi w Heidelbergu fotografowanie planet. Gigantyczne masy rozproszonych cz¹stek, wyrzucone eksplozj¹ w najwy¿sze warstwy atmosfery, dotar³y po kilku dniach do drugiej pу³kuli. W tym w³aœnie czasie astronom amerykaсski Abbot bada³ przejrzystoœж atmosfery i zauwa¿y³, ¿e pogorszy³a siк ona znacznie z koсcem czerwca. Przyczyna tego zjawiska by³a mu podуwczas nie znana.