«На вуліцы Карла Маркса з Паэтам»

Мікола Купрэеў

НА ВУЛІЦЫ КАРЛА МАРКСА 3 ПАЭТAM

Аповесць

Ён быў яшчэ зусім маленькі, гэты сабачка - кругленькі, лабасценькі, пад колер попелу, з белай плямкай над правым вокам і з белым кончыкам кароткага хвосціка. Сустрэліся мы ля дзвярэй гасцініцы. Я выйшаў на ганак з сумкай у руцэ (а там - ручнік, мыла, газеты ) - сабраўся гэтай раніцай, як і ўчора, на рэчку, з берага памыцца, пасядзець там на камені-валуне, пачытаць дый проста паглядзець на ваду, дыхнуць паветрам, яно там настоенае на аеры, расцы і мяце.

Ён сядзеў у куточку ля бетоннага вушака і насцярожана глядзеў мне ў вочы сваімі цёмнымі вачынкамі. Але, мусіць, сабачым розумам уцяміў, што я ў гэтым доме не гаспадар, а, як і ён, прыблуда, - таму вільнуў хвосцікам, прыўзняў пыску і ціха віскнуў: маўляў, можа, не ўдарыш, не прагоніш. Я сеў на прыступку, працягнуў руку ў яго бок - хацеў пагладзіць, а ён, дурненькі, убіўся задком у куток, падняў лапку і махнуў ёю на руку, як на муху-назолу, і вуркатнуў. Я пасміхнуўся, маўляў, не бойся, не ўдару, не праганю. Ён гэта зразумеў, таму выцягнуў шыйку і, не спускаючы з мяне вока, лізнуў у палец цёплым ружовым язычком. I калі я раптам на хвіліну задумаўся, сабачка зноў вуркатнуў: ну, чаго ж ты, чалавек, душу маю сабачую развярэдзіў і - усяго толькі? Не мог жа я яму давесці, пра што я задумаўся. А задумаўся я таму, што ўспомніў іншы цёплы і ружовы язычок - маленькага цяляці ў даўнім-даўнім і такім далёкім хляве на дзедавым падворку, такога маленькага, што яно яшчэ і ног сваіх адужаць не магло, каб паставіць і толькі прутка шоргала імі па саломе, пад каровай.

Я сышоў з ганка, азірнуўся: сабачка, пераваліўшыся з прыступкі на прыступку, торкнуўся пыскай мне ў калашыну.

Шчаня, падумаў я, не паспела яшчэ здаволіцца ласкай маткі-сучкі, таму й горнецца да ўсяго жывога.

Калі я зрабіў крок, асцярожна, каб не наступіць яму на лапку, сабачка завішчаў так прарэзліва, што ажно варона ў паветры махнулася ўбок і ўверх, і я пачуў, як ён халодным носікам тыцнуўся мне ў скуру пад калашыной. Я стаяў нерухома. Ён апусціў мордачку, прыціснуў да цэментаванай дарожкі і знізу ўдумна глядзеў мне ў вочы. I тады я сказаў яму: