«Доўгая сьмерць Крынак»

775

Описание

У сваёй кнізе “Доўгая сьмерць Крынак” аўтар прарочыць смерць сваёй малой радзімы, прарочыць яе апакаліпсіс. Мясцовасць Крынкі, невялікае мястэчка, якое прытулілася да польска-беларускай мяжы, мае сваю доўгую і вельмі пакручастую гісторыю. Жылі тут некалі побач сябе беларусы, палякі, габрэі, татары. Сёння габрэяў няма, засталася толькі памяць у выглядзе старой сінагогі, кіркута і ўрыўкаў чалавечай памяці. Але памяць гэта памірае разам з тымі, хто жыў тады. Крынкі былі мястэчкам, горадам, пасля вёскай, цяпер ізноў горад, а насамрэч, мястэчка. Нараджаецца штораз менш дзяцей, штораз больш людзей памірае, а разам з імі паміраюць і самі Крынкі. Аптымісты спадзяюцца на тое, што сітуацыя зменіцца, што моладзь з Крынак выязджаць перастане, застанецца на Бацькаўшчыне. Не забудзе матчыну мову. Крынкі вярнуць сабе былы росквіт. Мары... Крынкі паміраюць вельмі павольнай смерцю, таксама, як памірае большасць падляскіх вёсак. З іх пакрысе адыходзіць жыццё, з дня на дзень, з адыходам кожнага чарговага старажыла. І гэтае паміранне баліць, асабліва баліць, калі гэта твая родная мясціна, калі ты...

1 страница из 187
читать на одной стр.

Настроики

Фон текста:

Текст
Текст
Текст
Текст

Аа
Roboto
Аа
Garamond
Аа
Fira Sans
Аа
Times

Доўгая сьмерць Крынак (fb2) - Доўгая сьмерць Крынак 745K скачать: (fb2) - (epub) - (mobi) - Сократ Янович Сакрат ЯновічДОЎГАЯ СЬМЕРЦЬ КРЫНАК

Падрыхтаванае на падставе: Сакрат Яновіч, Доўгая сьмерць Крынак. Апавяданьні, аповесьць, — Беласток-Бельск: Выданьне фірмы АМЭГА, 1993. — 262 с.

Рэдактар: Ян Максімюк

АПАВЯДАНЬНІ Восеньскае сонца

Жылі сабе дзед з бабаю: Рыгор з Карусяю. Рыгор застудзіўся ў капаньне бульбы. Паліла гарачка.

— Дзе сын? Дзе мой сын? — трызьніў ён.

Пры памяці маўчаў.

Выў сабака. Месяц выскаліўся ў вакне, бы злыдзень. Каруся выйшла на ганак. Зьнізу, ад зямлі, пацягнула каплічным холадам — сівеў прымаразак. Вялікая Мядзьведзіца сядала на загуменьні, а неба заплывала мацнеючай яснотаю.

Дрыпаючы ў склеп па бульбу сьвіньням, Каруся думала: дачка далёка, сын у Беластоку. Да дачкі нічога ня мела — дочкі йдуць туды, куды іх бяруць.

Заграбаючы ў кошык бульбіны, праклінала здухамэнтамі жыцьцё.

Хтосьці — пачула — адчыніў дзьверы ў хлеў. Каруся вылезла са склепу й паглядзела: у дзьвярох Рыгор.

— Чаго цябе выперла з ложка! — закрычала.

Рыгор не адвярнуўся; Каруся падыйшла, каб накрычаць на яго. І змаўчала: ён плакаў.

Зьбягаліся куры, бляялі авечкі, рыкала карова. Каруся павяла Рыгора ў хату, паклала яго ў пасьцель. Яна першы раз не тлуміла сабе галавы галасамі галоднай гаспадаркі. Заціхла ля Рыгоравай галавы. Яе вочы мілавалі Рыгора й па-за ім ня бачылі ды ня помнілі нічога.

Сьвятлела раніца.

Дзеці з Гаркавіч

Мы ехалі ў Гаркавічы. Каня паганяў дзядзька.

— Горача! — маці скінула з плячэй хустку, яе чорны колер пасівеў ад пылу.

Бацька гутарыў зь дзядзькам:

— ...Кажаш, на Пятра й Паўла будзе па ўсім?..

Пясок сыпаўся з колаў, трашчаў. Пад Паповаю гарою бліскала азерца, якое абступілі купы аеру.

— Піць, маманька! — мне здакучыла смага. Маці зазірнула ў мае вочы, адвярнулася й страсанула хустку над сьцежкаю. Па яе жылістай шыі сцякаў пот.

— Паганяйце, мужчыны, каня! Няма чым дыхаць, — хусту яна складвала роўненька, рог з рогам. — Бацьку, не расьсядайся так! — Ён забываў, што не адзін тут.

— Пяску, во, па калодкі, — адказваў для маці дзядзька. — Но-оо, буланая!.. На Пятра й Паўла напэўна... — дагаворваў бацьку пра жніво, пшанічным голасам.