«Практыкаванні»

Сяргей Дубавец

ПРАКТЫКАВАННІ

Проза, эсэ, крытыка

Проза

«...ПАСЯРОД ВЕСКІ СТАЯЎ ЧАЛАВЕК...»

Пасярод вёскі стаяў чалавек. Занадта звычайны, каб я мог назваць яго дзіўным. Таму — крыху дзіўны чалавек стаяў пасярод вёскі. Але не менш дзіўна ён выглядаў бы i пасярод места. Вясковы — не вясковы, гарадскі — не гарадскі. Невядома, што за чалавек.

Ён стаяў пахіліўшыся наперад. Гэтак становяцца людзі, якіх жыццё зрабіла дзейнымі, не спытаўшыся ў ix саміх. Хоць, можа, яны й самі былі б не супраць... На твары ў чалавека адбілася пакута. Ці, магчыма, ён перад тым доўга глядзеў на сонца.

Цяпер сонца ўжо села, i наўкола былі толькі неба з маляўнічымі міражамі, толькі зялёныя ўтравелыя пйгоркі, на якіх пасвіліся чорныя коні, толькі белы аднапавярховы будынак з няўцямным надпісам ці то "Ваня", ці то "Баня".

Міма чалавека па дарозе праходзілі людзі.

— Ты не Шашаль? — спытаўся нейкі дзед.

— Не,— усміхнуўся чалавек.

За людзямі ішлі каровы. У адной, сівой, з разматляных цыцак выцякала ў пыл малако.

— Ты не Жук? — спыталася ў чалавека цётка-пастырка.

— Не,— усміхнуўся чалавек.

Чалавек раз-пораз паціраў сваё няголенае падбароддзе, паглядаў на свае заплямленыя чаравікі, мацаў, калі нікога не было блізка, паміж ног, дзе ў нагавіцах разышлося шво. У роце яму не так каб балеў, але муляў зуб...

Чалавек увесь час нспружана адчуваў гэта: i няголенасць, i дзірку паміж ног, i зуб. Магчыма, тое напружанне i была прысутнасцю ў ім жыцця.

A міма ўсё праходзілі людзі, усе пыталіся ў яго: "Ці не Жук? Ці не Павук?" I ішлі рэйсавыя автобусы. Яны прыпыняліся каля чалавека i газавалі далей. А ён усё стаяў ды стаяў. Надыходзіла ноч.

Чаму ен не ішоў куды i не ехаў? Можа, аглядаў прыгажэнны адвячоркавы краявід? Ці — кагосьці чакаў? А можа, ніхто i нідзе не чакаў яго?

Пра што ен сабе думаў?

Не ведаю. Той чалавек — гэта быў я.

ВЕРА Ў СЯБЕ

1.

Мая мілая, мілая Вяргіня.