«Пошукі прытулку»

Падрыхтаванае на падставе: Шамякін Іван, Пошукі прытулку. Аповесці, — Мінск: Юнацтва, 2001. — 350 с.

Рэдактар: Аніська У. М.

Copyright © by Kamunikat.org

Любовь — благо, быть любимым — счастье. Какое странное и верное слово, что муж и жена (если они живут духовно) не двое, а одно существо.

Пасля таго ўжо, як я праводзіў у апошні шлях маю незабыўную Машу, жонку i найлепшага сябра, я прачытаў у Буніна, здаецца, у «Деревне», герой чытае ў свяшчэннай кнізе (няма, аднак, зноскі, з якога гэта Евангелля ці апостальскага паслання): «Плачу и рыдаю, егда помышляю смерть и вижу в гробе лежащую по образу божию созданную нашу красоту, безобразную, безгласную, не имеющую вида...»

Уразіла моцна, але згадзіцца, што ў труне ляжала безобразное, я не мог i не магу дагэтуль, хоць учора адбыліся саракавіны. I ў труне, пасля сямі месяцаў (як выяўлена хвароба) цяжкой невылечнай хваробы — лейкоза — яна была для мне прыгожай. Я халадзею ад уяўлення магілы. Але бачу яе ва ўсіх сваіх успамінах, думах толькі жывой — по «образу божию созданную красоту».

Больш імпануюць мне словы, якія пачуў у пасрэдным фільме «Командор и Анна»; там драматург суцяшае ўдаву загінуўшага на атамных выпрабаваннях героя: «Калі з двух людзей, што кахаюць адзін аднаго, жывы застаецца адзін, гісторыя ix жыцця, ix кахання прадаўжаецца».

Гэта праўда. Гісторыя нашага з Машай кахання, любові, жыцця прадаўжаецца, пакуль я хаджу па зямлі i магу трымаць у руцэ пяро. I гэта дае мне права напісаць яе: гісторыю нашу. Для дзяцей, унукаў, для усіх, хто кахае, хто будзе кахаць — для тых, хто зліецца ў «одно существо».

Ёсць яшчэ адна прычына для такога вельмі цяжкога па душэўным стане майго сачынення.

На памінальным абедзе ў дзень пахавання я сказаў, якой бясцэннай i незаменнай Маша была памочніцай у маёй пісьменніцкай працы: перадрукавала не адзін дзесятак тысяч старонак рукапісаў (я пішу ад рукі, не асвоіў машынку — не было патрэбы), перачытала гэтыя ж тысячы старонак карэктур, i неаднойчы, некаторыя па некалькі разоў пры перавыданнях, я карэктуру перавыданняў не чытаў — шкадаваў часу, ён патрэбны быў для напісання новага, я жыў, калі сачыняў новы раман, аповесць, п'есу.

Пасля мяне выступіў Іван Навуменка i сказаў: