«Дзесяць вякоў беларускай гісторыі (862-1918)»

Падзеі. Даты. Ілюстрацыі.

Падрыхтаванае на падставе: Уладзімір Арлоў, Генадзь Сагановіч, Дзесяць вякоў беларускай гісторыі (862—1918): Падзеі. Даты. Ілюстрацыі. Вільня: Наша Будучыня, 2002.— 223 с. Выданьне трэцяе.

Рэдактар: Ян Запруднік

© Інтэрнэт-версія: Камунікат.org, 2008

Землі цяперашняй Беларусі засяляліся першабытнымі людзьмі яшчэ ў эпоху каменнага веку. Першыя насельнікі маглі зьявіцца тут ужо паміж 100 і 40 тысячамі гадоў таму. Тады яны жылі яшчэ статкам, умелі адно здабываць агонь, гатаваць на ім ежу ды бараніцца ад драпежнікаў. Аднак болыы пэўна архэолягі гавораць пра асваеньне сучаснай тэрыторыі краманьёнцам у эпоху позьняга каменнага веку. Людзі, якія прыйшлі сюды не раней, чым 40 тысяч гадоў таму, арганізаваліся ў родавыя супольні. Кожны род улучаў у сябе ўсіх кроўных сваякоў па матчынай лініі, а некалькі блізкіх родаў аб'ядноўваліся ў племя, якое мела сваю тэрыторыю, агульную мову, саманазоў, звычаі. Плямёны першабытных людзей сталі зародкамі першых этнічных супольнасьцяў.

Прыкладна 5—10 тысяч гадоў таму абшары Беларусі былі яшчэ пад ледавіком або тундрай. Рэдкія насельнікі палявалі на буйную жывёлу, выраблялі з крэменю наканечнікі для дзідаў, нажы ды скрабкі. Калі ж ледавік адступіў на поўнач, гэтыя землі паступова пакрыліся густымі лясамі, сеткаю рэк і азёраў, усталяваўся цёплы і вільготны клімат. Навучыўшыся карыстацца лукам ды лавіць рыбу, людзі хутка расьсяліліся па абшарах усяе Беларусі. Аднак колькасьць іх тады яшчэ, бадай, не пераўзыходзіла некалькі тысяч.