«Доўгае развітанне»

Таццяна МУШЫНСКАЯ

ДОЎГАЕ РАЗВІТАННЕ

АПОВЕСЦЬ У МАНАЛОГАХ І ДЫЯЛОГАХ

Частка першая

Дом

На сцяне Надзінага пакоя вісіць афіша. З партрэтам і назвай праграмы па-французску. Афіша яе сольных канцэртаў на поўдні Францыі. Божа, колькі казачных, незвычайных успамінаў звязана з той, даўняй ужо вандроўкай!

У адной з шуфлядаў Надзінага пісьмовага стала ў канвертах захоўваюцца стосы фотаздымкаў, прывезеных з тых гастроляў. На іх засталіся назаўжды адлюстраванымі і буянне восеньскіх фарбаў, і цудоўныя, маляўнічыя краявіды невялікіх гарадоў Міжземнамор’я, дзе ў лабірынтах старых вузкіх вулачак, у сілуэтах старадаўніх храмаў і свецкіх будынкаў, здаецца, затаіўшыся, жыве сама гісторыя. Тут, як нідзе, адчуваеш хаду часу, подых стагоддзяў. Адчуваеш сябе ўзнесенай над светам і далучанай да вечнасці.

Вядома, ад горада да горада – шлях немалы, і штораз дарога адбірае сілы. Тыя, якіх заўсёды крыху нестае на канцэрце. Вядома, перад выступленнем заўсёды хвалюешся: новая пляцоўка, незнаёмая зала, нязвыклая акустыка, новы глядач і слухач. Як ён цябе ўспрымае?.. Толькі паспееш да яго прывыкнуць, адчуць яго і зрабіць сваім, як трэба з’язджаць. А ў канцы гастроляў ты наогул як марафонец, які бяжыць апошнія кіламетры і думае: а нашто мне ўсё гэта трэба?

Але як лёгка дыхаецца ў Еўропе! Мо таму, што акадэмічная, оперная ці камерная манера спеваў тут заўсёды высока цанілася.

Класічны вакал – мастацтва еўрапейскае, і артысту патрэбен падрыхтаваны, а не выпадковы слухач. Мо таму Надзею так прымалі і ў Ніцы, і ў Тулоне, і ў Перпіньяне, што ўзнёслы і вытанчаны стыль музычных сачыненняў, якія яна выконвала, і непаўторнае аблічча гарадоў, кожны з якіх – твор мастацтва, аказаліся таемным, няўлоўным чынам звязаныя паміж сабой.

А потым, эмоцыі патрэбны ўсім! І ў Францыі, і ў Іспаніі, і ў Расіі, і ў Беларусі. Зала абавязкова адгукаецца на імклівую плынь эмоцый, увасобленых у музыцы і спевах. І чым яны больш яркія, светлыя або экспрэсіўна-драматычныя, тым больш захопленая рэакцыя публікі.

На фотаздымках адлюстраваны вялікія і малыя канцэртныя залы, дзе Надзя спявала. Якая акустыка! Спяваеш і адначасова ў час выканання слухаеш сябе нібыта збоку. Не можаш паверыць, што так гучыць менавіта твой, а не чый-небудзь іншы голас. І думаеш: «Няўжо гэта я?!»