«Сёння і памяць»

Апавяданні, мініяцюры, эсэ

Падрыхтаванае на падставе: Брыль Я. Сёння і памяць: Апавяданні, мініяцюры, эсэ,— Мн.: Маст. літ., 1985,— 317 с., іл.

Copyright © 2013 by Kamunikat.org

Ранняя ціхая раніца. Ідылія такая, што і сабакі гаўкаць лянуюцца. Толькі птушкі нястомныя,— шчабечуць, цёхкаюць, каркаюць, кукарэкаюць зрэдку.

З-за Нёмана, з лугавога бязмежжа з пушчай на даляглядзе,— жораў!.. Ён так хвалюючы саліраваў адтуль і ўчора.

Зязюлі кукуюць не аднолькава. Адна, бліжэйшая,— неяк ці то зусім па-старэчы, ці то прастуджана. Колькі трэба ўпэўненасці ў сваім абавязку, колькі ўпартасці, каб так бясконца паўтараць — адно і тое ж «элегічнае куку»?..

Салавей — з лазняку пад абрывам. У гэтага натхненне, радасць вечна новая, хоць і спявае ён, здаецца, тое самае.

*

Два дні парыла, і вось па поўдні збіраецца на добры дождж, навальніцу. Хмара насунулася з поўначы, зацягнула ўвесь захад, загнуўшыся і на поўдзень. Другая, цямнейшая, ідзе з паўночнага ўсходу, з-за Нёмана, ад пушчы. Даўно нячуты, цудоўны канцэрт — рознай сілы, працягласці і тэмбру перакаты грому. Зноў, і зноў, і зноў...

Верхавіны бяроз, старой вярбы і ліпы, якія перада мною, то аціхаюць, то варушацца ад лёгкіх і мацнейшых подыхаў навальнічнага набліжэння. Пакуль было зусім ціха, над бульбай, памідорамі ды кветкамі бела мігцелі капусныя матылі. А дыхнула мацней — і з дрэў, зялёных у поўнай сіле, процьмаю матылёў пасыпалася слабейшая, заўчасна пажаўцелая лістота.

Высока залунаў, закружыўся каршун, якому, мусіць, не толькі таксама лягчэй пасля парнасці, але ж і цікава, вольна-прывольна пад цёмнай грукатлівай свежасцю.

*

Учора над лясной дарогай, богведама з якое вышыні, з бярозы апусціўшыся, вісеў пузаты, як арэх, павук.

А сёння, калі я хацеў прайсці ўздоўж Нёмана цераз густы, высокі вербалознік, па ледзь прыкметнай сцежцы, прабіўся да гразкага раўка і мусіў вярнуцца з зялёнай гушчэчы назад,— неба прыемна адкрылася нада мною і ўзнагародзіла нечаканым. Нізка праляцелі два жоравы — магутныя шаракі. Адзін нават курлыкнуў, а я ўдагон ім чамусьці ўспомніў радасна, што па-армянску жораў — крунк.

Хораша пахла пакошай.

*