«Адзiнокi курган (на белорусском языке)»

Якуб Колас

Адзiнокi курган

Нiхто не запамятуе, з якога часу стаяў тут адзiнокi курган. Таксама нiхто не ведае, кiм ён быў насыпаны i з якога поваду. Кажу "стаяў", бо зараз яго няма на свеце. Што ж з iм здарылася? Якi лёс напаткаў яго? Пра гэта я i хачу расказаць.

Год за годам плыў час, праходзiлi вякi, мяняўся выгляд зямлi. Месцамi зарастала яна лесам, непраходнымi пушчамi. Лес таксама стаяў на працягу вякоў. А потым людзi высякалi яго. Ссечаны лес выкарчоўвалi, а рэшткi таго, што раней называлася лесам, выпальвалi, а попел рассявалi па зямлi. Звяры пакiдалi свае логавы i норы, пераходзiлi ў другiя мясцiны, дзе было зацiшней i дзе можна было знайсцi прытулак. Разляталiся i птушкi. А курган, немы сведка вялiкiх змен i падзей, што адбывалiся на свеце, стаяў i стаяў, не прымаючы ўдзелу ва ўсiх гэтых праявах, стаяў маўклiвы, строгi i замкнёны. За доўгiя часы аброс ён густым, шчыльным дзiрваном, сатканым з розных травiнак, зёлак i кветак.

Мне вельмi хацелася б пранiкнуць у таямнiцы старажытнага кургана, якога ўжо няма на свеце, але якi жыве ў людскiх паданнях. Хацелася б ведаць i тое асноўнае, што трымала яго на свеце i звязвала з жыццём.

А курган быў дужа цiкавы. Верх яго, нiбы круглая шапка-кучомка, кiдаўся здалёку ўсiм у вочы i вабiў да сябе вольных птушак. На курган прылятаў зоркi арол, садзiўся на самы верх яго, азiраў далечы, выглядаючы сабе спажыву. Залятаў сюды вечарамi бяздомнiк бусел, якому не давялося знайсцi сабе дружачку або якi страцiў яе, калi яна была ў яго. На верхавiне кургана ён часта начаваў, падзяляючы адзiноту маўклiвага волата, - курган быў высокi, магутны. Як апавядае легенда аб гэтым кургане, у яго было сваё асабiстае жыццё. Яно звязвала яго з зямлёю i з небам. Толькi людзi не ведалi пра гэта.