«Госць (на белорусском языке)»

Альбэр Камю

Госць

Пераклад: Змiцер Колас

Настаўнiк глядзеў, як да школы наблiжалiся двое. Адзiн быў на канi, другi iшоў пешкi. Яны яшчэ не падышлi да пагорка, на стромым схiле якога тулiлася школа, i марудна, з цяжкасцю прабiралiся наперад па прыцярушаным снегам каменнi, раскiданым на неабсяжным абшары высокага i пустэльнага ўзгор'я. Час ад часу конь спатыкаўся i пырхаў. Гукаў яшчэ чуваць не было, але кожны раз настаўнiк бачыў, як з конскiх ноздраў вырываюцца воблачкi пары. Адзiн з тых, прынамсi, ведаў тутэйшыя мясцiны. Яны рухалiся дакладна па сцяжыне, хоць вось ужо некалькi дзён яна была прыхаваная снегам i гразёю. Настаўнiк разлiчыў, што на пагорку яны будуць не раней як праз паўгадзiны. Было холадна, ён вярнуўся ў школу па вязаны нацельнiк.

Ён прайшоў праз пусты i настылы класны пакой. На чорнай дошцы ўжо трэцi дзень цяклi да сваiх вусцяў чатыры галоўныя ракi Францыi, намаляваныя каляроваю крэйдай. Снег выпаў у сярэдзiне кастрычнiка, знянацку, раптам, адразу пасля васьмi месяцаў засухi, хоць перад тым не было нiводнага дажджу. Дзесяткi два вучняў, што жылi ў навакольных вёсках, рассыпаных па ўзгор'i, цяпер не прыходзiлi. Трэба было чакаць пагоды. Дару палiў гэтыя днi толькi ў адным пакоi побач з класам, дзе жыў. За вокнамi, якiя выходзiлi на ўсход, таксама шырылася ўзгор'е. Толькi адно акно, як i класныя, глядзела на поўдзень - там, за некалькi кiламетраў ад школы, узгор'е пачынала паступова знiжацца. У яснае надвор'е адсюль можна было ўбачыць цьмяныя груды скал, за якiмi адчынялася брама ў пустэльню.

Дару ўжо трошкi сагрэўся i падышоў да акна, адкуль першы раз заўважыў двух незнаёмцаў. Iх не было вiдаць. Значыць, яны ўжо падымалiся па адхоне. Неба цяпер было не такое хмурнае, як учора: уначы снег перастаў, i ранiца занялася шэрым, золкiм святлом. Але добра так i не развiднела. А другой гадзiне, калi хмары паднялiся вышэй, дзень, можна сказаць, толькi пачынаўся. Зрэшты, i гэта было добра - мiнулыя тры днi снег валiў суцэльнай сцяной у апраметнай цемры, i часам падвойныя дзверы ў класе скаланалiся ад рэзкiх удараў ветру. Дару гадзiнамi сядзеў тады ў сваiм пакойчыку i адно зрэдку выходзiў пад павець, каб дагледзець курэй цi ўзяць вугалю. На шчасце, за тры днi да навалы грузавiчок з Таджыда, найблiжэйшай вёскi на поўнач ад школы, прывёз прадукты. Праз сорак восем гадзiн ён меўся прыехаць iзноў.