«Сечка. Літаратурныя эсэ»

Андрэй Федарэнка

СЕЧКА

Літаратурныя эсэ

Сечка

Сечка

1.

Даўно марыў: вось выпішуся, "пераплаўлю" чарнавыя загатоўкі ў мастацкія творы і калі больш рабіць не будзе чаго, не застанецца ніводнага сюжэта, вартага аповесці альбо апавядання, прымуся нарэшце за мініяцюры. За карацелькі, зацемкі, пробліскі, абразкі, нататкі, абыпраштоські (і такое ёсць у Я. Рагіна)…

А што — выгодная справа. Час не марнуецца. Ілюзія далучанасці да творчага працэсу. Вольнае, жанравымі ўмоўнасцямі не скутае пісьмо. Невычэрпнасць матэрыялу — аб чым думаю, тое й пішу. Эканомія нерваў. Адны плюсы!

Заставалася толькі прыдумаць якоесь сваё слова для абазначэння гэтых літаратурных "ліліпутаў".

2.

Быў такі — светлай памяці — пісьменнік Мікола Фаміч Капыловіч. Мне заўсёды падабаліся яго апраўданні, калі гутарка пад час якой сумеснай п'янкі зварочвала на плагіятарства. "Мікола Фаміч, у вас жа ў самога выдатная проза, на халеру ён вам, гэты плагіят? Каб пасля ваша імя паласкалі розныя бездары, якія нават чужога садраць не здольныя…"

"Бачыш, Андруша, — разважліва адказваў гэты сімпатычны, бяскрыўдны творчы клептаман, — у мяне вельмі ўчэпістая памяць. Калі б я ведаў замежныя мовы, дык быў бы, можа, геніяльным перакладчыкам. Мне хапае толькі прабегчы вачыма тэкст, каб запомніць яго цалкам. А пасля нашу яго ў сабе, зжываюся з ім… А тут яшчэ алкаголь… Вось і настае момант, калі сам ужо не магу разабрацца: маё гэта, ці чужое, даўным-даўно ў кагосьці вычытанае".

— Ну, а ў вас у "Полымі" што будзе новенькага? — спытаў ён, пазяхнуўшы.

— Шмат чаго… Янка Брыль, напрыклад.

— А, Брыль? Усё сваю сечку піша? — дзядзька Мікола неяк іранічна, нават паблажліва вымавіў гэтае слова.

А я, пачуўшы яго, уздрыгнуў радасна. Бо мне ўжо стала ясна, як назаву будучыя свае карацелькі.

Сечка… Дробна нарэзаныя кавалачкі залацістай саломы. З доўгага робіцца кароткае, з вялікага — малое, але яно толькі на карысць, бо "з сечкай каровы муку лепш ядуць" (А.Асіпенка).

Цікава, што тады мне і ў галаву не прыйшло — гэта ж і я без дазволу носьбіта, без згоды ўладальніка прысвойваю сабе чужое слова!

І як гэта называецца?

3.