«Tancerka Mao»

Qiu Xiaolong Tancerka Mao

Tytuł oryginalny: A Loyal Character Dancer

Przekład Sławomir Kędzierski

Julii

Rozdział 1

Starszy inspektor Chen Cao z Komendy Policji w Szanghaju znowu szedł w porannej mgle w stronę Parku na Bundzie.

Chociaż park był stosunkowo niewielki, jakieś sześć hektarów, jego położenie sprawiało, że należał do najpopularniejszych miejsc w Szanghaju. Na północnym końcu Bundu frontowa brama wychodziła na hotel Pokój po drugiej stronie ulicy, a tylna prowadziła na most Waibaidu, którego nazwa nie zmieniła się od ery kolonialnej i znaczyła dosłownie „Most przechodzących rzekę białych cudzoziemców". Park słynął szczególnie z wyłożonej wielobarwnymi płytami promenady, długiego pomostu biegnącego łukiem nad lśniącą powierzchnią wody, w miejscu gdzie zlewały się rzeki Huangpu i Suzhou. Można było z niego oglądać statki na tle odległego Wusongkou i Morza Wschodniochińskiego.

W ten kwietniowy poranek dyżurująca we frontowej bramie siwowłosa Zhu, z czerwoną opaską na rękawie, ziewnęła, skinęła głową Chenowi i wrzuciła do pudełka zielony plastikowy żeton. Ci, co tu pracowali, dobrze go znali.

Tego dnia Chen był jednym z pierwszych gości parku. Doszedł do polany w centrum otoczonej topolami i wierzbami. Biały pawilon w europejskim stylu, z rozległymi werandami, mile kontrastował z niedawno pomalowanymi zielonymi ławkami. Krople rosy na liściach lśniły w świetle poranka jak mnóstwo jasnych oczu.

Skojarzenia sprawiały, że Chen szczególnie silnie reagował na urok parku. W szkole podstawowej czytał o jego historii. Obowiązujący podręcznik z tego okresu głosił, że na przełomie wieku to miejsce było dostępne tylko dla przybyszów z Zachodu. Na bramach wisiały napisy „Chińczykom i psom wstęp wzbroniony", a wejścia bronili sikhijscy strażnicy w czerwonych turbanach. Po 1949 roku komunistyczny rząd uznał, że jest to dobry przykład stosunku zachodnich mocarstw do przedrewolucyjnych Chin i często cytowano go na zajęciach z wychowania patriotycznego. Czy rzeczywiście tak było? Teraz trudno stwierdzić; granicę między prawdą i wymysłem zawsze wytyczają lub zacierają ludzie dzierżący władzę.

Wszedł po stopniach na promenadę, wdychając świeże powietrze znad rzeki. Petrele śmigały nad falami, ich skrzydła połyskiwały w szarym świetle, jakby wyłaniały się z niemal zapomnianego snu. Widać już było linię dzielącą wody Huangpu i Suzhou.

Chen ulegał urokowi parku bardziej jednak z powodów osobistych niż ze względu na jego piękno czy historię.

Na początku lat siedemdziesiątych, kiedy był czekającym na przydział absolwentem liceum, przychodził do parku ćwiczyć tai-chi. Dwa lub trzy miesiące później, w pewien mglisty poranek, po kolejnej mało entuzjastycznej próbie powtarzania starożytnych pozycji, znalazł na ławce podniszczony stary podręcznik do angielskiego. Ludzie czasem kładli na ławkach stare gazety lub pisma, aby chronić się przed wilgocią, ale nigdy podręczniki. Przez kilka tygodni nosił książkę ze sobą w nadziei, że ktoś się po nią zgłosi, ale nikt tego nie zrobił. Aż pewnego ranka, poirytowany pewną wyjątkowo trudną pozycją, Chen otworzył podręcznik na chybił trafił. Od tego momentu uczył się w parku angielskiego, zamiast ćwiczyć tai-chi.

Jego matka martwiła się tą zmianą. Uważano, że czytanie jakichkolwiek książek poza Cytatami z przewodniczącego Mao jest niepoprawne politycznie. Natomiast jego ojciec, badacz neokonfucjanizmu, był zdania, że zgodnie ze starożytną teorią wuxing studia w parku mogą przynieść dobre rezultaty. Spośród pięciu elementów tworzących harmonię Chenowi nieco brakuje wody, więc wszelkie związane z nią miejsca mają na niego korzystny wpływ. Kiedy wiele lat później Chen próbował zapoznać się bliżej z tą teorią, nie mógł jej nigdzie znaleźć. Prawdopodobnie ojciec wymyślił ją dla niego.

Ranki w parku pomogły mu przetrwać okres rewolucji kulturalnej. A w 1977 roku, po uzyskaniu najwyższej oceny z angielskiego na niedawno przywróconych egzaminach wstępnych, został przyjęty na Uniwersytet Języków Obcych w Pekinie. Cztery lata później, w wyniku kolejnego zbiegu okoliczności otrzymał przydział do pracy w Komendzie Policji w Szanghaju.

Widziane z perspektywy czasu życie Chena wydawało się pełne ironicznych przypadków niewłaściwie rozmieszczonych jin i jang, takich jak książka pozostawiona w parku czy też niespełniona młodość. Jedno wynikało z drugiego, potem prowadziło jeszcze do czegoś, tak że rezultatu właściwie nie dało się przewidzieć. Można by uznać, że łańcuch związków przyczynowych był chyba bardziej skomplikowany i misterny niż w tłumaczonych przez niego zachodnich powieściach kryminalnych.

Razem z chłodnym kwietniowym wiatrem napłynęła melodia wygrywana przez wielki zegar na budynku Szanghajskiego Urzędu Celnego. Szósta trzydzieści. W okresie rewolucji kulturalnej grał co innego: „Wschód jest czerwony". Czas płynął jak woda.

Na początku lat dziewięćdziesiątych reformy gospodarcze Deng Xiaopinga spowodowały wielką przemianę Szanghaju. Po drugiej stronie ulicy Zhongshan w długim szeregu wspaniałych budynków na początku wieku mieściły się najbardziej renomowane zachodnie firmy. Po 1950 roku zastąpiły je instytucje partii komunistycznej. Teraz zachodnie firmy z radością znowu przejmowały budynki, starając się przywrócić Bundowi status chińskiej Wall Street. Park na Bundzie również się zmieniał, ale Chenowi nie wszystko się podobało. Na przykład postmodernistyczny, betonowy Pawilon Rzeki tkwił w szarzyźnie świtu niczym przygarbiony, przyczajony potwór. A sam Chen przestał być studentem bez grosza przy duszy i stał się znanym starszym inspektorem policji.

Nadal jednak był to jego park. Chociaż Chen miał mnóstwo pracy, udawało mu się przychodzić tu raz albo dwa razy w tygodniu. Droga stąd do komendy zajmowała mu piętnaście minut.

Niedaleko mężczyzna w średnim wieku ćwiczył tai-chi, przyjmując kolejne pozycje: „chwytanie ptaka za ogon", „rozpościeranie skrzydeł białej czapli", „rozczesywanie końskiej grzywy na boki"… Starszy inspektor zastanawiał się, kim mógłby zostać, gdyby nie zrezygnował z ćwiczeń. Kimś takim jak ten miłośnik tai-chi o spokojnym wyrazie twarzy, ubrany w biały jedwabny strój do uprawiania sztuk wałki, z luźnymi rękawami i guzikami obciągniętymi czerwonym jedwabiem? Chen go znał. Był to księgowy w bankrutującej państwowej firmie, ale w tej chwili mistrz poruszający się w idealnej harmonii z qi wszechświata.

Chen usiadł tam gdzie zwykle – na zielonej ławce pod wysoką topolą. Na oparciu wycięto małymi znakami hasło popularne w czasie rewolucji kulturalnej: „Niech żyje dyktatura proletariatu". Ławkę malowano już kilka razy, ale slogan nadal przebijał przez warstwy farby.

Wyjął z teczki zbiorek ci i otworzył na wierszu Niu Xiji.

Mgła znika na tle gór wiosennych małych gwiazd niewiele zachodzący księżyc jej twarz oświetla, świt w jej lśniących łzach przy pożegnaniu…

Zbyt sentymentalne jak na poranek. Pominął kilka wersów i zatrzymał się na ostatniej strofie:

O twej zielonej sukni pamiętając, wszędzie, o wszędzie po trawie stąpam, ledwo muskam ją stopą.

Kolejny zbieg okoliczności, pomyślał, bębniąc palcami w ławkę. Nie tak dawno w nadrzecznej kawiarni na Bundzie recytował tę strofę przyjaciółce, która teraz stąpała po zielonej trawie gdzieś bardzo daleko. Ale starszy inspektor Chen nie przyszedł tu poddawać się nostalgii.

Pomyślne zakończenie ważnej politycznej sprawy, w którą zamieszany był Baoshen, wiceburmistrz Pekinu, odbiło się na pracy zawodowej Chena i jego życiu osobistym. Wciąż czuł się wyczerpany emocjonalnie i fizycznie. W niedawnym liście do swojej przyjaciółki Ling napisał:

„Jak powiada nasz starożytny mędrzec:»Osiem lub dziewięć razy na dziesięć sprawy źle się układają w tym naszym świecie«. Ludzie wbrew swoim staraniom są niczym więcej niż przypadkowym wytworem szczęścia lub pecha".

Nie odpowiedziała i wcale go to nie zdziwiło. Ukończona sprawa niedobrze wpłynęła na ich wzajemne stosunki.

Za jego plecami pojawiła się postać ubrana w szarą kurtkę Mao.

– Towarzyszu starszy inspektorze Chen – odezwał się poważnym stłumionym głosem Zhang Hongwei, funkcjonariusz ochrony parku.

W latach siedemdziesiątych Zhang nosił przypięty do kurtki znaczek z podobizną Mao, poruszał się na patrolu energicznie, jak na sprężynach, i rzucał nieufne spojrzenia na angielski podręcznik w dłoniach Chena. Teraz Zhang był łysym mężczyzną po pięćdziesiątce, z twarzą pokrytą zmarszczkami, szurał nogami, a do swojej odwiecznej szarej kurtki nie przypinał już znaczka z Mao.

– Proszę pójść ze mną, towarzyszu starszy inspektorze.

Chen ruszył za Zhangiem do zakątka osłoniętego wiecznie zielonymi roślinami, na jednym poziomie z nadbrzeżem, z pięć metrów od tylnej bramy. Na ziemi leżało na plecach zmasakrowane ciało. Krew wypływająca z licznych ran tworzyła surrealistyczną siatkę. Rząd czerwonych kropek ciągnął się od brzegu do miejsca, w którym leżały zwłoki.

Chen nigdy nie przypuszczał, że zostanie wezwany w sprawie morderstwa w Parku na Bundzie.

– Natknąłem się na ciało podczas porannego obchodu, starszy inspektorze Chen. Wszyscy wiemy, że często przychodzicie tu rano, dlatego… – Zhang niemal się tłumaczył.

– O której robiliście obchód dziś rano?

– Około szóstej. Od razu po otwarciu parku.

– A wczoraj wieczorem?

– O jedenastej trzydzieści. Przed zamknięciem sprawdzaliśmy teren kilka razy. Nikt tu nie został.

– A więc jesteście pewni…

Rozmowę przerwał perlisty śmiech. Dziewczyna z japońską parasolką pozowała do zdjęcia młodemu człowiekowi. Siedząc na murze bulwaru, wychyliła się do tyłu, nad wodę – niebezpieczna poza. Policzki miała zarumienione, błyskał flesz. Pewnie młoda para w podróży poślubnej. Romantyczny dzień rozpoczęty sesją zdjęciową w Parku na Bundzie.

– Każcie wszystkim wyjść z parku i zamknijcie bramy – polecił

Chen, marszcząc brwi. Na zakładce do książki napisał numer. – Za dzwońcie z waszego biura. To telefon do detektywa Yu Guangminga.

Powiedzcie mu, żeby zjawił się tu jak najszybciej.

Zhang odszedł szybko, a Chen zaczął oglądać zwłoki. Mężczyzna tuż po czterdziestce, średniego wzrostu, niezbyt muskularny, ubrany w raczej drogą piżamę z białego jedwabiu. Twarz we krwi z głębokich ran ciętych, lewa skroń zmiażdżona silnym ciosem. Trudno było sobie wyobrazić, jak wyglądał za życia, ale nawet laik – nie anatomopatolog – stwierdziłby, że mężczyźnie zadano ponad dwanaście ciosów ostrym narzędziem, o wiele cięższym niż nóż. Głębokie rany na ramionach sięgały aż do kości. Zważywszy na tak liczne obrażenia, na ziemi było zaskakująco mało krwi.

Chen wsunął dłoń do jedynej kieszeni w piżamie. Nic. Nie widział też żadnej metki. Ostrożnie dotknął niezakrwawionych fragmentów dolnej szczęki i szyi. Stężenie pośmiertne już ogarniało ciało, choć niektóre partie wciąż były względnie elastyczne. Na nogach dostrzegł zasinienia.

Kiedy nacisnął je palcem, przebarwione, fioletowe plamy zbielały. A więc śmierć nastąpiła ze cztery, pięć godzin temu.

Odchylił powiekę denata – przekrwione oko spojrzało w zasnute obłokami niebo. Rogówki jeszcze nie zmętniały, co potwierdzało hipotezę, że zgon nastąpił niedawno.

Ale jak zwłoki znalazły się w Parku na Bundzie?

Chen wiedział, jak funkcjonuje tutejsza ochrona. Jej pracownicy razem z emerytowanymi ochotnikami wykonywali wieczorne obchody sumiennie, przed zamknięciem bram zaglądali wszędzie, wołali przez głośniki: „Proszę się pospieszyć! Zamykamy!", i oświetlali latarkami kochanków w cienistych zakątkach. Kiedyś złożyli na komendzie specjalny raport, żeby uzasadnić prośbę o dodatkowe wynagrodzenie za pracę w nocy. Przy poważnych problemach mieszkaniowych w Szanghaju młodzi ludzie, którzy w swoich domach nie mieli żadnej prywatności, chętnie spotykali się w parku. Zapominali jednak o upływie czasu i publicznym charakterze tego miejsca. Ochrona działała sumiennie. Zhang stanowczo wykluczał możliwość, by ktoś został w parku po zamknięciu bram, i Chen mu wierzył.

Ale ktoś mógłby przejść przez mur – to nie wymagało szczególnego wysiłku. Zabójca tu zamordował swoją ofiarę, a potem uciekł. Tyle że w najbliższej okolicy przez całą noc kręcili się ludzie i jeździły samochody. Ktoś na pewno coś takiego by zauważył i powiadomił odpowiednie służby. Zresztą w tym zakątku nie było żadnych śladów walki. Starszy inspektor Chen znalazł tylko kilka złamanych gałązek. Denat miał na sobie piżamę, co sugerowało, że morderstwa dokonano wcześniej, w jakimś pokoju, a następnie przeniesiono zwłoki do parku. A może trupa przewieziono rzeką. Nadbrzeżna skarpa nie była wysoka. Ciało wyrzucone z łodzi nocny przypływ mógł ponieść na skarpę i między krzaki. Wyjaśniałoby to, skąd wzięły się tam plamy krwi.

Coś jednak zastanawiało Chena. Zabójca musiał liczyć się z tym, że ciało szybko zostanie znalezione. Park znajduje się w centrum Szanghaju, codziennie odwiedza go mnóstwo ludzi. Po co podrzucać zwłoki właśnie tutaj?

Chen dostrzegł znajomą sylwetkę – detektyw Yu szedł szybko z aparatem fotograficznym przewieszonym przez ramię. Wysoki, nieźle zbudowany, o surowym wyrazie twarzy i głęboko osadzonych oczach. Choć kilka lat starszy od Chena i bardzo doświadczony, był tylko jego pomocnikiem, jedyny wśród jego kolegów nie zrzędził z powodu szybkiego awansu Chena na starszego inspektora, wynikającego z wprowadzonej w policji przez Den Xiaopinga nowej polityki kadrowej, sprzyjającej funkcjonariuszom z wyższym wykształceniem. Yu był jego przyjacielem od czasu, kiedy rozwiązali sprawę narodowej bohaterki pracy.

– Tutaj? – zapytał Yu bez żadnych powitań.

– Tak, tutaj.

Yu zaczął robić zdjęcia pod różnymi kątami. Ukląkł przy zwłokach, sfotografował je w zbliżeniu i uważnie obejrzał rany. Wyjął z kieszeni spodni miarkę i zmierzył obrażenia, a potem odwrócił ciało, aby zbadać rany na plecach. W pewnym momencie spojrzał na Chena przez ramię.

– Wiadomo, kto to jest?

– Nie.

– Obawiam się, że to porachunki triady.

– Dlaczego tak myślisz?

– Popatrz na rany. Zadane siekierą. Siedemnaście albo osiemnaście. Nie musiało ich być tak dużo. Ich liczba może mieć konkretne znaczenie. Tak często postępują gangsterzy. Do załatwienia sprawy zupełnie wystarczyłby cios w głowę. – Yu wstał i schował miarkę do kieszeni. – Przeciętna długość rany to sześć do siedmiu i pół centymetra. Ciosy zadawano więc spokojnie, pewną ręką. To nie jest robota amatora.

– Celne spostrzeżenia. – Chen kiwnął głową. – Jak myślisz, gdzie doszło do zabójstwa?

– Wszędzie, tylko nie tutaj. Facet jest w piżamie. Zabójca musiał przywieźć tu zwłoki. Jako specjalne ostrzeżenie. Kolejna charakterystyczna cecha krwawej roboty triady. Przekazanie komunikatu.

– Komu?

– Może komuś w parku – oznajmił Yu. – Albo komuś, kto szybko się o tym dowie. Park to najlepsze miejsce, żeby taka wieść rozeszła się błyskawicznie i szeroko.

– A więc uważasz, że ciało zostawiono tu dlatego, żeby je znaleziono?

– Tak sądzę.

– No to od czego zaczniemy?

Zamiast odpowiedzieć, Yu zapytał:

– Musimy brać tę sprawę, szefie? Nie twierdzę, że nie powinien jej wziąć wydział, ale o ile pamiętam, nasza sekcja do spraw specjalnych zajmuje się tylko przestępstwami politycznymi.

Chen doskonale rozumiał zastrzeżenia swojego pomocnika. Nie musieli brać żadnej sprawy, dopóki komenda nie uznała jej za „specjalną" z określonych lub nieokreślonych powodów politycznych. Innymi słowy, etykietkę „specjalna" dodawano, gdy komenda spełniała zapotrzebowanie polityczne.

– Cóż, mówi się o powołaniu nowej sekcji, do spraw triad, ale również to morderstwo może zostać uznane za przypadek specjalny. A nie jesteśmy pewni, że to robota triady.

– Ale jeżeli tak, to będzie gorący kartofel. I poparzymy sobie palce.

– Racja – przytaknął Chen; wiedział, do czego zmierza Yu. Niewielu gliniarzy byłoby zainteresowanych sprawą związaną z gangami.

– Tego ranka wciąż drga mi lewa powieka. To zły znak, szefie.

– Daj spokój, detektywie Yu. – Starszy inspektor Chen nie był przesądny, w przeciwieństwie do kilku kolegów, którzy nie przyjęliby żadnego zadania bez wcześniejszej konsultacji z księgą I Czing. Gdyby jednak on sam miał ulegać przesądom, chyba powinien wziąć tę sprawę. Przecież w tym parku jego los zmienił się na lepsze.

– W podstawówce uczyłem się, że Czang Kaj-szek doszedł do władzy dzięki pomocy gangów z Szanghaju. Kilku ministrów w jego rządzie było członkami Niebieskiej Triady. – Yu przerwał, a potem dodał: – Po 1949 roku gangsterów wytępiono, ale w latach osiemdziesiątych wrócili.

– Tak, wiem. – Zaskoczyła go niezwykła elokwencja pomocnika. Yu zazwyczaj nie cytował książek ani nie powoływał się na historię.

– Ci gangsterzy mogą być o wiele potężniejsi, niż sobie wyobrażamy. Mają swoje organizacje w Hongkongu, na Tajwanie, w Kanadzie, Stanach Zjednoczonych, wszędzie na świecie. Nie wspominając o ich powiązaniach z prominentami tu, w Chinach.

– Czytałem meldunki – przyznał Chen. – Ale po co w końcu jesteśmy my, gliniarze?

– Cóż, mój przyjaciel ściąga długi od wierzycieli państwowej firmy w prowincji Anhui. Według niego jest całkowicie uzależniony od czarnej drogi triad. Niewielu ludzi wierzy dziś w policjantów.

– Jeżeli coś takiego zdarzyło się w sercu Szanghaju, w Parku na Bundzie, nie możemy stać z założonymi rękami – stwierdził Chen.

– Dziś rano przyszedłem tu zupełnie przypadkowo. Takie mam szczęście. Porozmawiam o tym z sekretarzem partii Li. Przynajmniej złożymy raport i roześlemy komunikat ze zdjęciem ofiary. Musimy zidentyfikować denata.

Kiedy personel kostnicy wreszcie zabrał zwłoki, starszy inspektor i jego pomocnik wrócili na nadbrzeże. Oparli się łokciami o balustradę. Pusty park wyglądał dziwnie. Chen wyjął paczkę kentów. Zapalił jednego dla Yu i drugiego dla siebie.

– „Wiesz, że nie można tego zrobić, ale i tak musisz to zrobić".

Tak brzmi jedna z konfucjańskich maksym mojego zmarłego ojca.

– Cokolwiek postanowisz, jestem z tobą – oświadczył ugodowo Yu.

Chen rozumiał motywy kolegi, ale nie chciał ujawniać własnych.

Z Parkiem na Bundzie łączyły go osobiste więzy. A wzięcie sprawy miało też pewne uzasadnienie polityczne. Jeżeli, tak jak podejrzewał, zabójstwa dokonała zorganizowana grupa przestępcza, ucierpiałby wizerunek miasta. Na pocztówkach, w filmach, podręcznikach, a także jego własnych wierszach Park na Bundzie symbolizował Szanghaj. Jako starszy inspektor, Chen odpowiadał za ochronę wizerunku miasta. W sprawie morderstwa w parku należało przeprowadzić dochodzenie, a on był na miejscu.

– Dziękuje, detektywie Yu – odpowiedział. – Wiem, że mogę na tobie polegać.

Kiedy wychodzili z parku, zobaczyli przed wejściem grupkę ludzi. Właśnie zawieszono na bramie informację, że w tym dniu park będzie nieczynny z powodu prac konserwacyjnych.

Gdy nie można powiedzieć prawdy, każda wymówka jest dobra.

W oddali biała mewa szybowała nad żółtawą wodą – wyraźnie widoczna na horyzoncie, jakby niosła słońce na swoich skrzydłach.

Rozdział 2

Przebyliście długą drogę, towarzyszu starszy inspektorze Chen – powiedział z uśmiechem sekretarz partii szanghajskiej komendy policji, rozparty wygodnie w obrotowym fotelu obitym rdzawoczerwoną skórą, który stał przy oknie przestronnego gabinetu z widokiem na centrum Szanghaju.

Starszy inspektor Chen siedział z drugiej strony mahoniowego biurka przy filiżance gorącej zielonej herbaty Smocza Studnia. Było to szczególne wyróżnienie, spotykało tylko niewielu gości potężnego sekretarza partii.

Chen, dobrze zapowiadający się członek kadry, typowany do kolejnych awansów, wiele zawdzięczał Li, który wprowadził go w polityczne niuanse obowiązujące w komendzie. Li przyciągnął Chena do partii, nie szczędził trudu, by zapoznać go z jej ideologią i praktyką i zaproponował na stanowisko inspektora. Na początku lat pięćdziesiątych Li był początkującym policjantem, ale systematycznie wspinał się coraz wyżej w hierarchii komendy – starannie wybierał drogę wśród ruin i zgliszczy politycznych przemian i z wyczuciem stawiał na zwycięzców w wewnątrzpartyjnych rozgrywkach. Dlatego też mnóstwo ludzi uważało, że Li, wybierając Chena na swojego potencjalnego następcę, po raz kolejny sprytnie zainwestował politycznie, zwłaszcza po tym, jak w małym wewnętrznym kręgu komendy dowiedziano się o związkach Chena z Ling, córką członka Politbiura w Pekinie. Uczciwość nakazywała jednak przyznać, że Li dowiedział się o tym dopiero po awansie Chena.

– Dziękuję towarzyszu sekretarzu Li. Jak powiedział nasz mędrzec: „Mężczyzna gotów jest oddać życie za tego, kto go docenia, a kobieta czyni się piękną dla tego, kto ją docenia".

Cytowania Konfucjusza nadal nie uważano za przejaw dobrego gustu politycznego, ale Chen przypuszczał, że Li nie będzie z tego powodu niezadowolony.

– Partia zawsze wysoko was ceniła – oznajmił Li oficjalnym tonem. Choć było ciepło, zapiął swoją kurtkę Mao pod samą szyją. – Ma dla was zadanie, starszy inspektorze Chen. Tylko dla was.

– A więc już o tym słyszeliście. – Chena nie zaskoczyło, że ktoś zdążył zameldować Li o zwłokach znalezionych rankiem w Parku na Bundzie.

– Spójrzcie na to zdjęcie. – Li wyjął je z szarej teczki na biurku. – To inspektor Catherine Rohn, przedstawicielka Biura Szeryfa Federalnego w Stanach Zjednoczonych.

Kobieta pod trzydziestkę, ładna, pełna życia, z błyszczącymi, dużymi niebieskimi oczami.

– Dość młoda. – Chen zdezorientowany przyglądał się fotografii.

– Inspektor Rohn studiowała chiński na uniwersytecie. W Biurze Szeryfa pełni funkcję, powiedzmy… sinologa. A was, w naszej policji, uważamy za człowieka wykształconego.

– Chwileczkę… o czym mówicie, towarzyszu sekretarzu Li?

Za oknami gabinetu, gdzieś w oddali, porykiwała od czasu do czasu syrena.

– Inspektor Rohn ma eskortować do Stanów Zjednoczonych Wen Liping. A wy pomożecie jej wypełnić tę misję. – Li odchrząknął i po chwili podjął wątek: – To ważne zadanie. Wiemy, że możemy na was liczyć, starszy inspektorze Chen.

Dopiero teraz Chen uświadomił sobie, że Li mówi o zupełnie innej sprawie.

– Kim jest Wen Liping? Nie mam pojęcia, o co chodzi, towarzyszu sekretarzu Li.

– Wen Liping to żona Feng Dexianga.

– A kim jest Feng Dexiang?

– Rolnikiem z Fujianu, najważniejszym świadkiem w prowadzonej w Waszyngtonie sprawie o nielegalną imigrację.

– Dlaczego Feng jest taki ważny?

Li nalał do filiżanki Chena gorącej wody.

– Słyszeliście o Jia Xinzhi?

– Jia Xinzhi… Tak, słyszałem. To słynny szef triady na Tajwanie.

– Jest zamieszany w różne przestępcze działania na skalę międzynarodową. To wielka głowa węża. Dlatego aresztowano go w Nowym Jorku. Aby go skazać, amerykańskie władze muszą mieć świadka, który zezna, że Jia był powiązany z przemytem imigrantów statkiem „Golden Hope".

– A tak, kilka miesięcy temu czytałem o tej tragicznej historii. Statek z ponad trzystu Chińczykami na pokładzie utknął na mieliźnie niedaleko wybrzeży Stanów. Kiedy na miejsce przybyła Straż Przybrzeżna, na statku była tylko chora kobieta w ciąży, zbyt słaba, by zeskoczyć na jeden z kutrów rybackich, które miały przewieźć imigrantów na brzeg. Później w morzu znaleziono kilka ciał nieszczęśników, którzy nie dostali się na kutry.

– Właśnie tak – potwierdził Li. – A więc znacie tło sprawy. Jia jest właścicielem „Golden Hope".

– Trzeba koniecznie coś zrobić z przemytem ludzi – oświadczył Chen, odstawiając filiżankę, w której liście herbaty straciły już zielony kolor.

– W ostatnich kilku latach sytuacja się pogorszyła. Zwłaszcza w rejonie wybrzeża. Nie chcemy, aby Chiny w taki sposób otwierały się na świat.

– Feng Dexiang był jednym z pasażerów „Golden Hope". Udało mu się przejść na kuter rybacki. Potem dzień i noc pracował na czarno w Nowym Jorku, aby zapłacić za przejazd.

– Słyszałem, że ci ludzie harują jak woły. Większość z nich nie wie, co ich naprawdę czeka. Musimy zadać miażdżący cios tym głowom węży.

– Jia jest śliski jak węgorz z ryżowisk. Amerykanie polują na niego od lat. Teraz wreszcie mają szansę skazać go za śmierć tych, którzy utonęli, ewakuując się ze statku – stwierdził Li. – Fenga złapano podczas walki gangów w Nowym Jorku i aresztowano. Wiedział, że grożą mu oskarżenia o działalność kryminalną i deportacja, więc zawarł porozumienie w zamian za zeznania przeciwko Jii.

– Czy Feng jest jedynym odnalezionym imigrantem z tego statku?

– Nie, złapali jeszcze kilku innych.

– To dlaczego muszą polegać tylko na Fengu?

– Cóż, po złapaniu nielegalni imigranci z Chin występują o azyl polityczny, powołując się na łamanie praw człowieka, na przykład „jedno dziecko w rodzinie" i zagrożenie przymusową aborcją. Azyl dostają bez problemu i nie muszą iść na ugodę z rządem amerykańskim. Feng nie miał podstaw do wystąpienia o azyl. Jego jedyny syn zmarł kilka lat temu. Dlatego postanowił współpracować.

– Spryciarz! – powiedział Chen. – Ale Jia ma na sumieniu nie tylko przemyt ludzi, to nie tylko głowa węża, ale też smoka, to przywódca triady na skalę międzynarodową. Kiedy zostanie ujawniona tożsamość Fenga, należy oczekiwać brutalnego odwetu.

– Zeznania Fenga mają kluczowe znaczenie w procesie, dlatego Amerykanie objęli go programem ochrony świadków prowadzonym we współpracy z Biurem Szeryfa Federalnego. Rozpatrzyli również pozytywnie jego wniosek o połączenie rodziny i sprowadzenie Wen Liping, jego ciężarnej żony. Poprosili nas, abyśmy im pomogli w tej sprawie.

– Jeżeli proces powstrzyma wielką nielegalną emigrację z Chin, będzie to korzystne dla obu krajów – Chen szukał w kieszeni spodni papierosów. – Nie cierpię zachodniej propagandy. Utrzymuje, że złą siłą, która kieruje tym wszystkim, jest nasz rząd.

– Naszym władzom niełatwo było zdecydować się na spełnienie tej prośby.

– Dlaczego?

– Cóż, niektórym starym towarzyszom nie podoba się, że Amerykanie starają się wszystkimi rządzić. – Li podsunął Chenowi srebrną papierośnicę z papierosami Panda, dostępnymi jedynie dla partyjnych funkcjonariuszy stojących o wiele wyżej w hierarchii niż Chen. – Ta sprawa nie pomoże też naszemu programowi powstrzymania nielegalnej emigracji poprzez uniemożliwianie wyjazdu z kraju rodzinom uciekinierów. Do tej pory to był jeden z najskuteczniejszych sposobów zwalczania przemytu ludzi z Chin. Zalegalizowanie pobytu za granicą trwa latami. A kiedy potem starają się sprowadzić do siebie rodziny, robimy trudności. To trwa kolejne kilka lat.

– Muszą więc przed ucieczką pomyśleć o konsekwencjach tak długiej rozłąki.

– Otóż to. Gdyby Wen dołączyła do męża bardzo szybko, w kraj poszedłby niewłaściwy sygnał. Jednak po długich dyskusjach na wysokich szczeblach obu rządów zawarto porozumienie o współpracy.

– To leży we wspólnym interesie Chin i Stanów Zjednoczonych. – Chen starannie dobierał słowa. – Jeżeli nie będziemy współdziałać, Amerykanie mogą pomyśleć, że popieramy przemyt ludzi.

– Tak właśnie powiedziałem dziś rano w czasie ministerialnej telekonferencji.

– Ponieważ zawarto porozumienie, pozwolenie, by Wen dołączyła do męża, jest sprawą oczywistą. – Chen znów wziął do ręki fotografię. – Dlaczego więc Biuro Szeryfa wysyła funkcjonariusza aż do Szanghaju?

– Naszej policji trochę czasu zajęło uporanie się z procedurami, zgromadzenie dokumentów i uzyskanie wszystkich zgód. Feng grozi, że jeśli Wen nie dołączy do niego przed rozpoczęciem procesu, on nie będzie zeznawać. Amerykanie zaczęli się niepokoić. Zaproponowali, aby inspektor Rohn przyjechała pomóc Wen dostać wizę, ale naprawdę chodzi o wywarcie na nas presji.

– Kiedy zaczyna się proces?

– Dwudziestego czwartego kwietnia. Dziś mamy ósmego.

– W takim razie trzeba się pospieszyć. W tym szczególnym przypadku na pewno wystarczą dwadzieścia cztery godziny, aby przygotować paszport i niezbędne dokumenty. Dlaczego więc przydzielono mi tę sprawę?

– Żona Fenga zniknęła. Ministerstwo w Pekinie dowiedziało się o tym ubiegłej nocy, a inspektor Rohn jest już w drodze.

– Jak to… zniknęła?

Li wzruszył ramionami.

– Bez względu na to, jak do tego doszło, ten fakt stawia nas w kłopotliwej sytuacji. Amerykanie będą podejrzewali, że próbujemy wycofać się z naszych zobowiązań.

Starszy inspektor Chen zmarszczył brwi. Oczekiwanie na rozpatrzenie wniosku paszportowego zwykłego chińskiego obywatela trwało miesiącami, ale jeżeli rząd dał zielone światło, policja powinna załatwić sprawę szybko. Opóźnienie było trudne do wytłumaczenia, a poza tym, jak Wen mogła zniknąć? To nie miało sensu. A jeśli cała sprawa jest manipulacją? Wszystko możliwe, zwłaszcza kiedy w grę wchodzą interesy państwowe. Nie, taki scenariusz wydawał się bardzo mało prawdopodobny. Pekin mógł od samego początku odmówić współpracy ze Stanami. Wycofanie się na tym etapie oznaczałoby złamanie danego słowa, utratę dobrego imienia. Chen nie podzielił się jednak tymi myślami z Li.

– Co więc powinniśmy zrobić, towarzyszu sekretarzu? – zapytał.

– Znajdziemy Wen. Policja już jej szuka. Obejmiecie kierownictwo.

– Mam pojechać z inspektor Rohn do Fujianu?

– Nie. To będzie wspólne dochodzenie policji z Szanghaju i Fujianu. Na razie jesteście odpowiedzialni za pobyt inspektor Rohn w Szanghaju.

– Jak mogę kierować sprawą, skoro mam towarzyszyć tutaj Amerykance?

– Jest naszym specjalnym gościem podczas pierwszej wspólnej chińsko-amerykańskiej akcji przeciwko nielegalnej emigracji – oświadczył Li. – Co by robiła w Fujianie? Tam może być niebezpiecznie. A ona jest dla nas najważniejsza. Dotrzymacie inspektor Rohn towarzystwa w Szanghaju i zadbacie, aby była bezpieczna i zadowolona z pobytu. Musicie ją informować i zabawiać.

– Czy to zajęcie dla chińskiego starszego inspektora policji? – Chen patrzył na zdjęcia Li na ścianie gabinetu, na długą barwną karierę polityka ściskającego dłonie innych polityków, wygłaszającego przemówienia na konferencjach partyjnych, dokonującego prezentacji w komendzie… w różnych czasach, w różnych miejscach. Li był najważniejszym funkcjonariuszem partyjnym w komendzie, ale ani jedno zdjęcie nie ukazywało go przy pracy policyjnej.

– Oczywiście. To bardzo ważne zadanie. Rząd chiński jest zdecydowany położyć kres przemytowi ludzi. Amerykanie nie mogą mieć co do tego żadnych wątpliwości. Musimy przekonać inspektor Rohn, że robimy wszystko, co w naszej mocy. Może zadawać różne pytania, a my postaramy się na nie odpowiadać. Potrzebny jest tak doświadczony oficer jak wy, aby poradził sobie z sytuacją. Nie trzeba chyba dodawać, że zachowana musi zostać pewna granica.

– To znaczy? – przerwał Chen, gasząc papierosa w kryształowej popielniczce w kształcie łabędzia.

– Na przykład inspektor Rohn może sceptycznie odnosić się do naszego trybu przyznawania paszportów. Owszem, sporo u nas biurokracji, ale tak jest na całym świecie. Nie ma powodu robić z tego wielkiej afery. Musimy mieć na względzie nieskalany wizerunek rządu chińskiego. Będziecie wiedzieli, co powiedzieć, starszy inspektorze Chen.

Tyle że Chen nie wiedział. Czy uda mu się przekonać amerykańską partnerkę, skoro on sam podziela te wątpliwości? Będzie musiał poruszać się tak ostrożnie, jakby stąpał po cienkim lodzie. Polityka. Miał jej powyżej uszu. Odstawił filiżankę.

– Obawiam się, że nie mogę się tego podjąć, towarzyszu sekretarzu Li. Prawdę mówiąc, przyszedłem omówić z wami inną sprawę. Dziś rano w Parku na Bundzie znaleziono zwłoki. Obrażenia wskazują, że może to być zabójstwo triad.

– Zabójstwo triad w Parku na Bundzie?

– Tak. Razem z detektywem Yu doszliśmy do tego samego wniosku, ale nie mamy jeszcze żadnych poszlak wskazujących, jaki gang jest za to odpowiedzialny. Dlatego powinienem skupić się na tym morderstwie. Mogłoby zaszkodzić wizerunkowi naszego nowego Szanghaju…

– Istotnie – przerwał mu Li. – Ale sprawa Wen jest o wiele pilniejsza. Zabójstwem w Parku na Bundzie zajmiecie się po wyjeździe inspektor Rohn. Nie zabawi tu długo.

– Nie sądzę, żebym był dobrym kandydatem na prowadzenie sprawy Wen. Należałoby ją powierzyć raczej komuś z Urzędu Bezpieczeństwa Wewnętrznego albo Ministerstwa Łączności z Zagranicą.

– Pozwólcie, że coś wam wyjaśnię, starszy inspektorze Chen. Decyzję podjęto w ministerstwie w Pekinie. Minister Huang osobiście was rekomendował w czasie telekonferencji.

– Dlaczego, towarzyszu sekretarzu Li?

– Minister Huang nalegał, aby chiński partner inspektor Rohn nie tylko był pewny politycznie, ale również znał angielski. Jesteście przedstawicielem młodych kadr, mówicie po angielsku i macie doświadczenie w podejmowaniu gości z Zachodu.

– Skoro Rohn mówi po chińsku, nie rozumiem, czemu nasz człowiek musi znać angielski. Jeżeli chodzi o moje doświadczenie, reprezentowałem jedynie Związek Pisarzy Chińskich. To coś zupełnie innego, rozmawialiśmy o literaturze. A do tego zadania lepiej przygotowany byłby funkcjonariusz wywiadu.

– Jej znajomość chińskiego jest ograniczona. Niektórzy z naszych ludzi spotkali się z Rohn w Waszyngtonie. Dobrze się nimi zajmowała, ale na urzędowych spotkaniach musieli korzystać z pomocy tłumacza. Sądzimy, że przeważnie będziecie rozmawiać po angielsku.

– Czuję się zaszczycony, że minister Huang pomyślał o mnie – powiedział wolno Chen, starając się znaleźć jakąś inną, oficjalnie brzmiącą wymówkę. – Jestem po prostu zbyt młody i niedoświadczony do tak poważnej misji.

– Uważacie, że to robota dla takiego weterana jak ja? – Li westchnął. W porannym świetle pod jego oczami rysowały się obwisłe worki. – Nie pozwólcie, aby czas wam uciekał. Czterdzieści lat temu też lubiłem poezję. Pamiętacie wiersz generała Yue Fei? „Nie marnuj młodych lat na nieróbstwie/ gdy posiwiejesz/ będziesz żałował na próżno".

Chen był zaskoczony. Nigdy dotąd Li nie rozmawiał z nim o poezji, a tym bardziej nie recytował wierszy z pamięci.

– W czasie konferencji ministerialnej wymieniono jeszcze jedno kryterium – dodał Li. – Kandydat powinien godnie reprezentować naszą policję.

– To znaczy?

– Czyż inspektor Rohn nie jest atrakcyjna? – Li wziął zdjęcie. – A wy doskonale zaprezentujecie chińską policję. Modernistyczny poeta i tłumacz świetnie znający zachodnią literaturę.

To jakiś absurd. Czego właściwie od niego oczekują? Ze będzie aktorem, przewodnikiem turystycznym, wzorowym opiekunem, specjalistą od kontaktów społecznych – wszystkim, tylko nie policjantem?

– Uważam, że właśnie z tego powodu nie powinienem podejmować się tego zadania, towarzyszu sekretarzu Li. Ludzie już mówią o moim uleganiu wpływom zachodniej kultury, burżuazyjnej dekadencji, takie tam. A teraz mam towarzyszyć amerykańskiej funkcjonariuszce, chodzić z nią na obiady, robić zakupy, zwiedzać miasto, zamiast zajmować się prawdziwą pracą. Co sobie pomyślą inni?

– Och, będziecie mieli tę swoją prawdziwą pracę.

– Jaką, towarzyszu sekretarzu Li?

– Wen Liping pochodzi z Szanghaju. Na początku lat siedemdziesiątych należała do wykształconej młodzieży, mogła więc wrócić do naszego miasta. Dlatego przeprowadzicie dochodzenie tu, na miejscu.

Nie brzmiało to przekonująco. Nie trzeba starszego inspektora, aby przesłuchać ewentualnych znajomych Wen. Chyba że oni oczekują, iż zrobię z tego przedstawienie, aby zaimponować Amerykance, pomyślał Chen.

Li wstał i położył dłonie na jego ramionach.

– Nie możecie odmówić przyjęcia tego zadania, towarzyszu Chen Cao. To leży w interesie partii.

– W interesie partii! – Chen również wstał. W dole, wzdłuż ulicy Fuzhou samochody tłoczyły się w korku. Dalsza dyskusja była daremna. – Zawsze macie ostatnie słowo, towarzyszu sekretarzu Li.

– Prawdę mówiąc, miał je minister Huang. Przez te wszystkie lata partia wam ufała. Jak brzmiał ten cytat z Konfucjusza?

– Rozumiem, ale… – Nie wiedział, co powiedzieć.

– Jesteśmy świadomi, że bierzecie tę sprawę w krytycznym momencie. Ministerstwo zapewni wam specjalny fundusz. Dysponujecie nieograniczonym budżetem. Zabierzcie inspektor Rohn do najlepszych restauracji, do teatrów, na rejs statkiem, o wszystkim sami zadecydujecie. Nie oszczędzajcie. Nie pozwólcie Amerykance pomyśleć, że jesteśmy biedni jak ci uchodźcy. To także zadanie dyplomatyczne.

Większość ludzi pewnie by o czymś takim marzyła. Pierwszorzędne hotele, rozrywki i bankiety. Chiny nie mogą źle wypaść przed gośćmi z Zachodu – tę rządową instrukcję w sprawie kontaktów zagranicznych Chen dobrze znał. Ale była też druga strona medalu: tajny nadzór rządu. Przez cały czas będzie miał na karku Służbę Bezpieczeństwa.

– Zrobię, co w mojej mocy, ale chciałbym o coś prosić, towarzyszu sekretarzu Li.

– Słucham.

– Żeby w tej sprawie moim partnerem był detektyw Yu Guangming.

– Detektyw Yu jest doświadczonym policjantem, ale nie mówi po angielsku. Jeżeli potrzebujecie pomocy, zaproponuję kogoś innego.

– Wyślę detektywa Yu do Fujianu. Nie wiem, co miejscowa policja zrobiła do tej pory. Musimy ustalić powód zniknięcia Wen – wyjaśnił Chen, obserwując wyraz twarzy Li, ale pozostała nieprzenikniona. – Detektyw Yu może mi przekazywać wszystkie najnowsze informacje stamtąd.

– Co sobie pomyśli policja w Fujianie?

– Ale to ja prowadzę sprawę, prawda?

– Oczywiście. Sprawujecie pełną kontrolę nad całą operacją. To wy decydujecie.

– W takim razie chcę, żeby dziś po południu poleciał do Fujianu.

– Cóż, skoro nalegacie – zgodził się Li. – Potrzebujecie jakiejś pomocy tu, na miejscu? Cały czas będziecie zajmować się inspektor Rohn.

– Rzeczywiście. Mam jeszcze inne sprawy w toku. No i ten denat w parku.

– Naprawdę chcecie wziąć ten przypadek? Nie podołacie wszystkiemu, starszy inspektorze Chen.

– Trzeba wykonać pewne wstępne czynności. To nie może czekać.

– A co powiecie o sierżancie Qian Junie? Może być waszym tymczasowym pomocnikiem.

Chen nie lubił Qiana, młodego absolwenta akademii policyjnej ze skłonnością do intryg politycznych. Ale ponownie odrzucając propozycję Li, chyba przeciągnąłby strunę. – Qian doskonale się nada. Przeważnie będę poza komendą razem z inspektor Rohn. Kiedy detektyw Yu zadzwoni, Qian przekaże informacje.

– Qian może wam również pomóc w papierkowej robocie – dodał z uśmiechem Li. – Aha, z tym zadaniem wiąże się także subwencja ubraniowa. Nie zapomnijcie wstąpić do księgowego komendy.

– Czy nie jest to dodatek tylko dla wyjeżdżających za granicę?

– Będziecie musieli włożyć najlepszy garnitur na spotkanie z ludźmi przyjeżdżającymi z zagranicy. Pamiętajcie, aby godnie prezentować naszą policję. Możecie również wynająć sobie apartament w hotelu Pokój. Inspektor Rohn tam się zatrzyma. Tak będzie dla was wygodniej.

– Cóż… – Perspektywa pobytu w słynnym hotelu kusiła. Pokój z widokiem na Bund to gratka nie tylko dla niego. Kiedy mieszkał w hotelu Rzeka Jing, zaprosił rodzinę detektywa Yu, aby wzięła tam gorącą kąpiel. Większość szanghajczyków nie miała łazienek, a tym bardziej gorącej wody. Ale pobyt w tym samym hotelu, w którym zamieszka amerykańska funkcjonariuszka, nie wydawał mu się najlepszym pomysłem. – To nie będzie konieczne, towarzyszu sekretarzu Li. Mam do hotelu dziesięć minut piechotą. Możemy oszczędzić pieniądze komendy.

– Słusznie, zawsze powinniśmy postępować zgodnie z najlepszymi zasadami naszej partii: żyć skromnie i ciężko pracować.

Wychodząc z gabinetu Li, Chen przypomniał sobie coś, co nie tak dawno przydarzyło mu się z nim w innym hotelu.

Co można przywołać w pamięci

Jeżeli utracone zostało tam i wtedy?

Wcisnął guzik przywołania windy. Znowu gdzieś utknęła.

Rozdział 3

Samolot miał opóźnienie.

Od samego początku nic się nie układa, pomyślał Chen, czekając w międzynarodowym porcie lotniczym Hongqiao w Szanghaju. Patrzył na monitor z informacją o odlotach i przylotach. Wydawało się, że urządzenie też wpatruje się w niego, równie poirytowane.

Było rześkie, pogodne popołudnie, ale według służby meteo widoczność w tokijskim porcie Narita nie sprzyjała lotnikom. W rezultacie pasażerowie, którzy mieli tam przesiadki, a także Catherine Rohn lecąca United Airlines, musieli czekać na poprawę warunków atmosferycznych.

Nie wiedział dlaczego, ale zamknięta bramka sprawiała na nim ponure wrażenie.

Przydzielone zadanie wcale mu się nie podobało, chociaż wszyscy w komendzie by przyznali, że idealnie do niego pasuje. W nowym garniturze, lekko przyduszony ciasno zawiązanym krawatem, ze skórzaną teczką w ręku, czekał, zastanawiając się, co powinien powiedzieć inspektor Rohn po jej przylocie.

Natomiast większości ludzi w poczekalni portu lotniczego dopisywał dobry nastrój. Jakiś młody człowiek bez przerwy bawił się telefonem komórkowym, przekładając go z ręki do ręki. Grupa pięciu czy sześciu osób, najwyraźniej rodzina, wysyłała kogoś ze swoich do monitora z informacjami o odlotach i przylotach. Mężczyzna w średnim wieku usiłował nauczyć kobietę również w średnim wieku kilku prostych angielskich słów, ale ostatecznie poddał się, z rozbawieniem kręcąc głową.

Starszy inspektor Chen siedział w fotelu w kącie i zastanawiał się, gdzie może być Wen. Jej zniknięcie dałoby się wytłumaczyć porwaniem przez miejscową triadę. Oczywiście, Wen równie dobrze mogła mieć wypadek. W każdym razie wszelkie ślady powinny być w Fujianie. On jednak musiał zadbać, aby inspektor Rohn dobrze czuła się w Szanghaju. Owszem, będzie bezpieczna, ale czy zadowolona? Jeżeli policja w Fujianie nie znajdzie Wen, jak przekonać panią inspektor, że chińska policja zrobiła wszystko, co mogła?

Wydawało mu się mało prawdopodobne, aby Wen postanowiła się ukryć. Już na początku wiadomo było, że od miesięcy starała się o paszport i w tym celu kilkakrotnie przyjeżdżała do Fuzhou. Dlaczego z własnej woli zniknęłaby ze sceny? A jeżeli miała wypadek, powinni ją już odnaleźć.

Istniała oczywiście inna możliwość: władze w Pekinie postanowiły się wycofać. Gdy w grę wchodzą interesy państwa, wszystko należy brać pod uwagę. A jeśli tak, jego rola będzie w najlepszym przypadku żałosna, niczym pionka go ustawianego na planszy, by zdezorientować przeciwnika.

Zdecydował nie zastanawiać się nad tym dłużej. To bez sensu. W przemówieniu o reformach gospodarczych w Chinach towarzysz Deng Xiaoping posłużył się metaforą o pokonywaniu rzeki skokami z jednego kamienia na drugi. Kiedy nie da się przewidzieć problemów, nie pomoże żadne planowanie. I taką wskazówką Chen postanowił się kierować.

Otworzył teczkę; chciał jeszcze raz przyjrzeć się zdjęciu inspektor Rohn, ale zamiast niego wyjął fotografię Chinki – Wen Liping.

Wymizerowana, szczupła twarz o ziemistej cerze, potargane włosy, głębokie zmarszczki wokół przygaszonych oczu – ich kąciki opadały jakby pod wpływem niewidocznych ciężarków. Było to najnowsze zdjęcie dołączone do wniosku paszportowego. Zupełnie inne od wykonanych w czasie rewolucji kulturalnej fotografii z dokumentów szkolnych, na których Wen z nadzieją spogląda w przyszłość, wygląda młodo, ładnie i promieniuje energią. W liceum musiała być „królową", chociaż w tamtych czasach nie używano takiego określenia.

Szczególne wrażenie wywarło na nim zdjęcie zrobione na dworcu kolejowym w Szanghaju: Wen tańczy, trzymając w dłoni czerwone papierowe serce z chińskim znakiem „lojalny". Długa, łabędzia szyja, wspaniałe nogi, czarne włosy wokół policzków i czerwona opaska na zielonym rękawie. Świeci słońce, więc dziewczyna mruży migdałowe oczy, a w tle, wśród morza czerwonych flag, widać ludzi uderzających w bębny i gongi. Podpis pod fotografią głosi: „Przedstawicielka wykształconej młodzieży Wen Liping, absolwentka z rocznika '70, Liceum Wielkiego Skoku". Zdjęcie ukazało się w „Dzienniku Wenhui" na początku lat siedemdziesiątych, gdy w odpowiedzi na stwierdzenie przewodniczącego Mao: „Wykształcona młodzież powinna zostać reedukowana przez biednych, małorolnych chłopów", absolwentów miejskich liceów wysłano na wieś.

Wen pojechała do wioski Changle w prowincji Fujian, jako „szukająca krewnych" przedstawicielka wykształconej młodzieży. Wkrótce – nie minął nawet rok – wyszła za mąż za starszego od niej o piętnaście lat Fenga Dexianga, przewodniczącego Komitetu Rewolucyjnego Komuny Ludowej Changle. Różnie to komentowano. Jedni uważali ją za zbyt żarliwą wyznawczynię filozofii Mao, inni twierdzili, że powodem była ciąża. Wkrótce urodziła dziecko. Niewielu rozpoznałoby wykształconą dziewczynę z Szanghaju w bosej kobiecie harującej na polach ryżowych, w przepoconych czarnych łachmanach, z niemowlęciem na plecach. Upłynęło kilka lat, a ona przyjechała do Szanghaju tylko raz – na pogrzeb ojca. Po rewolucji kulturalnej Fenga usunięto ze stanowiska. Odtąd Wen nie tylko harowała na polu ryżowym i w warzywniku, ale zaczęła też pracować w miejscowej fabryce, aby utrzymać rodzinę. Potem ich jedyny syn zginął w wypadku. Kilka miesięcy temu Feng odpłynął na pokładzie „Golden Hope".

Nic dziwnego, zauważył Chen, że jej zdjęcie paszportowe w niczym nie przypomina fotografii z dokumentów szkolnych.

Kwiat opada, woda płynie i wiosna przemija.

To odmieniony świat.

Dwadzieścia lat minęło jak z bicza strzelił. Wen skończyła liceum dwa albo trzy lata wcześniej niż on. Starszy inspektor Chen pomyślał, że właściwie nie bardzo może uskarżać się na swoje życie, nawet pomimo tego absurdalnego zadania.

Spojrzał na zegarek. Miał jeszcze trochę czasu do przylotu samolotu. Zadzwonił z budki do Qian Juna w komendzie.

– Czy detektyw Yu się odezwał?

– Nie, jeszcze nie.

– Samolot jest opóźniony. Muszę czekać na Amerykankę, a potem odwieźć ją do hotelu. Raczej nie uda mi się dziś wrócić do komendy. Jeżeli Yu zadzwoni, powiedzcie mu, żeby telefonował do mnie do domu. I sprawdźcie, czy możecie przyspieszyć raport z sekcji zwłok z parku.

– Dołożę wszelkich starań, starszy inspektorze Chen – oświadczył Qian. – A więc to wy prowadzicie teraz to dochodzenie.

– Tak, morderstwo w Parku na Bundzie jest dla nas kolejną priorytetową sprawą polityczną.

– Rozumiem, starszy inspektorze Chen.

Potem zadzwonił do Peiqin, żony detektywa Yu.

– Peiqin, tu Chen Cao. Jestem na lotnisku. Przepraszam, że tak nagle wysłałem Yu.

– Nie musicie przepraszać, starszy inspektorze Chen.

– Dzwonił do domu?

– Nie, jeszcze nie. Założę się, że najpierw zatelefonuje do was.

– Na pewno dojechał zdrowo i szczęśliwie. Nie martwcie się. Pewnie odezwie się do mnie dziś w nocy.

– Dziękuję.

– Dbajcie o siebie, Peiqin. Pozdrówcie ode mnie Qinqina i Starego Myśliwego.

– Oczywiście. Wy też dbajcie o siebie.

Żałował, że nie może być razem z Yu i omawiać z nim kilku hipotez, mimo że jego partner podchodził do sprawy Wen z niewielkim entuzjazmem – jeszcze mniejszym niż do morderstwa w Parku na Bundzie. Chociaż różnili się niemal pod każdym względem, byli przyjaciółmi. Kilkakrotnie odwiedził Yu w domu i dobrze się u niego czuł, choć całe mieszkanie składało się z pokoju o powierzchni zaledwie dziesięciu czy jedenastu metrów kwadratowych, w którym Yu, jego żona i syn spali, jedli, po prostu żyli. Obok znajdował się pokój ojca Yu. Detektyw był serdecznym gospodarzem i dobrym graczem w go, a Peiqin wspaniałą gospodynią; świetnie gotowała, chętnie też rozmawiała o klasycznej literaturze chińskiej.

Chen wrócił na swój fotel w kącie i postanowił poczytać o przemycie ludzi w Fujianie. Materiały były po angielsku, ponieważ w chińskich publikacjach temat podlegał cenzurze. Przeczytał zaledwie kilka linijek, kiedy obok niego usiadła młoda, dwudziestoparoletnia matka z dzieckiem w spacerówce. Była ładna – delikatne rysy i lekko podkrążone wielkie oczy.

– Angielski? – zapytała, zerkając na materiały w jego ręku.

– Tak. – Zastanawiał się, czy usiadła przy nim dlatego, że zauważyła, że czyta po angielsku.

Miała na sobie kaftan, białą suknię z lekkiego materiału, który falował wokół jej długich nóg, kiedy kołysała wózek stopą obutą w sandał. W spacerówce spało dziecko z blond włosami.

– Jeszcze nie widział swojego amerykańskiego tatusia – odezwała się po chińsku. – Proszę spojrzeć na jego włoski, czyste złoto.

– Jest uroczy.

– Blondyn – powiedziała po angielsku.

Ostatnio krążyło wiele opowieści o mieszanych małżeństwach. Śpiący malec wyglądał ślicznie, ale inspektora zaniepokoiło, że matka tak podkreśla kolor jego włosów – jakby uważała, że wszystko, co kojarzy się z ludźmi z Zachodu, jest powodem do dumy.

Wstał, żeby znowu zatelefonować. Na szczęście znalazł budkę, w której za połączenie międzymiastowe można było płacić monetami. Czas to pieniądz. Popularny, politycznie poprawny slogan lat dziewięćdziesiątych – tutaj niewątpliwie bardzo na miejscu. Zadzwonił do towarzysza Hong Liangxinga, komisarza policji w komendzie w Fujianie.

– Komisarzu Hong, tu Chen Cao. Sekretarz partii Li właśnie przydzielił mnie do sprawy Wen, a ja prawie nic o niej nie wiem. To wy jesteście najlepiej o wszystkim poinformowani.

– Dajcie spokój, starszy inspektorze Chen. Zdajemy sobie sprawę, że decyzję podjęto w ministerstwie. Zrobimy wszystko, żeby wam pomóc.

– Może najpierw nakreślcie ogólne tło, komisarzu Hong.

– Nielegalna emigracja w naszym okręgu od dawna była problemem. Od połowy lat osiemdziesiątych sytuacja się pogorszyła. Dzięki polityce otwartych drzwi ludzie uzyskali dostęp do zachodniej propagandy i zaczęli marzyć o zarabianiu wielkich pieniędzy za morzami. Na Tajwanie powstały siatki przemytnicze. Na swoich dużych, nowoczesnych statkach przewoziły uchodźców przez ocean, zbijając fortunę.

– Tak, ludzie tacy jak Jia Xinzhi stali się głowami węża.

– A miejscowe gangi, na przykład Latające Siekiery, im pomagały. Zwłaszcza zbierając na czas „pasażerów".

– Po ile?

– Trzydzieści tysięcy amerykańskich dolarów od osoby.

– Dużo. Można dostatnio żyć z procentów od takiej sumy. Dlaczego więc ludzie podejmują ryzyko?

– Uważają, że za granicą przez rok, dwa zarobią znacznie więcej. A dzięki wprowadzonym w ostatnich latach zmianom w naszym systemie prawnym ryzyko nie jest zbyt wielkie. Jeżeli wpadną, nie trafią już do więzienia albo obozu pracy. Odsyła się ich po prostu do domu. Nawet później nie wywiera się na nich nacisków politycznych. Nie martwią się więc konsekwencjami.

– W latach siedemdziesiątych dostaliby potężny wyrok – zauważył Chen. Jeden z jego nauczycieli długo siedział w więzieniu za zbrodnię, jaką było słuchanie Głosu Ameryki.

– A wpływa na to, nie uwierzycie, amerykańska polityka. Kiedy łapią tam naszych, powinni ich odsyłać natychmiast do Chin, prawda? Ale nie. Pozwalają im zostać i zachęcają do wystąpienia o azyl polityczny. W rezultacie jesteśmy bezradni. Jeżeli Amerykanie tym razem przygwożdżą Jię, będzie to ciężki cios dla siatek przemytniczych.

– Doskonale orientujecie się w sytuacji, komisarzu Hong. Detektyw Yu i ja liczymy na waszą pomoc. Nie wiem, czy Yu dotarł już do Fujianu.

– Chyba tak, ale z nim nie rozmawiałem.

– Czekam w porcie lotniczym na Amerykankę. Brakuje mi już monet, więc muszę kończyć. Zadzwonię do was znów dziś w nocy, komisarzu Hong.

– Dzwońcie o każdej porze, starszy inspektorze Chen.

Rozmowa przebiegła o wiele łatwiej, niż myślał. Zazwyczaj miejscowa policja niechętnie współpracuje z ludźmi z zewnątrz.

Odwiesił słuchawkę i podszedł do monitora z informacjami o odlotach i przylotach. Czas przylotu uległ zmianie: samolot wyląduje za dwadzieścia minut.

Rozdział 4

Guangming wyruszył do Fujianu pociągiem, nie samolotem. Czas podróży niewiele się różnił, a detektyw kierował się względami finansowymi. W komendzie policji obowiązywały przepisy dotyczące rozliczania kosztów przejazdu. Delegowany mógł zatrzymać połowę różnicy między ceną biletu lotniczego a kolejowego – znaczną sumę, zwłaszcza jeżeli zamiast miękkiej kuszetki wybrał twardą ławkę. Było to ponad sto pięćdziesiąt juanów, za które zamierzał kupić Peiqin kalkulator. Pracowała jako księgowa w restauracji, ale w domu wciąż używała drewnianych liczydeł, stukała nimi do późna w nocy.

Siedząc na drewnianej ławce, zaczął czytać materiały o Wen. W teczce nie było ich wiele, ale dowiedział się, że również ona zaliczała się do wykształconej młodzieży – i przeżył deja vu. Oboje z Peiqin byli na początku lat siedemdziesiątych wykształconą młodzieżą.

Po zapoznaniu się z połową materiałów w teczce zapalił papierosa i zamyślony patrzył na unoszące się kółka dymu. Teraźniejszość zawsze zmienia przeszłość, ale przeszłość zmienia także teraźniejszość.

Yu i Peiqin w latach siedemdziesiątych chodzili do tej samej klasy rocznik '70 i kiedy mieli zaledwie po szesnaście lat, musieli opuścić Szanghaj, aby „odbyć reedukację" w wojskowym gospodarstwie rolnym w odległej prowincji Yunnan, na granicy chińsko-birmańskiej. W przeddzień wyjazdu ich rodzice przeprowadzili długą rozmowę. Następnego ranka Peiqin przyszła do mieszkania Yu, a w ciężarówce, ze skromnie spuszczonymi oczami, usiadła obok niego. Nie spojrzała na Yu przez całą drogę, aż do dworca kolejowego w Szanghaju, a on zdał sobie sprawę, że było to coś w rodzaju uzgodnionego narzeczeństwa. Ich rodziny chciały, aby tysiące kilometrów od domu młodzi ludzie opiekowali się sobą. Na opiece się nie skończyło, ale tam się nie pobrali. Nie dlatego, że się nie kochali, jako małżeństwo po prostu straciliby szansę na powrót do Szanghaju. Zgodnie z rządowymi przepisami wykształcona młodzież po zawarciu związku małżeńskiego musiała na zawsze pozostać na wsi.

Pod koniec lat siedemdziesiątych program reedukacji przerwano, a nawet potępiono, i mogli wrócić do miasta. Biuro do spraw Wykształconej Młodzieży skierowało Peiqin do pracy w restauracji Sihai, natomiast ojciec Yu, Stary Myśliwy, przeszedł na wcześniejszą emeryturę, aby syn mógł zająć jego miejsce w Komendzie Policji w Szanghaju. Wtedy się pobrali. Rok po narodzinach Qinqina ich życie zaczęło upływać spokojnie, ale stało się szare i monotonne – nie takie jak w marzeniach snutych w Yunnanie. Jedyną przyjemnością Peiqin, księgowej pracującej w maleńkim pokoiku nad restauracyjną kuchnią, była lektura Snu Czerwonej Komnaty – tę książkę czytała wciąż od nowa w czasie półgodzinnych przerw obiadowych. Yu, policjant niskiej rangi, uświadomił sobie, że chyba pozostanie nim na zawsze. Ale mimo wszystko uważał, że nie ma powodu do narzekań – Peiqin była wspaniałą żoną, a Qinqin cudownym synem.

Zastanawiał się, dlaczego Wen nie wróciła do Szanghaju jak wielu innych. Duża część wykształconej młodzieży rozwodziła się, żeby móc przyjechać do domu. W latach absurdu niekiedy należało podejmować jeszcze bardziej absurdalne decyzje, by przetrwać. Teraz ludziom trudno było to wszystko zrozumieć, nawet starszemu inspektorowi Chenowi, który chociaż zaledwie o kilka lat młodszy, nie wyjechał na wieś.

„Uwaga. Pasażerów, którzy chcą zjeść kolację, prosimy o przejście do wagonu numer 6" – informowała przez głośnik kobieta o chrapliwym głosie. „Podajemy smażone krokiety z ryżu z wieprzowiną, kluski z nadzieniem Qicai, makaron z grzybami. A także piwo i wino".

Yu wyjął paczkę makaronu błyskawicznego, nalał do emaliowanej miski wody z termosu znajdującego się w wagonie i wrzucił do niej makaron. Woda nie była dość gorąca i makaron zmiękł dopiero po kilku minutach. Peiqin przygotowała też mężowi wędzoną głowę karpia. Ale nastrój detektywa Yu się nie poprawił. Otrzymane zadanie było właściwie kpiną. Wyglądało to tak, jakby szanghajska policja miała zamiar wtrącać się w robotę Komendy Policji w Fujianie. Co może zrobić sam jak palec gliniarz z Szanghaju skoro nie poradziła sobie cała policja z Fujianu? Co z tego, że przekazano im kierowanie dochodzeniem w sprawie Wen? A może chodziło tylko o zafundowanie Amerykanom przedstawienia. Wydłubał rybie wytrzeszczone oko.

Około trzeciej w nocy zdrzemnął się. Siedział wyprostowany i sztywny jak bambusowy kij, głowa obijała mu się o twarde oparcie ławki.

Kiedy obudziło go słońce świecące prosto w twarz, korytarz był pełen ludzi czekających w kolejce do łazienki. Według komunikatu nadanego przez głośnik dojeżdżali do Fujianu.

Po całonocnym siedzeniu bolał go kark i ramiona, zdrętwiały mu nogi. Pokręcił głową, widząc swoje odbicie w oknie. Mężczyzna w średnim wieku, nieogolony, z twarzą pobrużdżoną zmęczeniem. Nie był już tym tryskającym energią wykształconym młodym człowiekiem, jadącym razem z Peiqin pociągiem do Yunnanu.

Kolejną konsekwencją tej męczącej podróży było to, że dopiero po pięciu minutach na dworcu w Fujianie znalazł człowieka trzymającego kawałek kartonu z jego nazwiskiem. Sierżant Zhao Youli z miejscowej policji zapewne szukał swojego szanghajskiego kolegi wśród pasażerów wysiadających z kuszetek. Miał pucołowatą twarz, świdrujące spojrzenie i wypomadowane włosy. Prezentował się wspaniale: drogi biały garnitur, czerwony jedwabny krawat i wyczyszczone do połysku buty. Na widok Yu zmrużył z uśmiechem oczy.

– Witajcie, detektywie Yu. Otrzymałem polecenie współpracować z wami w tej sprawie.

– Dziękuję, sierżancie Zhao.

– Szukałem was tutaj.

– Zabrakło biletów na kuszetki – skłamał Yu, coraz bardziej wstydząc się swojego wyglądu. W starej kurtce, spodniach wygniecionych po całonocnej podróży wyglądał jak ochroniarz, a nie partner eleganckiego Zhao. – Są jakieś nowe wiadomości, sierżancie?

– Nie. Wszędzie szukamy Wen. Bez powodzenia. To dla nas priorytetowa sprawa. Tak się cieszę, że fatygowaliście się tu aż z Szanghaju, żeby nam pomóc.

Yu wydało się, że usłyszał cień drwiny w głosie Zhao.

– Dajcie spokój, sierżancie. Nie musicie mówić takich rzeczy. Nie wiem nic o tej sprawie. Gorzej, nie wiem nawet, po co tu jestem. To polecenie z ministerstwa.

Właściwie nie oczekiwał, że coś osiągnie. Albo jego misja była po prostu politycznym mydleniem oczu, albo Wen została porwana przez wspólników Jii w Fujianie, a wtedy poszukiwania przypominałyby łowienie ryb w lesie – chyba że miejscowi gliniarze chcieli rozprawić się z gangsterami.

– Cóż, mnich z odległej świątyni może głośniej czytać święte księgi – stwierdził Zhao, przygładzając dłonią lśniące włosy.

Jeżeli są w dialekcie Fujianu, nie przeczytałbym ani jednego słowa. Nie potrafiłbym nawet zapytać o drogę – odparł Yu. – Dlatego będziecie musieli mnie zawieźć do wioski Changle.

– Po co tak się spieszyć, detektywie Yu? Pozwólcie, że zaprowadzę was najpierw do hotelu, nazywa się Obfitość. Spędziliście długą noc w pociągu. Odpocznijcie, zjedzcie ze mną lunch, a potem pójdziemy do komendy. Tam porozmawiamy i urządzimy powitalny bankiet…

– Cóż… – Yu zaskoczyły słowa Zhao. – Wyspałem się w pociągu. Starszy inspektor Chen będzie czekał na taśmy z moimi przesłuchaniami.

Wyruszyli więc do wioski Changle. Prowadząc samochód po wyboistej drodze, Zhao złożył krótki raport o gangu znanym jako Latające Siekiery.

Organizacja powstała pod koniec panowania dynastii Qing w okolicach Fujianu jako tajne bractwo o szerokim zakresie „działalności gospodarczej", zajmujące się między innymi nielegalną dystrybucją soli, handlem narkotykami, ściąganiem długów, hazardem i prostytucją. Proceder kwitł, chociaż kolejne rządy usiłowały go zwalczać; triada przetrwała. Gang został rozbity dopiero po 1949 roku przez władze komunistyczne – niektórych jego najważniejszych członków stracono pod zarzutem związków z nacjonalistami. Jednak w ostatnich kilku latach gang odżył. Przemytem ludzi kierują głowy węża z Tajwanu – jak Jia Xinzhi – ale triada z Fujianu odgrywa bardzo ważną rolę. Nielegalny uchodźca obiecuje płacić przemytnikom w ratach. Początkowo Latające Siekiery zajmowały się tylko pilnowaniem, aby raty były spłacane w terminie. Potem gangsterzy zaczęli zajmować się innymi aspektami operacji, na przykład werbunkiem ludzi do emigracji za ocean.

– Moglibyście mi powiedzieć coś więcej o zniknięciu Wen?

Zhao zdał relację z dotychczasowych działań policji z Fujianu.

Rankiem szóstego kwietnia Zhao pojechał do Wen, by zweryfikować jej wniosek paszportowy. Policja z Fujianu została powiadomiona, że amerykański funkcjonariusz przyjeżdża po Wen, i starała się przyspieszyć procedurę. Kobiety nie było w domu. Ani też w komunalnej fabryce. Zhao wrócił tam po południu, ale znowu jej nie zastał. Następnego ranka przyjechał do Changle z kolegą policjantem. Pocałowali klamkę u drzwi. Sąsiedzi twierdzili, że Wen nigdy nie wychodziła na cały dzień. Pracowała w fabryce, musiała zajmować się przydomową działką, karmić drób i prosięta. Zajrzeli do chlewika – wygłodniałe zwierzęta ledwo trzymały się na nogach. Postanowili wejść do domu, najpierw sprawdzili jednak, czy nikt się do niego nie włamał. Nie. Nie znaleźli też żadnych śladów walki. Zaczęli chodzić po wiosce, od domu do domu. Wen ostatni raz widziano piątego kwietnia około dwudziestej drugiej czterdzieści pięć, kiedy czerpała wodę z wioskowej studni. Po południu siódmego kwietnia nabrali przekonania, że coś się z nią stało.

Miejscowi policjanci przeszukali okoliczne wsie, a także hotele w promieniu stu pięćdziesięciu kilometrów. Wypytali też pracowników zajezdni autobusowej. Tej nocy przez wioskę przejeżdżał tylko jeden autobus. Jak dotąd wysiłki funkcjonariuszy nie przyniosły żadnych rezultatów.

– Nic z tego nie rozumiemy – podsumował Zhao. – Jej zniknięcie to dla nas prawdziwa zagadka.

– A jeśli porwały ją Latające Siekiery?

– Mało prawdopodobne. Tamtej nocy we wsi nie zdarzyło się nic niezwykłego. Wen pewnie by krzyczała, walczyła, ktoś by ją usłyszał. Za minutę sami się przekonacie.

Wieś pojawiła się jednak przed nimi dopiero za piętnaście minut. Co za kontrast! Część domów zbudowano niedawno. Były nowoczesne i duże jak wille w najlepszych dzielnicach Szanghaju. Pozostałe – stare, małe i nędzne.

– Zupełnie jak dwa różne światy – zauważył Yu.

– Właśnie – przytaknął Zhao. – Ogromna przepaść dzieli gospodarstwa tych, którzy mają w rodzinie kogoś za granicą, i tych, co nie wyjechali. Wszystkie nowe domy zbudowano za pieniądze zza oceanu.

– Niesamowite. W Szanghaju te nowe domy warte byłyby miliony.

– Pozwólcie, że podam wam kilka liczb, detektywie Yu. Roczny dochód tutejszego wieśniaka wynosi około trzech tysięcy juanów, zależnie od pogody. Ktoś, kto pracuje w Nowym Jorku, zarobi tyle przez tydzień. Owszem, zapłaci za mieszkanie i jedzenie, ale i tak roczne oszczędności wystarczą, by wybudować tutaj willę z pełnym wyposażeniem… nowe meble, sprzęt gospodarstwa domowego. Jak więc rodziny, które nie mają nikogo za granicą, mogą z kimś takim konkurować? Muszą nadal gnieździć się w starych chatach w cieniu nowobogackich.

– Tak, nie osiągnie się wszystkiego dzięki pieniądzom. – Yu zacytował tekst z filmu. – Ale i niczego się nie zrobi bez pieniędzy.

– Biedacy mogą zmienić swoją sytuację tylko w jeden sposób: wyjeżdżając za granicę. W przeciwnym razie będą uważani za głupich i leniwych. To zaklęty krąg. Dlatego coraz więcej ludzi emigruje.

– Feng wyjechał właśnie dlatego?

– To musiał być jeden z głównych powodów.

Dotarli do domu Wen. Stary, zbudowany zapewne na początku wieku, ale dość duży. Z podwórkami z przodu, z tyłu i z chlewikiem, wyglądał wyjątkowo nędznie w porównaniu z nowymi budynkami w wiosce. Furtka była zamknięta od zewnątrz na mosiężną kłódkę. Zhao otworzył ją scyzorykiem. Na prawie pustym przednim podwórku Yu dostrzegł dwa kosze z pustymi butelkami po winie.

– Feng dużo pił – wyjaśnił Zhao. – Wen zbierała butelki na sprzedaż.

Przyjrzeli się murom wokół domu. I nie znaleźli śladów świadczących o tym, że ktoś się na nie wspinał.

– Coś was zaniepokoiło, kiedy przeglądaliście jej rzeczy? – zapytał Yu, gdy weszli do środka.

– Cóż, niewiele tego było.

Mebli też jest niewiele, pomyślał Yu, wyjmując notes. Pokój sprawiał wrażenie beznadziejnie pustego: tylko dwie drewniane ławy i rozklekotany stół. A pod nim kosz z puszkami i plastikowymi opakowaniami. Na jednym z nich widniał napis: „Uwaga – łatwopalne". Cokolwiek to było, ludzie raczej nie trzymaliby czegoś takiego w pokoju.

– Co to?

– Materiały potrzebne Wen w pracy – wyjaśnił Zhao.

– Co robiła w domu?

– To, co w fabryce. Maczała palce w jakimś chemicznym środku i jak szlifierka dokładnie przecierała części, aż były gładkie. Ludzie mogą na tym zarobić w zależności od liczby obrobionych elementów; pracują na akord. Żeby zarobić parę juanów więcej, przynosiła chemikalia i części do domu.

Przeszli do sypialni. Stało w niej ogromne stare łóżko z rzeźbionym wezgłowiem i komoda wykonana zapewne przez tego samego rzemieślnika. W szufladach poupychane były jakieś szmaty i stare ubrania. W jednej leżały dziecięce ubranka i buciki – chyba jej zmarłego syna. W kolejnej Yu znalazł album ze zdjęciami Wen jeszcze z liceum.

Na jednym z nich Wen, na dworcu w Szanghaju, wychyla się z okna wagonu i macha ręką do ludzi na peronie, którzy niewątpliwie śpiewają i wykrzykują rewolucyjne hasła. Dla Yu nic nowego. Sam widział Peiqin wychyloną przez okno i machającą do rodziny stojącej na tym samym peronie. Włożył kilka zdjęć do notesu.

– Czy Wen fotografowała się ostatnio?

– Najnowsze jest jej zdjęcie paszportowe.

– Nie miała nawet ślubnego?

– Nie.

Dziwne, pomyślał Yu. W Yunnanie, chociaż nie wystąpili o świadectwo ślubu, by nie stracić szans na powrót do Szanghaju, Peiqin za punkt honoru uznała wykonanie zdjęcia młodej pary w tradycyjnej pozie. Teraz, wiele lat później, wciąż mówiła o nim jako o ślubnej fotografii.

W dolnej szufladzie komody leżało kilka książek dla dzieci, słownik, gazeta sprzed kilku miesięcy, Sen Czerwonej Komnaty, reprint sprzed rewolucji kulturalnej, antologia najlepszych wierszy 1988 roku…

– Antologia poezji z 1988 roku – mruknął Yu. – Jakoś mi tu nie pasuje.

– Och, też tak pomyślałem. – Zhao wziął zbiorek do ręki. – Ale widzicie te papierowe wzory hafciarskie między kartkami? Wieśniacy przechowują je właśnie w książkach.

– Moja matka też tak robiła. Dzięki temu się nie gniotą. – Yu przekartkował tom. Żadnego podpisu.

– Chcecie to wysłać waszemu poecie starszemu inspektorowi?

– Nie. Nie sądzę, żeby miał teraz czas na poezję. – Mimo wszystko Yu sporządził notatkę o antologii. – Aha, wspomnieliście, że pracowała w fabryce komuny. System komun zniesiono kilka lat temu.

– Istotnie. Ludzie po prostu z przyzwyczajenia nazywają ją fabryką komuny.

– Możemy pójść tam dzisiaj?

– Dyrektor wyjechał do Kantonu. Zorganizuję wam spotkanie, gdy tylko wróci.

Z domu Wen poszli do biura komitetu wioskowego. Przewodniczącego nie zastali. Stara kobieta około osiemdziesiątki poznała Zhao i poczęstowała ich herbatą. Yu zatelefonował do Komendy Policji w Szanghaju, ale starszego inspektora Chena również nie było.

Czas na obiad. Zhao nie wspominał już o bankiecie powitalnym. Podeszli do straganu z makaronami – przed obdrapanym domem stał piecyk węglowy z kilkoma garnkami. Czekając na makaron z pulpetami rybnymi, Yu patrzył na ciągnące się za nim pola ryżowe.

Pracowały na nich przede wszystkim kobiety – młode i w średnim wieku – z włosami w białych chustach i z wysoko podwiniętymi nogawkami spodni.

– To kolejne charakterystyczne zjawisko – powiedział Zhao, jakby czytał w myślach Yu. – Typowa wioska dla tego regionu. Niemal wszyscy mężczyźni wyjechali za granicę. A jeśli nie, to hańba dla rodziny. Dlatego we wsi właściwie nie ma młodych mężczyzn lub w średnim wieku i na polach muszą pracować ich żony.

– Na jak długo te kobiety zostają same?

– Przynajmniej na siedem, osiem lat, do chwili kiedy ich mężowie zalegalizują swój pobyt za granicą.

Po lunchu Zhao zaproponował, aby popytali kilka rodzin. Trzy godziny później Yu zdał sobie sprawę, że chyba nie dowiedzą się niczego nowego, nie zdobędą żadnych użytecznych informacji. Za każdym razem, kiedy poruszali temat przemytu ludzi czy działalności gangów, napotykali mur milczenia.

Co do Wen, sąsiedzi darzyli ją dziwną antypatią. Według nich zawsze trzymała się na uboczu. Wciąż mówili o niej jako o miastowej albo wykształconej młodej, chociaż pracowała ciężej niż większość miejscowych kobiet. Zazwyczaj szła rano do fabryki, późnym popołudniem zajmowała się ogródkiem, a w nocy polerowała palcami przyniesione do domu części. Zawsze w biegu, z opuszczoną głową, nie miała ani czasu, ani chęci rozmawiać z innymi. Zdaniem Lou, jej sąsiadki, Wen musiała wstydzić się Fenga; stanowił uosobienie zła, jakim była rewolucja kulturalna. Brak kontaktów z otoczeniem sprawił, że piątego kwietnia nikt nie zauważył, by działo się z nią coś niezwykłego.

– Ja także odniosłem takie wrażenie – przyznał Zhao. – Przez te wszystkie lata pozostała tu kimś obcym.

Wen mogła zamknąć się w sobie zaraz po zamążpójściu, pomyślał Yu, ale dwadzieścia lat to długo. Czwartą osobą, z którą zamierzali porozmawiać, była Dong mieszkająca naprzeciwko Wen.

– Jej jedyny syn odpłynął razem z Fengiem tym samym statkiem, „Golden Hope", ale jak dotąd nie skontaktował się z domem – wyjaśnił Zhao, zanim zastukali do drzwi.

Otworzyła im niska, siwowłosa kobieta z ogorzałą twarzą, pokrytą głębokimi zmarszczkami. Stanęła w progu, nie zapraszając ich do środka.

– Towarzyszko Dong, prowadzimy dochodzenie w sprawie zniknięcia Wen – powiadomił ją Yu. – Czy macie jakieś informacje o niej, zwłaszcza jeżeli chodzi o noc piątego kwietnia?

– Informacje o niej? Coś wam powiem. On jest białookim wilkiem, a ona podstępną suką. A teraz wpadli w tarapaty, co? No i bardzo dobrze. – Dong zacisnęła gniewnie usta, tak że utworzyły cienką linię, i zatrzasnęła im drzwi przed nosem.

Zaskoczony Yu odwrócił się do Zhao.

– Dong uważa, że Feng namówił jej syna do wyjazdu. A chłopak ma dopiero osiemnaście lat. Dlatego kobieta nazywa Fenga białookim wilkiem, najokrutniejszym ze wszystkich – wyjaśnił Zhao.

– A dlaczego nazwała Wen podstępną suką?

– Żeby się z nią ożenić, Feng rozwiódł się z pierwszą żoną. Kiedy Wen tu przyjechała, była śliczna. Miejscowi opowiadają przeróżne historie o tym małżeństwie.

– Jeszcze jedno pytanie. Skąd Dong mogła się dowiedzieć, że Feng wpadł w tarapaty?

– Nie wiem. – Zhao unikał wzroku Yu. – Ludzie mają w Nowym Jorku krewnych i przyjaciół. Albo musieli coś usłyszeć po zniknięciu Wen.

– Rozumiem. – Prawdę mówiąc, Yu nie rozumiał, ale uznał, że w tym momencie nie powinien naciskać.

Próbował pozbyć się wrażenia, że za ogólnikową odpowiedzią Zhao chyba kryje się coś jeszcze. Przysłanie gliniarza z Szanghaju mogło zostać odebrane jako wyraz niezadowolenia z funkcjonariuszy policji w Fujianie. Ale raczej nie dziwiło go, że musi pracować z niezbyt entuzjastycznie nastawionym partnerem i w ogóle z nieprzychylnymi ludźmi. Większość spraw, którymi zajmował się razem ze starszym inspektorem Chenem, nie należała do przyjemnych.

Wątpił, czy Chenowi w Szanghaju układa się lepiej. Innym mogło się to wydawać atrakcyjne – hotel Pokój, nieograniczony budżet, atrakcyjna Amerykanka – ale Yu wiedział swoje. Zapalając kolejnego papierosa, pomyślał, że na miejscu Chena zdecydowanie odmówiłby sekretarzowi Li. To nie robota dla gliniarza. I pewnie właśnie dlatego on nigdy nie zostanie starszym inspektorem.

Kiedy na ten dzień zakończyli rozmowy, biuro komitetu było już zamknięte. Nie mieli więc dostępu do publicznego telefonu. Zhao zaproponował, żeby wyruszyli do hotelu odległego o dwadzieścia minut drogi. Ale na końcu wioski spotkali starszego mężczyznę, naprawiał rower pod obdrapanym drogowskazem.

– Może wiecie, czy ktoś tu w domu ma telefon? – zapytał Yu.

– W wiosce są dwa telefony. Jeden w komitecie wioskowym, a drugi u pani Miao. Jej mąż był w Stanach Zjednoczonych pięć albo sześć lat. Co za szczęśliwa kobieta, ma w domu telefon!

– Dziękuję. Skorzystamy z niego.

– Będziecie musieli zapłacić. Inni też korzystają z jej telefonu. Dzwonią do swoich za oceanem. A kiedy krewni dzwonią do domu z zagranicy, najpierw rozmawiają z Miao.

– To zupełnie jak publiczny telefon w Szanghaju – stwierdził Yu. – Czy waszym zdaniem Wen korzystała z telefonu Miao?

– Oczywiście. Jak wszyscy w wiosce.

Yu spojrzał pytająco na Zhao.

– Przepraszam. – Zhao się zmieszał. – Nic o tym nie wiedziałem.

Rozdział 5

Bramka wreszcie się otworzyła.

Pojawiła się w niej grupka pasażerów biznes klasy, w większości cudzoziemców. Starszy inspektor Chen zobaczył wśród nich młodą kobietę w kremowej marynarce i spodniach takiego samego koloru. Była wysoka, szczupła, miała blond włosy do ramion i niebieskie oczy. Poznał ją natychmiast, chociaż wyglądała trochę inaczej niż na zdjęciu sprzed paru lat. Poruszała się z dużą pewnością siebie, niczym członek zarządu szanghajskiego joint venture.

– Inspektor Catherine Rohn?

– Słucham?

– Jestem Chen Cao, starszy inspektor Komendy Policji w Szanghaju. Chciałbym powitać panią w imieniu chińskich kolegów. Będziemy wspólnie pracować.

– Starszy inspektor Chen? – i dodała po chińsku: – Chen Tong-zhi?

– Ach tak, pani mówi po chińsku.

– Nie, nie za dobrze. – Przeszła na angielski. – Cieszę się, że będę miała partnera, który zna angielski.

– Witamy w Szanghaju.

– Dziękuję, starszy inspektorze Chen.

– Chodźmy po pani bagaż.

Przed celnikami stała długa kolejka ludzi trzymających w dłoniach paszporty, formularze, dokumenty i pióra. Nagle w porcie lotniczym zapanował tłok.

– Proszę się nie przejmować formalnościami celnymi – powiedział Chen. – Jest pani naszym ważnym, amerykańskim gościem.

Poprowadził ją innym przejściem, kiwając głową kilku umundurowanym funkcjonariuszom przy bocznych drzwiach. Jeden z nich zerknął na paszport Amerykanki, napisał w nim kilka słów i gestem poprosił, by szła dalej.

Położyli jej bagaż na wózku i dojechali z nim do postoju taksówek przed wielkim billboardem z chińską reklamą coca-coli. Czekających było niewielu.

– Może porozmawiamy później? – zaproponował Chen. – Będzie pani mieszkać w hotelu Pokój na Bundzie. Przepraszam, że pojedziemy taksówką zamiast samochodem komendy. Odesłałem go z powodu opóźnienia samolotu.

– Wspaniale. Właśnie jakaś jedzie.

Zatrzymał się przed nim mały xiali. Chen zamierzał poczekać na większego i wygodniejszego dazhonga, produkowanego wspólnie przez Szanghajskie Zakłady Samochodowe i Volkswagena, ale Rohn już podawała po chińsku nazwę hotelu.

Xiali właściwie nie miał bagażnika. Walizka stała na przednim siedzeniu obok kierowcy, a torba przy Amerykance na tylnym. Chen ledwie się zmieścił, a ona nie mogła wyprostować nóg. Klimatyzacja nie działała. Otworzył okno, niewiele to jednak dało. Rohn, ocierając pot z czoła, zdjęła marynarkę. Miała pod nią bluzkę bez rękawów. Kiedy wóz podskakiwał na wybojach, czasem dotykała inspektora ramieniem, a on czuł się niezręcznie.

Kiedy wyjechali z dzielnicy Hongao, ruch bardzo się nasilił. Taksówka musiała często jechać objazdami, bo w wielu miejscach trwały roboty drogowe. Na skrzyżowaniu ulic Yen'an i Jiangning utknęli w wielkim korku.

– Ile czasu trwał pani lot? – zapytał po to tylko, żeby coś powiedzieć.

– Ponad dobę.

– Och, to długa podróż.

– Musiałam się przesiadać. Z Saint Louis do San Francisco, potem do Tokio, a stamtąd do Szanghaju.

– Samoloty chińskich Oriental Airlines latają bezpośrednio między San Francisco a Szanghajem.

– Owszem, ale to moja matka rezerwowała mi bilety. Uznaje tylko United Airlines. Uparła się, twierdząc, że są bezpieczniejsze.

– Rozumiem. Wszystko… – nie dokończył zdania: Wszystko, co amerykańskie, jest lepsze. – Nie pracuje pani w Waszyngtonie?

– Nasza centrala tam się mieści, ale ja pracuję w biurze terenowym w Saint Louis. Moi rodzice też tam mieszkają.

– Saint Louis, miasto w którym urodził się T.S. Eliot. A uniwersytet w Waszyngtonie został założony przez jego ojca.

– Tak. Na uniwersytecie jest Eliot Hall. Pan mnie zadziwia, starszy inspektorze Chen.

– Cóż, przetłumaczyłem kilka wierszy Eliota – powiedział, niezbyt zdziwiony jej zaskoczeniem. – Nie wszyscy chińscy policjanci są tacy jak ci w amerykańskich filmach, co to tylko dobrze opanowali sztuki walki, mówią łamanym angielskim i uwielbiają kurczaki Gongbao.

– To hollywoodzkie stereotypy. Poznałam głębiej kulturę chińską, starszy inspektorze Chen.

– Żartowałem. – Zastanawiał się, dlaczego tak zależy mu na tym, co ona myśli o chińskiej policji. Dlatego że taki nacisk kładł na to sekretarz Li? Wzruszył ramionami i dotknął jej ręki. – A tak poza protokołem. Sam również zupełnie dobrze przyrządzam kurczaka Gongbao.

– Chętnie spróbuję.

Zmienił temat.

– Co pani myśli o Szanghaju? Jest tu pani po raz pierwszy, prawda?

– Tak. Wiele słyszałam o tym mieście. To jak spełnienie marzeń. Ulice, domy, ludzie i nawet ruch uliczny, wszystko wydaje mi się dziwnie znajome.

Proszę spojrzeć – zawołała, gdy samochód jechał ulicą Xizhuang. – Wielki Świat. Mam go na pocztówce.

– Tak, to bardzo znane centrum rozrywki. Można spędzić tu cały dzień, oglądając różne opery, wykonawców karaoke, tancerzy, akrobatów, nie wspominając o grach elektronicznych. A tuż obok, na ulicy Smakoszy z Yunnanu, ulicy barów i restauracji, można spróbować różnorodnych chińskich potraw.

– Och, uwielbiam chińskie jedzenie.

Xiali skręcił w Bund. W świetle różnobarwnych neonów jej oczy wydawały się Chenowi niebieskie. Dostrzegał zielonkawy odcień. Lazurowe, pomyślał. Chodziło nie tylko o kolor. Przypomniał mu się stary werset: „Zmiana z lazuru nieba na błękit morwowego sadu" – nawiązanie do zmienności świata, o wyraźnie melancholijnej konotacji: o przeżywaniu czegoś bezpowrotnie utraconego.

Z lewej strony wzdłuż Bundu ciągnęły się betonowe, granitowe i marmurowe budynki. Potem pojawił się legendarny Bank Hongkong- Szanghaj, wciąż strzeżony przez lwy z brązu, świadków licznych zmian jego właścicieli. Wielki zegar na neoklasycystycznym gmachu Izby Celnej tuż obok niego wybił godzinę.

– Tam na rogu ulicy Nanjing budynek z marmurową fasadą i wieżą w kształcie piramidy to hotel Pokój, kiedyś nazywał się Kitaj. Dawny właściciel zarobił miliony na handlu opium. Po 1949 roku zarząd miasta zmienił nazwę. Pomimo że stary, wciąż jest jednym z najlepszych hoteli w Szanghaju…

Nie dokończył, bo taksówka zatrzymała się przed hotelem. No i bardzo dobrze. Odnosił wrażenie, że Rohn słucha go z pełnym wyrozumiałości rozbawieniem. Portier w czerwonej czapce i czerwonej liberii podszedł do drzwi i otworzył Amerykance. Uznał chyba Chena za tłumacza, bo całą uwagę poświęcał pani inspektor. Chen z ironicznym uśmiechem przyglądał się, jak portier układa bagaże na wózku hotelowym.

W holu usłyszał fragmenty melodii jazzowych. Orkiestra leciwych muzyków grała w barze stare standardy dla ogarniętych nostalgią słuchaczy. Była tak popularna, że w gazetach pisano o niej jako o jednej z atrakcji Bundu.

Rohn zapytała o salę restauracyjną. Portier wskazał szklane drzwi w głębi korytarza i poinformował, że otwarta jest do trzeciej rano, a w pobliżu znajdują się bary czynne jeszcze dłużej.

– Moglibyśmy teraz coś zjeść – zaproponował.

– Nie, dziękuję. Pewnie dziś nie zasnę do drugiej czy trzeciej. Zmiana stref czasowych.

Wjechali windą na siódme piętro. Jej pokój miał numer 708. Gdy wsunęła do zamka plastikową kartę, światło wypełniło wielki salon z meblami z czarnego drewna inkrustowanego kością słoniową, urządzony w stylu art deco; plakaty z podobiznami aktorów i aktorek z lat dwudziestych podkreślały atmosferę epoki. Jedyne współczesne przedmioty to kolorowy telewizor, mała lodówka przy toaletce i ekspres do kawy na stoliku w rogu.

– Dziewiąta. – Chen spojrzał na zegarek. – Po tak długiej podróży musi pani być zmęczona, inspektor Rohn.

– Nie, nie jestem, ale chciałabym się umyć.

– Wypalę papierosa w holu i wrócę za dwadzieścia minut.

– Nie, niech pan nie wychodzi. Proszę usiąść. – Wskazała sofę. Idąc do łazienki z torbą w ręku, podała mu czasopismo. – Czytałam je w samolocie.

Był to „Entertainment Weekly" z fotografiami kilku amerykańskich gwiazd filmowych na okładce, ale go nie otworzył. Najpierw sprawdził, czy w pokoju nie ma podsłuchu. Potem podszedł do okna. Kiedyś spacerował po Bundzie z nauczycielami i patrzył z podziwem na hotel Pokój. Nawet nie marzył, aby spojrzeć kiedyś w dół z jego okien.

Ale widok Parku na Bundzie sprawił, że wrócił do teraźniejszości. Jak dotąd nic nie zrobił w sprawie zabójstwa. Dalej, po północnej stronie, autobusy i trolejbusy przejeżdżały mostem jeden za drugim. Neony pobliskich barów i restauracji – wielu otwartych przez całą noc – błyskały bez przerwy. Uświadomił sobie, że jego przypuszczenia – ktoś niepostrzeżenie przeszedł przez mur do parku – były całkowicie błędne.

Podszedł do stolika, żeby zaparzyć kawę. Rozmowa, którą wkrótce przeprowadzi z Amerykanką, może być trudna. Postanowił najpierw zadzwonić na komendę. Qian wciąż był na miejscu i czekał przy telefonie. Czyżbym źle go ocenił? – pomyślał Chen.

– Detektyw Yu właśnie zadzwonił i poinformował o ważnej poszlace.

– Co mówił?

– Według jednej z sąsiadek Wen na krótko przed swoim zniknięciem w nocy piątego kwietnia rozmawiała przez telefon z mężem.

– To już coś. Skąd sąsiadka o tym wie?

– Wen nie ma w domu telefonu. Dzwoniła z domu sąsiadki, ale ta nie słyszała, o czym rozmawiali.

– Coś jeszcze?

– Nie. Detektyw Yu powiedział, że spróbuje zadzwonić znowu.

– Jeżeli zatelefonuje wkrótce, powiedzcie mu, żeby łapał mnie w hotelu Pokój, numer 708.

Uff, teraz mógł już konkretniej, porozmawiać z inspektor Rohn. Odłożył słuchawkę w chwili, gdy wyszła z łazienki, wycierając włosy ręcznikiem. Przebrała się w niebieskie dżinsy i białą bawełnianą bluzkę.

– Napije się pani kawy?

– Nie, dziękuję. Nie dzisiaj – odparła. – Czy wie pan, kiedy Wen będzie gotowa do wyjazdu do Stanów?

– Cóż, mam dla pani pewne wiadomości, niestety niezbyt dobre.

– Coś się stało?

– Wen Liping zniknęła.

– Zniknęła?! Jak to możliwe, starszy inspektorze Chen? – Wpatrywała się w niego przez chwilę, zanim dodała ostro: – Zabita czy porwana?

– Nie sądzę, by została zabita. Nikomu nic by to nie dało. Porwania nie możemy wykluczyć. Miejscowa policja rozpoczęła dochodzenie, ale jak na razie nie zdobyła dowodów potwierdzających tę hipotezę. Wiemy tylko, że w nocy piątego kwietnia telefonował do niej mąż. Wkrótce potem zniknęła. Może właśnie dlatego.

– Fengowi wolno dzwonić do domu raz w tygodniu, ale nie ma prawa mówić nic, co mogłoby zakwestionować jego zeznania w procesie. Wszystkie jego rozmowy są rejestrowane i nagrywane, choć nie wiem tego na pewno. Bardzo mu zależało, żeby żona do niego przyjechała. Dlaczego miałby powiedzieć coś, co spowodowałoby jej zniknięcie?

– Powinna pani chyba sprawdzić jego rozmowy z piątego kwietnia. Chcielibyśmy wiedzieć, o czym rozmawiał.

– Zrobię, co w mojej mocy, ale co pan, starszy inspektorze Chen, zamierza zrobić?

– Szuka jej policja w Fujianie. Sprawdza wszystkie miejscowe hotele i autobusy. Jak dotąd nie wpadła na żaden trop. Zdajemy sobie sprawę, że bardzo ważne jest znaleźć ją jak najszybciej. Powołano grupę specjalną. Mój partner, detektyw Yu, pojechał ubiegłej nocy do Fujianu. To właśnie od niego otrzymałem przed kilkoma minutami informację o rozmowie telefonicznej Wen z mężem. Będzie nam przekazywał wszelkie wiadomości o rozwoju wydarzeń tam, na miejscu. Catherine Rohn zareagowała błyskawicznie.

– Od kilku miesięcy Wen starała się o paszport, żeby móc pojechać do męża. I nagle znika. Ciężarna kobieta nie dotarłaby daleko piechotą, a panu nic nie wiadomo, żeby wsiadła do autobusu lub pociągu, prawda? A więc albo nadal przebywa w Fujianie, albo ktoś ją porwał. Dowodzi pan grupą do zadań specjalnych, ale jest pan tu, w Szanghaju, ze mną. Dlaczego?

– Kiedy otrzymamy więcej informacji, postanowimy, jakie podjąć kroki. Jednocześnie poprowadzę dochodzenie tutaj. Wen należy do wykształconej młodzieży, wyjechała z Szanghaju do Fujianu przed dwudziestoma laty, ale mogła wrócić.

– Jakieś inne tropy?

– Na razie nie. Dziś w nocy będę rozmawiał z detektywem Yu i nie tylko – odparł, starając się uśmiechnąć uspokajająco. – Proszę się nie martwić, inspektor Rohn. Wen chce dołączyć do męża, będzie więc musiała nawiązać z nim kontakt.

– Zakłada pan, że może to zrobić. Nie, Fengowi nie wolno ujawnić miejsca swojego pobytu ani nawet numeru telefonu, bo wyleciałby z naszego programu ochrony świadków. Takie obowiązują zasady. Nie uda jej się skontaktować z nim bezpośrednio. Może tylko zadzwonić pod numer biura i zostawić dla niego wiadomość.

– A jeśli Feng wie, gdzie ukrywa się Wen? Natomiast gdyby została porwana, porywacze musieliby się z nim skontaktować. Proszę zadzwonić do biura i powiedzieć swoim ludziom, aby skoncentrowali się na telefonach do i od Fenga. Może w ten sposób zdołamy ją odnaleźć.

– Możliwe, ale sam pan wie, jak ważną rolę gra tu czas. Nie będziemy przecież zachowywać się jak ten chłop z chińskiego przysłowia, który czeka, żeby królik walnął głową w stare drzewo.

– Pani znajomość chińskiej kultury jest imponująca, inspektor Rohn. Tak, czas nagli. Nasz rząd doskonale to rozumie, w przeciwnym razie by mnie tu nie było.

– Gdyby pański rząd wcześniej starał się skuteczniej współpracować, mnie nie byłoby tu teraz z panem, starszy inspektorze Chen.

– Co pani chce przez to powiedzieć?

– Nie mogę zrozumieć, dlaczego wyrabianie paszportu Wen trwa tak długo. Złożyła wniosek w styczniu. Teraz mamy połowę kwietnia. Już od dawna powinna być w Stanach.

– W styczniu? – Nie pamiętał tej daty. – Nie wiem zbyt wiele o biegu tej sprawy, inspektor Rohn. Prawdę mówiąc, otrzymałem to zadanie dopiero wczoraj po południu. Sprawdzę wszystko i wyjaśnię to pani. Teraz muszę panią opuścić; czekam na telefon od detektywa Yu, zadzwoni do mnie do domu.

– Może pan stąd do niego zadzwonić.

– Przyjechał do Fujianu dziś rano i natychmiast zaczął pracować z tamtejszą policją. Jak dotąd nie zameldował się w hotelu. Dlatego właśnie muszę czekać w domu na jego telefon. – Chen wstał. – Och, mam dla pani coś jeszcze. Garść informacji o Fengach. Zapewne te o samym Fengu nie okażą się dla pani niczym nowym, ale może warto zapoznać się z dokumentacją na temat Wen. Część przetłumaczyłem na angielski.

– Dziękuję, starszy inspektorze Chen.

– Wrócę jutro rano. Życzę, żeby dobrze przespała pani swoją pierwszą noc w Szanghaju, pani inspektor.

Chociaż zgodnie z przewidywaniami rozmowa przebiegła nie najlepiej, Rohn odprowadziła go po korytarzu wyłożonym szkarłatnym chodnikiem aż do windy.

– Niech pani nie kładzie się spać zbyt późno. Jutro czeka nas mnóstwo pracy.

Wsunęła kosmyk złocistych włosów za ucho.

– Dobranoc, starszy inspektorze Chen.

Rozdział 6

Mimo zmęczenia podróżą Catherine nie mogła zasnąć. Wskazówki zdobionego emalią zegara na nocnym stoliku pokazywały początek nowego dnia.

W końcu odrzuciła prześcieradło, wstała i podeszła do okna. Powitały ją światła Bundu.

Szanghaj. Bund. Rzeka Huangpu. Hotel Pokój.

Przyjemnie ją zaskoczyło, że Komenda Policji w Szanghaju wybrała dla niej ten właśnie hotel. Nie była jednak w nastroju do podziwiania rozpościerającej się przed nią scenerii. Jej misja w Chinach uległa całkowitej zmianie.

Z perspektywy Stanów zadanie wydawało się proste. Miała towarzyszyć Wen do miejscowych urzędów po paszport, przy wypełnianiu formularzy wizowych w amerykańskim konsulacie, a potem jak najszybciej z nią odlecieć samolotem. Według Eda Spencera, jej przełożonego w Waszyngtonie, w razie potrzeby miała tylko wywrzeć lekką presję na Chińczykach, uświadomić im jej zaangażowanie w sprawę Biura Szeryfa Federalnego i w ten sposób przyspieszyć procedury. Nawet zakładając drobne opóźnienia, wszystko powinno zająć najwyżej cztery, pięć dni. Teraz jednak nie wiedziała, jak długo będzie musiała zostać w Szanghaju.

Czy informacja o nagłym zniknięciu Wen to po prostu kłamstwo? Możliwe. Chińczycy niezbyt entuzjastycznie zapatrywali się na wyjazd Wen do męża w Stanach. Gdyby Jia Xinzhi, szef siatki przemytniczej, został skazany, trąbiłaby o tym prasa na całym świecie. Paskudne szczegóły tego procederu na pewno nie poprawiłyby międzynarodowego wizerunku chińskiego rządu. Istniało podejrzenie, że w przemycie ludzi uczestniczyli funkcjonariusze organów policyjnych. Jakim cudem w państwie o tak ścisłym nadzorze przemytnicy mogli wywieźć z kraju tysiące ludzi, a władze nie reagowały? Według raportu, który czytała w samolocie, setki nielegalnych imigrantów przewożono wojskowymi ciężarówkami z Fuzhou do portu, gdzie wsiadali na statek. Aby ukryć współudział, chińskie władze mogły starać się uniemożliwić żonie świadka wyjazd z kraju, a w ten sposób – przeprowadzenie procesu. Najpierw niewytłumaczalne opóźnienie, teraz jeszcze bardziej tajemnicze zniknięcie Wen. Czy to podjęta w ostatniej chwili przez Chińczyków próba wykręcenia się od realizacji zawartego porozumienia? Jeżeli tak, ona nie wykona swojego zadania.

Podrapała się w ramię ugryzione przez moskita.

Nie bardzo wiedziała też, co myśleć o starszym inspektorze Che-nie, chociaż przydzielenie go jej jako partnera mogło sugerować, że Chińczycy poważnie traktują swoje zobowiązania. Nie chodziło tylko o jego stopień służbowy. Było w nim coś jeszcze – sprawiał wrażenie szczerego. Ale równie dobrze mógł prowadzić grę pozorów. A jeśli jest tajnym agentem, który otrzymał zadanie specjalne: krępować jej ruchy?

Zadzwoniła do Waszyngtonu. Eda Spencera nie było w biurze, zostawiła mu więc wiadomość, podając numer telefonu hotelu.

Odłożyła słuchawkę i zaczęła czytać przyniesione przez Chena akta. O Fengu dowiedziała się z nich niewiele nowego, ale informacje o Wen były aktualne, obszerne i dobrze opracowane.

Zapoznanie się ze wszystkimi zajęło jej prawie godzinę. Choć jako tako znała język, natknęła się na kilka powtarzających się chińskich terminów, których nie rozumiała. Podkreśliła je – może następnego dnia znajdzie ich definicje w dużym słowniku. Potem zastanowiła się nad raportem dla przełożonego.

Czy w tej sytuacji uda jej się coś zrobić w Chinach?

Zgodnie z sugestią starszego inspektora Chena, mogła po prostu czekać. Albo zaproponować, że włączy się w dochodzenie. Była to ważna sprawa dla Biura Szeryfa. Zeznania Fenga miały wielkie znaczenie i musieli doprowadzić do przyjazdu jego żony, aby je zdobyć. Oczywiście, o ile jeszcze żyła. Rohn ostatecznie uznała, że najlepiej zrobi, jeżeli weźmie udział w śledztwie. Chińczycy nie mieli powodu odmówić jej prośbie, chyba że rzeczywiście usiłowali coś ukryć. Chen sprawiał wrażenie pewnego, że Wen żyje. Ale jeżeli została zabita, nikt nie mógł przewidzieć, jak to wpłynie na zeznania Fenga.

Inspektor Rohn nie była zadowolona ze swojego specjalnego statusu „eksperta" w sprawach chińskich w Biurze Szeryfa Federalnego. Udział w dochodzeniu dałby jej szansę udowodnienia, że sinologiczna specjalizacja jest przydatna na jej stanowisku, a poza tym bliżej poznałaby zwykłych Chińczyków.

Zaczęła pisać do Eda Spencera. Najpierw powiadomiła go o nieoczekiwanym rozwoju sytuacji, potem zasugerowała, aby zapoznał się z nagraniem rozmowy telefonicznej Fenga z piątego kwietnia, zwracając szczególną uwagę na możliwość ukrycia w niej jakiejś zaszyfrowanej wiadomości. Na koniec poprosiła o zgodę na włączenie się w dochodzenie i o informacje o starszym inspektorze Chenie Cao.

Zanim zeszła do hotelowego pomieszczenia z faksami, dodała jeszcze jedno zdanie: aby Ed wysłał jej odpowiedź do hotelu około dziesiątej rano czasu szanghajskiego, a ona zaczeka wtedy przy faksie. Nie chciała, żeby ktoś zapoznał się z treścią korespondencji, nawet prowadzonej po angielsku.

Po wysłaniu faksu przekąsiła coś szybko w restauracji, a gdy wróciła do pokoju, znów wzięła prysznic. Sen wciąż nie przychodził. Owinięta w ręcznik spoglądała na iluminowaną powierzchnię rzeki. Dostrzegła statek z pasiastą banderą. Z tej odległości nie widziała nazwy. Może był to amerykański wycieczkowiec zakotwiczony na noc na rzece Huangpu.

Około czwartej wzięła dwie tabletki dramaminy, kupiła ją na wypadek choroby lokomocyjnej. Zależało jej na nasennym, ubocznym działaniu leku. Wyjęła też z lodówki butelkę budweisera; po chińsku nazywał się Baiwei, czyli „Sto razy mocniejszy". Browar Anheuser-Busch miał w Wuhanie joint venture.

Kiedy odeszła od okna, pomyślała o omawianym na zajęciach wierszu z okresu dynastii Song. Mówił o samotności, którą czuje podróżnik, chociaż znajduje się w cudownej scenerii. Usiłując przypomnieć sobie wersy, zasnęła.

Obudził ją budzik na stoliku przy łóżku. Przecierając oczy, zerwała się, początkowo zdezorientowana, gdzie jest. Była dziewiąta czterdzieści pięć. Nie miała czasu na prysznic. Szybko włożyła T-shirt i stare dżinsy i wyszła z pokoju w hotelowych, jednorazowych kapciach. Cienkie jak papier, wyglądały jak wykonane z tego samego materiału, co przezroczyste, plastikowe peleryny. Jadąc do hotelowego pokoju z faksami, w windzie przyczesała włosy szczotką.

Faks nadszedł w podanym przez nią czasie. Informacji było więcej, niż oczekiwała. Po pierwsze, potwierdzono, że piątego kwietnia Feng telefonował i że istnieje taśma z nagraniem. Ed zlecił przetłumaczenie jej zawartości. Jako potencjalny świadek, Feng nie miał prawa ujawniać nikomu swojego statusu w programie. Ed nie wiedział, co takiego mógł powiedzieć Wen, że spowodowało to jej zniknięcie.

Po drugie, propozycja włączenia się w śledztwo została zaakceptowana.

Odpowiadając na prośbę o informacje na temat Chena, Ed napisał:

„Skontaktowałem się z CIA. Przyślą nam teczkę starszego inspektora Cao. Wygląda na to, że jest osobą, na którą trzeba uważać. Kojarzy się go z partyjnymi liberalnymi reformatorami. Należy też do Związku Pisarzy Chińskich. Charakterystyka: ambitny, szybko awansujący funkcjonariusz partyjny".

Kiedy wyszła z faksem w dłoni, zobaczyła Chena – siedział w holu i przeglądał angielskie czasopismo. Na fotelu obok leżał bukiet kwiatów.

– Dzień dobry, pani inspektor Rohn. – Chen wstał.

Zwróciła uwagę, że jest wyższy od większości otaczających ich ludzi. Miał wysokie czoło, przenikliwe czarne oczy i inteligentną twarz. W czarnym garniturze wyglądał bardziej na naukowca niż policjanta, a wrażenie to potęgowała informacja, którą właśnie przeczytała.

– Dzień dobry, starszy inspektorze Chen.

– To dla pani. – Podał jej kwiaty. – Wczoraj w komendzie działo się tak wiele, że spiesząc się na lotnisko, zapomniałem przygotować bukiet powitalny. Teraz przyniosłem kwiaty, żeby uczcić pani pierwszy poranek w Szanghaju.

– Dziękuję. Piękny.

– Dzwoniłem do pokoju, ale pani nie odbierała, więc postanowiłem poczekać tutaj. Mam nadzieję, że nie ma pani nic przeciwko temu.

Nie miała. Kwiatami sprawił jej niespodziankę, kiedy jednak stała tak obok niego w plastikowych rannych pantoflach, właściwie nieuczesana, nie mogła powstrzymać irytacji, wywołanej jego oficjalną kurtuazją. Nie takiego zachowania oczekiwałaby od kolegi i niezbyt podobało jej się zawoalowane przypomnienie, że jest „tylko" kobietą.

– Chodźmy do mnie porozmawiać – zaproponowała.

Kiedy weszli do pokoju, poprosiła gestem, żeby usiadł, i wzięła wazon ze stolika w rogu.

– Wstawię kwiaty do wody.

– Dobrze pani spała? – zapytał, rozglądając się.

– Niedługo, ale powinno mi wystarczyć – odparła. Postanowiła nie być zakłopotana bałaganem w pokoju: łóżko niezasłane, pończochy rzucone na dywanie, na nocnym stoliku rozsypane pigułki, a pogniecione spodnie i żakiet przerzucone przez oparcie krzesła. – Przepraszam, musiałam odebrać faks.

– Powinienem panią uprzedzić. Bardzo mi przykro.

– Jest pan niezwykle uprzejmy, towarzyszu starszy inspektorze Chen – powiedziała, starając się, by w jej głosie nie zabrzmiał sarkazm. – Jak sądzę, tej nocy pan również późno się położył.

– Kiedy wyszedłem od pani, omówiłem sprawę z komisarzem Hongiem z policji w Fujianie. Długo rozmawialiśmy. Wcześnie rano zadzwonił do mnie pomocnik, detektyw Yu. Wyjaśnił, że w jego hotelu jest tylko jeden telefon w recepcji i po jedenastej w nocy kierownik nocnej zmiany chowa go i idzie spać.

– Dlaczego chowa telefon?

– Cóż, na prowincji telefon jest rzadkim towarem. To nie Szanghaj.

– Czy ma pan już jakieś nowe informacje?

– Pytała pani o przyczyny opóźnienia w naszej procedurze przyznania paszportu. Wyjaśniłem to.

– A więc?

– Wen otrzymałaby paszport kilka tygodni temu, ale nie miała aktu małżeństwa. Żadnego prawnego dokumentu potwierdzającego jej związek z Fengiem. Zamieszkała z nim w 1971 roku. W tym czasie wszystkie urzędy państwowe były zamknięte.

– Dlaczego?

– Mao przykleił wielu członkom kadry etykietkę „popleczników kapitalistów". Liu Shaoqi, przewodniczącego Republiki Ludowej, wtrącono do więzienia bez procesu. Urzędy pozamykano. Jedyną władzą stały się tak zwane komitety rewolucyjne.

– Czytałam o rewolucji kulturalnej, ale akurat o tym nie wiedziałam.

– Dlatego nasi ludzie w wydziale paszportowym musieli przeszukać archiwum komuny. To trwało. Pewnie dlatego cały proces przebiegał tak powoli.

– Zapewne – powtórzyła, przechylając lekko głowę na bok. – A więc w Chinach każdy przepis jest ściśle wykonywany, nawet w przypadku spraw specjalnych?

– Przekazuję to, czego się dowiedziałem. Poza tym Wen wystąpiła z wnioskiem w połowie lutego, nie w styczniu.

– Feng powiedział nam, że złożyła dokumenty w styczniu, a dokładnie w połowie stycznia.

– Takie są moje informacje. Ale mimo wszystko muszę przyznać, że trwało to za długo. Być może w grę wchodził jeszcze jeden czynnik. Wen nie ma w Fujianie żadnych guanxi, czyli „powiązań". I chodzi nie tylko o ludzi, których się zna, ale i o ludzi, którzy mogą w razie potrzeby udzielić pomocy.

– Innymi słowy, są smarem, dzięki któremu kółka się kręcą.

– Powiedzmy. Prawdopodobnie, jak wszędzie na świecie, kółka biurokracji kręcą się powoli, jeśli nie przekupi się biurokratów. Po to właśnie są guanxi. Wen przez te wszystkie lata pozostała kimś obcym i dlatego nie miała żadnych powiązań.

Zaskoczyła ją szczerość Chena. Nie próbował przemilczeć sposobu, w jaki funkcjonował system. Nie pasowało to do wizerunku „szybko awansującego funkcjonariusza partii".

– Aha, jeszcze coś. Według jednej z sąsiadek po południu szóstego kwietnia pytał o Wen jakiś obcy człowiek.

– Jak pan myśli kto?

– Jego tożsamość trzeba ustalić, ale nie był to nikt miejscowy. A teraz, czy ma pani jakieś wiadomości od swoich, pani inspektor Rohn?

– Feng rzeczywiście dzwonił do Wen piątego kwietnia. Rozmowa jest obecnie tłumaczona i analizowana. Dam panu znać natychmiast, kiedy dowiem się czegoś więcej.

– Może znajduje się w niej wyjaśnienie, dlaczego Wen zniknęła. – Chen spojrzał na zegarek. – Proszę powiedzieć, jakie ma pani plany na dzisiejszy ranek.

– Niczego nie planuję.

– Jadła pani śniadanie?

– Nie, jeszcze nie.

– Doskonale. Bo mój plan przewiduje dobre śniadanie – oznajmił Chen. – Po długiej rozmowie z detektywem Yu nie zdążyłem jeszcze nic zjeść.

– Więc zejdźmy do restauracji – zaproponowała.

– Och nie, zabiorę panią gdzie indziej; autentyczny chiński smak, typowa szanghajska atmosfera. I tylko kilka minut stąd.

Szukała powodu, żeby odmówić, ale nie znalazła żadnego. Poza tym podczas przyjemnego śniadania łatwiej jej będzie poprosić o zgodę na uczestniczenie w dochodzeniu.

– Nieustannie mnie pan zadziwia, starszy inspektorze Chen. Policjant, poeta, tłumacz, a do tego jeszcze smakosz – powiedziała. – Przebiorę się.

Wzięła prysznic, włożyła białą letnią sukienkę i doprowadziła włosy do porządku – wszystko to trwało parę minut.

Zanim wyszli z pokoju, Chen podał jej telefon komórkowy.

– To dla pani wygody.

– Motorola!

– Wie pani, jak ją tu nazywają? – zapytał i wyjaśnił: – Wielki Brat. Wielka Siostra, jeżeli właścicielką jest kobieta. Symbol nowobogackich we współczesnych Chinach.

– Ciekawe nazwy.

– W literaturze kung-fu tak niekiedy określa się szefów gangów. Bogaczy nazywa się teraz panami Wielki Szmal, a Wielki Brat i Wielka Siostra niosą tę samą konotację. Ja też mam komórkę. Łatwiej nam się będzie ze sobą kontaktować.

– A więc jesteśmy Wielką Siostrą i Wielkim Bratem wybierającymi się na spacer po Szanghaju – powiedziała z uśmiechem.

Kiedy szli ulicą Nanjing, zauważyła, że samochody tkwią w gigantycznym korku. Piesi i rowerzyści wciskali się w najmniejsze luki między pojazdami. Kierowcy przez cały czas musieli wciskać hamulce.

– Nanjing przypomina długie centrum handlowe. Zarząd miasta wprowadził na niej ograniczenie ruchu. – Chen znowu mówił jak przewodnik. – W najbliższej przyszłości pewnie zostanie deptakiem.

Niecałe pięć minut później dotarli do skrzyżowania Nanjing i Syczuan. Rohn zobaczyła na rogu białą restaurację w zachodnim stylu. Za wysokimi oknami o szybach bursztynowego koloru kilka młodych osób popijało kawę.

– Kawiarnia Deda – wyjaśnił Chen. – Kawa jest świetna, ale my pójdziemy na uliczny bazar na tyłach.

Nad wejściem w wąską, zapuszczoną uliczkę Rohn zobaczyła napis „Rynek centralny". Poza rozmaitymi maleńkimi sklepikami z prowizorycznymi ladami lub stolikami na chodniku w zaułku znajdowały się małe bary i budki.

– Poprzednio to był bazar z tanimi i używanymi towarami, coś w rodzaju pchlego targu. – Chen nadal zasypywał towarzyszkę informacjami. – Przychodziło tu tak wielu ludzi, że pojawiły się miejsca, gdzie można coś zjeść: zawsze w pobliżu, tanie, ale o szczególnym klimacie.

Małe bary, stragany z jedzeniem i maleńkie restauracje przesycały powietrze niemal namacalną energią. Większość sprawiała wrażenie tanich, podrzędnych jadłodajni, całkowicie odmiennych od lokali w pobliżu hotelu Pokój. Przy krawężniku sprzedawca układał na zaimprowizowanym grillu pokrojoną w kostkę jagnięcinę, od czasu do czasu posypując ją szczyptą przypraw. Chudy zielarz odmierzał starożytne leki do szeregu kamionkowych garnków stojących na ogniu pod jedwabnym transparentem z napisem chińskimi znakami: „Leczniczy posiłek".

Właśnie tu pragnęła się znaleźć – na gwarnej, pełnej chaosu ulicy, opowiadającej prawdę o tym mieście. Żywe ryby, ośmiornice, żółwie wystawiono w drewnianych lub plastikowych miednicach. Węgorze, przepiórki i żabie udka smażyły się w skwierczących wokach. Większość tętniących życiem restauracji wypełniona była klientami.

W jednym z barów znaleźli wolny stolik. Chen podał Rohn menu. Spojrzała na dziwne nazwy dań i poddała się.

– Niech pan wybiera. Nigdy nie słyszałam o żadnej z tych potraw.

Chen zamówił więc porcję smażonych minibułeczek nadziewanych wieprzowiną, prawie przezroczyste pierożki z krewetkami, pałeczki sfermentowanego tofu, ryż z tysiącletnim jajkiem, marynowany biały kabaczek, soloną kaczkę i twaróg fasolowy Guilin z siekaną zieloną dymką. Wszystko w małych miseczkach.

– Prawdziwa uczta – powiedziała.

– Kosztuje mniej niż śniadanie kontynentalne w hotelu.

Najpierw spróbowała tofu, którego małe kawałki zatknięte były na bambusowych patyczkach niczym szisz-kebab. Mimo że ostre, już po kilku kęsach poczuła, że smak jej odpowiada.

– Posiłek zawsze był ważną częścią chińskiej kultury – wymamrotał Chen, jedząc z apetytem. – Konfucjusz powiedział: „Radość z jedzenia i seksu leży w ludzkiej naturze".

– Zgadza się! – Nigdy nie trafiła na ten cytat. Ale chyba go nie wymyślił? Wydało jej się, że słyszy w głosie Chena lekkie rozbawienie.

Wkrótce zaczęła dostrzegać zdziwione spojrzenia innych klientów – Amerykanka delektująca się zwyczajnym jedzeniem w towarzystwie Chińczyka. Pulchny mężczyzna z olbrzymią kulą ryżu w dłoni pozdrowił ją nawet, mijając ich stolik.

– A teraz mam do pana parę pytań, starszy inspektorze Chen. Myśli pan, że Wen wyszła za mąż za Fenga, chłopa, bo tak bardzo wierzyła w Mao?

– Możliwe. Ale nie sądzę, by w sprawach między kobietą a mężczyzną jedynym wytłumaczeniem była polityka.

– Jak wiele wykształconej młodzieży pozostało na prowincji? – zapytała, dojadając ostatni kawałek tofu.

– Po rewolucji kulturalnej większość wróciła do miasta. Detektyw Yu i jego żona byli w Yunnanie i wrócili do Szanghaju na początku lat osiemdziesiątych.

– Ciekawy podział zadań, starszy inspektorze Chen. Detektyw Yu pracuje w Fujianie, a pan w Szanghaju dogadza sobie wspaniałymi przekąskami w towarzystwie amerykańskiego gościa.

– Moim obowiązkiem jako starszego inspektora było powitanie pani z okazji pierwszej wizyty w Chinach i nawiązanie współpracy naszych dwóch krajów w zwalczaniu nielegalnej emigracji. Sekretarz partii Li specjalnie to podkreślił: „Macie uczynić pobyt inspektor Rohn w Szanghaju bezpiecznym i satysfakcjonującym".

– Dziękuję – odparła. Wyraźnie czuła autoironię w jego głosie i ułatwiało to jej rozmowę. – A więc kiedy wrócę do kraju, powinnam mówić o przyjaźni między naszymi krajami.

– To zależy tylko od pani, inspektor Rohn. Do chińskiej tradycji należy okazywanie gościnności przybyszowi z dalekiego kraju.

– A poza zabawianiem mnie, co jeszcze zamierza pan robić?

– Sporządziłem spis ewentualnych kontaktów Wen w Szanghaju. Mój tymczasowy pomocnik Qian Jun zorganizuje mi rozmowy z tymi ludźmi albo dziś po południu, albo jutro rano. Będę wymieniał się z panią informacjami.

– A więc mam siedzieć cały dzień w hotelu i jak telefonistka w centrali czekać, aż się pan odezwie?

– Nie, nic podobnego. To pani pierwsza podróż do Chin. Proszę zwiedzać. Bund. Ulica Nanjing. W czasie weekendu będę pani przez cały czas służył jako przewodnik.

– Wolałabym raczej włączyć się do pańskiej pracy, starszy inspektorze Chen.

– To znaczy wziąć udział w rozmowach?

– Tak. – Spojrzała mu prosto w oczy.

– Nie widzę przeszkód, poza tym, że ludzie mówią tu szanghajskim dialektem.

Pomyślała, że jego odpowiedź była wprawdzie dyplomatycznym, ale jednak wykrętem.

– Bez problemu gawędziłam w samolocie z towarzyszami podróży. Wszyscy mówili po mandaryńsku. Nie może pan poprosić swoich rozmówców, by robili to samo? A w razie potrzeby pomógłby mi pan.

– Oczywiście, ale czy uważa pani, że będą mówili swobodnie w obecności amerykańskiego funkcjonariusza?

– Bardziej się postarają, jeżeli uwierzą, że zajmujemy się tym na serio.

– Ma pani rację, inspektor Rohn. Porozumiem się z sekretarzem Li.

– Czy elementem waszej kultury politycznej jest nieudzielanie bezpośrednich odpowiedzi?

– Nie. Udzielę pani odpowiedzi, muszę jednak uzyskać zgodę przełożonego. Na pewno nawet w Biurze Szeryfa Federalnego należy przestrzegać procedur.

– Owszem. A więc co pan chce, żebym robiła, czekając, aż uzyska pan zgodę?

– Jeżeli zniknięcie Wen spowodował telefon od jej męża, lepiej będzie, jeżeli sprawdzi pani, czy nie doszło do przecieków w waszym wydziale.

– Porozmawiam z szefem – oznajmiła, wyraźnie widząc, do czego Chen zmierza. Przewidziała to.

– Poprosiłem w hotelu, aby ustawili faks w pani pokoju. Jeżeli potrzebuje pani czegoś jeszcze, proszę powiedzieć.

– Doceniam pańską pomoc. A teraz jeszcze jedno pytanie – dodała pod wpływem impulsu. – W nocy, kiedy patrzyłam na Bund, pomyślałam o klasycznym chińskim wierszu. Kilka lat temu analizowałam jego angielski przekład. O poecie, który żałuje, że nie potrafi dzielić z przyjacielem transcendentnej sceny. Nie mogłam przypomnieć sobie wersów. Może przypadkiem zna pan ten wiersz?

– Hm… – spojrzał na nią zaskoczony. – Przypuszczam, że to wiersz Liu Yonga, poety z okresu dynastii Song. Druga strofa brzmi tak: „Gdzie znajdę się/Dziś wieczór, obudzony po przepiciu -/Na brzegu rzeki ze szpalerem wierzb płaczących./Księżyc zachodzi, ranek budzi wietrzyk./Rok za rokiem będę daleko/ daleko od ciebie./ Odsłaniają się piękne widoki,/Lecz na próżno:/Och, komuż mogę opowiedzieć/O tych uroczych krajobrazach?"

– To rzeczywiście ten wiersz. – Zdumiała ją nagła metamorfoza Chena. Jego twarz rozjaśniła się, gdy cytował wersy.

CIA się nie myliła. A więc był starszym inspektorem, a także poetą – w każdym razie znał zarówno Eliota, jak i Liu Yonga. To ją intrygowało.

– Liu jest jednym z moich ulubionych poetów z okresu przed Eliotem.

– Dlaczego Eliot to dla pana ktoś tak szczególny?

– Nie umiał podjąć decyzji, czy oświadczyć się ukochanej. Przynajmniej nie w Pieśni miłosnej J. Alfreda Prufrocka.

– W takim razie Eliot powinien uczyć się od Liu.

– Lepiej pójdę teraz do sekretarza Li – powiedział i podniósł się z uśmiechem.

Na rogu ulicy Syczuan musieli stanąć na jezdni, bo chodnik, wbrew przepisom, zastawiały rowery. Podali sobie ręce, zamierzając iść każde w swoją stronę, kiedy nagle Rohn spostrzegła motocyklistę w czarnych dżinsach, czarnym podkoszulku i z twarzą przesłoniętą szybą czarnego kasku. Pędził prosto na nią na potężnym motocyklu. Ryczący potwór uderzyłby w Amerykankę, gdyby nie reakcja Chena. Szarpnął Rohn za rękę, popchnął na krawężnik i osłonił swoim ciałem. Jednocześnie z wykonywanym półobrotem jego prawa noga wystrzeliła do tyłu jak w filmie kung-fu. Motocykl minął Chena o włos, lekko skręcił, zachwiał się, ale nie upadł. Z piskiem opon i w obłoku pyłu pomknął ulicą Nanjing.

Wszystko trwało kilka sekund. Motocykl zniknął wśród pojazdów. Kilku przechodniów gapiło się na nich, potem ruszyło dalej.

– Bardzo przepraszam, inspektor Rohn – powiedział, puszczając jej dłoń. – Ci szaleni motocykliści są niebezpieczni.

– Dziękuję, starszy inspektorze Chen.

Rozdział 7

Idąc do gabinetu sekretarza Li, Chen sprawdził swoją przegródkę na faksy. Komenda Policji w Fujianie przysłała mu kilka – dodatkowe informacje o Latających Siekierach. Ucieszył się, widząc na pierwszej stronie numer telefonu komórkowego do detektywa Yu. Poprzedniej nocy komisarz Hong obiecał mu załatwić tę sprawę. Znalazł również stronę z fotografią zapuszczonego domu, pod którą znajdowało się wyjaśnienie spisane ręką Yu: „Dom Wen w wiosce Changle".

Uśmiechnięty szeroko Qian podszedł do niego z dużą kopertą.

– Rozesłałem informacje o Wen, starszy inspektorze Chen. Porozmawiałem także z doktorem Xia o zabójstwie w Parku na Bundzie. Sporządznie oficjalnego raportu z sekcji zwłok zajmie trochę czasu, ale mam tu wstępną opinię.

– Dobra robota, Qian – pochwalił Chen, wchodząc do swojego małego, po spartańsku urządzonego pokoju. Streszczenie było wydrukowane. Qian dobrze posługiwał się chińskim oprogramowaniem twinbridge, ale chyba nie znał medycznej terminologii.

Zwłoki w Parku na Bundzie

1. Czas zgonu: Około pierwszej w nocy ósmego kwietnia.

2. Przyczyna zgonu: Obrażenia głowy ze złamaniami kości czaszki. Rozległe uszkodzenia kory mózgowej. Krwawienie z licznych ran, ogółem osiemnastu. Mógł otrzymać śmiertelny cios w głowę, zanim zadano mu niektóre rany. Na rękach i nogach nie ma siniaków, co świadczy, że nie walczył przed śmiercią.

3. Ciało: Ofiara około czterdziestu pięciu lat, wzrost metr osiemdziesiąt, waga osiemdziesiąt jeden kilogramów. Mocna budowa z wyraźnie zaznaczonymi mięśniami ramion i nóg. Dłonie zadbane. Zęby zdrowe, wśród nich trzy złote. Na twarzy stara blizna.

4. Krótko przed śmiercią odbył stosunek seksualny. Na organie płciowym ślady spermy i śluzu z pochwy. Pięć centymetrów nad penisem głębokie cięcie.

5. Ślady igły na rękach wskazują, że zapewne przyjmował dożylnie narkotyki. W ciele znaleziono też ślady niezidentyfikowanego środka odurzającego.

6. Jedwabna piżama jest doskonałej jakości. Metki zostały usunięte, ale materiał wygląda na importowany; tkanina ma charakterystyczny jodełkowy wzór.

Raport był przejrzysty, a jego ustalenia, zwłaszcza dotyczące obecności niezidentyfikowanego narkotyku, jeszcze silniej sugerowały, że w sprawę mogły być zamieszane triady.

Chen zwrócił uwagę na coś jeszcze. Gdyby mężczyznę zamordowano u niego w domu, tuż po stosunku, w parku powinny znaleźć się dwa ciała: ofiary i jego żony. Ale jeżeli był z kimś innym i jego partnerka seksualna wyszła zaraz po współżyciu, wskazywałoby to, że morderstwa prawdopodobnie dokonano w hotelu.

Chen zaparzył sobie filiżankę herbaty i zadzwonił pod wewnętrzny numer Qiana.

– Wyślijcie szczegółowy rysopis ofiary i zdjęcie do hoteli, a także do komitetów dzielnicowych.

Tyle tylko Qian na razie mógł zrobić.

Ale starszy inspektor Chen nie chciał na tym poprzestać. I zamierzał wciągnąć do współpracy kogoś jeszcze. Nie z braku zaufania do Qiana. Może był to jedynie kaprys, jego prywatne uprzedzenie.

Zadzwonił telefon komórkowy. Na ekranie wyświetlił się numer inspektor Rohn. Chen nacisnął guzik.

– Wszystko u pani w porządku, inspektor Rohn?

– Czuję się świetnie dzięki pańskiemu doskonałemu porannemu kung-fu.

– Drobiazg. Czemu zawdzięczam telefon?

– Przetłumaczono treść rozmowy telefonicznej.

– I co?

– Rozmowa była krótka. Według naszego tłumacza Feng przekazał: „Pewni ludzie zwietrzyli sprawę. Uciekaj, jeśli ci życie miłe. Porozum się ze mną, gdy będziesz w bezpiecznym miejscu".

– Co to miało znaczyć?

– Wen zadała to samo pytanie. Feng tylko powtórzył informację. Przed chwilą wyjaśnił mojemu szefowi, że przed telefonem do żony znalazł w torbie z zakupami kartkę z ostrzeżeniem.

– Jak brzmiało?

– „Nie zapominaj o ciężarnej żonie w Chinach".

– Pani przełożony musi się tym zająć. Skoro Feng był tak dobrze ukryty, jak do niego dotarli?

– Właśnie to bada.

– Triady są potężne – stwierdził Chen. – Nawet w Stanach Zjednoczonych.

– Istotnie – przytaknęła. – A co z naszym dochodzeniem tutaj?

– Zaraz idę do sekretarza Li. Wkrótce do pani zadzwonię.

Starszy inspektor Chen wcale nie był pewien, jakiej odpowiedzi udzieli mu sekretarz Li. Ale wiedział, że przesłuchania ludzi, z którymi mogła skontaktować się Wen, prawdopodobnie okażą się nudne. Towarzystwo amerykańskiej partnerki przynajmniej pozwoli mu doskonalić angielski.

– Jak mają się sprawy, starszy inspektorze Chen? – zapytał Li, wstając z fotela.

– Tropienie tej kobiety to jak szukanie igły w stogu siana.

– Dobrze się staracie. – Li nalał mu jaśminowej herbaty do filiżanki. – A jak czuje się w Szanghaju inspektor Rohn?

– Doskonale. I chętnie współpracuje.

– Jesteście właściwą osobą, aby się nią zajmować, starszy inspektorze Chen. Wpadliście już na jakieś tropy?

– Detektyw Yu znalazł jeden. Piątego kwietnia Feng zadzwonił do Wen i ten telefon spowodował, że się ukryła.

– To bardzo cenna wiadomość. Jeszcze dziś przekażę ją towarzyszom w Pekinie. – Li nawet nie próbował ukryć podniecenia. – Wykonaliście świetną robotę.

– Jak to? – zdziwił się Chen. – Przecież jeszcze nic nie zrobiłem.

– Okazuje się, że to wskutek niedbalstwa Amerykanów Wen zniknęła. Nie powinni dopuścić nikogo do Fenga na tyle blisko, by mógł mu grozić. Pozwolili świadkowi zatelefonować… – Li zatarł ręce. – A więc są odpowiedzialni za tę sytuację. To jest to.

– Cóż, jeżeli chodzi o odpowiedzialność, jeszcze nie rozmawiałem o niej z inspektor Rohn. Powiadomiła mnie, że Biuro Szeryfa przeprowadzi dochodzenie.

– Tak, to ich obowiązek. Po amerykańskiej stronie nastąpił przeciek, gang musiał się dowiedzieć, że Feng ma zeznawać i poznał jego miejsce pobytu.

– Bardzo możliwe – przytaknął Chen. Myślał o tym, co Yu powiedział mu o kiepskiej pracy policjantów w Fujianie. – Ale przeciek mógł być i po naszej stronie.

– Jakieś inne wiadomości od inspektor Rohn?

– Amerykanie chcą przeprowadzić proces w wyznaczonym terminie. Niepokoją się naszymi małymi postępami w tej sprawie.,

– Czy otrzymaliście nowe informacje z Fujianu?

– Nie. Detektyw Yu ma trudne zadanie. Wygląda na to, że Latające Siekiery są tam popularne, a miejscowa policja jest bezradna i opieszała.

Nie dysponuje żadnymi poszlakami ani też nie wykazuje szczególnej ochoty, by rozprawić się z gangsterami. Cóż więc Yu może zrobić poza stukaniem do kolejnych drzwi nieprzyjaznych ludzi?

– Zdaję sobie sprawę z popularności triad w tym regionie. Postąpiliście słusznie, wysyłając tam detektywa Yu.

– A teraz kwestia mojej pracy tutaj. Zamierzam przesłuchać kilka osób, z którymi mogła kontaktować się Wen. Inspektor Rohn chce mi towarzyszyć. Co o tym myślicie, towarzyszu sekretarzu Li?

– To nie wchodzi w zakres jej misji.

– Otrzymała zgodę swojej centrali.

– Wen jest obywatelką chińską – powiedział wolno Li. – Poszukiwanie jej należy do chińskiej policji. Nie widzę potrzeby, aby do naszych działań włączał się amerykański funkcjonariusz.

– Jeżeli jej tak powiem, Amerykanie mogą zacząć podejrzewać, że próbujemy coś ukryć. Jeśli nie dopuścimy jej do dochodzenia, niewykluczone, że spowoduje to zwiększenie napięcia.

– Amerykanie zawsze traktują wszystkich nieufnie, wydaje im się, że są jedyną policją na świecie.

– To prawda, ale jeżeli inspektor Rohn nie będzie miała się czym tu zająć, zacznie się upierać, żeby pojechać do Fujianu.

– Hm, macie rację. Czy nie moglibyście zlecić przeprowadzenia rozmów Qianowi, a sami skupić się na zapewnieniu naszemu gościowi turystycznych rozrywek?

– Wtedy będzie chciała towarzyszyć Qianowi. – Po chwili dodał: – A Qian nie mówi po angielsku.

– Cóż, myślę, że nic w tym złego, jeżeli porozmawia z kilkoma zwykłymi szanghajczykami. Nie muszę chyba dodawać, że zapewnienie bezpieczeństwa inspektor Rohn jest waszym najważniejszym obowiązkiem.

– A więc może ze mną pracować?

– Macie pełnię władzy, starszy inspektorze Chen. Ile razy trzeba wam to powtarzać?

– Dziękuję, towarzyszu sekretarzu Li – odezwał się Chen po chwili milczenia. -A teraz inna sprawa. Zamierzam sprawdzić pewne powiązania triad tu w Szanghaju. Ci ludzie mogą również wiedzieć, czy Wen jest w Szanghaju.

– Nie, nie sądzę. A jeżeli zaczniecie zadawać pytania, Latające Siekiery wkrótce się o tym dowiedzą. Wasze działania tylko obudzą śpiącego węża.

– Musimy coś zrobić także w sprawie morderstwa w Parku na Bundzie, towarzyszu sekretarzu Li.

– Nie pali się. Za kilka dni wróci detektyw Yu. To może być zadanie dla niego. W tej chwili, kiedy jest tu inspektor Rohn, nie wolno wam zrobić niczego głupiego, co zrzuciłoby nam na głowę gniazdo szerszeni.

Odpowiedź Li wcale nie zdziwiła Chena. Sekretarz partii od początku nie podchodził z entuzjazmem do tego śledztwa, a zawsze musiał mieć powody, polityczne powody, aby coś robić lub czegoś nie robić. Reakcję Li na wiadomość o telefonie Fenga Chen też przewidział. Najwyraźniej dla sekretarza o wiele ważniejsze było zrzucenie odpowiedzialności na Amerykanów niż znalezienie zaginionej kobiety. Wysoko postawiony członek organizacji partyjnej był politykiem, nie policjantem.

Po rozmowie z Li Chen wyszedł z komendy na spotkanie ze Starym Myśliwym, ojcem Yu.

Starszy pan zadzwonił do niego wcześnie rano, proponując, by razem napili się herbaty. Ale nie w Herbaciarni pośrodku Jeziora na Rynku Świątyni Bogów Miasta, gdzie widywali się już kilkakrotnie, ale w innej, w Księżycowym Wietrze, bliżej miejsca, gdzie Stary Myśliwy z czerwoną opaską na rękawie pełnił codzienną służbę jako honorowy doradca Biura Kontroli Ruchu Drogowego. Wprawdzie emerytowany policjant otrzymywał skromne wynagrodzenie, ale bardzo cieszył go oficjalnie brzmiący tytuł i zawsze kiedy zatrzymywał rower z dzieckiem przewożonym z tylu w koszyku albo prywatną taksówkę z nieaktualnymi numerami rejestracyjnymi, czuł się wiernym obrońcą prawa i porządku.

Herbaciarnia Księżycowy Wiatr powstała niedawno. Można było odnieść wrażenie, że szanghajczycy znowu zasmakowali w herbacie. Zanim dostrzegł siedzącego w kącie Starego Myśliwego, jego uwagę zwrócili młodzi ludzie pijący herbatę i wykonujący przy tym gesty, które stały się modne dzięki nowym filmom. Zamiast typowej dla Południa muzyki na bambusowych instrumentach w tle, usłyszał walca Nad pięknym, modrym Dunajem, osobliwość w takim miejscu. Najwyraźniej był to lokal dla młodych gości, którzy choć jeszcze nie przywykli do kawy Starbuck, chcieli gdzieś sobie posiedzieć i porozmawiać. Przy sąsiednim stoliku toczyła się zażarta partia madżonga – gracze oraz kibice pokrzykiwali i klęli.

– Nigdy jeszcze tu nie byłem. Zupełnie inna herbaciarnia niż

Środek Jeziora – powiedział ze smutkiem Stary Myśliwy.

Młoda kelnerka w szkarłatnym cheong-sam, którego głębokie rozcięcia odsłaniały białe uda, podeszła lekkim krokiem i ukłoniła się po japońsku.

– Czy potrzebuje pan prywatnego gabinetu?

Chen kiwnął głową. Była to jedna z zalet nowoczesnych herbaciarni, mimo różnorodności świadczonych tu usług.

– Na koszt komendy – wyjaśnił, kiedy wchodzili do wydzielonego pokoju. Nie do pomyślenia, aby eksgliniarz płacił za gabinet ze swojej maleńkiej emerytury. Stanowisko starszego inspektora dysponującego specjalnym budżetem miało swoje plusy.

Gabinet umeblowano w klasycznym stylu, ale na mahoniowych fotelach leżały miękkie wygodne poduszki, a w rogu stała skórzana ciemnofioletowa sofa, dopasowana do kolorystyki wnętrza.

Kelnerka położyła na stoliku menu i zaproponowała specjalność zakładu.

– Mamy herbatę bąbelkową.

– Co to za herbata?

– Jest bardzo popularna w Hongkongu. Będzie panu smakowała – powiedziała z nutką tajemniczości w głosie.

– Doskonale, herbata bąbelkowa dla mnie i herbata Górska Mgła dla pana – zamówił Chen. Kiedy wyszła, zapytał: – Jak się wam układa, wujku Yu?

– Jak innym ludziom w moim wieku. Po prostu staram się być przydatny dla społeczeństwa, jak kawałek węgla, który wciąż płonie, oddając resztki ciepła.

Chen się uśmiechnął. Znał to porównanie. Słyszał je w filmie w latach siedemdziesiątych. Czasy się zmieniły, ale nie sposób myślenia ojca detektywa Yu.

– Nie przepracowujcie się, wujku Yu.

Stary Myśliwy jak zwykle zaczął od retorycznego pytania.

– Wiecie, dlaczego chciałem się z wami dziś spotkać, starszy inspektorze Chen? Zanim Yu wyjechał do Fujianu, porządnie go zrugałem.

– Dlaczego? – Chen doskonale znał inne przezwisko emerytowanego policjanta: Śpiewak z Opery Suzhou. Nawiązywało do opery śpiewanej w południowym dialekcie, słynącej ze stosowanej przez aktorów metody dramatyzowania sytuacji, przedłużania narracji niekończącymi się dygresjami oraz doprawianiem całości mnóstwem aluzji do klasyki.

– Miał zastrzeżenia do tego zadania, a ja mu powiedziałem: W zwykłych okolicznościach doradzałbym ci unikać jak zarazy prowadzenia śledztwa w sprawach gangsterów, ale skoro starszy inspektor Chen chce stoczyć tę bitwę, idź za nim przez wodę i ogień. Ma więcej do stracenia niż ty, prawda? To dla nas straszna hańba, że zwłoki mężczyzny zamordowanego przez gangsterów z triad znalazły się w Parku na Bundzie. Gdyby było więcej równie uczciwych jak on kadrowych funkcjonariuszy partyjnych, takie rzeczy by się nie zdarzały.

– Dobra z nas para przyjaciół. Yu jest bardziej praktycznym, twardo stąpającym po ziemi człowiekiem. Naprawdę, całkowicie na nim polegam. Teraz, kiedy pracuje w Fujianie, bardzo mi trudno samemu uporać się z robotą.

– Wszystko się sypie! Bestia korupcji grasuje w całym kraju. Dobrym ludziom brak przekonania. Aby cokolwiek zdziałać w dzisiejszym społeczeństwie, muszą kroczyć dwoma ścieżkami: czarną i białą. Kiedyś ja patrolowałem rynki, ale teraz kontroluje je czarna ścieżka, gangsterzy. Pamiętacie Jiao, sprzedawczynię pierożków, która nosiła na plecach miniaturową kuchnię?

– Tak, sprzedawała je niedaleko ulicy Qinghe. Pomogła nam. Co się z nią stało?

– To doskonałe miejsce na interesy. Ktoś chciał ją stamtąd wyrzucić. Pewnej nocy jej kuchenka została rozbita. Policja nie mogła nic zrobić. Wyjaśnili mi, że nie mają żadnej poszlaki wskazującej sprawcę. W niektórych nowych sferach działalności gangsterzy są jeszcze bardziej zuchwali. Zwłaszcza jeżeli chodzi o dziewczyny karaoke i prywatne gabinety. To naprawdę bardzo dochodowy biznes. Pięćset juanów za godzinę późnym wieczorem. Nie wspominając o napiwkach i dodatkowych opłatach. Właściciele klubów utrzymują z nami dobre stosunki, bo boją się kłopotów, ale mają jeszcze lepsze stosunki z gangami, ponieważ one są w stanie w ogóle uniemożliwić im pracę. Dziewczyny mogą zostać pchnięte nożem, gabinety zdewastowane, a właściciele porwani…

Wykład Starego Myśliwego przerwała kelnerka; wróciła do gabinetu z lakową tacą. Stał na niej śliczny dzbanek z białej porcelany i filiżanka. Bąbelkowa herbata była w wysokim, papierowym kubku z bardzo grubą słomką sterczącą z plastikowego wieczka.

Górska Mgła wyglądała na dobrze przygotowaną. Chen domyślał się tego, widząc kolor zielonej herbaty w białej filiżance. Pociągnął przez słomkę łyk bąbelkowej. Po jego języku potoczyła się lepka kulka. Niewielka, lecz o intensywnym smaku mleka, miękka i śliska, niemal zmysłowa. Ale czy to rzeczywiście herbata?

Może on również jest staroświecki, jak Stary Myśliwy, który wypluł do filiżanki maleńki listek herbaciany, a potem wrócił do tematu:

– Jak można było doprowadzić sprawy do takiego stanu? Bardzo prosto i łatwo. Niektórzy członkowie naszej kadry wysokiego szczebla mają czarne serca. Biorą pieniądze od gangsterów, a w zamian zapewniają im ochronę. Słyszeliście o szwagrze sekretarza partii Li?

– Nie, nie słyszałem.

– Otóż ten szwagier ma bar przy ulicy Henshan. Wymarzona lokalizacja. Bajeczny interes. W jaki sposób dostał dzierżawę i licencję, nikt nie wie. Ani nie pyta. Pewnego dnia ktoś się upił, połamał stolik i spoliczkował właściciela. Następnego dnia pijaczek wrócił, ukląkł i sam się spoliczkował sto razy. Dlaczego? Stoi za tym Niebieska Triada. Ma większą władzę w tym mieście niż zarząd. Gdyby pijak się nie ukorzył, zabito by całą jego rodzinę. Po tym zdarzeniu nikt już nie ośmielił się rozrabiać w barze.

– Może był to gest wobec Li – powiedział z ociąganiem Chen. Zdawał sobie sprawę, że Stary Myśliwy żywi urazę do Li. Obaj wstąpili do policji mniej więcej w tym samym czasie. Stary Myśliwy zajmował się wyłącznie pracą policyjną, Li tylko polityką. Po trzydziestu latach powstała między nimi głęboka przepaść. – Poza tym sam Li mógł nie mieć z tym nic wspólnego.

– Mógł – odparł Stary Myśliwy – ale nigdy nie wiadomo. Sprawy naprawdę wymknęły się spod kontroli – ciągnął dalej z oburzeniem, żując listek zębami pociemniałymi od herbaty. – A teraz o zwłokach w Parku na Bundzie. Niezwykły przypadek. Nie zdziwiłbym się, gdyby do niego doszło na wybrzeżu niedaleko Hongkongu albo w prowincji Yunnan, gdzie przemyca się przez granicę narkotyki. Ponieważ jednak prezydent Jiang był poprzednio burmistrzem Szanghaju, gangsterzy starali się nie rzucać tu w oczy. Nie chcieli szarpać tygrysa za wąsy. Nie pamiętam, aby triady dokonały jakiegoś zuchwałego zabójstwa w Szanghaju.

– To mogła być robota organizacji spoza Szanghaju. – Chen pociągnął długi łyk herbaty. – Być może chciały w ten sposób przekazać jakąś wiadomość tutejszym ludziom.

– Proponuję, żebyście dali do gazet kolejny materiał. Barwny, szczegółowy opis ran zadanych siekierą. Zobaczycie, czy wąż wypełznie z jaskini.

– Dobry pomysł.

– Jeżeli postanowiliście zajmować się gangsterami, starszy inspektorze Chen, nie wolno wam iść tylko białą ścieżką. Musicie być bardzo elastyczni. I koniecznie postarać się o wszelką pomoc. Kogoś, kto zna czarną i białą ścieżkę, a poza tym ma również koneksje na ulicy.

Chen uświadomił sobie, że wujek Yu proponuje mu współpracę. Emerytowany gliniarz był starym wygą z własnymi kontaktami.

– Całkowicie się z wami zgadzam. Prawdę mówiąc, myślałem, żeby was o to poprosić, wujku Yu.

– Zrobię, co w mojej mocy, starszy inspektorze Chen.

– Prowadzę dwie sprawy. Obie wiążą się ze sobą, ale każda z nich prawdopodobnie ma coś wspólnego zarówno z czarną, jak i białą ścieżką. Wątpię, by Qian Jun był wystarczająco doświadczony, żeby dobrze wykonać swoje zadanie, a sekretarz Li, jak sami wiecie, nie będzie chciał zostać w nie wmieszany, bo jak zawsze dba o zachowanie politycznej poprawności.

– Podajcie mi wszystkie szczegóły. Zapomnijcie o sekretarzu Li.

– Po pierwsze, jeszcze nie ustaliliśmy tożsamości ofiary z Parku na Bundzie, ale wstępny raport doktora Xia przemawia za waszą hipotezą. – Podał Staremu Myśliwemu kopię raportu. – Mężczyzna został zabity wkrótce po odbyciu stosunku seksualnego. Wciąż miał na sobie piżamę. Bardzo więc możliwe, że zamordowano go w domu albo w hotelu. Jeżeli w hotelu, to raczej nie pięciogwiazdkowym i państwowym, bo kierownictwo musiałoby o tym zameldować. Ale jest mnóstwo prywatnych lokali, salonów masażu i im podobnych.

– A także burdeli, starszy inspektorze Chen. Nie znajdziecie niczego o nich w dokumentacji komendy.

– Po drugie, sprawa Wen Liping. Yu pracuje nad nią w Fujianie. Jako wykształcona młodzież z Szanghaju, Wen mogła wrócić do miasta. – Wyjął fotografię kobiety. – Jeżeli nie zatrzymała się u krewnych, pewnie wybrała któryś z tanich prywatnych hoteli bez licencji.

– Dobrze, sprawdzę wszystkie prawdopodobne miejsca. Jestem stary, ale wciąż mogę coś zrobić. – Po chwili dodał poważnie: – Nigdy nie lekceważcie tych bandziorów. Mogą prześladować człowieka jak demony kryjące się w ciemności i uderzyć, kiedy się tego nie spodziewa. W ubiegłym roku mój stary kolega zniknął w czasie rozpracowywania gangu. Jego ciała dotąd nie odnaleziono.

– Przepraszam, że was w to wciągam, wujku Yu.

– Nie mówcie takich rzeczy, starszy inspektorze Chen. Cieszę się, że mogę się przydać. Jestem workiem starych kości i nie mam się czego obawiać. Cokolwiek się zdarzy, w moim wieku łatwiej ponieść ryzyko. Jesteście jeszcze młodzi i przed wami długa droga. W walce z triadami ostrożności nigdy za wiele.

– Dziękuję. Będę bardzo ostrożny.

Pożegnali się przed Księżycowym Wiatrem. Chen zadzwonił do inspektor Rohn.

– Jutro rano pojedziemy porozmawiać ze starszym bratem Wen Liping, Wenem Lihua.

– A więc odpowiedź brzmi „tak"?

– Jak powiedział Konfucjusz: „Jeżeli człowiek nie potrafi dotrzymać słowa, nie potrafi też utrzymać się na nogach".

– „A więc zaczynasz dyszeć, jeżeli ludzie mówią, że jesteś tłusty" – odparła ze śmiechem.

– Oo, a więc zna pani również to chińskie powiedzonko! – Słyszał je tylko raz u starych mieszkańców Pekinu. Inspektor Rohn doskonale opanowała chińskie przysłowia.

– Kiedy zaczniemy? – spytała. – Zaczekam na pana przed hotelem.

– Nie, niech pani tego nie robi. Ruch uliczny może być koszmarny. Spotkamy się koło ósmej, ale zadzwonię do pani pokoju.

– Doskonale.

Kiedy wyłączył telefon, przypomniał sobie dwa słowa, których właśnie użył.

Ruch uliczny.

Ze względu na jego natężenie w okolicach hotelu Pokój i surowe ograniczenia prędkości pojazdy dosłownie pełzły. A kiedy tego ranka stali na rogu ulic Nanjing i Syczuan, motocykl wypadł nie wiadomo skąd i pędził prosto na Rohn. Po Syczuan motocykliści jeździli rzadko. Wydawało mu się, że przypomina sobie, jak w chwili gdy rozmawiali, stojąc na rogu, dobiegł go warkot zapuszczanego silnika. Motocykl omal nie przejechał Amerykanki. Musiał ruszyć z jakiegoś niezbyt odległego miejsca. Cały incydent wyglądał coraz bardziej podejrzanie. Jeżeli kierowca dopiero odpalił silnik, dlaczego od razu tak bardzo przyspieszył?

Inspektor Rohn dopiero przyjechała do Szanghaju. Tylko trzy osoby wiedziały o jej misji. Czy triada z Fujianu mogła uderzyć aż tak szybko? Z czym się mierzy, poszukując Wen? Po raz pierwszy w tym dochodzeniu zaczął mieć złe przeczucia.

Czy dlatego, że sekretarz Li tak bardzo podkreślał sprawę bezpieczeństwa inspektor Rohn?

A może wpłynął na niego wykład Starego Myśliwego o czarnej ścieżce?

Przypomniał sobie, jak wciąga inspektor Rohn na krawężnik, żeby nie wpadł na nią szalony motocyklista. Jeżeli nie był to przypadek, co jeszcze zagraża jej życiu?

Rozdział 8

Stojąc przy mercedesie, Chen zobaczył inspektor Rohn w obrotowych drzwiach hotelu. Miała na sobie białą sukienkę, w kwietniowym słońcu Szanghaju wyglądała jak kwitnąca jabłoń. Sprawiała wrażenie wypoczętej i uśmiechnęła się na jego widok.

– To jest towarzysz Zhou Jing, kierowca z naszej komendy – dokonał prezentacji Chen. – Będzie dzisiaj z nami.

– Miło pana poznać, towarzyszu Zhou – powiedziała po chińsku Rohn.

– Witam, pani inspektor. – Zhou odwrócił głowę i uśmiechnął się szeroko. – Wszyscy nazywają mnie Mały Zhou.

– A mnie Catherine.

– Mały Zhou jest najlepszym kierowcą w komendzie. – Chen usiadł obok Amerykanki.

– A to nasz najlepszy samochód – oznajmił Zhou. – Staramy się jak możemy, w przeciwnym razie starszy inspektor Chen nie byłby tu dziś z panią.

– Ach tak!

– Jest naszą wschodzącą gwiazdą.

– Wiem – odparła.

– Nie przesadzajcie, Mały Zhou – wtrącił się Chen. – Patrzcie lepiej na drogę.

– Nie martwcie się, towarzyszu. Znam ten rejon. Dlatego jadę skrótem.

Chen zaczął mówić do Rohn po angielsku.

– Otrzymała pani jakieś nowe informacje od swoich?

– Mój szef, Ed Spencer, sprawdził sklep spożywczy, w którym Feng robił zakupy. Feng nie prowadzi samochodu. Nie zna nikogo w Waszyngtonie. Chodzenie do kilku chińskich sklepów niedaleko od domu to właściwie jego jedyne zajęcie. Ten spożywczy działa od dawna i nie ma żadnych odnotowanych kontaktów z tajnymi organizacjami. Paragon świadczy, że Feng był w sklepie tego dnia, kiedy zadzwonił, by przekazać ostrzeżenie. Kupił makaron i pożyczył kilka chińskich kaset wideo. Wracając do domu, wstąpił do chińskiego sklepu z ziołami i upominkami, potem do chińskiego fryzjera. A więc kartkę z ostrzeżeniem ktoś mógł włożyć do jego torby z zakupami również w tych miejscach.

– Omawialiśmy tę nową informację z sekretarzem Li. Uważamy, że ustalenie, jak gangsterzy dowiedzieli się o miejscu pobytu Fenga, ma ogromne znaczenie.

– Zupełnie tego nie rozumiem: nasza grupa specjalna to tylko Ed i ja. Tłumacz Shao jest starym pracownikiem CIA – odparła. – Nie sądzę, aby przeciek był u nas.

– Decyzja, by pozwolić Wen wyjechać do Stanów, została podjęta na bardzo wysokim szczeblu w naszym rządzie. Sekretarz partii Li i ja dowiedzieliśmy się o Fengu i Wen na dzień przed pani przyjazdem – odparował Chen.

– To podważyło zaufanie Fenga do naszego programu. Zadzwonił do żony, nie uprzedzając nas o tym. Ed zamierza go przenieść.

– Chciałbym coś zaproponować, pani inspektor Rohn. Niech zostanie tam, gdzie jest. Zaangażujcie więcej ludzi do ochrony. Gang może próbować skontaktować się z nim ponownie.

– To chyba dla niego niebezpieczne.

– Gdyby chcieli go zabić, zrobiliby to bez ostrzeżenia. Uważam, że chcą tylko nie dopuścić, by zeznawał przeciwko Jii. Nie dokonają zamachu na jego życie, chyba że nie będą mieli innego wyjścia.

– Racja. Omówię to ze swoim szefem.

Dzięki skrótowi Małego Zhou wkrótce dotarli na ulicę Shandong, przy której razem z rodziną mieszkał Wen Lihua, brat Wen Liping. Była to niewielka uliczka ze starymi, podupadłymi domami z przełomu wieków. W dzielnicy Huangpu stanowiła część francuskiej koncesji, ale otoczona w ostatnich latach nowymi budynkami, wyglądała obrzydliwie. Jej wylot pomimo zakazu zastawiały rowery i samochody, piętrzyły się też tam nielegalnie składowane, zardzewiałe stalowe i żelazne elementy z pobliskiej fabryki. Małemu Zhou z trudem udało się podjechać przed dwupiętrowy dom z niemal niewidocznym numerem na popękanych, spłowiałych drzwiach.

Schody były strome, wąskie, zakurzone i ciemne nawet w dzień. Stopnie trzeszczały pod stopami – oznaka, że wymagały naprawy. Farba na balustradzie już dawno temu niemal całkiem się złuszczyła. Catherine w butach na wysokich obcasach szła ostrożnie, ale i tak się potknęła.

– Przepraszam – powiedział Chen, chwytając ją pod łokieć.

– Nie pańska wina, starszy inspektorze Chen.

Kędy dotarli na drugie piętro, Amerykanka wytarła ręce chusteczką. Stanęli przed owalnym pokojem pełnym rozmaitych przedmiotów: połamane wiklinowe krzesła, nieużywane piecyki węglowe, stolik bez nogi, antyczna serwantka. W rogu stał stół i kilka stołków.

– To jakiś składzik? – zapytała.

– Nie. Dawniej był tu salon, ale teraz to wspólny pokój dla trzech łub czterech rodzin mieszkających na tym samym piętrze. Każda z nich ma prawo do części przestrzeni.

W jednej ścianie tego pokoju znajdowało się kilkoro drzwi. Chen zastukał do pierwszych. Otworzyła stara kobieta, która miała zabandażowane nogi.

– Szukacie Lihuy? Pokój na końcu.

Ostatnie drzwi otworzył ktoś, kto usłyszał ich kroki: wysoki, szczupły i łysy, o gęstych brwiach i wąsach czterdziestoparoletni mężczyzna w białym podkoszulku, szortach khaki i sandałach na gumowej podeszwie. Na czole miał maleńki opatrunek. Był to Wen Lihua.

Weszli do pokoju o powierzchni około szesnastu metrów kwadratowych. Umeblowanie świadczyło o ubóstwie. Na pomalowanym na niebiesko zagłówku staroświeckiego, żelaznego łóżka wisiał plastikowy afisz: przewodniczący Mao machał ręką ze szczytu Bramy Tienanmen. Oryginalny wzór na zagłówku nie był już widoczny. Pośrodku pokoju znajdował się czerwony stół – leżało na nim plastikowe pióro i stał pojemnik z bambusowymi pałeczkami, co wyraźnie świadczyło o wielofunkcyjności mebla. Dwa wytarte fotele. Jedyną względnie nową rzeczą była platerowana ramka z fotografią przytulonej do siebie, uśmiechniętej gromadki: mężczyzna, kobieta i dwójka dzieci. Zdjęcie musiało być zrobione wiele lat temu, kiedy Lihua jeszcze zawadiacko zaczesywał włosy na czoło.

– Wiecie, po co przyszliśmy, towarzyszu Wen Lihua? – Chen podał mu swoją wizytówkę.

– Pewnie chodzi o moją siostrę. Mój szef powiedział mi, żebym wziął dzień wolny i wam pomógł. – Lihua poprosił gestem, aby usiedli na krzesłach przy stole, i przyniósł filiżanki z herbatą. – Co takiego zrobiła?

– Nic złego. Wystąpiła o paszport, bo chciała pojechać do męża w Stanach Zjednoczonych – wyjaśniła po chińsku Catherine, pokazując swoją legitymację.

– Feng jest w Stanach Zjednoczonych? – Lihua podrapał się w łysą głowę i dodał: – Oo, pani mówi po chińsku.

– Niezbyt dobrze. Rozmowę poprowadzi starszy inspektor Chen. Niech pan nie zwraca na mnie uwagi.

– Inspektor Rohn przyjechała, żeby pomóc – powiedział Chen. – Wasza siostra zniknęła. Czy kontaktowaliście się ostatnio?

– Zniknęła! Nie, nie odezwała się do mnie. Dopiero od was dowiedziałem się, że Feng jest w Stanach i że Wen zamierzała do niego pojechać.

– Rozumiem – odparł Chen. – Ale przyda nam się wszystko, co o niej wiecie.

Catherine wyjęła maleńki dyktafon.

– Pewnie mi nie uwierzycie, ale nie rozmawiałem z nią od kilku lat. – Lihua westchnął głęboko z filiżanką przy ustach. – A to moja jedyna siostra.

Chen poczęstował go papierosem.

– Proszę mówić.

– Od czego zacząć?

– Od czego chcecie.

– Cóż, nasi rodzice mieli tylko mnie i moją siostrę. Matka wcześnie zmarła. Wychował nas ojciec, właśnie w tym pokoju. Jestem zwyczajnym człowiekiem. Nigdy się niczym nie wyróżniałem. Ale ona była zupełnie inna. Taka ładna i utalentowana. W podstawówce wszyscy nauczyciele przepowiadali jej wspaniałą przyszłość w socjalistycznych Chinach. Śpiewała jak skowronek, tańczyła jak chmurka. Ludzie mówili, że musiała urodzić się pod brzoskwiniowym drzewem.

– Urodzić się pod brzoskwiniowym drzewem? – zapytała Catherine.

– Mówimy o dziewczynie, że jest piękna jak kwiat brzoskwini – wyjaśnił Chen. – Istnieje również przekonanie, że ktoś urodzony pod brzoskwiniowym drzewem, kiedy dorośnie, będzie piękny.

Lihua westchnął spowity papierosowym dymem i mówił dalej:

– Bez względu na to, czy urodziła się pod brzoskwiniowym drzewem, czy nie, przyszła na świat w złym czasie. Rewolucja kulturalna wybuchła, kiedy Wen chodziła do szóstej klasy. Została kadrową czerwonogwardzistką, a także najważniejszą członkinią dzielnicowego zespołu pieśni i tańca. Szkoły i zakłady pracy zapraszały ją, aby śpiewała pieśni rewolucyjne i tańczyła taniec lojalnej postaci.

– Taniec lojalnej postaci? – Rohn znów nie zrozumiała. – Przepraszam, że przerwałam.

– W tamtych latach taniec w Chinach był zakazany – wyjaśnił Chen. – Poza jedną jego szczególną formą. Wykonywano go z wyciętym z papieru chińskim znakiem „lojalność" albo z czerwonym papierowym sercem, na którym umieszczono ten znak. Gestami wyrażano swoje oddanie przewodniczącemu Mao.

– Potem rozpoczęły się wyjazdy wykształconej młodzieży na prowincję – mówił dalej Lihua. – Podobnie jak inni zareagowała z entuzjazmem na wezwanie Mao. Miała zaledwie szesnaście lat. Ojciec się niepokoił. Wymógł na niej, żeby zamiast wyjechać razem ze szkolnymi kolegami i koleżankami, pojechała do wioski Changle w prowincji Fujian, gdzie mieszkał nasz krewny. Mieliśmy nadzieję, że się nią zaopiekuje. Początkowo sprawy nie wyglądały najgorzej. Pisała regularnie, zwłaszcza o konieczności zmiany swojego charakteru poprzez ciężką pracę: sadzenie ryżu na polach, wycinanie drzew na opał, oranie wołami w deszczu… W tych latach mnóstwo młodych ludzi wierzyło w Mao jak w boga.

– I co się stało?

– Nagle kontakt się urwał. Nie można było do niej zadzwonić. Napisaliśmy do krewnego, który odpowiedział mętnie, że z nią wszystko w porządku. Po kilku miesiącach dostaliśmy od Wen krótki list z informacją, że wyszła za Fenga Dexianga i oczekuje dziecka. Ojciec pojechał do Fujianu. Odbył długą, trudną podróż. Wrócił całkowicie odmieniony: załamany, posiwiały, zdruzgotany. Niewiele mi powiedział. Wiązał z nią wielkie nadzieje. Od tamtej pory właściwie nie mieliśmy od niej wiadomości. – Lihua mocno potarł czoło dłonią, jakby chciał ożywić pamięć. – Ojciec czuł się winny. Uważał, że gdyby pozostała ze swoimi kolegami i koleżankami ze szkoły, pewnie w końcu wróciłaby do domu. Te myśli przedwcześnie wpędziły go do grobu. Wówczas przyjechała do Szanghaju. Tylko raz. Na pogrzeb ojca.

– Rozmawiała wtedy z wami?

– Powiedziała tylko kilka nic nieznaczących słów. Zmieniła się całkowicie. Zastanawiałem się, czy ojciec poznałby ją ubraną w czarne samodziały, z białym kapturem na głowie. Jak niebiosa mogły być dla niej tak niesprawiedliwe? Strasznie płakała, ale z wszystkimi rozmawiała bardzo niewiele. Ze mną prawie wcale. A z Zhu Xiaoying, swoją najlepszą przyjaciółką w liceum, w ogóle. Zhu przyszła na pogrzeb i dała nam narzutę.

Chen zauważył, że Catherine robi notatki.

– Potem pisała jeszcze rzadziej – ciągnął Lihua bezbarwnym głosem. Dowiedzieliśmy się, że dostała pracę w fabryce należącej do komuny, ale zarobek nie był wielki. Później jej syn zginął w wypadku. Kolejny druzgocący cios. Ostatni list napisała mniej więcej dwa lata temu.

– Czy ktoś inny w Szanghaju utrzymuje z nią kontakt?

– Nie, nie sądzę.

– Dlaczego?

– Cóż, jej klasa miała w ubiegłym roku spotkanie. Wspaniałe przyjęcie w hotelu Rzeka Jin, zorganizowane i opłacone przez nowobogackiego, który wysłał zaproszenia do wszystkich kolegów i koleżanek z klasy. Napisał w nich, że ten, kto nie może wziąć udziału w spotkaniu, powinien w zastępstwie przysłać członka rodziny. Wen nie przyjechała. Wtedy Zhu wymogła na mnie, żebym przyszedł. Nigdy przedtem nie byłem w pięciogwiazdkowym hotelu, więc się zgodziłem. W czasie posiłku kilka osób pytało o moją siostrę.

Nic dziwnego. Powinniście ją widzieć w liceum. Tak wielu chłopców się w niej durzyło.

– Miała w szkole chłopaka? – zapytała Rohn.

– Nie, w tamtych latach to było nie do pomyślenia. Jako członkinię kadry Czerwonej Gwardii, pochłaniała ją działalność rewolucyjna. – Po chwili dodał: – Może cichych wielbicieli, ale nie chłopaków.

– Porozmawiajmy o cichych wielbicielach – podjął Chen. – Możecie wymienić któregoś z nich?

– Było ich dość dużo. Niektórzy brali udział w spotkaniu. Kilku jej kolegów to właściwie włóczęgi. Na przykład Su Shengyi, zupełnie bez grosza przy duszy. Ale w tamtych czasach należał do kadry Czerwonej Gwardii i często bywał u nas w domu. Na spotkanie przyszedł, żeby najeść się za darmo, tak jak ja. Po kilku kieliszkach ze łzami w oczach wyznał mi, jak podziwiał Wen. Zobaczyłem się tam też z Qiao Xiaodongiem już objętym programem przedemerytalnym, siwym, załamanym. Qiao grał Li Yuhe w Historii Czerwonej Latarni. On i Wen tańczyli i śpiewali w tym samym dzielnicowym zespole. Jak wszystko się zmienia.

– A co powiecie o nowobogackim, który zapłacił za spotkanie?

– To Liu Qing. W 1978 roku zaczął studia na uniwersytecie, został dziennikarzem w „Dzienniku Wenhui", drukowano jego poezje, potem założył własny interes. Teraz to milioner, ma firmy w Szanghaju i Suzhou.

– Też był jej cichym wielbicielem?

– Nie, chyba nie. Nie rozmawiał ze mną, cały czas wznosił toasty na cześć koleżanek i kolegów. Zhu powiedziała mi, że Liu w liceum był nikim. Molem książkowym, pochodzącym z rodziny o czarnych powiązaniach. Nie mógł nawet marzyć o Wen. To tak, jakby paskudna ropucha śliniła się na widok białego łabędzia. Cóż, koło fortuny obraca się szybko. Nie trwa to sześćdziesięciu lat.

– To kolejne chińskie powiedzenie – wyjaśnił Chen. – Koło fortuny obraca się raz na sześćdziesiąt lat.

Catherine kiwnęła głową.

– Moja biedna siostra właściwie już w wieku szesnastu lat stała się w pełni ukształtowanym człowiekiem. Była zbyt dumna, aby przybyć na to spotkanie.

– Zbyt wiele wycierpiała. Niektórzy ludzie po traumatycznych przejściach zamykają się w sobie, ale póki życia, poty nadziei- powiedziała Catherine. – Nie ma nikogo, z kim pańska siostra mogłaby się skontaktować w Szanghaju?

– Nikogo poza Zhu Xiaoying.

– Macie jej adres? – zapytał Chen. – I adresy innych osób z jej klasy, na przykład Su Shengy i Qiao Xiaodonga?

Lihua wyjął notes i napisał kilka słów na kawałku papieru.

– Mieszka tu pięcioro z nich. Nie jestem pewien adresu Bai Binga. Jest tymczasowy. Bai bardzo dużo podróżuje, sprzedaje podróbki w Szanghaju i gdzie indziej. Nie znam adresu Liu Qinga, ale łatwo go znajdziecie.

– Jeszcze jedno pytanie. Dlaczego siostra nie próbowała wrócić do Szanghaju po rewolucji kulturalnej?

– Nigdy mi o tym nie pisała. – Głos Lihua się załamał. Tym razem mężczyzna potarł dłonią usta. – Może Zhu powie wam więcej. Wróciła na początku lat osiemdziesiątych.

Kiedy wstali, Lihua powiedział z wahaniem:

– Wciąż jestem zdezorientowany, starszy inspektorze Chen.

– Rozumiem. Co chcielibyście wiedzieć?

– Teraz tak wiele osób wyjeżdża za granicę, legalnie i nielegalnie. Zwłaszcza ludzie z Fujianu. Wiele o tym słyszałem. Dlaczego interesujecie się akurat moją siostrą?

– Sytuacja jest skomplikowania – odparł Chen, dopisując na wizytówce numer swojego telefonu komórkowego. – Mogę tylko powiedzieć, że zapewnienie jej bezpieczeństwa leży w interesie Stanów Zjednoczonych i Chin. Prawdopodobnie szuka jej także triada z Fujianu. Jeżeli znajdą Wen, możecie sobie wyobrazić, co z nią zrobią. Dlatego, jeśli skontaktuje się z wami, dajcie mi natychmiast znać.

– Oczywiście, starszy inspektorze Chen.

Rozdział 9

Był to trzeci dzień pobytu Yu w Fujianie.

Właściwie detektyw nie zrobił żadnych postępów, ale zaczął mieć wątpliwości. Wiadomość o telefonie Fenga wnosiła coś nowego do sprawy.

Jednak z rozmów z sąsiadami wynikało, że najprawdopodobniej Wen nie ukrywa się w tym rejonie. Nie miała tu przyjaciół ani krewnych, a Feng już dawno temu odizolował się od wszystkich. Niektórzy wieśniacy nie skrywali wrogości i odmawiali jakichkolwiek rozmów o nim. Trudno było też uwierzyć, że Wen Liping mogłaby przez tyle dni nie dawać znaku życia.

Wydawało się równie mało prawdopodobne, by stąd wyjechała. Nie wsiadła do jedynego autobusu przejeżdżającego tamtej nocy przez wioskę ani do żadnego innego w promieniu osiemdziesięciu kilometrów. Yu wypytał też dokładnie pracowników Biura Transportu. Powiedzieli, że to wykluczone, aby taksówka przyjechała gdzieś w pobliże wioski, jeśli nie zamówiono jej kilka godzin wcześniej. A takiego zamówienia w dokumentacji nie było.

Yu zastanowił się: może Wen opuściła wioskę, ale została porwana, zanim wsiadła do autobusu. Jeżeli tak się stało, a miejscowa policja nie podejmie bezpośrednich działań przeciwko gangsterom, nikt Wen nigdy nie znajdzie.

Dlatego też detektyw Yu przeprowadził rozmowę z komisarzem Hongiem na temat ewentualnych posunięć przeciwko tutejszej triadzie. Hong przedstawił mu listę najważniejszych miejscowych gangsterów, ale ze spisu wynikało, że wszyscy są nieosiągalni – albo się ukrywają albo przebywają poza granicami prowincji. Yu zaproponował, by aresztować członków niższego szczebla, Hong jednak twierdził, że tylko przywódcy dysponują ważnymi informacjami, oświadczył też, że wyłącznie policja z Fujianu ma prawo decydować, jak postępować z gangsterami. W hierarchii służbowej komisarz Hong zajmował wyższą pozycję niż starszy inspektor Chen. W rezultacie detektyw Yu miał jedynie bezużyteczny spis oraz wrażenie, że miejscowa policja jest niezbyt chętna do współpracy – przynajmniej z gliniarzem z Szanghaju. Podejrzewał też ponuro, że ze sprawą może wiązać się coś innego.

Ale musiał nadal robić to, co teraz uważał za stratę czasu – podobnie jak starszy inspektor Chen w Szanghaju przesłuchiwać ludzi, którzy nie mieli żadnych istotnych informacji.

Tego właśnie dnia Yu umówiony był na rozmowę z dyrektorem fabryki komuny Panem. Wyznaczono ją na późne popołudnie, ale około dziewiątej rano Pan do niego zadzwonił.

– Mam po południu spotkanie biznesowe. Czy moglibyśmy spotkać się wcześniej?

– O której?

– Między jedenastą trzydzieści a dwunastą? Przyjdę do pana do hotelu wkrótce, jak tylko załatwię tu pewne sprawy.

– Doskonale.

Yu zastanawiał się, czy poinformować o tej zmianie sierżanta Zhao, ale ostatecznie zrezygnował. W ostatnich dniach Zhao okazał się niezbyt pomocny. Czasem Yu odnosił nawet wrażenie, że przesłuchiwani nie chcą mówić właśnie z powodu Zhao. Zadzwonił więc do sierżanta i powiadomił go, że Pan nie przyjdzie po południu, a on sam pozostanie przez cały dzień w hotelu, napisze list do domu, zrobi pranie i sporządzi raport dla komendy. Zhao ucieszył się. Yu słyszał plotki, że sierżant prowadzi na boku dochodowy interes, więc pewnie był zadowolony, że wolny od pracy policyjnej dzień poświęci biznesowi.

Yu uważał, że byłoby marnotrawstwem zlecanie prania hotelowi, skoro może je zrobić sam i oszczędzić dwa juany. Szorując brudne ubrania na drewnianej tarze ustawionej w betonowym zlewie, myślał o latach swojego życia przeciekających mu przez palce jak spieniona woda.

W dzieciństwie słuchał opowieści ojca o rozwiązywaniu spraw kryminalnych i marzył o pracy w policji. Ale kiedy sam został policjantem, dość szybko stracił złudzenia co do swojej kariery.

Jego ojciec, Stary Myśliwy, choć przez tak wiele lat był doświadczonym funkcjonariuszem i lojalnym członkiem partii, skończył na sierżanckiej emeryturze, zbyt skromnej, by móc sprawić sobie przyjemność i kupić dzbanek herbaty Smocza Studnia. Detektyw Yu musiał myśleć realistycznie. Bez wykształcenia i układów nie mógł nawet marzyć o wspaniałej przyszłości w swoim zawodzie. Był po prostu jednym z nic nieznaczących gliniarzy na samym dole drabiny służbowej; otrzymywał minimalną pensję, miał niewiele do powiedzenia w komendzie i zawsze znajdował się na końcu listy komisji mieszkaniowej…

Z jeszcze jednego powodu nie podchodził entuzjastycznie do tego zadania. Pod koniec miesiąca miało się odbyć w komendzie posiedzenie komisji mieszkaniowej. Yu był na liście oczekujących. Gdyby został w Szanghaju, może udałoby mu się wywrzeć nacisk na członków komisji – na przykład, jak w niedawno oglądanym filmie, na znak protestu spałby na biurku w komendzie. Uważał, że słusznie się buntuje. Musiał mieszkać u ojca ponad dziesięć lat po ślubie. To, że mężczyzna pod czterdziestkę nie miał własnego kąta, wołało o pomstę do nieba. Nawet Peiqin czasem narzekała.

Problem braku mieszkań istniał w Szanghaju od dawna i Yu rozumiał go doskonale. Borykały się z nim państwowe jednostki pracownicze: fabryki, przedsiębiorstwa, szkoły, urzędy; otrzymywały one od władz miejskich coroczne przydziały mieszkań i przyznawały je w zależności od stażu pracy oraz innych czynników. Sytuacja była szczególnie trudna w szanghajskiej komendzie policji, gdzie wielu policjantów pracowało przez całe życie.

Mimo wszystko jednak detektyw Yu traktował swoje obowiązki poważnie, uważał, że może poprawić jakość życia innych ludzi. Stworzył sobie własną teorię, co to znaczy być dobrym policjantem we współczesnych Chinach. Należało tylko określić, co można, a czego nie można zrobić. Wynikało to z faktu, że wiele spraw niewartych było ciężkiej pracy, ponieważ ich wynik z góry ustalały władze partyjne. Na przykład tak zwane antyrządowe sprawy korupcyjne – mimo propagandowego hałasu wokół nich miały tylko zmiażdżyć komara, a nie uderzyć tygrysa. Były działaniem symbolicznym, na pokaz. Podobnie i to dochodzenie: choć nie stanowiło części kampanii politycznej, sprawiało wrażenie czynności czysto formalnej, wykonywanej dla zachowania pozorów. Może wyglądała tak również sprawa morderstwa w Parku na Bundzie. Jedynym skutecznym działaniem byłoby zniszczenie triad, ale władze się do tego nie spieszyły.

A jednak sprawa Wen zaczęła go ciekawić. Nigdy by mu do głowy nie przyszło, że przedstawicielka wykształconej młodzieży może prowadzić tak koszmarne życie. A to, co zdarzyło się Wen, pomyślał, wzdrygając się, mogłoby spotkać także Peiqin. Sam należał kiedyś do wykształconej młodzieży, więc czuł się zobowiązany zrobić coś dla tej biednej kobiety, chociaż wciąż nie wiedział ani co, ani jak.

Wkrótce po tym jak skończył pranie, w hotelu zjawił się Pan, wysoki i szczupły jak pęd bambusa mężczyzna tuż po czterdziestce. Miał inteligentną twarz i nosił okulary bez oprawki. Mówił również inteligentnie – rzeczowo, konkretnie, nie wdając się w zbędne szczegóły.

Rozmowa nie dostarczyła nowych informacji, ale dała wyraźny obraz tego, jak żyła Wen w okresie swojej pracy w fabryce. Należała do najlepszych pracownic, ale i tu trzymała się na uboczu. Pan odniósł wrażenie, że działo się tak albo dlatego, że była kimś z zewnątrz, albo dlatego, że inni robotnicy uprzedzili się do niej. Jego zdaniem była zbyt dumna.

– To ciekawe – powiedział Yu. Trudność pogodzenia przeszłości i teraźniejszości. Niektórzy ludzie chowają się wtedy w skorupie. – Czy próbowała poprawić swoją sytuację?

– Nie miała szczęścia. Była taka młoda, kiedy wpadła w łapy Fenga, a po jego porażce jej czas minął – odparł Pan, gładząc się po podbródku. – „Niebiosa są za wysoko, a cesarz za daleko". Kogo obchodziła wykształcona dziewczyna w zapadłej wiosce? Ale powinniście ją zobaczyć, kiedy tu przyjechała. Wręcz olśniewała urodą.

– Lubiliście ją.

– Nie, nic z tych rzeczy. Mój ojciec był właścicielem ziemskim i na początku lat siedemdziesiątych nie mógłbym nawet o niej marzyć.

– Tak, znam doskonale zasady polityki społecznej z czasów rewolucji kulturalnej, wiem, jak bardzo liczyło się pochodzenie. – Yu pokiwał z namysłem głową.

Zdawał sobie sprawę, że może on sam miał powody dobrze wspominać tę osławioną zasadę polityczną. Zawsze był zwyczajny: zwyczajny student, zwyczajny przedstawiciel wykształconej młodzieży i zwyczajny gliniarz. A Peiqin? Utalentowana, ładna, jak postacie ze Snu Czerwonej Komnaty. Ich drogi zapewne nigdy by się nie skrzyżowały, gdyby nie czarna przeszłość jej rodziny, która, obrazowo mówiąc, strąciła Peiqin na jego poziom. Kiedyś próbował poruszyć ten temat, ale żona szybko ucięła rozmowę, oświadczając, że nie mogła sobie wymarzyć lepszego męża.

– Kiedy w 1979 roku zostałem dyrektorem fabryki – mówił dalej Pan – Wen była dosłownie biedną chłopką. I nie tylko ze względu na jej status, chodziło również o wygląd. Nikt nie żałował Fenga, ale tej kobiety zrobiło mi się żal. Zaproponowałem, żeby podjęła pracę w fabryce.

– A więc tylko wy coś dla niej zrobiliście. To dobrze. Czy rozmawiała z wami o swoim życiu?

– Nie, nie chciała. Niektórzy lubią wciąż opowiadać o swoich nieszczęściach, jak siostra Qiangling w Błogosławieństwie Lu Xuna. Ale nie Wen. Wolała lizać swoje rany w samotności.

– Próbowaliście coś jeszcze dla niej zrobić?

– Nie wiem, do czego zmierzacie, detektywie Yu.

– Do niczego konkretnego. A co powiecie o pracy, którą brała do domu?

– Teoretycznie nie wolno zabierać do domu części i chemikaliów, ale ona żyła w takiej biedzie. Kilka dodatkowych juanów wiele dla niej znaczyło. Ponieważ była najlepszą pracownicą w warsztacie, zrobiłem dla niej wyjątek.

– Kiedy dowiedzieliście się o jej planach wyjazdu do męża, do Stanów Zjednoczonych?

– Mniej więcej miesiąc temu. Poprosiła, żebym napisał zaświadczenie o jej stanie cywilnym, potrzebne do wniosku paszportowego. Kiedy zapytałem Wen o plany na przyszłość, załamała się. Wtedy dowiedziałem się, że jest w ciąży. – Po krótkim milczeniu dodał. – Zaskoczyła mnie skuteczność działania Fenga. Zwykle ludzie zaczynają proces sprowadzania swoich rodzin dopiero po wielu latach. Dlatego popytałem niektórych mieszkańców wioski. I sporo się od nich dowiedziałem…

Rozległo się delikatne pukanie do drzwi.

Detektyw Yu wstał, by je otworzyć. Na zewnątrz nikogo nie było. Na podłodze zobaczył tacę z przykrytymi talerzami i karteczką z napisem „Życzymy smacznego".

– Cóż za wspaniałe wyczucie czasu! Ten hotel nie jest taki zły. Zjedzcie ze mną drugie śniadanie, dyrektorze Pan. Porozmawiamy sobie jeszcze przy jedzeniu.

– W takim razie później się wam zrewanżuję – odparł Pan. – Przed waszym wyjazdem zapraszam na makaron z woka w stylu Fujian.

Yu zdjął papierową pokrywkę, odsłaniając dużą miskę świeżego, kolorowego, smażonego ryżu z jajecznicą i wieprzowiną z grilla, przykrytą wazę i dwa talerze przystawek – jeden z solonymi fistaszka-mi, drugi z tofu wymieszanym z olejem sezamowym i szczypiorkiem. Zdejmując papierową osłonę z wazy, poczuł, zaskoczony, zapach… alkoholu?

– Kraby marynowane w winie – wyjaśnił Pan.

Na tacy leżała tylko jedna para plastikowych pałeczek. Na szczęście Peiqin zapakowała mu do torby kilka par jednorazowych pałeczek. Podał jedną dyrektorowi.

On jednak wyjął odnóże kraba palcami.

– Uwielbiam kraby. – Yu wzruszył ramionami. – Ale nie jem ich na surowo.

– Nie obawiajcie się. Nie będzie żadnych problemów. Moczenie kraba w alkoholu załatwia sprawę.

– Po prostu nie mogę jeść nieugotowanych krabów. – Nie powiedział całej prawdy. W dzieciństwie uwielbiał na śniadanie wodnisty ryż z kawałkiem solonego kraba. Peiqin zmusiła go jednak do rezygnacji z surowych owoców morza. Cóż, taką cenę się płaci, kiedy ma się żonę z zasadami. – Zjedzcie wszystkie kraby, dyrektorze Pan – zaproponował z ociąganiem.

Ryż przyjemnie pachniał, wieprzowina miała szczególną konsystencję, a przystawki wspaniale smakowały. I Yu nie żałował już kraba. Dalej rozmawiali o Wen.

– Nie miała nawet konta w banku – wyjaśnił Pan. – Cały jej zarobek zabierał Feng. Zaproponowałem, żeby trzymała część pieniędzy w fabryce. I tak zrobiła.

– Zabrała je przed zniknięciem?

– Nie. Nie było mnie tego dnia w fabryce, ale wiem, że ich nie wzięła – odparł Pan, dojadając z apetytem złociste gruczoły trawienne kraba. – Musiała podjąć decyzję nagle.

– Czy przez te wszystkie lata ktoś odwiedzał Wen?

– Nie, chyba nie. Feng był wściekle zazdrosny. Nie przyjąłby żadnych gości. – Pan wyciągnął krabowi wnętrzności i teraz miał na dłoni coś, co przypominało małego, starego mnicha. – Wiecie, to zły facet.

– Wiem. W legendzie o Białym Wężu pewien wścibski mnich musiał ukryć się we wnętrznościach kraba… – Yu nie dokończył, słysząc słaby jęk Pana.

Dyrektor, zgięty wpół z bólu, przyciskał dłoń do brzucha.

– Niech to diabli. Czuję, jakby mi wbito nóż. – Twarz miał pokrytą kroplami potu i bladą jak płótno. Znów zaczął jęczeć.

– Wezwę karetkę – zawołał Yu, zrywając się z krzesła.

– Nie. Weźcie fabrycznego pikapa – zdołał wykrztusić Pan.

Samochód stał przed hotelem. Yu i portier szybko przenieśli do niego

Pana. Do okręgowego szpitala było kilka kilometrów. Yu zmusił portiera, aby usiadł koło niego i wskazywał kierunek. Zanim uruchomił silnik, pobiegł do pokoju i zabrał wazę z krabami marynowanymi w winie.

Trzy godziny później Yu wrócił do hotelu. Pan musiał zostać w szpitalu, chociaż ustalono, że jego życiu nie zagraża niebezpieczeństwo. Diagnoza: zatrucie pokarmowe.

– Za godzinę byłoby za późno na jakąkolwiek pomoc – oznajmił lekarz.

Analiza zawartości wazy dała bardzo podejrzany wynik. W krabach znajdowały się bakterie – w ilości wielokrotnie przekraczającej dopuszczalną normę. Skorupiaki musiały być martwe od dłuższego czasu.

– Dziwne – powiedziała pielęgniarka. – Ludzie nigdy nie jedzą martwych krabów.

Sprawa jest bardziej niż dziwna, pomyślał detektyw Yu, idąc polną drogą. W lesie za nim pohukiwała sowa. Splunął kilkakrotnie na ziemię, podświadomie usiłując odpędzić złe duchy.

Gdy tylko wrócił do hotelu, poszedł do kuchni.

– Nie, nie wysyłaliśmy wam jedzenia – oznajmił zdenerwowany kucharz. – Nie obsługujemy pokojów.

Yu sprawdził to w informatorze hotelowym. Rzeczywiście, nie wymieniono w nim obsługi pokojów. Kucharz zasugerował, że posiłek mogła dostarczyć pobliska restauracja.

– Nie, nie mieliśmy takiego zamówienia – zajęczał przez telefon jej właściciel.

Niewykluczone, że dostarczyli jedzenie przez pomyłkę, a teraz usiłowali wykręcić się od odpowiedzialności. Ale było to mało prawdopodobne – dostawca zażądałby zapłaty.

Detektyw Yu stwierdził, że chodziło o niego. Gdyby przebywał w hotelu sam i zjadł wszystko, wylądowałby w szpitalu lub w kostnicy. Nikt nie zawracałby sobie głowy zbadaniem resztek z wazy. Gang nie miałby żadnych powodów do niepokoju. Przypadki zatruć pokarmowych zdarzały się każdego dnia. Nawet nie wezwano by policji. Zamachowiec nie mógł jednak wiedzieć, że Yu nie je surowych krabów.

A więc nadepnął komuś na odcisk. Ktoś chciał go usunąć. Sprawa Wen stała się teraz jego osobistą. Był zdecydowany walczyć, chociaż jego wróg miał przewagę. Krył się w mroku, obserwował i czekał, gotów uderzyć przy nadarzającej się okazji.

Nagle znalazł niepokojącą lukę w swojej teorii. Gangsterzy zobaczyliby dyrektora Pana wchodzącego do jego pokoju. A wtedy nie dokonaliby zamachu. Czyżby otrzymali nieprawdziwą informację, że detektyw Yu będzie sam w hotelowym pokoju?

Tylko sierżant Zhao znał jego plany na ten dzień. Yu mówił, że będzie sam. Posiłek przyniesiono dla jednej osoby. Na tacy leżała jedna para pałeczek.

Rozdział 10

Wyszli z mieszkania Zhu Xiaoying. Inspektor Rohn zaczęła schodzić po omacku schodami tuż za starszym inspektorem Chenem.

Korzystając ze spisu sporządzonego przez Lihuę, porozmawiali z kilkoma kolegami i koleżankami szkolnymi Wen – z Qiao Xiaodongiem w liceum Jingling, Yang Hui w sklepie spożywczym Czerwony Sztandar i na końcu z Zhu Xiaoying w jej domu. Nie zdobyli żadnych istotnych informacji. Ludzie mogli wzruszyć się na spotkaniu klasowym, ale byli zbyt zaaferowani codziennym życiem, by obchodziła ich koleżanka, z którą dawno stracili kontakt. Tylko Zhu wysyłała Wen kartki noworoczne, ale ona również od wielu lat nie miała od niej wiadomości. Do sprawy wnosiła zaledwie jedną informację: powód, dla którego Wen nie wróciła do Szanghaju po rewolucji kulturalnej. Zhu uważała, że to przez Lihuę, któremu nie podobało się, że Wen będzie gnieździć się w tym samym pokoju z jego rodziną.

Pod Catherine nagle załamał się stopień. Potknęła się, straciła równowagę i runęła do przodu. Wpadła na Chena. A on złapał się ręką balustrady, więc nie poleciała dalej. Przyciśnięta do jego pleców, usiłowała odzyskać równowagę; kiedy się odwrócił, znalazła się w jego ramionach.

– Nic się pani nie stało, inspektor Rohn? – zapytał.

– Wszystko w porządku – odparła, odsuwając się.

Zhu wyskoczyła z latarką w ręku.

– Och, te stare schody zupełnie spróchniały.

Jeden ze stopni był złamany. Czy inspektor Rohn najpierw się potknęła, czy też stopień pękł, gdy na nim stanęła?

Chen już chciał to skomentować, ale ugryzł się w język.

– Bardzo mi przykro, pani inspektor Rohn – powiedział tylko.

– Dlaczego, starszy inspektorze Chen? – zapytała, widząc jego zakłopotanie. – Gdyby nie pan, mogłabym się bardzo potłuc.

Zrobiła krok i zachwiała się. Objął ją w pasie; opierając się całym ciężarem na jego ramieniu, pozwoliła sprowadzić się po schodach. Gdy znaleźli się na dole, spróbowała unieść stopę, żeby lepiej ją obejrzeć, i skrzywiła się, czując ostry ból w kostce.

– Musi pani iść do lekarza.

– Nie, to drobiazg.

– Nie powinienem zabierać pani ze sobą, inspektor Rohn.

– To ja nalegałam – odparła cierpko.

– Mam pomysł – oświadczył zdecydowanie. – Pojedziemy do zielarni. Chińskie leki pana Ma na pewno pani pomogą.

Zielarnia znajdowała się na terenie szanghajskiego starego miasta. Na złotej wywieszce nad drzwiami widniały dwa wyraziste chińskie znaki: „Stary Ma", co oznaczało także „Stary Koń".

– Ciekawa nazwa dla zielarni – zauważyła Rohn.

– Chińskie przysłowie mówi: „Stary koń zna drogę". Stary, doświadczony pan Ma wie, jak leczyć, chociaż nie jest lekarzem ani farmaceutą w ogólnie przyjętym znaczeniu.

Wyszła do nich leciwa kobieta w długim białym fartuchu; uśmiechnęła się szeroko.

– Jak się macie, towarzyszu starszy inspektorze Chen?

– Świetnie, pani Ma. To Catherine Rohn, moja amerykańska przyjaciółka. – Chen przedstawił je sobie, gdy przechodzili do obszernego pokoju urządzonego jak biuro. Przy pobielonych ścianach stały wielkie dębowe szafki z wieloma szufladkami oznaczonymi maleńkimi etykietkami.

– Jakie wiatry cię tu przywiały, Chen? – Pan Ma, siwowłosy i siwobrody mężczyzna w okularach w srebrnej oprawie i z długim naszyjnikiem z rzeźbionych paciorków na szyi, wstał z fotela.

– Dziś wiatrem, zza oceanu, jest moja przyjaciółka Catherine. Jak interesy, panie Ma?

– Nieźle, dzięki tobie. Co się stało twojej przyjaciółce?

– Zwichnęła nogę – wyjaśnił Chen.

– Niech popatrzę.

Catherine zdjęła pantofel. Kostka bolała przy dotyku. Kobieta wątpiła, żeby stary mężczyzna zdołał coś ustalić bez prześwietlenia.

– Na pierwszy rzut oka wszystko w porządku, ale nigdy nie wiadomo. Pani pozwoli, że nałożę na jej stopę lekarstwo. Mazidło należy usunąć po dwóch, trzech godzinach. Jeżeli wewnętrzne obrażenia wyjdą na wierzch, proszę się tym nie martwić.

Papka była lepka i żółta. Pan Ma nałożył ją wokół kontuzjowanej części stopy. Pani Ma pomogła owinąć kostkę białym bandażem.

– Trochę też kręci się jej w głowie – powiedział Chen. – Odbyła długą podróż. A potem nie miała czasu odpocząć. Może napój ziołowy doda naszemu gościowi energii.

– Proszę pokazać język – zwrócił się zielarz do Amerykanki, potem przez kilka minut mierzył jej puls, z zamkniętymi oczami, jakby pogrążony w medytacji. – Nic poważnego. Poziom jang jest trochę za wysoki. Może o zbyt wielu sprawach pani myśli. Wypiszę receptę. Trochę ziół dla odzyskania równowagi, a trochę na ciśnienie krwi.

– Wspaniale – ucieszył się Chen.

Pan Ma machnął pędzelkiem z ogona skunksa nad kawałkiem bambusowego papieru i podał receptę pani Ma.

– Wybierz dla niej najświeższe zioła.

– Nie musisz mi tego mówić, staruszku. Przyjaciółka inspektora Chena jest naszą przyjaciółką. – Pani Ma zaczęła wyjmować zioła z szufladek i je odmierzać: szczypta proszku białego jak szron, kolejna czegoś o kolorze przypominającym suszone płatki kwiatów i szczypta fioletowych ziaren wielkości rodzynek. – Gdzie się pani zatrzymała, Catherine?

– W hotelu Pokój.

– Niełatwo przygotować w hotelu tradycyjne chińskie lekarstwo. Musi mieć pani specjalny kamionkowy garnek i zrobić wszystko według przepisu. Lepiej będzie, jak sami przygotujemy lekarstwo i prześlemy gońcem.

– Tak, tak będzie lepiej, stara kobieto – powiedział z aprobatą Pan Ma i pogładził brodę.

– Dziękuję. To niezwykle uprzejme z państwa strony.

– Ja też bardzo dziękuję, panie Ma – odezwał się Chen. – A przy okazji, nie znalazłaby się u pana jakaś książka o triadach albo tajnych organizacjach w Chinach?

– Niech sprawdzę. – Wstał, przeszedł do pokoju na zapleczu i po chwili pojawił się z grubym tomem w ręku. – Przypadkiem mam taką jedną. Możesz ją zatrzymać. Już nie prowadzę księgarni.

– Nie, oddam. Oszczędził mi pan wycieczki do Biblioteki Szanghaju.

– Cieszę się, że moje zakurzone książki wciąż mogą się do czegoś przydać, starszy inspektorze Chen. Sami wiecie, wszystko, co możemy dla was zrobić po tym jak…

– Nie mówcie takich rzeczy, panie Ma – przerwał mu Chen. – Bo nie będę śmiał już tu przychodzić.

– Ma pan okazałą kolekcję książek i to nie tylko medycznych, panie Ma. – Catherine zainteresowała się przerwanym wątkiem.

– Cóż, swego czasu prowadziliśmy antykwariat. Ale dzięki szanghajskiej komendzie policji zamiast niego musieliśmy otworzyć aptekę zielarską – oznajmił z nieskrywanym sarkazmem pan Ma, skręcając palcami brodę.

– Och, interesy idą zupełnie dobrze – wtrąciła pospiesznie pani Ma. – Niekiedy ponad pięćdziesięciu pacjentów dziennie. Ze wszystkich środowisk. Nie mamy powodu narzekać.

– Pięćdziesięciu pacjentów dziennie? To dużo jak na aptekę zielarską, która nie działa w ramach państwowego ubezpieczenia zdrowotnego. – Chen odwrócił się do pana Ma. – Kim są ci pacjenci? – zainteresował się.

– Ludzie przychodzą tu z różnych powodów. Jedni, bo państwowe szpitale nie mogą pomóc, inni, bo nie mogą zgłosić się do szpitala ze swoimi problemami. Choćby w przypadku obrażeń odniesionych w walkach gangów. Państwowy szpital natychmiast zameldowałby o tym policji. No to pomogłem kilku z nich. – Pan Ma spojrzał na Chena, potem dodał lekko wyzywającym tonem. – Jeżeli są przestępcami, pańskim zadaniem jest ich łapać, starszy inspektorze Chen. Do mnie przychodzą jako pacjenci, więc traktuję ich jak lekarz.

– Rozumiem, doktorze Żywago.

– Proszę mnie tak nie nazywać. – Pan Ma zamachał szybko rękami, jakby odpędzał muchę. – Człowiek ugryziony przez węża zawsze będzie się bał zwiniętego sznura.

– Niektórzy z tych ludzi muszą być panu wdzięczni – stwierdził Chen.

– Z nimi nigdy nic nie wiadomo, ale jak w powieściach kung-fu zawsze mówią o spłacaniu długów wdzięczności – odparł starzec, przez kilka sekund przesuwając palcami paciorki. – W dzisiejszych czasach są zdolni do wszystkiego. Ich długie ręce sięgają nieba. Muszę coś dla nich robić, w przeciwnym razie miałbym problem z prowadzeniem praktyki.

– Rozumiem. Nie musi mi pan tego tłumaczyć, ale chciałbym poprosić o jeszcze jedną przysługę.

– Oczywiście.

– Szukamy pewnej osoby, ciężarnej kobiety z Fujianu. Może jej również poszukiwać tamtejsza triada Latające Siekiery. Przed wieloma laty ta kobieta należała do szanghajskiej wykształconej młodzieży. Gdyby przypadkiem pan o niej usłyszał, proszę dać mi znać.

– Latające Siekiery… chyba nie spotkałem żadnego z ich członków. To terytorium Niebieskich. Ale popytam.

– Pańska pomoc będzie dla nas nieoceniona, panie Ma, a może powinienem powiedzieć, doktorze Żywago? – Chen wstał, by się pożegnać.

– W takim razie ty będziesz musiał zostać generałem – odparł z uśmiechem pan Ma.

Catherine zaintrygowała ich rozmowa, zwłaszcza aluzje do doktora Żywago. Kiedyś matka kupiła jej pozytywkę, która grała Temat Lary. Od tej pory była to ulubiona powieść Catherine. Tragedia uczciwego inteligenta w autorytarnym państwie. Teraz Związek Radziecki się rozpadł, ale Chiny nie. W ich słowach krył się fascynujący podtekst, niczym w zwoju z tradycyjnym chińskim malarstwem, w którym puste miejsca sugerują więcej niż to, co widać na papierze. Kiedy przyjechali do hotelu, dochodziła szósta. Rohn usłyszała, jak Chen mówi Małemu Zhou:

– Nie czekajcie na mnie. Wrócę do domu taksówką.

Pokojówka już przyszykowała wszystko na noc, kołdra na łóżku odchylona, okna zamknięte, zasłony zaciągnięte. Na nocnym stoliku koło kryształowej popielniczki leżała paczka virginia slims, importowany luksus specjalnie dla amerykańskiego gościa. Tak podejmuje się dostojników z zagranicy. Chen pomógł swojej towarzyszce usiąść.

– Dziękuję, starszy inspektorze, za wszystko, co pan dla mnie zrobił – powiedziała.

– Nie ma o czym mówić. Jak się pani czuje?

– O wiele lepiej. Pan Ma jest dobrym lekarzem. – Zaprosiła Chena gestem, żeby usiadł na sofie. – Dlaczego nazywa go pan doktorem Żywago?

– To długa historia.

– Skończyliśmy na dzisiaj, prawda? A więc proszę mi ją opowiedzieć.

– Pewnie pani nie zainteresuje.

– Specjalizowałam się w sinologii. Nic bardziej mnie nie interesuje niż opowieść o doktorze Żywago w Chinach.

– Powinna pani dobrze odpocząć, pani inspektor Rohn.

– Wasz sekretarz partii Li powiedział, że macie zadbać, abym była zadowolona z pobytu.

– Ale jeżeli jutro się rozchorujecie, sekretarz Li pociągnie mnie do odpowiedzialności.

– Nie mogę pospacerować wieczorem po Bundzie – żaliła się z żartobliwą powagą i przyznała bezradnie: – Jestem sama w tym hotelowym pokoju. Na pewno może pan spełnić moją prośbę.

Uświadomił sobie, jak ona się czuje – ze skręconą kostką, zakłóconą równowagą jing-jang, samotna w hotelowym pokoju w obcym mieście, w którym nie ma z kim porozmawiać poza nim.

– Dobrze – zgodził się w końcu. – Ale proszę wygodnie się położyć.

Zrzuciła pantofle i ułożyła się na kozetce. Nogę oparła na podsuniętej przez niego poduszce. Uznała, że jej poza jest skromna, a sukienka zakrywa kolana.

– Och, zupełnie zapomniałem o poleceniu pana Ma – powiedział Chen. – Proszę mi pozwolić obejrzeć kostkę.

– Już jest lepiej.

– Musi pani usunąć papkę.

Po zdjęciu bandaża zaskoczona zobaczyła, że kostka zrobiła się czarno-niebieska.

– W gabinecie pana Ma nie widać było siniaka.

– Ta żółtawa papka nazywa się huangzhizhi. Dzięki niej wewnętrzne obrażenia wydobywają się na powierzchnię i szybciej się goją.

Poszedł do łazienki i wrócił z kilkoma mokrymi ręcznikami.

– Papka jest już niepotrzebna. – Ukląkł przy kozetce, wytarł lekarstwo i rozmasował kostkę. – Nadal boli?

– Nie – pokręciła głową. Obserwowała, jak Chen ogląda siniak, i upewniała się, że usunął całą papkę.

– Jutro będzie pani mogła znowu biegać jak antylopa.

– Dziękuję. A teraz czas na opowieść.

– Czy nie chciałaby się pani najpierw czegoś napić?

– Lampka białego wina byłaby idealna. A pan?

– To samo.

Przyglądała się, jak Chen otwiera lodówkę, wyjmuje butelkę i wraca z kieliszkami.

– Urządza pan specjalny wieczór. – Uniosła się lekko na łokciu, popijając wino.

– Ta historia sięga początku lat sześćdziesiątych… – zaczął. Siedział na krześle przy kozetce i wpatrywał się w kieliszek. – Wtedy chodziłem jeszcze do podstawówki…

Na początku lat sześćdziesiątych państwo Ma byli właścicielami antykwariatu. Mały Chen kupował u nich komiksy. Nagle miejscowe władze uznały antykwariat za „czarny ośrodek działalności antysocjalistycznej". Oskarżenie oparto na dowodzie rzeczowym: na półce stało angielskojęzyczne wydanie Doktora Żywago. Pana Ma wsadzono do więzienia; ze wszystkich jego książek pozwolono mu wziąć tylko słownik medyczny. Pod koniec lat osiemdziesiątych mężczyzna został zwolniony i zrehabilitowany. Leciwe małżeństwo nie chciało ponownie otwierać antykwariatu i pan Ma, korzystając z wiedzy zdobytej w więzieniu, pomyślał o aptece zielarskiej. Jego wniosek o zgodę na rozpoczęcie działalności biznesowej wędrował jednak z jednego biurka na drugie, bez odpowiedzi.

W tym okresie Chen, początkujący policjant, nie zajmował się „zadośćuczynieniem za niesłuszne skazania". Kiedy jednak dowiedział się o sytuacji pana Ma, udało mu się za pośrednictwem sekretarza Li przyspieszyć sprawę i zdobyć dla staruszka zezwolenie.

Później Chen w rozmowie z dziennikarką „Wenhui" wspomniał, jak ironicznym zrządzeniem losu pan Ma został lekarzem z powodu Doktora Żywago. Ku jego wielkiemu zaskoczeniu dziennikarka napisała do gazety artykuł: Z powodu „Doktora Żywago". Publikacja jeszcze bardziej rozreklamowała aptekę pana Ma.

– Dlatego są panu tacy wdzięczni – zauważyła.

– Zrobiłem niewiele, jeżeli wziąć pod uwagę to, co przeżyli w tamtych latach.

– Czy teraz, jako starszy inspektor, uważa pan, że ponosi większą odpowiedzialność?

– Cóż, ludzie narzekają na problemy związane z naszym systemem, ale ważne jest, żeby coś robić dla ludzi takich jak państwo Ma.

– I dobrze wykorzystać znajomych… – przerwała, by wypić łyk wina – jaką jest choćby dziennikarka „Dziennika Wenhui".

– Była – poprawił, opróżniając kieliszek jednym haustem. – Teraz mieszka w Japonii.

– Och.

Zadzwoniła jego komórka.

– O, Stary Myśliwy! Co się dzieje? – Słuchał przez kilka minut, w końcu powiedział: – A więc to musi być coś poważnego. Rozumiem. Zadzwonię później, wujku Yu.

Wyłączył telefon.

– To Stary Myśliwy, ojciec detektywa Yu – wyjaśnił.

– On też pracuje dla pana?

– Nie, jest na emeryturze. Pomaga mi w innej sprawie. – Wstał. – Pora się pożegnać.

Nie mógł zostać dłużej. Rohn nic nie wiedziała o jego drugiej sprawie, a on nie zamierzał jej w nią wtajemniczać. To nie jej interes.

Kiedy usiłowała się podnieść, delikatnie oparł rękę na jej ramieniu.

– Niech pani odpoczywa, inspektor Rohn. Jutro czeka nas mnóstwo pracy. Dobranoc.

Zamknął za sobą drzwi.

Echo jego kroków ucichło w głębi korytarza.

Rozległ się dźwięk zatrzymującej się windy; po chwili zaczęła zjeżdżać na dół.

Wprawdzie inspektor Rohn wciąż mogła mieć zastrzeżenia do swojego chińskiego partnera i jego ewentualnego udziału w tuszowaniu sprawy, ale za ten wieczór była mu wdzięczna.

Rozdział 11

Chenowi nie udało się skontaktować ze Starym Myśliwym. Zapomniał spytać, skąd staruszek dzwoni. Był zbyt zajęty opowiadaniem historii chińskiego doktora Żywago swojej jednoosobowej amerykańskiej publiczności. Postanowił pójść do domu pieszo. Być może zanim tam dojdzie, Stary Myśliwy znów się skontaktuje.

Telefon zadzwonił na rogu ulicy Syczuan, ale odezwał się detektyw Yu.

– Doigraliśmy się, szefie.

– Co takiego?

Yu opowiedział o zatrutej potrawie w hotelu i zakończył:

– Gang ma powiązania z policją w Fujianie.

– Pewnie masz rację – przyznał Chen, powstrzymując się od dodania „nie tylko w Fujianie". – To śledztwo jest co prawda wspólną operacją, ale nie musimy meldować miejscowym glinom o wszystkim i na każdym kroku. Sam podejmuj działania. Nie przejmuj się ich reakcją. Biorę na siebie pełną odpowiedzialność.

– Rozumiem, starszy inspektorze Chen.

– Od tej pory dzwoń do mnie do domu albo na moją komórkę. Faksy też wysyłaj pod domowy numer. W razie nagłej potrzeby skontaktuj się z Małym Zhou. Musisz być bardzo ostrożny.

– Wy też miejcie się na baczności.

Sprawa zatrucia pokarmowego przypomniała Chenowi incydenty związane z inspektor Rohn. Najpierw motocykl, potem wypadek na schodach.

Mogli być śledzeni. A kiedy rozmawiali z Zhu, ktoś uszkodził schody. W innych okolicznościach starszy inspektor Chen uznałby to za niewiarygodną historię rodem z Liaozhai [1], ale mieli przecież do czynienia z triadami.

Wszystko należało brać pod uwagę.

Triada mogła działać na dwóch frontach – w Szanghaju i Fujianie. Gangsterzy okazali się sprytniejsi, niż przypuszczał. I bardziej wyrachowani. Zamachy, jeżeli rzeczywiście to były zamachy, zorganizowano tak, by wyglądały jak wypadki i aby żaden ślad nie prowadził do zleceniodawców.

Przez chwilę zastanawiał się, czy ostrzec inspektor Rohn, ale zrezygnował. Co by jej powiedział? Wszechobecność gangsterów nie wpłynęłaby dobrze na wizerunek współczesnych Chin. Bez względu na okoliczności musiał pamiętać, że działa w interesie narodowym. Rohn nie powinna mięć negatywnego wyobrażenia o chińskiej policji czy Chinach.

Spojrzał na zegarek i zadzwonił do domu sekretarza Li, ten zaś zaprosił go na rozmowę.

Li mieszkał przy ulicy Wuxing, w otoczonym murem kompleksie mieszkalnym dla kadry wyższego szczebla. Przy bramie stał uzbrojony żołnierz, który energicznie zasalutował Chenowi.

Sekretarz Li czekał w obszernym salonie apartamentu z trzema sypialniami. Pokój był nowocześnie umeblowany i większy niż cały dom Lihuy. Chen usiadł na krześle obok donicy ze wspaniałymi orchideami. Kwiaty kołysały się lekko w powiewach wiatru wpadającego przez okno, a ich delikatny aromat wypełniał cały pokój.

Na ścianie wisiał długi zwój z dwoma wersami napisanymi kaligrafią kai:

Stary koń odpoczywający w stajni wciąż pragnie galopować przez tysiące mil.

Był to cytat ze Spoglądając na morze Chao Cao, subtelna aluzja do sytuacji samego Li. Do połowy lat osiemdziesiątych wysocy rangą funkcjonariusze chińscy nigdy nie odchodzili na emeryturę i trwali na stanowiskach do końca, ale po wprowadzonych przez Deng Xiaopinga zmianach systemowych ich również zaczął obowiązywać wiek emerytalny. Zatem za parę lat także Li będzie musiał opuścić swój urząd. Chen poznał odciśniętą pod wersami czerwoną pieczęć słynnego kaligrafa. Zwój jego autorstwa na międzynarodowym rynku kosztował fortunę.

– Przepraszam, że niepokoję was w domu o tak późnej porze, sekretarzu Li – powiedział Chen.

– Nie ma sprawy. Jestem dziś wieczór sam. Żona pojechała do syna.

– Wasz syn się przeprowadził?

Li miał córkę i syna, oboje w wieku około dwudziestu pięciu lat. Na początku ubiegłego roku, dzięki stopniowi służbowemu Li, córka otrzymała mieszkanie z komendy. Funkcjonariusz wysokiego stopnia miał prawo do dodatkowego mieszkania, ponieważ potrzebował więcej przestrzeni, żeby pracować dla socjalistycznego państwa. Ludzie gderali za jego plecami, ale nikt nie odważył się poruszyć tej sprawy na zebraniu komisji kwaterunkowej. Zaskakujące jednak, że syn Li, świeżo upieczony absolwent college'u, również dostał własne mieszkanie.

– Przeprowadził się w ubiegłym miesiącu. Żona dziś u niego przenocuje. Zajmuje się urządzaniem jego nowego lokum.

– Gratuluję, towarzyszu sekretarzu Li. To prawdziwe święto.

– Cóż, jego wuj wpłacił zaliczkę na małe mieszkanie i pozwolił mu się wprowadzić – wyjaśnił Li. – Reforma gospodarcza wprowadziła wiele zmian w naszym mieście.

– Rozumiem. – Chen skinął głową. A więc to był rezultat reformy mieszkaniowej. Rząd zaczął zachęcać ludzi, aby kupowali własne mieszkania, nie czekając na przydziały komisji kwaterunkowej, ale niewielu mogło sobie na to pozwolić, poza nowobogackimi. – Jego wujowi musi dobrze powodzić się w interesach.

– Ma mały bar.

Chen przypomniał sobie opowieść Starego Myśliwego o nietykalnym szwagrze Li. Ci parweniusze odnosili sukcesy nie dzięki swoim talentom biznesowym, ale dzięki guanxi.

– Herbata czy kawa? – spytał z uśmiechem Li.

– Kawa.

– Ale mam tylko rozpuszczalną.

Chen opowiedział Li o próbie otrucia w Fujianie.

– Nie bądźcie zbyt podejrzliwi – stwierdził Li. – Niektórzy z naszych kolegów w Fujianie pewnie są niezbyt zadowoleni z obecności detektywa Yu. Zdaję sobie sprawę, że to ich teren. Ale oskarżanie tamtejszych funkcjonariuszy o związki z gangami to przesada. Nie macie żadnych dowodów, starszy inspektorze Chen.

– Nie twierdzę, że wszyscy są powiązani z triadami, ale jeden kret może wyrządzić wiele szkód.

– Odpocznijcie trochę, towarzyszu. Yu i wy jesteście przepracowani. Nie ma potrzeby wyobrażać sobie, że walczycie w górach Bagong, gdzie każde drzewo i krzew są żołnierzem wroga.

Li zrobił aluzję do bitwy za panowania dynastii Jin, kiedy to wyobraźnia wodza ogarniętego paniką zmieniła wszystko dookoła w nieprzyjaciela ścigającego go w górach. Chen podejrzewał jednak, że to Li stracił przeciwnika z oczu. Nie było czasu na odpoczynek. Dostrzegł delikatną zmianę w podejściu Li do śledztwa i zastanawiał się, czy przypadkiem nie zrobił coś więcej, niż oczekiwał jego partyjny przełożony.

Chen zaczął mówić o współpracy z inspektor Rohn, jednym z głównych powodów niepokoju Li.

– Amerykanie prowadzą śledztwo, realizując własne interesy – skomentował Li. – To oczywiste, że ona współpracuje. Dopóki będą wiedzieli, że robimy wszystko, co w naszej mocy, nie musimy się martwić, na razie tylko tym powinniśmy się zajmować.

– Tylko tym? – Chen nie zdołał ukryć zdziwienia.

– Oczywiście, będziemy się starali odnaleźć Wen, ale to może nie być łatwe w tak krótkim czasie, jaki nam sami wyznaczyli. Nie musimy z ich powodu zbaczać z naszej drogi.

– Nigdy dotąd nie zajmowałem się tak delikatnym przypadkiem o międzynarodowym charakterze. Proszę przekazać mi trochę więcej szczegółów, towarzyszu sekretarzu Li.

– Wykonujecie wspaniała pracę. Amerykanie muszą mieć pewność, że staramy się z całych sił. To bardzo ważne.

– Dziękuję – odparł Chen, dobrze wiedząc, że Li ma zwyczaj mówić najpierw coś pozytywnego, aby złagodzić szykowaną ostrą krytykę.

– Pozwólcie, że jako weteran przekażę wam kilka sugestii. Na przykład wasza wizyta u starego Ma nie była najszczęśliwszym pomysłem. Ma jest dobrym lekarzem, tego nie kwestionuję. Nadal pamiętam, jak staraliście się mu pomóc.

– Dlaczego wzbudza to wasze zastrzeżenia, towarzyszu sekretarzu?

– Ci ludzie mają powody do narzekania na nasz system. – Li zmarszczył czoło. – Opowiedzieliście inspektor Rohn historię o chińskim doktorze Żywago?

– Owszem, zapytała mnie o to.

– Oczywiście, rewolucja kulturalna okazała się narodową katastrofą. Ucierpiało wiele osób. Tutaj taka historia nie jest niczym niezwykłym, ale dla Amerykanki może być sensacją.

– Ale przecież to zdarzyło się jeszcze przed rewolucją kulturalną.

– Cóż, właśnie takie rzeczy wychodzą podczas śledztwa – stwierdził Li. – Niczego obecnie nie robicie, a jednak już coś zrobiliście.

Chen był zaskoczony tą naganą Li.

– Jestem też zaniepokojony zdarzeniem w domu Zhu. Stary dom z ciemnymi, spróchniałymi schodami. Na szczęście nie stało się nic poważnego; w przeciwnym razie Amerykanie naprawdę mogliby nabrać jakichś podejrzeń.

– Cóż… – Ale ja mam podejrzenia, pomyślał Chen.

– Dlatego właśnie chcę jeszcze raz podkreślić, że musicie zapewnić inspektor Rohn bezpieczny i udany pobyt. Pomyślcie, co jeszcze moglibyście zrobić. Byliście opiekunem zachodnich gości. Dla turysty rejs rzeką jest obowiązkowym punktem programu. A także wizyta na Starym Mieście – oświadczył Li. – Zamierzam zaprosić Rohn do Opery Pekińskiej. Dam wam znać, gdy tylko poczynię przygotowania.

A więc sekretarz Li praktycznie chciał przerwać śledztwo, choć nie powiedział tego wprost.

Dlaczego? Chen był zdezorientowany. Przychodziło mu do głowy wiele powodów. Jak podejrzewał od samego początku, miał raczej stwarzać pozory prowadzenia śledztwa niż uzyskać rezultaty. Jeżeli zatem zamierzał uczciwie wykonać zadanie, będzie musiał to zrobić bez wiedzy komendy.

Idąc do domu, próbował pozbierać myśli, ale kiedy zobaczył przed sobą swój blok, wciąż był poirytowany.

Włączył światło w mieszkaniu i porównał własny bardzo skromny pokój z salonem Li. Tu nie było wspaniałych orchidei, mówiących o wyrafinowanym guście właściciela. Ani zwojów z kaligrafią słynnego uczonego. Pokój jest jak kobieta, pomyślał, nie wytrzymuje porównań.

Wyjął kasetę z nagraniem przesłuchania przeprowadzonego przez Yu w wiosce. Otrzymał ją pocztą ekspresową na domowy adres. Informacje przekazane przez sąsiadów Wen nie wnosiły właściwie nic nowego. Ich niechęć była wytłumaczalna rolą Fenga w czasie rewolucji kulturalnej.

Chen sądził, że w jakimś stopniu rozumie, dlaczego Wen stroniła od ludzi. W czasie pierwszych kilku lat pracy w komendzie również oddalił się od dawnych kolegów, którzy zaczęli nauczać w szkołach wyższych albo zajmowali stanowiska tłumaczy w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Kariera policyjna nie była marzeniem ani jego, ani przyjaciół. Paradoksalnie, między innymi właśnie dlatego zajął się wówczas przekładami i pisarstwem.

Wen musiała być dumną kobietą.

Taśma powoli odtwarzała rozmowę z Miao, właścicielką jedynego prywatnego telefonu w wiosce. Kobieta wyjaśniała, w jaki sposób mieszkańcy wsi płacą jej za połączenia z krewnymi za oceanem. Ze Stanów zawsze dzwoniono na telefon Miao.

Czasami długo trwa, zanim ktoś z rodziny podejdzie do telefonu. Rozmowy międzynarodowe są bardzo drogie, więc niektórzy dbają, by telefonować o ustalonej porze. W przypadku Fenga był to wtorkowy wieczór, około ósmej. Ale w czasie pierwszych dwóch albo trzech tygodni kontaktował się częściej. Raz nie zastał Wen w domu, a kiedyś nie chciała przyjść na rozmowę. Wiecie, nie najlepiej się między nimi układało. Przy takim mężu wcale się nie dziwię. Świeży kwiat wetknięty w stertę krowiego łajna. Zaskakujące, że dzwonił co tydzień. Nie sądzę, by dużo zarabiał. Jest tam zaledwie od kilku miesięcy…

Nacisnął stop, cofnął taśmę, przesłuchał ponownie, zatrzymał, sporządził notatkę i znowu nacisnął klawisz odtwarzania.

W każdym razie we wtorek przed ósmą Wen czekała przy telefonie. Ostatnia rozmowa była wyjątkowa. Dobrze ją pamiętam, Feng zadzwonił w piątek. Powiedział, że to pilne, musiałam więc pobiec po Wen. Nie wiem, o czym rozmawiali. Mam wrażenie, że potem wyglądała na przygnębioną. Mniej więcej tyle mam do powiedzenia, detektywie Yu.

Gdy taśma zatrzymała się, starszy inspektor Chen zapalił papierosa. Starał się wszystko przemyśleć.

Zazwyczaj w kilku pierwszych dniach poszukiwań zaginionej osoby było wiele wariantów do sprawdzenia, ale kiedy już to zrobiono i nie trafiono na żaden trop, sprawa grzęzła w miejscu. Ale mimo wszystko kilka szczegółów zasługiwało na zbadanie. Na przykład, dlaczego Wen nie chciała odebrać rozmowy międzynarodowej? Nawet jeżeli nie układało się jej z mężem, czy mimo to nie chciałaby pojechać do niego do Ameryki?

Zdjął buty, położył się na sofie i wziął „Dziennik Wenhui". Rzucił okiem na artykuł o lekarzach i pielęgniarkach biorących od pacjentów „czerwone koperty" albo drobne łapówki. Może to kolejny powód, dlaczego panu Ma tak dobrze idą interesy. Koszty wizyt w państwowych szpitalach pokrywało ubezpieczenie, ale sumy w „czerwonych kopertach" mogły być imponujące. Niektórzy nazywali to korupcją, inni przypisywali zjawisko nieproporcjonalnemu podziałowi dochodu narodowego. Odłożył gazetę, żeby dać oczom odpocząć przez kilka minut. Zdrzemnął się mimo woli.

W jego sen wdarł się natarczywy dzwonek telefonu.

– Przepraszam, że tak późno… – odezwał się Stary Myśliwy.

– Nie ma za co, czekałem na wasz telefon – odparł Chen. – Byłem z inspektor Rohn w hotelu. Bardzo proszę, mówcie.

– Po pierwsze, sprawa piżamy ofiary. Część tej informacji już wam przekazałem. Na piżamie nie znaleziono metki, ale materiał ma delikatny deseń w kształcie V połączonego z elipsą. Rozmawiałem z Tangiem Kayuanem, projektantem mody. Według niego wzór oznacza międzynarodową markę Valentino. Bardzo drogie rzeczy. W Szanghaju żaden sklep ich nie sprzedaje. A więc ofiara musiała być bogaczem. Możliwe, że z innej prowincji. Albo nawet z Hongkongu.

– Może to podróbka? – zauważył Chen.

– Też tak myślałem. Ale Tang stwierdził, że to mało prawdopodobne. Nigdy jeszcze nie widział tu podrabianych piżam Valentino. A przecież podróbki dostarczane są w dużych ilościach. Nikt nie będzie robił jednej czy dwóch sztuk. Miesiąc temu policja urządziła nalot na magazyn, znaleziono trzysta tysięcy tanich podkoszulków z logo Polo. Gdyby dotarły na rynek, prawdziwe, drogie koszulki marki Polo zupełnie by się nie sprzedawały.

– Tang wie, co mówi.

– Rozmawiałem też z doktorem Xia. Dlatego nie miałem czasu wcześniej zadzwonić. Dobry doktor chce pójść na całego, żeby wam pomóc. Pamiętacie, że w ciele ofiary znaleziono niezidentyfikowany narkotyk? Kiedy rozmawialiśmy o tym, że mężczyzna został zabity tuż po stosunku seksualnym, doktor wpadł na pomysł, że tajemniczy specyfik mógł być afrodyzjakiem. Wyjął gruby informator i zaczął zaglądać tu i tam. No i znalazł narkotyk o podobnej strukturze cząstkowej. W czasie kiedy opublikowano książkę, specyfik był dostępny tylko w południowo-wschodniej Azji. Pewnie też sporo kosztuje.

– A więc skoro ofiara miała piżamę ekskluzywnej marki i zażywała drogi narkotyk, najwyraźniej nie musiała liczyć się z pieniędzmi. Ale ten człowiek nie wygląda mi na świeżo upieczonego kapitalistę.

– Zgadzam się – oświadczył Stary Myśliwy. – Jutro będę szukał dalej.

– Dziękuję, wujku Yu. Nie mówcie ani słowa o waszym odkryciu ludziom z komendy.

– Rozumiem, starszy inspektorze Chen.

Kiedy Chen odłożył słuchawkę, dochodziła już dwunasta. Ogólnie rzecz biorąc, dzień zakończył się nie tak źle, chociaż telefon przerwał mu pewien sen.

Zapamiętał z niego tylko jedną, oderwaną scenę. Szedł w stronę starego mostu nad fosą z okresu dynastii Qing, gdzieś w Zakazanym Mieście.

Był sam, a pod jego nogami szeleściły leżące grubą warstwą złociste liście. Przyszedł mu do głowy wiersz Zhanga Bi, poety z czasów dynastii Tang.

Sen przychodzi, wracając do dawnego miejsca:

Kręta weranda, okrąg balustrady.

Dla samotnego gościa nie ma nic nad księżyc.

Lśniący nadal na płatkach, co spadły na wiosenny dziedziniec.

Starszy inspektor Chen nalał sobie kolejną filiżankę czarnej kawy, starając się oczyścić podniebienie i uwolnić myśli od wspomnienia snu. To nie była odpowiednia noc na przypominanie sobie wierszy. Musiał pomyśleć.

Rozdział 12

Telefon zaczął dzwonić, zanim wyłączył się budzik. Catherine jedną ręką chwyciła słuchawkę, drugą przetarła oczy. Usłyszała głos swojego szefa, wyraźny, znajomy, chociaż dobiegający z odległości tysięcy kilometrów.

– Przepraszam, że cię obudziłem, Catherine.

– Nic nie szkodzi.

– Jak sprawy?

– Kiepsko – odparła. – Policja w Fujianie nie zrobiła żadnych postępów. Tutaj, w Szanghaju, rozmowy ze znajomymi i krewnymi Wen nic nie dały.

– Znasz datę procesu. Urząd do spraw Imigracji i Naturalizacji doprowadza nas do szaleństwa.

– Można odroczyć rozprawę?

– Obawiam się, że to nie jest dobrze widziany pomysł.

– Polityka. Tu także. Są jakieś informacje o gangu, który groził Fengowi?

– Nie skontaktowali się z nim ponownie. Zgodnie z twoją sugestią trzymamy go w tym samym miejscu. Jeżeli gang porwał Wen, przyślą Fengowi kolejną, bardziej jednoznaczną wiadomość.

– Chińczycy sądzą, że triada jej szuka, ale jeszcze nie znalazła.

– Jakie jest twoje zdanie o Chińczykach?

– O Komendzie Policji w Szanghaju czy starszym inspektorze Chenie?

– O komendzie i o Chenie – odparł Spencer.

– Komenda traktuje mnie jak dostojnego gościa. Sekretarz partii Li Guohua, członek ścisłego kierownictwa komendy, ma się ze mną spotkać dzisiaj albo jutro. Jak sądzę, to kurtuazyjny gest. Jeżeli chodzi o starszego inspektora Chena, powiedziałabym, że sumiennie pracuje.

– Cieszę się, że dobrze cię traktują, a twój chiński partner jest przyzwoitym facetem. Co do Chena, CIA chciałaby, żebyś zebrała o nim trochę informacji.

– Mam go szpiegować?

– To za mocno powiedziane, Catherine. Po prostu przekaż, co o nim wiesz. Z kim jest związany? Jakie sprawy prowadzi? Jakie książki czyta i pisze? Takie rzeczy. CIA ma swoje własne źródła, ale ciebie darzą dużym zaufaniem.

Zgodziła się, choć niechętnie.

Potem telefon znowu zadzwonił. Tym razem odezwał się Chen.

– Jak się pani dziś czuje, inspektor Rohn?

– O wiele lepiej.

– A kostka?

– Mazidło podziałało. Noga nie sprawia już żadnych problemów – odparła, pocierając wciąż jeszcze obolałą kostkę.

– Przestraszyła mnie pani wczoraj. – W jego głosie brzmiała ulga. – Ma pani ochotę uczestniczyć dziś w kolejnej rozmowie?

– Oczywiście. O której?

– Dziś rano idę na zebranie. Może po południu?

– W takim razie teraz zajmę się poszukiwaniami w Bibliotece Szanghaju.

– Literatury o chińskich tajnych organizacjach?

– Owszem. – Poza tym zamierzała zebrać trochę danych o Chenie. Nie tylko dla CIA.

– Biblioteka też mieści się przy ulicy Nanjing. Taksówka zawiezie tam panią w niecałe pięć minut.

– Pójdę pieszo, skoro to tak blisko.

– Jak pani woli. Spotkamy się o dwunastej w restauracji naprzeciwko biblioteki, po drugiej stronie ulicy. Wioska Zielonej Wierzby. Tak nazywa się restauracja.

– A więc do zobaczenia.

Wzięła szybki prysznic i wyszła z hotelu.

Nanjing tworzyła długie centrum handlowe. Po obu stronach ulicy znajdowały się nie tylko sklepy, ale też stojące przed nimi szeregi przekupniów. Rohn przechodziła kilkakrotnie z jednej strony ulicy na drugą, wabiona ciekawymi wystawami. Od przyjazdu nie zrobiła jeszcze żadnych zakupów.

Na skrzyżowaniu z ulicą Zhejiang musiała oprzeć się pokusie, by wejść do cynobrowej restauracji z rzeźbionymi kolumnami podtrzymującymi dach pokryty dachówkami lśniącymi żółtą glazurą – naśladownictwo starego chińskiego stylu architektonicznego. Kelnerka w stroju z okresu dynastii Qing kusząco kłaniała się przechodniom. Catherine nie skorzystała z zaproszenia, kupiła za to od przekupnia kawałek ciasta z lepkiego ryżu i skubała go jak idące przed nią szanghajskie dziewczyny. Ostatnio modne było mówienie o Chińczykach jako o urodzonych kapitalistach, kombinatorach i w taki właśnie sposób objaśnianie gwałtownego wzrostu gospodarczego, ale Catherine uważała, że do transformacji doprowadziła raczej zbiorowa energia uwolniona po latach państwowego sterowania gospodarką, szansa, by po raz pierwszy zrobić coś dla samego siebie.

I nie napotkała więcej zaciekawionych spojrzeń niż u siebie w Saint Louis. Nie przytrafiła się jej też żadna przykrość, poza przypadkowym szturchnięciem łokciem czy ramieniem, kiedy przeciskała się przez tłum przy domu towarowym'. Zaniepokoiły ją dziwne wypadki, jakie się przydarzyły w ostatnich dwóch dniach, ale możliwe, że była lekko oszołomiona po zmianie stref czasowych. Tego ranka czuła się wypoczęta. Wkrótce zobaczyła bibliotekę. Dała trochę drobnych żebrakom siedzącym na stopniach, tak jak zrobiłaby to w Saint Louis.

W Bibliotece Szanghaju podeszła do niej mówiąca po angielsku pracownica i zaproponowała pomoc. Catherine interesowały dwa tematy – Latające Siekiery i Chen. Ze zdumieniem stwierdziła, że w zbiorach nie ma właściwie nic o triadach. Być może pisanie o grupach przestępczych było we współczesnych Chinach zabronione.

Znalazła kilka czasopism z wierszami i przekładami Chena. A także powieści sensacyjne tłumaczone przez starszego inspektora. Niektóre z nich czytała po angielsku. Zafascynowała ją „przedmowa tłumacza" zamieszczona w każdej książce. Wstęp składał się z biografii autora, krótkiej analizy utworu i niezmiennie takiego samego zakończenia z politycznymi sloganami – „ideologiczne pochodzenie twórcy sprawia, że w tekście musiały znaleźć odzwierciedlenie dekadenckie cechy zachodniego społeczeństwa, więc chińscy czytelnicy powinni zachować czujność i nie poddawać się tym wpływom…".

Absurdalne i pełne hipokryzji, ale takie wypowiedzi mogły się przyczynić do szybkiego awansu Chena.

Bibliotekarka weszła do czytelni z nowym czasopismem.

– Tu jest najnowszy wywiad z Chenem Cao.

Przy wywiadzie znajdowało się kolorowe zdjęcie starszego inspektora w czarnym garniturze i krawacie. Wyglądał na nim jak akademik. W wywiadzie, podając jako przykład T.S. Eliota, Chen twierdził, że poezję powinno się pisać bez presji konieczności bycia poetą. Wspomniał Louisa MacNeice'a, który musiał zarabiać na życie poza literaturą. Chen potwierdzał ich wpływ na swoją poezję i wspomniał tytuł wiersza przesyconego melancholią. Odnalazła Słońce w ogrodzie, przeczytała i zrobiła kopie. Propozycja CIA miała polityczny charakter, ale esej Chena mógł lepiej przedstawić jej chińskiego partnera jako człowieka. Eliot i MacNeice. Chen wykorzystał ich biografie, aby wytłumaczyć swoją pracę zawodową. Oddała materiały bibliotekarce.

Gdy wyszła na zewnątrz, zobaczyła Chena. Czekał przed restauracją. Miał czarną marynarkę i spodnie khaki; nie wyglądał jak naukowiec ze zdjęcia w czasopiśmie. Ruszył w stronę Catherine, przywitał się z nią na wysepce pośrodku jezdni i zaprosił do restauracji. Tam hostessa zaprowadziła ich do gabinetu na drugim piętrze.

Catherine wzięła dwujęzyczne menu. Po przeczytaniu kilku linijek podsunęła je Chenowi. Rozumiała każdy znak, ale nie ich połączenie. Angielskie tłumaczenie, a raczej transliteracja, nie pomogło zbyt wiele.

Kelner nadszedł z mosiężnym imbrykiem o długim dzióbku i wdzięcznym łukiem nalał wodę do filiżanki Catherine. Poza listkami zielonej herbaty na dnie filiżanki znajdowały się też maleńkie okruchy czerwonych i żółtych ziół.

– Herbata Osiem Skarbów – wyjaśnił Chen. – Podobno dodaje energii.

Słuchała z rozbawieniem, jak jej kompan omawia z kelnerem specjalne dania zakładu. Od czasu do czasu zwracał się do niej z pytaniem, czy podtrzymuje jego wybór. Przedstawiciel szanghajskiej komendy policji był idealną osobą do towarzystwa.

– Nazwa restauracji nawiązuje do wiersza z czasów dynastii Song: „Jest dom ukryty głęboko wśród zielonych wierzb". Zapomniałem nazwiska autora.

– Ale zapamiętał pan nazwę restauracji.

– Tak, to ważniejsze. Jak powiada Konfucjusz: „Nie można być zbyt wybrednym, wybierając jedzenie". To pierwsza lekcja dla sinologa.

– Domyślam się, że jest pan regularnym gościem Wioski Zielonej Wierzby – powiedziała.

– Byłem tu dwa lub trzy razy.

Zamówił zupę z gniazd ptaków z Morza Południowego z czarnymi grzybami, ostrygi smażone w pikantnym cieście naleśnikowym, kaczkę faszerowaną lepkim ryżem, daktylami i nasionami lotosu, rybę ugotowaną na parze ze świeżym imbirem, szalotkami i suszonym pieprzem oraz danie specjalne, którego egzotycznej nazwy nie zapamiętała.

Kiedy kelner odszedł, spojrzała na Chena.

– Ciekawe…

– Tak?

– Och, nic ważnego. – Na stole pojawiło się kilka zimnych przekąsek. Skorzystała więc z okazji, by nie kontynuować tematu. Ciekawiło ją, jak zdobył tę epikurejską wiedzę. Zwykły chiński starszy inspektor nie mógłby sobie pozwolić na takie dania. Uświadomiła sobie, że właściwie realizuje zlecenie CIA, ale to nie popsuło jej apetytu.

– Zastanawiam się – powiedziała po chwili – czy rozmowy ze znajomymi Wen do czegoś doprowadzą. Wydaje się, że ona całkowicie odcięła się od swojej przeszłości. Wątpię, by po tak wielu latach wróciła do Szanghaju.

– Dopiero zaczęliśmy. Na razie mój tymczasowy pomocnik Qian sprawdza hotele i komitety sąsiedzkie. – Podniósł pałeczkami kawałek kurczaka. – Może wkrótce czegoś się dowiemy.

– Uważa pan, że Wen byłoby stać na hotel?

– Nie, sądzę, że ma pani rację, inspektor Rohn. Feng nie przysyłał do domu pieniędzy. Jego żona nie miała nawet konta w banku. Dlatego poprosiłem Starego Myśliwego, żeby zainteresował się również tanimi, nielicencjonowanymi hotelami.

– Ale czy Stary Myśliwy nie zajmuje się inną sprawą?

– Tak, ale na moją prośbę włączył się i do tej.

– A czy w tym drugim śledztwie nastąpił jakiś przełom?

– Również i tu postępy są niewielkie. Dochodzenie dotyczy zwłok znalezionych w parku. Stary Myśliwy właśnie zidentyfikował markę piżamy zabitego dzięki widocznemu na materiale wzorowi w kształcie V.

– Hm, Valentino – mruknęła. – A wracając do naszej sprawy, niepokoi mnie jeszcze jedno. O ile wiemy, Wen jak dotąd w żaden sposób nie próbowała nawiązać kontaktu z mężem. To nie ma sensu. Feng chciał, żeby uciekła, ale nie chodziło mu o to, by zniknęła z jego życia. Wen zna datę procesu, a więc jeżeli nie wie, jak się skontaktować z Fengiem, powinna zwrócić się do policji. Szanse, by dotarła do męża przed rozpoczęciem procesu maleją z każdym dniem. Zaginęła tydzień temu.

– Racja. Sytuacja wydaje się bardziej skomplikowana, niż przypuszczaliśmy.

– Co jeszcze możemy tu zdziałać?

– Dziś po południu porozmawiamy z innym kolegą szkolnym Wen, Su Shengyim.

– Cichy wielbiciel z liceum. Członek kadry Czerwonej Gwardii, a teraz wyrzucony poza nawias społeczny, prawda? – Nie potrafiła pozbyć się podejrzeń. Rozmowę z Su uważała za całkowitą stratę czasu.

– Cóż, nigdy się nie zapomina swojej pierwszej miłości. Su może coś wiedzieć.

– Ale co mam robić po tej wizycie? Nadal siedzieć w hotelu w roli czcigodnego gościa, robić zakupy, zwiedzać i uczestniczyć razem z panem w fantastycznych ucztach?

– Omówię to z sekretarzem Li.

– Kolejna szczera odpowiedź?

– Na zdrowie. – Uniósł filiżankę.

– Na zdrowie. – Catherine zrobiła to samo. Maleńki zasuszony owoc chińskiego kolcowoju wypłynął na powierzchnię jak szkarłatna kropka. Nie bardzo mogła sobie poradzić z tym chińskim partnerem, który zupełnie nie reagował na jej sarkazm. Ale rozbawił ją, wznosząc toast herbatą.

Przyniesiono następną potrawę bulgoczącą w kamionkowym garnku. Zupełnie inna niż danie specjalne z amerykańskiego Chinatown. Aksamitny sos smakował jak bulion z kurczaka, ale mięso nie wyglądało na drobiowe. Miało galaretowatą konsystencję.

– Co to takiego?

– Żółwiak chiński.

– Cieszę się, że nie spytałam przed spróbowaniem. – Dostrzegła w jego oczach iskierkę rozbawienia. – Niezłe.

– Niezłe? To najdroższa pozycja w menu.

– Czy w Chinach żółw jest także cenionym afrodyzjakiem?

– To zależy. – Chen nałożył sobie solidną porcję.

– Starszy inspektorze Chen – zawołała z udawanym oburzeniem.

– Dzisiejsze danie specjalne. – Kelner wrócił z białą wazą, w której znajdowało się coś, co przypominało wielkie ślimaki zanurzone w brunatnym sosie oraz szklaną misą z wodą.

Chen zanurzył palce w wodzie, wytarł je w serwetkę i wziął jednego za skorupę. Przyglądała się, jak współbiesiadnik z wysiłkiem wysysa mięso.

– Pyszne – powiedział. – Rzeczne skorupiaki. Często nazywane rzecznymi ślimakami. Je się jak ślimaki.

– Nigdy nie próbowałam ślimaków.

– Naprawdę? – Wziął bambusową wykałaczkę, wydłubał mięso i podał Catherine.

Powinna odmówić, a jednak pochyliła się nad stołem i pozwoliła, żeby Chan włożył jej mięso do ust. Smakowało dobrze, ale wrażenie było dość niepokojące.

Chiński gliniarz stawał się wyzwaniem. Sprawiał wrażenie podrywacza.

– Smakuje lepiej, jeżeli samemu wyssie się mięso – powiedział.

Zrobiła, jak sugerował. Mięso wyszło ze skorupy razem z sosem.

Rzeczywiście, tak smakowało lepiej.

Kiedy przyniesiono rachunek, upierała się, że zapłaci, a przynajmniej za swoją część. Odmówił. Zaprotestowała.

– Nie mogę pozwolić, żeby szanghajska komenda policji pokrywała wszystkie koszty mojego pobytu.

– Niech się pani tym nie przejmuje. – Zgniótł paragon. – Czy nie mogę zafundować obiadu atrakcyjnej amerykańskiej partnerce?

Sprawiał wrażenie mężczyzny, który bez trudu prawi komplementy. Może to kulturowy nawyk. A może rozkaz.

Odsuwał jej krzesło, pomagając wstać, kiedy zadzwonił telefon. Chen odebrał połączenie. Słuchał, a jego twarz robiła się coraz bardziej poważna.

– Przyjadę – oznajmił na koniec.

– Co się stało?

– Zmiana planów – wyjaśnił. – Dzwonił Qian Jun z komendy. Otrzymaliśmy odpowiedź na nasz komunikat o zaginionej osobie. Zameldowano, że ciężarna kobieta z prowincji pracuje w restauracji w obwodzie Qingpu, w Szanghaju. Pochodzi prawdopodobnie z południa, ma wymowę charakterystyczną dla tamtych okolic.

– Czy to Wen?

Wzruszył ramionami.

– Może wsiadła do pociągu do Szanghaju, ale zmieniła zdanie i wysiadła jeden czy dwa przystanki przed miastem. Bo na przykład nie chciała ściągać kłopotów na swoich bliskich. Dlatego znalazła tam pracę, zamiast meldować się w hotelu.

– Widzę, że to dla pana ma sens.

– Jadę do Qingpu – oznajmił Chen. – Zobaczymy. Wielu ludzi zjeżdża do Szanghaju w poszukiwaniu pracy, nawet do okolicznych okręgów. Istnieje więc duże prawdopodobieństwo, że to fałszywy trop. Może chciałaby się pani zająć czymś bardziej interesującym tutaj, na miejscu, pani inspektor Rohn.

– Ciekawe czym – prychnęła, odkładając pałeczki. – Jedźmy.

– Wezmę samochód z komendy. Poczeka tu pani?

– Oczywiście. – Ale mimo wszystko zastanawiała się: czy Chen ma jakiś powód, żeby trzymać ją z dala od komendy? Chciała mu zaufać, ale zdawała sobie sprawę, że byłoby to głupotą z jej strony.

Zdziwiła się, gdy podjechał niedużym Szanghajem.

– To pan dziś prowadzi?

– Mały Zhou nie ma dziś dyżuru. Inni byli zajęci.

– Sądziłam, że kadrowy funkcjonariusz wysokiego stopnia, taki jak pan, zawsze dysponuje szoferem – powiedziała, wsiadając do samochodu.

– Nie jestem funkcjonariuszem wysokiego szczebla. Ale dziękuję za komplement.

Rozdział 13

Chen nie powiedział Catherine Rohn prawdy, dlaczego postanowił sam prowadzić. Ufał Małemu Zhou, ale inni łatwo mogliby się dowiedzieć z kolumny transportowej komendy, dokąd jeździł. Dlatego wziął samochód, nie mówiąc nikomu.

Jazda do okręgu Qingpu trwała długo. Przez otwarte okna wpadał przyjemny wietrzyk. Nie rozmawiali o pracy, jakby się umówili. Catherine, patrząc na zmieniający się krajobraz, zaczęła pytać o programy wymiany językowej na chińskich uniwersytetach.

– Uniwersytety takie jak Fudan, Wschodniochiński i Szanghajski Języków Obcych mogą zaproponować stanowiska dydaktyczne dla osób, których językiem ojczystym jest angielski, w zamian za zapewnienie im nauki chińskiego – odparł Chen. – Najlepiej, gdyby mieli angielskie stopnie naukowe.

– Skończyłam dwa kierunki. W tym anglistykę.

– Programy wymiany nie zapewniają wysokich stypendiów. Nie są złe według chińskich standardów, ale nie byłoby pani stać na hotel Pokój.

– Nie muszę mieszkać w luksusach. – Odgarnęła z czoła kosmyk włosów. – Ale niech się pan nie obawia, starszy inspektorze Chen. Tak tylko pytałam. Z ciekawości.

Sceneria wkrótce zmieniła się na wiejską – pola ryżowe, ogródki warzywne, tu i ówdzie nowe, kolorowe domy. Dzięki wprowadzonej przez Deng Xiaopinga zasadzie „Pozwalać niektórym najpierw się wzbogacić", zamożni przedsiębiorcy rolni wyrastali jak grzyby po deszczu. Kiedy jechali obok poletka pokrytego bujną zielenią, Chen zawołał: – Qicai. Wiosna późno tu przyszła!

– Co takiego?

– Qicai. Inaczej: tasznik pospolity. Nie wiem, dlaczego tak go nazwano. W jego smaku nie ma nic pospolitego.

– Ciekawe. Jest pan też botanikiem.

– Ależ skąd! Kiedyś tylko próbowałem przetłumaczyć wiersz z czasów dynastii Song, w którym poeta rozkosznie kładzie ten zielonkawy kwiat na języku kochanki, a potem znajduje go na swoim.

– Jaka szkoda! Nie ma pan dziś czasu, żeby zerwać choć jeden.

Około drugiej dotarli do miejsca w okręgu Qingpu, gdzie według meldunku znajdowała się poszukiwana kobieta. Była to marna restauracja na wiejskim rynku. Drzwi stały otworem, a wejście przegradzała drewniana ława. O tej porze lokal świecił pustkami. Chen zawołał głośno.

– Jest tu kto?

Z kuchni na zapleczu wyszła kobieta, wycierając ręce w zatłuszczony fartuch. Szczupła twarz, głęboko osadzone oczy, wydatne kości policzkowe, włosy przetykane siwizną, związane na karku w węzeł. Z wyglądu miała prawie czterdzieści lat. Zaokrąglenie jej brzucha było już widoczne.

W ogóle nie przypominała kobiety ze zdjęcia paszportowego. W oczach Catherine dostrzegł rozczarowanie. Sam też czuł się zawiedziony. Odruchowo podał swoją legitymację.

– Musimy zadać wam kilka pytań.

– Mnie? – Sprawiała wrażenie przerażonej. – Nie zrobiłam nic złego.

– W takim razie nie macie powodu do obaw. Jak się nazywacie?

– Qiao Guozhen.

– Mogę zobaczyć dowód tożsamości?

– Tak, proszę.

Chen dokładnie obejrzał dokument – wydany w prowincji Quangxi. Zdjęcie przedstawiało właśnie tę kobietę.

– A więc wasza rodzina wciąż tam mieszka?

– Tak, mąż i dwie córki.

– Dlaczego znaleźliście się tu sami… w waszym stanie? Muszą się o was niepokoić.

– Nie, nie martwią się. Wiedzą, że tu jestem.

– Macie jakieś problemy rodzinne?

– Nie, żadnych.

– Lepiej mówić prawdę – zablefował. Właściwie to nie jego sprawa, ale uważał, że w obecności inspektor Rohn powinien się wykazać policyjną wnikliwością. – Bo inaczej będziecie mieli poważne kłopoty.

– Nie odsyłajcie mnie do domu, towarzyszu starszy inspektorze. Zmuszą mnie do aborcji!

Catherine po raz pierwszy się wtrąciła.

– Co takiego? Kto panią zmusi?

– Wioskowa kadra. Prowadzą kontrolę urodzeń. Trzeba trzymać się norm.

– Proszę wszystko powiedzieć – poleciła Catherine. – Z naszej strony nic pani nie grozi.

Starszy inspektor Chen popatrzył na dwie kobiety. Qiao łkała, Catherine była wściekła, a on sam stał bezradnie jak idiota.

– Co się stało, towarzyszko Qiao?

– Mamy dwie córki. Mąż chciał syna. Znowu zaszłam w ciążę. Ukarano nas wysoką grzywną za to, że przyszła na świat druga córka. Komitet wioskowy powiedział, że tym razem nie skończy się na karze pieniężnej. I że muszę usunąć ciążę. Dlatego uciekłam.

– Jesteście z Guangxi. Dlaczego przyjechaliście aż tutaj? – spytał Chen. Zdawał sobie sprawę, że Catherine bacznie go słucha.

– Mąż chciał, żebym zamieszkała u jego kuzynki, ale ona się wyprowadziła. Na szczęście spotkałam panią Yang, właścicielkę restauracji. Zatrudniła mnie.

– A więc pracujecie za mieszkanie i wyżywienie?

– Pani Yang płaci mi też dwieście juanów miesięcznie. No i mam napiwki – wyjaśniła Qiao, kładąc rękę na brzuchu. – Wkrótce nie będę mogła pracować na sali. Muszę jak najwięcej zarobić.

– A co potem? – spytała Catherine.

– Urodzę dziecko tutaj. Kiedy syn będzie miał dwa, trzy miesiące, wrócę.

– A wioskowa kadra?

– Kiedy dziecko się urodzi, właściwie nic nie mogą zrobić. Pewnie wymierzą dużą grzywnę. Trudno. – Odwróciła się do Chena i zapytała drżącym głosem: – A więc nie odeślecie mnie do domu?

– Nie. To problem waszej wioskowej kadry, nie mój. Po prostu nie sądzę, że to dobry pomysł, aby ciężarna kobieta znajdowała się tak daleko od domu.

– A pan ma lepszy pomysł? – spytała sarkastycznie Catherine.

Do restauracji wszedł mężczyzna, ale na widok starszego inspektora i jego amerykańskiej partnerki zmył się bez słowa.

– To moja wizytówka – oznajmił Chen, wstając. – Dajcie mi znać, jeżeli będziecie potrzebowali pomocy.

Wyszli z restauracji w milczeniu. Napięcie między nimi nie zmniejszyło się, gdy wsiedli do samochodu. Chen zapuścił silnik ze zgrzytem.

W kabinie było duszno.

Co za wstyd, przyznał w duchu. Niestety inspektor Rohn słyszała, jaką presję wywierały miejscowe kadry na Qiao. On sam znał niejedną historię o ciężarnych kobietach ukrywających się aż do rozwiązania. Teraz jednak spotkał kogoś, kogo ten problem osobiście dotyczy. Nieprzyjemna sprawa.

Jego amerykańska partnerka musiała myśleć o naruszaniu przez Chiny praw człowieka. Świat w kropli wody. Nie odezwała się ani słowem. Przypadkowo nacisnął klakson.

– Miejscowe kadry zapewne zareagowały przesadnie – spróbował przerwać ciszę – ale nasz rząd nie ma wyboru. Kontrola urodzeń jest koniecznością.

– Bez względu na kłopoty waszego rządu, kobiecie musi przysługiwać prawo decydowania, czy i gdzie urodzić dziecko.

– Chyba nie zdaje sobie pani sprawy, jaki to poważny problem w Chinach. Weźmy na przykład rodzinę Qiao. Już mają dwie córki i będą się rozmnażać dalej, zanim w końcu urodzi im się syn. Zachowanie rodowego nazwiska, jak zapewne wiecie ze studiów sinologicznych, jest dla tych ludzi najważniejsze.

– To ich wybór.

– Ale musicie pamiętać o ogólnej sytuacji – zaprotestował. Li przestrzegł go, aby nie ustępował Amerykance. A teraz prawiła mu kazanie o prawach kobiet. – Nasz kraj nie ma zbyt dużo ziemi uprawnej. Niecałe dziewięćdziesiąt milionów hektarów. Sądzicie, że biednych rolników, jak na przykład rodzina Qiao, stać na zapewnienie dobrej opieki pięciorgu lub sześciorgu dzieci w ubogiej prowincji Guangxi?

– Podaje pan liczby z „Dziennika Ludowego".

– Ale takie są fakty. Gdyby pani mieszkała tu ze trzydzieści lat jak zwykły Chińczyk, może spojrzałaby na sytuację z innej perspektywy.

– To znaczy jak, towarzyszu starszy inspektorze Chen? – Spojrzała na niego po raz pierwszy, od kiedy wsiedli do samochodu.

– Sama pani przekonałaby się o paru sprawach. Trzy pokolenia stłoczone pod jednym dachem, w jednym pokoju, autobusy z ludźmi upchniętymi jak sardynki w puszce, pary po ślubie zmuszone spać na biurkach w pracy w ramach protestu na decyzje komisji kwaterunkowej. Detektyw Yu nie ma własnego pokoju; ten, w którym teraz mieszka z rodziną, był kiedyś jadalnią Starego Myśliwego. Qinqin, dziewięcioletni syn Yu, nadal śpi w jednym pomieszczeniu z rodzicami. Dlaczego? Z powodu przeludnienia. Nie ma dla nas dość mieszkań ani nawet przestrzeni. Jak rząd mógłby nie reagować?

– Bez względu na uzasadnienia, nie wolno ludziom odmawiać ich podstawowych praw.

– Takich jak prawo dążenia do szczęścia? – Czuł, że zaczynają go ponosić emocje.

– Tak. Jeżeli tego nie zaakceptujecie, nie mamy o czym dyskutować.

– Doskonale. W takim razie co z nielegalną emigracją? Wasza konstytucja popiera dążenie ludzi do szukania lepszego życia. Ameryka powinna więc witać emigrantów z otwartymi ramionami. Dlaczego zatem prowadzi pani to śledztwo? Dlaczego Chińczycy muszą płacić, żeby być przemyceni do pani kraju?

– To co innego. Chodzi o międzynarodowe prawo i porządek.

– O tym właśnie mówię Nie ma zasad absolutnych. Zawsze są modyfikowane przez czas i okoliczności. Dwieście, trzysta lat temu nikt nie narzekał na nielegalną emigrację do Ameryki Północnej.

– Od kiedy jest pan historykiem?

– Nie jestem. – Starał się zachować spokój. Skręcił w drogę z nowymi budynkami przemysłowymi po obu stronach.

– Może chce pan zostać rzecznikiem „Dziennika Ludowego" – powiedziała z nieskrywanym sarkazmem. Nie zaprzeczy pan jednak, że tę biedną kobietę pozbawiono prawa do posiadania dzieci.

– Nie twierdzę, że miejscowe kadry dobrze robią, posuwając się tak daleko, ale Chiny muszą przeciwdziałać przeludnieniu.

– Wcale mnie nie dziwi ta błyskotliwa obrona. Na pańskim stanowisku, starszy inspektorze Chen, musi się pan identyfikować z systemem.

– Pewnie tak – odparł ponuro. – Nic na to nie poradzę; pani też postrzega rzeczy wyłącznie z perspektywy ukształtowanej przez wasz system.

– Och, dosyć już tych politycznych wykładów. – Jej niebieskie oczy, głębokie jak ocean, błyskały wrogo.

Chen się zaniepokoił. Mimo tak krytycznego stosunku Catherine do Chin, wciąż widział w niej atrakcyjną kobietę.

Przypomniała mu się strofa z anonimowego wiersza z okresu dynastii Han.

Tatarski koń raduje się w północnym wietrze

Ptak z Yueh gnieździ się na południowej gałęzi.

Różne powiązania. Różne miejsca. Może sekretarz partii Li miał rację – nie należy zbaczać ze swojej drogi, prowadząc to śledztwo.

Dwa tysiące lat temu to, co obecnie jest Stanami Zjednoczonymi Ameryki, mogło być nazywane Ziemią Tatarów.

Rozdział 14

Kłopoty zawsze chodzą stadami.

Chen odebrał telefon. W słuchawce zabrzmiał głos pana Ma:

– Gdzie pan jest, starszy inspektorze?

– Wracam z Qingpu.

– Sam?

– Nie, z Catherine Rohn.

– Jak się czuje?

– O wiele lepiej. Pańska papka czyni cuda. Dziękuję.

– Dzwonię w sprawie informacji, o którą pan wczoraj prosił.

– Słucham, panie Ma.

– Pewien człowiek może coś wiedzieć o poszukiwanej kobiecie.

– Kto taki?

– Jest jeden warunek, starszy inspektorze Chen.

– Tak?

– Jeżeli uzyska pan to, czego potrzebuje, zostawi go pan w spokoju?

– Daję słowo. Nigdy nawet nie wspomnę pańskiego nazwiska.

– Nie chcę być kapusiem. Udzielanie informacji rządowi jest wbrew moim zasadom – oświadczył poważnie pan Ma. – Nazywa się Gu Haiguang. To Pan Wielki Szmal, właściciel klubu karaoke Dynastia przy ulicy Sharuti. Ma powiązania z triadami, ale nie sądzę, żeby do nich należał. Po prostu prowadząc interesy, musi utrzymywać dobre stosunki z czarną drogą.

– Zadał pan sobie wiele trudu. Doceniam to, panie Ma.

Wyłączył komórkę. Nie chciał od razu dzielić się wiadomościami z Catherine, chociaż na pewno słyszała część rozmowy. Zrobił głęboki wdech.

– Zatrzymajmy się tutaj, pani inspektor Rohn. Chce mi się pić. A pani?

– Bardzo chętnie napiłabym się soku owocowego – odparła.

Zaparkował przy sklepie ogólnospożywczym. Kupił trochę napojów i torbę smażonych minibułeczek. Samochód, który wcześniej przejechał obok, teraz zawrócił i też stanął na parkingu.

– Proszę się częstować. – Chen wyciągnął w stronę Catherine bułeczki posypane siekanym szczypiorkiem, kolorowe i tłuste.

Wzięła tylko napój.

– Dzwonił pan Ma. – Otworzył z trzaskiem puszkę coli. – Pytał o panią.

– To bardzo miłe z jego strony. Słyszałam, że dziękował mu pan kilka razy.

– Nie tylko za to. Znalazł kogoś związanego z gangiem, kto zechce z nami porozmawiać.

– Członek Latających Siekier?

– Chyba nie, ale powinniśmy się z nim spotkać, jeżeli nie jest już pani na mnie wściekła.

– Oczywiście, że musimy się z nim spotkać. To nasza praca.

– Tak trzymać, inspektor Rohn. Proszę zjeść parę bułeczek. Nie wiem, ile czasu to potrwa. Potem zaproponuję pani lepszy posiłek, godny znakomitego amerykańskiego gościa.

– Znowu pan zaczyna. – Wzięła bułeczkę przez papierową serwetkę.

– Cokolwiek powiem podczas rozmowy, pani inspektor Rohn, proszę nie wyciągać pochopnych wniosków.

– Co ma pan na myśli?

– Przede wszystkim informacja pochodzi od pana Ma. Nie chcę ściągnąć mu na głowę żadnych kłopotów.

– Rozumiem. Musi pan chronić swoje źródło. – Włożyła bułeczkę do ust. – W porządku, czuję się jego dłużniczką. Kim jest tajemniczy człowiek, z którym się spotkamy? – Po chwili dodała. – A jaka będzie w tym moja rola?

– To właściciel klubu karaoke Dynastia. Nowy, atrakcyjny lokal dla młodych ludzi. Można tam razem śpiewać, tańczyć. Nie musi pani nic robić. Proszę się rozluźnić i dobrze bawić jako nasz amerykański gość.

Wyjechali na ulicę. Od czasu do czasu zerkał we wsteczne lusterko. Pół godziny później dotarli do skrzyżowania ulic Shanxi i Julu.

Skręcił w prawo i zatrzymał się przed uchyloną bramą prowadzącą do willi otoczonej murami. Pionowy biały napis głosił: „Związek Pisarzy w Szanghaju". Portier poznał Chena i otworzył bramę na oścież.

– Przywiózł pan dzisiaj amerykańskiego gościa.

– Tak, na zwiedzanie.

Patrzyła na niego ze zdziwieniem, gdy prowadził samochód po podjeździe i zatrzymał go obok stojącego wozu.

– Chce pan najpierw oprowadzić mnie po siedzibie Związku Pisarzy?

– Przy Dynastii nie ma gdzie zaparkować. Zostawimy tu samochód i pójdziemy skrótem przez zaplecze. To dwie, trzy minuty drogi.

Nie tylko dlatego zostawił samochód na terenie Związku. Nie chciał parkować auta z tablicami rejestracyjnymi komendy koło klubu. Ktoś mógłby go tam rozpoznać. Poza tym ciągle odnosił wrażenie, że ich śledzono, chociaż zastanawiał się, jakim cudem gang z Fujianu tak sprawnie by działał daleko od macierzystego terytorium. W czasie jazdy często spoglądał w wsteczne lusterko, ale ruch był zbyt duży, żeby dało się wypatrzeć konkretnego prześladowcę.

Przeprowadził ją korytarzem, potem wyszli tylnymi drzwiami. Pojawił się przed nimi nowy, pięciopiętrowy budynek klubu karaoke Dynastia. Po chwili znaleźli się w przestronnym holu z marmurową podłogą lśniącą jak lustro. Na końcu głównej sali znajdowała się scena. Orkiestra siedziała pod ogromnym telebimem, na którym pokazywano występujących śpiewaków i tekst piosenki. Przed sceną znajdowało się trzydzieści stolików. Niektórzy goście siedzieli, popijając drinki, inni tańczyli na parkiecie między sceną a stolikami. Po przeciwległej stronie sali marmurowe schody prowadziły na drugie piętro. Scenografia wyglądała inaczej niż w klubach, które Chen odwiedził do tej pory.

Na scenie pojawił się młody człowiek w białym podkoszulku i czarnych dżinsach. Na jego znak orkiestra zaczęła grać jazzową przeróbkę melodii ze współczesnej opery pekińskiej Zaskakując górskiego tygrysa. Sztuka była niezwykle popularna na początku lat siedemdziesiątych i opowiadała o małym pododdziale Armii Ludowo-Wyzwoleńczej walczącej z wojskami nacjonalistów. Chen nigdy nie wyobrażał sobie, że pieśń o żołnierzach AL-W polujących podczas zamieci śnieżnej na tygrysy i bandytów, może być tak dobrze przerobiona na kawałek taneczny.

Słowa Przewodniczącego Mao grzeją moje serce sprowadzają wiosnę, by topiła śniegi…

Ile razy słyszał ten refren, siedząc z kolegami szkolnymi w kinie? Przez chwilę przeszłość i teraźniejszość splotły się w jeden wir. Przed jego oczami szaleńczo pląsali modnie ubrani tancerze, ale także żołnierze w mundurach – eleganccy młodzi ludzie wykonujący zmysłowe układy taneczne.

Potem na środku parkietu pojawił się korpulentny, nieogolony mężczyzna; strzelił palcami, czym wywołał głośny okrzyk widzów. Tancerz z wyglądu dziwnie przypominał towarzysza Yanga Zironga, bohatera prawdziwej Opery Pekińskiej.

Chen przywołał gestem młodą hostessę w fioletowej, aksamitnej sukni.

– Czym mogę służyć? – zapytała z ukłonem.

– Potrzebujemy gabinet. Najlepszy.

– Oczywiście, najlepszy. Został tylko jeden.

Poprowadziła ich na górę, potem łukowatym korytarzem, aż wreszcie znaleźli się w bogato urządzonym pokoju z płaskim telewizorem marki Panasonic na ścianie. Obok niego stał system stereo Kenwood z kilkoma głośnikami. Na marmurowym stoliku przed czarną skórzaną sofą położono pilota i dwa mikrofony.

Hostessa rozłożyła przed gośćmi menu.

– Proszę nam przynieść wazę owoców. Kawa dla mnie, zielona herbata dla pani. – Odwrócił się do Catherine. – Jedzenie tu jest w porządku, ale na kolację wybierzemy się do pięciogwiazdkowego hotelu Rzeka Jing.

– Jak pan sobie życzy – odpowiedziała, zaintrygowana tą demonstracją ekstrawagancji. I skąd wiedział, czy jedzenie jest tu dobre?

Pokój wyglądał jak miejsce schadzek. W kryształowym wazonie na stoliku tkwił bukiet goździków. Podłogę pokrywał gruby dywan. Na szklanych półkach barku pod ścianą widniały butelki napoleona i mao tai. Natężenie oświetlenia można było regulować. Tapety w kwieciste wzory pokrywały dźwiękoszczelne ściany. Po zamknięciu drzwi nie dochodziły żadne dźwięki z zewnątrz. Chociaż we wszystkich pozostałych gabinetach śpiewano karaoke.

Nic dziwnego, że interes kwitnie, pomyślał Chen. Nawet przy cenie dwustu juanów za godzinę. A w najlepszej porze obowiązywała jeszcze wyższa stawka za godzinę. Według Starego Myśliwego od siódmej wieczorem do drugiej w nocy koszt wynajęcia gabinetu mógł wynosić aż pięćset juanów.

Hostessa przyniosła im spis tytułów piosenek po angielsku i chińsku. Pod każdym tytułem była cyfra.

– Możesz wybrać dowolną piosenkę, Catherine – powiedział. – Trzeba tylko wcisnąć numer na pilocie i śpiewać, patrząc na tekst na ekranie.

– Nie zdawałam sobie sprawy, że karaoke jest tu tak popularne – zauważyła.

Karaoke dotarło do Chin z Japonii w połowie lat osiemdziesiątych. Początkowo organizowano je w kilku dużych restauracjach, ale wkrótce przedsiębiorcy dostrzegli swoją ogromną szansę. Zaczęli przekształcać kolejne lokale w kluby karaoke otwarte dwadzieścia cztery godziny na dobę. Potem stały się modne gabinety. Kluby podzielono na wiele małych pokoików, urządzonych tak, by dawały poczucie prywatności. Niektórzy nawet przebudowywali pod tym kątem całe budynki. Wkrótce ludzie zaczęli przychodzić nie tylko na karaoke, ale też na inne rozrywki, organizowane pod pozorem wspólnego śpiewania.

Hotele wciąż wymagały dowodów tożsamości i świadectw małżeństwa, natomiast zamykane na klucz gabinety karaoke zaspokajały zrozumiałe, ale nie wypowiadane na głos potrzeby miasta cierpiącego na brak mieszkań. Ludzie nie musieli czuć się tu zakłopotani. Przecież oficjalnie uczestniczyli tylko w karaoke.

Pojawiły się także dziewczyny karaoke, często nazywane panienkami K. Na pozór miały śpiewać razem z klientem bez damskiego towarzystwa. Kiedy jednak drzwi się zamykały, panienki K świadczyły inne usługi.

Tego popołudnia Chen żadnej z nich nie zauważył. Może ze względu na porę. A może dlatego, że już z kimś był.

Nie tłumaczył tego wszystkiego inspektor Rohn.

Kiedy hostessa wróciła z zamówieniem, zapytał:

– Kto jest twoim szefem?

– Dyrektor naczelny Gu.

– Powiedz, żeby tu przyszedł.

– Co mam mu przekazać? – spytała ze zdziwieniem.

Zerknął na Catherine.

– Chcę z nim omówić pewne międzynarodowe sprawy biznesowe.

Niemal natychmiast pojawił się mężczyzna w średnim wieku. Miał na nosie okulary w czarnej oprawie, brzuch piwosza i pierścień z brylantem na palcu. Podał Chenowi wizytówkę: Gu Haiguang.

Chen zrewanżował się swoją. Gu sprawiał wrażenie zszokowanego, ale opanował się i gestem szybko odprawił hostessę.

– Pragnąłem się panu przedstawić, dyrektorze naczelny Gu. To moja przyjaciółka Catherine. Chciałem pokazać jej najlepszy klub karaoke w Szanghaju. W wielu sprawach możemy sobie pomóc. Jak mówi stare przysłowie: „Góra jest wysoka, a rzeka długa".

– Rzeczywiście, przyszłość stwarza mnóstwo możliwości. To dla mnie zaszczyt poznać pana i pańską piękną amerykańską przyjaciółkę. Sporo o panu słyszałam, starszy inspektorze Chen. Nazwisko Cao pojawiało się w nagłówkach gazet. Pańska czcigodna obecność rozświetla ten skromny lokal. Dzisiaj bawi się pan na nasz koszt.

Zdaniem Chena nie byłaby to mała suma. Na zapłacenie rachunku za kilka godzin w gabinecie i jedzenie prawdopodobnie musiałby wydać całą miesięczną pensję. Większość klientów stanowili zapewne nowobogaccy albo urzędnicy przepuszczający rządowe pieniądze.

– Jest pan niezwykle uprzejmy, dyrektorze naczelny Gu, ale nie dlatego chciałem się z panem spotkać.

– Sierżant Cai również jest naszym stałym klientem. Patroluje ten rejon.

Chen słyszał o policjantach przyjmujących łapówki od klubów karaoke pod postacią darmowej rozrywki. Bądź co bądź, gliniarzowi też należało się odśpiewanie kilku piosenek. Ale łapówkarstwo przypominało efekt kuli śnieżnej. Na tym polegał cały problem.

– Jako starszy inspektor, chcę wykonywać dobrą robotę. – Chen leniwie wypił łyk kawy. – Ale to trudne bez pomocy odpowiednich osób.

– Podobnie jest w naszym interesie. Jak powiada jedno ze starych porzekadeł: „W domu polegasz na rodzicach, a w szerokim świecie na przyjaciołach". Tak się cieszę, że się poznaliśmy. Pańska pomoc będzie dla nas bezcenna.

– A teraz, kiedy już się zaprzyjaźniliśmy, dyrektorze Gu, chciałbym zadać panu parę pytań.

– Chętnie opowiem o wszystkim, co wiem. – Gu rozpływał się w uśmiechach.

– Czy kontaktował się z panem gang o nazwie Latające Siekiery?

– Latające Siekiery? Nie, starszy inspektorze Chen – odparł Gu, ale jego spojrzenie zrobiło się nagle czujne. – Jestem przyzwoitym biznesmenem. Ale klub karaoke ma gości z różnych sfer. Niekiedy również z tajnych organizacji. Przychodzą jak inni klienci. Żeby śpiewać, tańczyć, dobrze się bawić.

– O tak, macie tu dużo gabinetów. Prywatną obsługę również. – Chen mieszał kawę łyżeczką. – Jest pan mądrym człowiekiem, dyrektorze naczelny Gu. Porozmawiajmy szczerze. Wszystko, co mi pan powie jako przyjaciel, zostanie między nami.

– Jestem zaszczycony, że uważa mnie pan za przyjaciela. – Gu najwyraźniej grał na zwłokę. – Naprawdę, to dla mnie wielki honor.

– Proszę posłuchać, dyrektorze naczelny Gu. Lu Tonghao, właściciel Moskiewskiego Przedmieścia, to mój stary kolega szkolny. Kiedy zaczynał swój interes, udało mi się załatwić dla niego pożyczkę.

– Moskiewskie Przedmieście! Tak, byłem tam. Aby dać sobie radę w dzisiejszych czasach, ludzie naprawdę muszą polegać na przyjaciołach. Zwłaszcza na takim przyjacielu jak pan. Nic dziwnego, że restauracja cieszy się wielkim powodzeniem.

Inspektor Rohn pilnie przysłuchiwała się ich rozmowie. Mimo to Chen ciągnął dalej:

– Lu zatrudnia rosyjskie dziewczęta. Paradują w minispódniczkach. Ale nikt nie sprawia mu żadnych kłopotów. A przecież sam pan wie, jak łatwo się przyczepić do restauracji czy klubu karaoke.

– Istotnie. Na szczęście nie mamy żadnych problemów z… – zaczął wolno Gu. – Cóż, z wyjątkiem parkingu tuż za budynkiem.

– A o co chodzi?

– Za klubem jest wolna przestrzeń. Dla nas to prawdziwy dar od Boga. Klienci mogliby tam wygodnie parkować samochody. Ale ludzie z Szanghajskiego Metropolitalnego Wydziału Ruchu Drogowego twierdzą, że to miejsce nie jest przeznaczone na parking dla klubu.

– Jeżeli to tylko kwestia określenia przeznaczenia, mogę do nich zadzwonić w tej sprawie. Pewnie pan nie wie, że w ubiegłym roku pełniłem obowiązki dyrektora Wydziału Ruchu.

– Rzeczywiście, dyrektor Chen!

– A teraz wróćmy do sprawy gangu… z Fujianu. – Chen odstawił filiżankę i popatrzył Gu w oczy. – Czy coś się panu przypomina?

– Triada z Fujianu. No, nie wiem. Chociaż… zaraz, zaraz. Wczoraj ktoś do mnie przyszedł. Nie z Fujianu, ale z Hongkongu. Niejaki pan Diao. Pytał, czy zaangażowałem kogoś z Fujianu. Kobietę w wieku około trzydziestu pięciu lat, w trzecim czy czwartym miesiącu ciąży. Co za absurd. Większość zatrudnionych tu dziewcząt nie ma dwudziestu pięciu lat. I więcej atrakcyjnych kobiet stara się u nas o pracę, niż jesteśmy w stanie zatrudnić. A tu jeszcze ciężarna.

– Czy pan Diao opisał kobietę, której szuka?

– Niech pomyślę… Niezbyt urodziwa. Chuda, pomarszczona, z bardzo smutnymi oczami. Podobno wygląda jak chłopka.

– Na pewno ten pan Diao nie jest gangsterem?

– Moim zdaniem nie jest. Od razu powiedziałby, do jakiej organizacji należy i jaką ma rangę. – Po chwili dodał: – Zresztą wtedy w ogóle by do mnie nie przyszedł.

– Pan Diao musiał zdawać sobie sprawę, że w pańskim klubie nie znajdzie takiej kobiety – zauważył Chen. – Po co więc się tu pojawił?

– Nie wiem. Musiał być zdesperowany, kręcił się w kółko jak mucha bez głowy.

– Gdzie się zatrzymał?

– Nie zostawił adresu ani telefonu. Powiedział, że przyjdzie jeszcze raz.

– Jeżeli to zrobi, niech się pan dowie, gdzie go można znaleźć. -Chen zapisał numer swojej komórki na odwrocie wizytówki. – I proszę do mnie zadzwonić. O dowolnej porze.

– Oczywiście, starszy inspektorze Chen. Coś jeszcze?

– Cóż, jest pewna inna sprawa – powiedział Chen. Po tym, jak obiecał pomoc w sprawie parkingu, Gu wydawał się dość chętny do współpracy. Starszy inspektor postanowił jeszcze raz spróbować szczęścia. – Kilka dni temu w Parku na Bundzie znaleziono zwłoki. Zabójstwo wygląda na robotę triad. Zadano dużo ran siekierą. Słyszał pan coś o tym?

– Chyba czytałem w „Gazecie Wieczornej Xinming".

– Ofiara mogła zostać zamordowana w pokoju hotelowym albo w lokalu takim jak pański.

– Nie mówi pan poważnie, starszy inspektorze Chen.

– Nie twierdzę, że stało się to tutaj, dyrektorze naczelny Gu. Nie oskarżam pana. Ale jest pan dobrze poinformowany i obraca się w określonych kręgach. Dynastia jest najlepszym klubem karaoke w Szanghaju. – Chen poklepał Gu po ramieniu. – Niektóre kluby prowadzą działalność przez całą noc, a nie są tak poważnymi firmami jak pańska. Ofiara była w piżamie, niedługo przed śmiercią uprawiała seks. Jak pan widzi, w pełnym zaufaniu przekazuję wszystkie szczegóły.

– Doceniam to, starszy inspektorze Chen. Postaram się dowiedzieć czegoś dla pana.

– Dziękuję, dyrektorze naczelny Gu. Jak powiadają: „Niektórzy ludzie przez całe życie nie są w stanie zrozumieć się nawzajem, nawet kiedy mają już siwe włosy, ale niektórym zdarza się to, gdy zdejmują kapelusze". – Chen wstał. – Cieszę się, że się poznaliśmy. Teraz muszę już iść. Niech hostessa przyniesie rachunek.

– Jeżeli uważa mnie pan za przyjaciela, proszę nie mówić o płaceniu. Straciłbym twarz.

– Och nie, nie może pan zrobić gospodarzowi takiej przykrości, starszy inspektorze Chen – wtrąciła się Catherine.

– Oto dwie karty VIP-ów – oświadczył Gu. – Jedna dla pana, druga dla pańskiej pięknej amerykańskiej przyjaciółki. Musicie państwo przyjść znowu.

– Oczywiście, na pewno jeszcze odwiedzimy Dynastię. – Catherine uśmiechnęła się i wyszła pod ramię z Chenem.

Był to starannie przemyślany komunikat dla Gu – starszy inspektor Chen ma słabe punkty. Nie puściła jego ramienia, dopóki nie zniknęli w tłumie. W milczeniu wrócili do samochodu.

Triada rozpaczliwie szukała Wen, nie tylko w Fujianie, wszędzie. „Kręci się w kółko jak mucha bez głowy…", tak samo zresztą jak oni. Ale jeżeli do dwudziestego czwartego kwietnia nie odnajdą Wen, Latające Siekiery odniosą sukces.

Rozdział 15

Dopiero kiedy zobaczyli hotel, Chen przypomniał sobie:

– Och, obiecana kolacja. Zupełnie o tym zapomniałem, pani inspektor Rohn.

– Dopiero piąta. Jeszcze nie jestem głodna.

– A co powie pani na Dedę? To niedaleko hotelu. Tam spokojnie porozmawiamy.

Deda – piętrowa restauracja – znajdowała się na rogu ulic Nanjing i Syczuan. Utrzymany w europejskim stylu fronton bardzo kontrastował z sąsiadującym Centralnym Rynkiem.

– W czasie rewolucji kulturalnej nazywała się Restauracją Robotników, Chłopów i Żołnierzy – wyjaśnił Chen. – Teraz przywrócono dawną nazwę Deda, co znaczy „Wielki Niemiec".

Na parterze było sporo młodych ludzi. Przy filiżankach kawy palili, rozmawiali, marzyli lub wspominali. Chen zaprowadził Catherine na piętro, gdzie podawano jedzenie. Wybrali stolik przy oknie z widokiem na ulicę Nanjing. Zamówiła kieliszek białego wina, a Chen kawę i kawałek ciasta cytrynowego. Po jego namowach wzięła również specjał Dedy, ciastko z kremem kasztanowym.

– Ma pan sposób na wszystko, starszy inspektorze Chen. W Dynastii był pan jak ryba pływająca w wodach triad.

– Trzeba czasu, żeby rozgryźć taki twardy orzech jak Gu. A czasu właśnie bardzo nam brakuje. Dlatego spróbowałem użyć innej metody.

– Pański występ robił wrażenie. Zaprzyjaźniał się pan i wymieniał przysługi.

– Zdradzę pani pewną tajemnicę. Jednym z moich ulubionych gatunków są powieści kung-fu.

– To tak jak westerny w amerykańskiej literaturze. Ludzie wiedzą, że to fikcja, ale mimo wszystko je lubią.

– Można powiedzieć, że dzisiejszy świat triad jest kiepską imitacją uszlachetnionej rzeczywistości przedstawionej w powieściach kung-fu. Oczywiście, istnieją różnice, ale oba światy opierają się na wartościach. Takich jak yiqi. Kodeks honorowy braterstwa i lojalności z podkreśleniem obowiązku odwzajemnienia przysług.

– Czy yiqi odgrywa tak ważną rolę w Chinach, ponieważ system prawny jest pełen wad?

– Można tak powiedzieć – odparł. Trafna obserwacja Catherine zrobiła na nim wrażenie. – Ale yiqi niekoniecznie jest czymś negatywnym. Mój ojciec był konfucjańskim naukowcem. Wciąż pamiętam stare porzekadło, którego mnie nauczył: „Jeżeli ktoś ci pomógł, dając kroplę wody, powinieneś się odwdzięczyć, odkopując dla niego źródło".

– Dobrze się pan przygotował – zauważyła, upijając mały łyk wina.

– Yiqi nie bierze się znikąd. Gu jest sprytnym biznesmenem. Jeżeli dostrzeże przyszłe korzyści, pewnie będzie bardziej chętny do współpracy. Cóż mu szkodzi porozmawiać na osobności ze starszym inspektorem. A ja potrzebuję tylko tyle.

– Och, sądzę, że Gu wie więcej – stwierdziła. – Pan Diao, gość z Hongkongu, może nie zostawił numeru telefonu, ale Gu na pewno by go odnalazł, gdyby się postarał. W gruncie rzeczy wszystko zależy od tego, jak bardzo zależy mu na parkingu.

– Ma pani rację. Porozmawiam ze swoją dawną sekretarką z Wydziału Ruchu.

– Gość mógł być z Latających Siekier. Z filii w Hongkongu.

– O ile wiem, ten gang działa tylko w Fujianie. I trudno byłoby panu Diao ukryć prowincjonalną wymowę. Poza tym, dlaczego miałby nie ujawniać Gu swojej tożsamości.

– Nie rozumiem, inspektorze Chen.

– Istnieje zasada gangów: „Zgłosić górskie drzwi". Aby prowadzić z kimś interesy, należy określić swoją przynależność do organizacji i rangę.

– Aha. – Pokiwała głową. – Ale skoro ten człowiek nie jest członkiem Latających Siekier, to kogo reprezentuje?

– Nie wiem.

– Wspomniał pan dyrektorowi Gu o drugiej sprawie, o zwłokach w Parku na Bundzie z wieloma ranami zadanymi siekierą. Istnieje jakiś związek między tym zabójstwem a zniknięciem Wen?

– Prawdopodobnie to zbieg okoliczności. Wiele gangów posługuje się siekierami.

– Triady w ogóle nie używają broni palnej?

– Niektóre tak, ale w walkach gangów idą w ruch noże i siekiery. W Chinach broń palna jest pod bardzo ścisłą kontrolą.

– Tak, wasz rząd odmówił mi pozwolenia na posiadanie pistoletu.

Do stolika podszedł kelner z wózkiem z deserami.

– Zgodnie z tradycją powieści kung-fu, należy przeprosić, wydając bankiet – oświadczył Chen, gdy zostali sami. – To nie jest bankiet, ale szczerze pragnę złożyć przeprosiny.

– Za co? – spytała zaskoczona.

– Cóż, jest mi przykro z powodu mojej nazbyt gwałtownej reakcji w Qingpu. Nie powinienem wiązać obrony polityki chińskiego rządu z kwestią nielegalnej emigracji do Stanów Zjednoczonych. Nie zamierzałem pani obrazić.

– Zapomnijmy o tym. Pan za bardzo bronił kontroli urodzeń, ale ja też przesadziłam. Oboje jesteśmy winni – odparła. Prawdę mówiąc, po ich sporze nabrała do Chena większego zaufania. Stracił panowanie nad sobą. Nie udawał. – Ale dokonał pan dziś wspaniałej rzeczy. Myślę o spotkaniu z Gu. To może być ważne.

– Gdyby nie pani skręcona kostka, nie odwiedzilibyśmy starego Ma i nie dowiedzielibyśmy się o Gu. Co za nieoczekiwany łańcuch zbiegów okoliczności.

– A gdyby pan Ma kiedyś nie trzymał na półce Doktora Żywago i nie został z tego powodu lekarzem… albo nawet wcześniej, gdyby nie zaszedł pan do jego księgarni, żeby kupić komiks… to rzeczywiście może być bardzo długi łańcuch – zażartowała.

Chociaż się pogodzili, nie zaprosiła go do hotelu. Podali sobie ręce przed kawiarnią, stojąc na chodniku wciąż nieprzepisowo zastawionym rowerami.

Jeszcze przez minutę patrzył, jak Catherine przechodzi przez zatłoczoną jezdnię. Czarna torebka kołysała się u jej boku, długie włosy opadały na ramiona. Kiedy szczupła sylwetka Amerykanki znów wyłoniła się z fali rowerów, wydawała się bardzo daleko.

Tym razem nie było żadnego incydentu.

Odetchnął z ulgą.

Zadzwonił do Meiling w Szanghajskim Metropolitalnym Wydziale Ruchu Drogowego.

– Słucham, dyrektorze Chen.

– Nie nazywaj mnie tak, Meiling. Pełniłem tylko obowiązki dyrektora, kiedy Wei leżał w szpitalu.

Dyrektor Wei wrócił, ale stan jego zdrowia wciąż był nie najlepszy. Ludzie mówili nawet o powrocie Chena na stanowisko. Nie zamierzał przyjąć tej propozycji.

– Wciąż uważam pana za swojego szefa – upierała się Mailing. – Czym mogę służyć?

– Przy ulicy Shanxi znajduje się klub karaoke Dynastia. Ludzie z., naszej kontroli ruchu drogowego rozmawiali z jego właścicielem Gu Haiguangiem na temat przeznaczenia terenu pod parking. Czy moglibyśmy zbadać tę sprawę ponownie?

– Nie ma żadnego problemu, jeżeli pan sobie tego życzy.

– Nie trzeba się z tym spieszyć. Zanim cokolwiek zrobimy, chciałbym, żebyś skontaktowała się z Gu, poinformowała go o naszej rozmowie i oświadczyła, że Wydział Ruchu specjalnie zajmie się kwestią parkingu. Na razie nie obiecuj mu niczego.

– Rozumiem. Poproszę dyrektora Wei, żeby zadzwonił do szefa klubu. Ma bardzo dobrą opinię o panu.

– Jeśli skontaktujecie się z Gu jutro, to w zupełności wystarczy.

– Zajmę się tym z samego rana. Pan Gu dostanie taką decyzję, jaką pan zechce, żebyśmy podjęli.

– Przez kilka dni będę również potrzebował pomocy Starego Myśliwego. – Po chwili dodał: – Pracuję nad ważną sprawą. Muszę polegać na ludziach, do których mam pełne zaufanie, takich jak ty czy Stary Myśliwy.

– Cieszę się, że tak mnie pan ocenia. Jako pański doradca, stary Yu nie musi meldować się tu każdego dnia. Może prowadzić przez tydzień specjalne badania terenowe. Przekażę tę informację dyrektorowi Wei.

– Dziękuję, Meiling. Naprawdę jestem ci zobowiązany. Kiedy skończę to, czym się zajmuję, zabiorę cię do Dynastii na wieczór karaoke. Dostałem kartę VIP-a.

– Kiedy tylko będzie miał pan czas, dyrektorze Chen. Proszę uważać.

Zaraz potem Chen zatelefonował do Starego Myśliwego.

– Muszę poprosić was o kolejną przysługę, wujku Yu. Chciałbym, żebyście poobserwowali klub karaoke Dynastia przy Sharori. Właściciel nazywa się Gu Haiguang. Załóżcie mu podsłuch na telefon. Pokopcie w jego przeszłości. Ale spróbujcie zrobić to tak, żeby nie dowiedziała się komenda.

– Nigdy nie wiadomo, jakie powiązania może mieć pan Duży Szmal w komendzie – stwierdził Stary Myśliwy. – Dobrze, że jesteście ostrożni. To robota dla Starego Myśliwego. Wciąż mam dobry nos i uszy też. Ale co z moimi obowiązkami w kontroli ruchu?

– Rozmawiałem z Meiling. Nie musicie się meldować przez następny tydzień.

– Świetnie, będę stał na posterunku przed Dynastią przez cały dzień i wyślę kogoś do środka, jako klienta… Chociaż… nie. Wejdę tam sam.

Niektórzy starzy ludzie zaglądają do klubów, żeby posłuchać piosenek sprzed lat. Nie potrzebuję gabinetu. A Yang Guozhuang, inny emerytowany gliniarz, założy podsłuch na telefon. Przez wiele lat pracował w Tybecie. Załatwiłem mu zgodę na zameldowanie, więc mógł wrócić do miasta. Jako prawicowiec, w 1957 roku naprawdę dużo wycierpiał. A wiecie dlaczego? Po prostu z powodu wpisu w jego dzienniku.

– Dziękuję, wujku Yu. – Chen wiedział, że lepiej przerwać Staremu Myśliwemu, zanim ten wda się w długą opowieść o cierpieniach Yanga w czasie kampanii przeciwko prawicowcom. – Jeżeli będzie wam potrzebny gabinet, zapłaćcie. Nie przejmujcie się kosztami. Możemy korzystać z funduszu specjalnego.

– Czy Gu ma powiązania z tajnymi organizacjami?

– Tak. Bądźcie czujni.

– Rozpracowujemy sprawę morderstwa w parku czy tę drugą?

– Być może obie – odparł Chen i zakończył rozmowę. Catherine Rohn sugerowała związek między zabójstwem a zniknięciem Wen. Czy słusznie? Zanim zdążył to przemyśleć, znów zabrzęczał telefon.

Tym razem dzwonił sekretarz Li.

Rozdział 16

Catherine wróciła do hotelu sama.

Zrzuciła buty, pomasowała kostkę i podeszła do okna. Statki płynęły wzdłuż wschodniego brzegu rzeki, lśniąc pod rozpalonymi chmurami. W dole, na Bundzie, ludzie spieszyli w różnych kierunkach. Starszy inspektor Chen mógł iść wśród nich w stronę hotelu, z teczką w ręku.

Odwróciła się od okna i spojrzała na gruby plik akt na biurku. Zapewniała siebie samą, że cieszy się z jego towarzystwa wyłącznie z przyczyn zawodowych. Po wizycie w klubie karaoke Dynastia chciała omówić nowy trop śledztwa. W odwiedzinach gościa z Hongkongu było coś podejrzanego.

Chciała także udowodnić Chenowi, że jest wolna od uprzedzeń typowych dla ludzi z Zachodu i że, pomimo różnic, mają wspólny cel. Wiedziała, że starszy inspektor, jako chiński gliniarz funkcjonuje w określonym systemie.

Prawdopodobnie Wen nie była już w Fujianie. Latające Siekiery musiały dojść do tego samego wniosku. Catherine zastanawiała się, co jeszcze może zdziałać w Szanghaju, współpracując ze starszym inspektorem Chenem? W przypadku Gu posłużył się yiqi. Miała nadzieję, że ta metoda przyniesie sukces, i to szybko.

Zapisała kilka słów w notatniku, przekreśliła je i myślała intensywnie, kiedy uruchomił się faks. Wiadomość z Waszyngtonu.

Na pierwszej stronie znajdował się tylko tytuł: „Informacja o Chenie z CIA".

Starszy inspektor Chen jest szybko awansującym członkiem kadry partyjnej, lansowanym jako następca komisarza Zhao albo sekretarza partii Li w Komendzie Policji w Szanghaju. Mówi się, że w minionym roku otwierał listę kandydatów na stanowisko ministra propagandy Szanghaju. Pracował również jako pełniący obowiązki dyrektora Szanghajskiego Wydziału Ruchu Drogowego. Brał też udział w seminarium Centralnego Instytutu Partyjnego. To nieomylny znak przyszłego awansu w systemie partyjnym. Jako jeden z „liberalnych reformatorów", posiada powiązania z potężnymi osobistościami na najwyższym szczeblu. Osiągnięcia zawodowe: w ostatnim czasie prowadził kilka ważnych politycznie dochodzeń, między innymi w ubiegłym roku w sprawie zabójstwa bohaterki pracy i ostatnie, związane z wiceburmistrzem Pekinu. Pod koniec lat siedemdziesiątych zrobił dyplom z literatury angielskiej, ale z nieznanych powodów otrzymał przydział do policji. Jako pisarz, znajduje się na liście zaproszeń Agencji Prasowej Stanów Zjednoczonych.

Ma około trzydziestu pięciu lat, jest kawalerem. Posiada własne mieszkanie w dobrym punkcie miasta. Podobnie jak inni szybko awansujący członkowie kadry życie osobiste utrzymuje w tajemnicy, ale rzekomo ojciec jego (byłej?) przyjaciółki Ling jest czołowym członkiem biura politycznego.

Catherine włożyła faks do teczki. Przygotowała sobie kawę.

Tajemniczy człowiek. Intrygował ją fragment na temat jego związków z córką członka biura politycznego. Jedno z Nomenklaturowych Dzieci. Czytała o tej osławionej grupie, uprzywilejowanej dzięki rodzinnym koneksjom, skorumpowanej i potężnej. Czy nadal się widywali? Informacja CIA była nieprecyzyjna. Catherine zastanawiała się, czy rozpuszczona córeczka prominenta byłaby dla Chena dobrą żoną? A jeśli ożeniłby się z nią, czy stałby się taki jak oni?

Odpędziła te myśli. Starszy inspektor Chen po prostu tymczasowo współpracował z nią w Chinach. Jego prywatne życie mogło interesować CIA, ale nie wysłanniczkę w sprawie Wen. Te informacje nie miały znaczenia. Teraz potrzebowała wiadomości o zaginionej żonie Fenga.

Z zamyślenia wyrwał ją sygnał telefonu. Dzwonił Chen. W tle słychać było hałas ulicy.

– Gdzie pan jest, starszy inspektorze Chen?

– W drodze do domu. Zatelefonował do mnie sekretarz Li. Zaprasza panią dziś wieczór na spektakl Opery Pekińskiej.

– Czy pan Li chce omówić ze mną sprawę Wen?

– Nie jestem pewien. Zaproszenie ma podkreślić, jak dużą wagę przywiązuje szanghajska komenda do tego zadania i pani udziału, naszego znakomitego amerykańskiego gościa.

– Czy nie wystarcza, że przydzielono mi pana? – spytała.

– Cóż, w Chinach zaproszenie przez Li nadaje twarz.

– Hm… Słyszałam tylko o utracie twarzy.

– Wysoko postawiona osoba może nadać twarz, czyniąc przyjazny gest.

– Rozumiem, jak w przypadku pańskiej wizyty u Gu. A więc nie mam wyboru?

– Jeśli pani odmówi, sekretarz Li straci twarz. Komenda także… nie wyłączając mnie.

– Och nie! Muszę ratować zwłaszcza pańską twarz. – Roześmiała się. – Co powinnam włożyć na ten wieczór?

– Opera Pekińska nie przypomina zachodnich oper. Nie musi się pani ubierać wyjściowo, ale jeżeli pani to zrobi…

– Wtedy ja też będę nadawać twarz.

– Właśnie tak. Przyjechać po panią?

– Gdzie jest teatr?

– Niedaleko hotelu. Na rogu ulic Fuzhou i Henan. Audytorium Zarządu Miasta.

– W takim razie wezmę taksówkę. Do zobaczenia.

– Aha, tak na marginesie. Nie omawiałem z sekretarzem Li naszej popołudniowej wizyty.

Zrozumiała jego ostatnie zdanie jako wyraźne ostrzeżenie.

Zaczęła się przebierać. Sięgnęła po spodnie i marynarkę, ale po dniu tak bogatym w wydarzenia, zwłaszcza po ich sprzeczce w Qingpu, uległa pokusie, by wyglądać bardziej kobieco. Wybrała czarną suknię z głębokim dekoltem.

Przed Audytorium Zarządu Miasta najpierw dostrzegła zaskoczenie na twarzy Chena, dopiero potem zobaczyła, że ktoś stoi obok niego. Sekretarz Li – korpulentny mężczyzna tuż po sześćdziesiątce, z pomarszczoną twarzą, wyraźnie widocznymi workami pod oczami.

Wprowadzono ich do eleganckiej sali recepcyjnej. Na ścianach widniała imponująca kolekcja zdjęć: urzędnicy wysokiej rangi ściskają dłonie znakomitym zagranicznym gościom albo aktorom i aktorkom.

– Inspektor Catherine Rohn, witam panią w imieniu Komendy Policji w Szanghaju. – Li się uśmiechał, ale mówił dość sztywnym i oficjalnym tonem.

– Dziękuję, panie sekretarzu partii Li. To wielki zaszczyt spotkać się z panem.

– Po raz pierwszy nasze kraje współpracują w sprawie nielegalnej emigracji. Jest ona priorytetowa dla naszej komendy, władz partii i rządu.

– Doceniam współpracę szanghajskiej komendy policji, ale jak dotąd nie poczyniliśmy żadnych postępów.

– Proszę się nie obawiać, pani inspektor Rohn. Bardzo się staramy, zarówno tu, w Szanghaju, jak i w Fujianie. Zawiezie pani Wen Liping do Stanów w terminie. – Li raptownie zmienił temat. – Słyszałem, że to pani pierwsza wizyta w Szanghaju. Jakie wrażenia?

– Fantastyczne. Szanghaj okazał się bardziej cudowny, niż sobie wyobrażałam.

– A hotel?

– Doskonały. Starszy inspektor Chen kazał obsłudze traktować mnie jako „znakomitego gościa".

– Tak właśnie powinien zrobić. – Li energicznie pokiwał głową. – Jak więc ocenia pani swojego chińskiego partnera?

– Nie mogłabym trafić lepiej.

– Tak, to as wśród naszych inspektorów. I romantyczny poeta do szpiku kości. Dlatego przydzieliliśmy go do pani.

– Nazywa go pan romantycznym poetą, ale on sam określa się jako modernista – zauważyła z uśmiechem.

– Widzicie, modernizm to nic dobrego. Inspektor Rohn też tak twierdzi – zwrócił się do Chena. – Bądźcie romantyczni. Rewolucyjny romantyk, starszy inspektor Chen.

– Rewolucyjny romantyk – powtórzył Chen. – Przewodniczący Mao użył tego określenia w 1944 roku na Forum w Yen'anie.

Było dla niej oczywiste, że sekretarz Li nie bardzo się orientuje w terminologii literackiej. Wydawało się, że Chen traktuje swojego przełożonego żartobliwie, nawet trochę bezceremonialnie. Czy wynikało to z ich szczególnych relacji w obrębie systemu partyjnego?

Zaprowadzono ich na miejsca. Siedziała między Li a Chenem. Światła przygasły. Orkiestra składająca się z tradycyjnych chińskich instrumentów zaczęła grać; na widowni rozległa się owacja.

– Dlaczego klaszczą już teraz? – zapytała Catherine.

– Opera Pekińska jest sztuką o wielu formach wyrazu – odparł Chen. – Śpiew, aktorstwo, pokazy sztuk walki i muzyka. Mistrz grający na erhu ma ogromny wpływ na przedstawienie. Widownia wyraża zachwyt muzyką.

– Nie, klaszczą z zupełnie innego powodu – wtrącił się Li. – Starszy inspektor wie bardzo wiele o literaturze, ale Opera Pekińska to co innego. Wkrótce pojawi się na scenie słynna aktorka, ludzie aplauzem chcą wyrazić swoje uznanie dla tej artystki. Taka jest konwencja.

– Tak, nasz sekretarz partii jest ekspertem, jeżeli chodzi o Operę Pekińską – przyznał Chen. – Ja tylko o niej czytałem w przewodniku turystycznym.

Kurtyna poszła w górę, zadźwięczały cymbały, a zaraz potem rozległy się śpiewne głosy aktorów i aktorek. Na scenie rozgrywał się epizod Białego Węża, romantycznej historii o duchu białego węża, który przemienia się w piękną, zakochaną kobietę. Biały Wąż wzywa żołnierzy-żółwie, kraby-wojowników, rycerzy-karpie i inne animalistyczne duchy rzeki, aby pokonać świątynię. Chce ocalić kochanka uwięzionego przez natrętnego mnicha ze Świątyni Złotej Góry, ale pomimo bohaterskiej walki ponosi klęskę.

Przedstawienie spodobało się Catherine. Była pod wrażeniem widowiskowego pokazu sztuk walki, iskrzących się strojów i tradycyjnej muzyki. Nie musiała rozumieć słów, aby docenić sztukę. Potem Dama Biały Wąż zaczęła posuwać się po scenie, wykonując salta.

– To symbol wewnętrznego i zewnętrznego napięcia – wyjaśnił Chen. – Sztandary w jej rękach kreślą kontur fal bitwy. Wszystko jest wyrażane ruchami ciała.

Kurtyna opadła wśród grzmiącego aplauzu na widowni.

Po przedstawieniu sekretarz Li zaproponował, że odwiezie inspektor Rohn do hotelu. Catherine odmówiła jednak, wolała przejść się po Bundzie.

– Doskonale, widzę, że pani już zna drogę – stwierdził Li, a potem zwrócił się do Chena. – Starszy inspektorze Chen, możecie odprowadzić inspektor Rohn.

Rozdział 17

Bund ciągnął się wzdłuż rzeki jak rozwinięty szal.

Catherine wciąż była pochłonięta Operą Pekińską.

– A więc, jaki jest morał tej historii?

– Wieloznaczny – odparł Chen. – Z ortodoksyjnego punktu widzenia namiętność między zwierzęcymi duchami a ludźmi jest niedopuszczalna. W rzeczywistości, przy dominującej w tradycyjnym chińskim społeczeństwie instytucji z góry zaplanowanego małżeństwa, zakazane były wszelkie przedmałżeńskie romantyczne związki. Mimo to miłosna historia przedstawiona w operze zawsze cieszyła się popularnością.

Skinęła głową.

– A więc Biały Wąż jest metaforą. Nie musimy wierzyć w duchy, aby fascynować się Hamletem.

– Tak. I historia miłosna nie musi rozgrywać się między duchami zwierzęcymi a ludźmi. Proszę spojrzeć na zakochanych na Bundzie. Stoją godzinami jak wmurowani. W moim szczytowym modernistycznym okresie przyszedł mi do głowy pewien obraz; porównałem tych zakochanych do ślimaków przylepionych do muru. Nigdy nie wydrukowano tego wiersza. – Zmienił temat. – Niedaleko, na rogu ulic Syczuan i Yen'an znajduje się moje liceum. Kiedy byłem uczniem, często włóczyłem się po Bundzie.

– To pewnie jedno z pańskich ulubionych miejsc.

– Tak. Komenda też jest blisko. Lubię tu przychodzić z samego rana albo po pracy.

Zatrzymali się przy Parku na Bundzie. Woda z pluskiem uderzała o brzeg. Patrzyli na światło księżyca migoczące na falach, mewy krążące wokół statków i rozświetlony wschodni brzeg.

– Znam miejsce z lepszym widokiem. – Wskazał ręką.

– Pan jest tu przewodnikiem.

Poprowadził ją do parku, gdzie weszli po spiralnych żelaznych schodach na dużą cedrową platformę wysuniętą ponad wodę. Usiedli przy stoliku nakrytym białym obrusem. Zamówił filiżankę kawy, a Catherine butelkę soku pomarańczowego. Widok był niezwykły.

Znajdowali się blisko miejsca zbrodni, które badał w dniu, kiedy przedzielono go do sprawy Wen. Widział stąd ten zakątek, częściowo zasłonięty krzakami; gałązki dygotały w słabych podmuchach wiatru. Dziwne, bo liście drzew pozostawały nieruchome. Spojrzał jeszcze raz w tę stronę. Wydawało się, że krzaki wciąż żyją własnym, niesamowitym życiem.

Przełknął łyk kawy i odwrócił się do swojej partnerki. Catherine piła prosto z butelki. Świeca w miseczce na stole rzucała żółtawą poświatę na jej twarz.

– Dziś wieczór wygląda pani jak modna dziewczyna z Szanghaju. Nikt nie domyśliłby się, że jest pani szeryfem federalnym.

– Czy to komplement?

– Pewnie często zadawano pytanie, dlaczego wybrała pani ten zawód.

– Nie lubię na nie odpowiadać – oznajmiła ze smutkiem. – Sprawa jest prosta. Nie mogłam znaleźć pracy, w której mogłabym wykorzystać swoją znajomość chińskiego.

– Dziwne. Mamy tutaj bardzo dużo amerykańskich joint venture. Osoba z pani umiejętnościami byłaby dla nich bezcenna.

– Wiele firm wysyła ludzi do Chin, ale tylko tych z przygotowaniem biznesowym. Łatwiej im wynająć na miejscu tłumacza. Pewien minibrowar zaproponował mi stanowisko kierownika baru. Amerykańska dziewczyna ubrana w ich specjalny uniform barowy obsługująca chińskich klientów; top bez rękawów i pleców oraz miniszorty.

– Dlatego zgłosiła się pani do biura szeryfa?

– Mam wuja, który jest szeryfem federalnym. Przypadek guanxi, jak sądzę. Zarekomendował mnie. Oczywiście musiałam przejść szkolenie.

– A jak została pani inspektorem?

– Po kilku latach awansowałam. Jest mnóstwo pracy w oddziale w Saint Louis, a od czasu do czasu jeżdżę do Waszyngtonu lub Nowego Jorku, aby załatwiać sprawy związane z Chinami. Od pierwszego dnia przełożony obiecywał mi wyjazd do Chin. No i wreszcie tu dotarłam.

– Chińczykom nie jest obcy wizerunek amerykańskiej policjantki. Widzieli na przykład Lily McCall w Łowcy, jeżeli dobrze pamiętam nazwisko. To jeden z niewielu amerykańskich seriali wyświetlanych u nas na początku lat osiemdziesiątych. Bardzo popularny. Kiedyś zobaczyłem na wystawie w Pierwszym Szanghajskim Domu Towarowym jedwabną bluzkę od piżamy, bez rękawów. Nazywała się McCall, ponieważ pani detektyw czasami nosiła właśnie takie uwodzicielskie wdzianko.

– Niesamowite! Amerykańska policjantka zainspirowała chińską modę?

– W jednym odcinku McCall postanowiła wyjść za kogoś za mąż i rzuciła pracę. Grupa jej chińskich wielbicieli bardzo się zdenerwowała i napisała do gazet, że McCall powinna być policjantką i żoną. Niektórzy jednak wątpili, czy temu podoła. Widzieli w tym nie dającą się pogodzić sprzeczność.

Odstawiła sok.

– Być może Chińczycy i Amerykanie nie różnią się aż tak bardzo.

– Co chce pani przez to powiedzieć, inspektor Rohn?

– Kobiecie policjantce trudno utrzymać związek z mężczyzną, chyba że on też jest policjantem. Kobiety często rezygnują z tej pracy. A jak to jest z panem?

– Ze mną?

– Tak. Dość już mówiłam o sobie. Teraz pana kolej, starszy inspektorze Chen.

– Zrobiłem dyplom z literatury angielskiej i amerykańskiej – zaczął z lekkimi oporami. – Miesiąc przed końcem studiów powiedziano mi, że Ministerstwo Spraw Zagranicznych zażądało moich akt. Na początku lat osiemdziesiątych przydziały pracy dla absolwentów uczelni były w gestii rządu. Uważano, że praca w dyplomacji gwarantuje absolwentowi anglistyki wspaniałą karierę, ale w ostatniej chwili, w czasie rutynowego sprawdzania całej rodziny okazało się, że jeden z moich wujów prowadził działalność „kontrrewolucyjną" i został stracony na początku lat pięćdziesiątych. Nigdy w życiu go nie widziałem. Ale mimo wszystko posiadanie takiego krewnego dyskwalifikowało mnie jako przyszłego pracownika służby zagranicznej. Otrzymałem więc przydział do szanghajskiej komendy policji. Nie miałem żadnego policyjnego przygotowania, ale musiałem dostać pracę… jeden z tak zwanych plusów ówczesnego systemu socjalistycznego. Żaden absolwent uczelni nie musiał martwić się o posadę. Zameldowałem się więc w komendzie. Egzystencjaliści mówią o dokonywaniu wyboru, ale te wybory częściej są dokonywane za nas niż przez nas.

– Mimo wszystko zrobił pan wspaniałą karierę, starszy inspektorze Chen.

– Cóż, to zupełnie inna historia. Lepiej oszczędzę pani ponurych szczegółów politycznej rzeczywistości komendy. Dość powiedzieć, że jak dotąd, sprzyjało mi szczęście.

– Ciekawe, mamy podobne doświadczenia. Dwoje gliniarzy w Parku na Bundzie i żadne z nas nie zamierzało zostać policjantem. Jak pan zauważył, życie jest łańcuchem nieprzewidywalnych zdarzeń, pozornie nieistotnych.

– Jeszcze jeden przykład. W dniu, gdy przyjąłem sprawę Wen, zaledwie kilka godzin wcześniej pokazano mi zwłoki w parku. Czysty zbieg okoliczności. Właśnie otrzymałem zbiór ci od mojej przyjaciółki, więc poszedłem tego ranka do parku, żeby przeczytać kilka stron. – Z filiżanką w dłoni, zaczął opowiadać o sprawie dotyczącej morderstwa w Parku na Bundzie.

Pod koniec jego relacji odezwała się:

– Może ofiara była związana z Wen?

– Nie wyobrażam sobie, jakie miałyby to być powiązania. Poza tym, gdyby tego człowieka zabili członkowie Latających Siekier, nie zadawaliby tak wielu ran tym właśnie narzędziem. To tak, jakby złożyli podpis.

– Nie potrafię tego wyjaśnić – przyznała. – Ale przypomina mi to coś, co czytałam o włoskiej mafii. Zabijali, podszywając się pod inną organizację, aby zagmatwać sprawę i zmylić policję.

Odstawił kawę i przez chwilę rozważał sugestię Catherine. Doszedł do wniosku, że istotnie nie można wykluczyć, iż ofiara z parku została zabita przez kogoś, kto umyślnie naśladował metody Latających Siekier.

– W takim razie musi być jakiś powód podszywania się pod gang z Fujianu.

– Ktoś trzeci, kto odniósłby korzyści?

Jak dotąd Chen nie rozważał takiej możliwości.

Co ktoś zyskałby, podrzucając w parku ciało z licznymi ranami zadanymi siekierą?

Niepokoiły go ulotne, zawiłe pomysły, przypominające błysk światła świecy, który natychmiast rozpłynął się w ciemności.

Świeca na stole prawie się wypaliła, płomień falował lekko. Catherine westchnęła i dopiła sok.

– Chciałabym tu być na wakacjach.

Ale nie była i czekała ich praca. Tak wiele pytań pozostawało bez odpowiedzi.

Powoli wstali, zeszli po schodach i opuścili kawiarnię.

Podchodząc do zakątka, gdzie wcześniej natrafiono na zwłoki, Chen znalazł jedną odpowiedź. Za krzakiem, który się poruszał, na plastikowej żółtej płachcie siedziała mocno objęta młoda para. Zewnętrzny świat dla nich nie istniał; nie mieli pojęcia, że przed paroma dniami dokładnie w tym samym miejscu leżał trup.

Potwierdzało to jego jedną opinię o sprawie morderstwa. Zwłoki nie mogły być podrzucone przed zamknięciem parku. Ochrona nawet w nocy bez trudu zauważyłaby kogoś kryjącego się w krzakach.

– Romantyczny obraz? – zapytała, wyczuwając jego chwilową duchową nieobecność.

– Och, nie. Nie myślałem o poezji.

Nie chciał, aby kojarzyła tę romantyczną scenę ze śmiercią.

Rozdział 18

Wyszli z parku.

Ludzie stali wzdłuż brzegu ramię przy ramieniu. Rozmawiali ze sobą, nie zwracając uwagi na innych. Po kilku krokach Catherine zauważyła, że młoda para opuściła miejsce przy murze nabrzeża.

– Chciałabym postać tu przez chwilę – powiedziała. A po chwili dodała figlarnie: – Używając pańskiego porównania: „przylepić się do muru jak ślimak".

– Wszystko, co sobie nasz znakomity gość życzy – odparł Chen. – Może lepiej pasowałby zwrot „być jak cegła w murze". Cegła w socjalistycznym murze. Tą metaforą często posługiwano się w procesie edukacji socjalistycznej.

Stali oparci o balustradę. Z lewej strony park błyszczał jak „perła rozświetlająca noc". To porównanie przeczytała w chińskiej legendzie.

– Jak przy swoich obowiązkach znajduje pan czas na twórczość literacką? – spytała.

– Nie licząc polityki, lubię pracę w policji. Na swój sposób pomaga mi w pisaniu. Daje inną perspektywę.

– Jaką?

– W czasie studiów pisanie wierszy dużo dla mnie znaczyło. Wydawało mi się, że nie warto robić nic innego. Teraz w to wątpię. W okresie przekształceń w naszym kraju mnóstwo rzeczy ma dla ludzi o wiele większe znaczenie, a przynajmniej bardziej bezpośrednią, praktyczną wartość.

– Przedstawia pan to tak, jakby się bronił, próbował przekonać sam siebie.

– Może… – Wyjął z kieszeni spodni biały papierowy wachlarz. – Bardzo zmieniłem się od tamtej pory.

– Został pan starszym inspektorem. Wschodzącą gwiazdą szanghajskiej policji. – Na złożonym wachlarzu zauważyła wykaligrafowane pędzelkiem wersy. – Mogę zobaczyć?

– Oczywiście.

W migoczącym świetle neonów trudno jej było odczytać tekst.

Pijany. Smagnąłem batem bezcennego konia;

Nie chcę obciążać piękna namiętnością.

– To pański wiersz?

– Nie, Daifu. Religijnego chińskiego poety, takiego jak Robert Lowell.

– Skąd porównanie konia i piękna?

– Mój przyjaciel przepisał dla mnie tę strofę.

– Ale dlaczego te dwa wersy? – Lekko pomachała wachlarzem.

– Może to jego ulubione.

– Albo przesłanie dla pana.

Roześmiał się.

Sygnał telefonu zaskoczył ich oboje.

– O co chodzi, wujku Yu? – zapytał Chen. Potem, wciąż słuchając, ujął Catherine pod łokieć i zaczęli iść.

Wiedziała, dlaczego musieli na nowo podjąć przechadzkę. Między ludźmi stłoczonymi przy murze nie dało się prowadzić poufnej rozmowy. Poza tym telefon komórkowy wciąż był rzadkością i zwracał uwagę. Dostrzegła ukradkowe spojrzenia rzucane z kłębiącego się tłumu.

Słuchał, nie zmieniając wyrazu twarzy. Odzywał się niewiele.

– Dziękuję. To bardzo ważne, wujku Yu – powiedział na zakończenie.

– Co się stało?

– Stary Myśliwy dzwonił w sprawie Gu – odparł, wyłączając telefon. Poprosiłem, żeby miał na oku właściciela klubu karaoke. Założył mu podsłuch. Wydaje się, że Gu jest honorowym członkiem Niebieskich. Kiedy wyszliśmy z Dynastii, wykonał kilka telefonów. Między innymi w sprawie zaginionego człowieka z Fujianu. Mężczyzny. Gu posługiwał się przezwiskiem.

– Zaginiony mężczyzna z Fujianu – powtórzyła. – Wspomniał o Wen?

– Nie. Wszystko wskazuje na to, że człowiek z Fujianu miał jakieś zadanie, ale porozumiewali się szyfrem triad. Stary Myśliwy musi dziś w nocy dokonać pewnych ustaleń.

– Gu wiedział coś, o czym nam nie powiedział – stwierdziła.

– Wspomniał o gościu z Hongkongu, nie z Fujianu. Dlaczego więc szukają zaginionego z Fujianu.

Po raz pierwszy rozmawiali jak prawdziwi partnerzy, nie ukrywając przed sobą myśli, kiedy nagle podszedł do nich siwowłosy handlarz. Pokazał przedmiot trzymany w dłoni.

– Rodzinna pamiątka. Przynosi szczęście młodym parom. Uwierzcie mi. Mam siedemdziesiąt lat. Państwowa fabryka, w której pracowałem, zbankrutowała w ubiegłym miesiącu. Nie dostaję ani grosza emerytury, w przeciwnym razie nie sprzedałbym tego za nic na świecie.

Był to zielony, nefrytowy amulet w kształcie qilina [2], na czerwonym jedwabnym sznureczku.

– W chińskiej kulturze nefryt przynosi szczęście jego posiadaczowi, prawda? – Catherine spojrzała pytająco na Chena.

– Tak, ale najwyraźniej temu człowiekowi szczęścia nie przyniósł.

– Czerwony jedwabny sznureczek jest bardzo ładny.

W świetle księżyca na jej białej dłoni nefryt lśnił głęboką zielenią.

– Ile? – zwrócił się do handlarza Chen.

– Pięćset juanów.

– To niezbyt drogo – szepnęła do inspektora po angielsku.

– Pięćdziesiąt. – Chen wyjął amulet z jej dłoni i oddał handlarzowi.

– Posłuchaj, młody człowieku. Nic nie jest za drogie dla twojej pięknej amerykańskiej przyjaciółki.

– Bierz, ile daję, albo zostaw nas w spokoju – oznajmił stanowczo Chen, ujmując Catherine za rękę, jakby chciał odejść. – Wygląda na plastik.

– Przyjrzyj się dobrze, młodzieńcze – rzucił z oburzoną miną stary mężczyzna. – Dotknij. Zaraz zobaczysz różnicę. Jest chłodny, prawda?

– No dobra, osiemdziesiąt.

– Sto pięćdziesiąt. I mogę dać ci paragon na pięćset juanów z państwowego sklepu.

– Sto. A paragonu nie potrzebuję.

– Zgoda!

Podał banknot handlarzowi.

Catherine z zainteresowaniem przysłuchiwała się targom. „Żądaj ceny wysokiej jak niebo, ale wytarguj ją w dół do ziemi", przypomniała sobie stare chińskie powiedzenie. W coraz bardziej materialistycznym społeczeństwie targowano się wszędzie.

– Nie mogę się panu nadziwić, starszy inspektorze Chen – oznajmiła, gdy starzec poczłapał z pieniędzmi w dłoni. – Targował się pan zupełnie nie jak romantyczny poeta.

– Nie sądzę, żeby to był plastik – stwierdził. – Ale może to tylko jakiś bezwartościowy kamień.

– Jestem pewna, że nefryt.

– To dla pani. – Naśladując głos starego handlarza, położył amulet na jej dłoni. – Dla pięknej amerykańskiej przyjaciółki.

– Bardzo dziękuję.

Szli owiewani nocną bryzą.

Do hotelu Pokój dotarli wcześniej, niż oczekiwała.

– Wypijmy drinka w hotelu? – zaproponowała przy bramie.

– Przykro mi, nie mogę. Muszę zadzwonić do detektywa Yu.

– To była urocza noc. Dziękuję panu.

– Cała przyjemność po mojej stronie.

Wyjęła z kieszeni nefrytowy amulet.

– Zapnie mi go pan na szyi?

Odwróciła się, nie czekając na odpowiedź.

Stali przed hotelem, a portier w czerwonej czapce i uniformie uśmiechał się jak zawsze z szacunkiem.

Czuła, jak pasemka włosów delikatnie poruszają się pod ciepłym oddechem, gdy Chen zapinał czerwony sznureczek. Przez sekundę dotknął jej karku.

Rozdział 19

Chen obudził się wcześnie rano z lekkim bólem głowy. Przetarł oczy, wziął gazetę z poprzedniego wieczoru i przeczytał najnowsze wiadomości z turnieju go między Chinami a Japonią. Już od kilku dni nie pozwalał sobie na takie przyjemności.

Tego ranka uznał, że ma wymówkę. Opisywano ostatnią rundę pojedynku mistrzów obu krajów. Podobno Japończyk był również mistrzem zen i potrafił zachować stoicki spokój podczas zaciekłej rozgrywki. Paradoks. Gracz w go z założenia musi dążyć do wygrania partii, tak jak gliniarz do rozwiązania sprawy. A rezultatowi gry nadawano polityczną symbolikę, podobnie jak prowadzonemu obecnie dochodzeniu. Dzwonek telefonu przerwał Chenowi dalsze myśli o bitwie na planszy. W słuchawce zabrzmiał głos sekretarza Li.

– Przyjdźcie do mojego gabinetu, starszy inspektorze Chen.

– Coś nowego w sprawie Wen?

– Porozmawiamy u mnie.

– Pozwólcie, że tylko zjem śniadanie.

Było wcześnie, dopiero po siódmej. Sprawa musiała być pilna. Zazwyczaj Li pojawiał się w gabinecie po wpół do dziesiątej.

Chen otworzył małą lodówkę. Znalazł tam tylko połowę gotowanej na parze bułki, kupionej w stołówce komendy przed dwoma czy trzema dniami i twardej jak kamień. Włożył ją do miseczki z gorącą wodą. Niewiele zostało mu z miesięcznej pensji. Nie wszystkie wydatki ponoszone w towarzystwie inspektor Rohn mogły być refundowane. Na przykład zakup nefrytowego amuletu. Utrzymywanie dobrego wizerunku chińskiego policjanta miało swoją cenę.

Telefon znów zabrzęczał. Minister Huang z Pekinu. Nigdy dotąd nie dzwonił do Chena do domu. Sprawiał wrażenie bardzo zaniepokojonego rozwojem sprawy Wen.

– To szczególny przypadek – oznajmił. – Ważny dla stosunków międzynarodowych. Sami rozumiecie, że udana współpraca z Amerykanami złagodzi napięcia po incydencie na placu Tiananmen.

– Rozumiem, towarzyszu ministrze Huang. Staramy się ze wszystkich sił, ale trudno odnaleźć kogoś w tak krótkim czasie.

– Amerykanie zdają sobie sprawę, że pracujecie z zaangażowaniem. Po prostu niecierpliwie czekają na przełom. Dzwonili do nas kilka razy.

Chen wahał się, czy podzielić się z ministrem swoimi podejrzeniami, zwłaszcza na temat powiązań gangu z policją w Fujianie. Postanowił, że tego nie zrobi. A przynajmniej wprost. To mogą być skomplikowane układy. Gdyby minister poparł miejscową policję, śledztwo stałoby się jeszcze trudniejsze.

– Detektyw Yu ma ciężkie zadanie w prowincji Fujian. Tamtejsza policja nie przekazała mu żadnych poszlak… Chyba prowadzą za wiele spraw. A Yu nie poradzi sobie z gangsterami sam jeden. Ja z kolei nie mogę wydawać rozkazów z odległości paru tysięcy kilometrów.

– Oczywiście, że możecie. Dysponujecie pełnią władzy. Osobiście zadzwonię do komisarza Honga. Ministerstwo zdecydowanie popiera wszystkie wasze decyzje polityczne.

– Dziękuję, towarzyszu ministrze Huang.

Jak dotąd nie musiał podejmować żadnych politycznych decyzji. Nie wiedział też, co minister miał na myśli.

– Praca policyjna wiąże się z piekielnym mnóstwem problemów.

Tylko najzdolniejsi mogą dobrze wykonać pracę. Nie ma dziś zbyt wielu młodych oficerów takich jak wy, starszy inspektorze Chen. Partia na was liczy towarzyszu – zakończył z naciskiem Huang.

– Rozumiem. Zrobię wszystko, czego oczekuje ode mnie partia, nawet gdybym musiał przejść przez góry noży i morza ognia. – Pomyślał o dwóch wersach z czasów dynastii Tang. „Zawdzięczam ci, żeś uczynił mnie generałem na złotej scenie./Wymachując mieczem Nefrytowego Smoka, będę walczył dla ciebie do końca". Stary minister nie tylko zarekomendował go do tego zadania, ale również osobiście zadzwonił do niego do domu, by omówić sprawę. – Nie zawiodę was, towarzyszu ministrze Huang.

Ale odkładając słuchawkę, Chen wcale nie miał wrażenia, że wymachuje mieczem Nefrytowego Smoka.

Minister Huang powinien był zadzwonić do sekretarza Li. Słowa „piekielne mnóstwo problemów" wcale nie podnosiły na duchu. Stary minister czegoś jednak nie dopowiedział. Chen miał niedobre przeczucie. Jeżeli Huang celowo pominął Li, jakie konsekwencje mogło to mieć dla jego własnej kariery?

Dwadzieścia minut później wszedł do gabinetu sekretarza Li. Wcale nie czuł stoickiego spokoju, jakim odznaczał się japoński mistrz go opisywany w „Xinmingu".

– Będę miał przez cały dzień zebrania – powiedział Li, dmuchając gorącą zupę z soi w kubku. – Dlatego wezwałem was właśnie teraz.

Starszy inspektor Chen zaczął od poinformowania przełożonego o rozmowie z Qiao, ciężarną kobietą z Guangxi.

– Wykonaliście mnóstwo ciężkiej pracy, starszy inspektorze Chen, ale niezbyt dobrze wybraliście rozmówców.

– Dlaczego, towarzyszu sekretarzu Li?

– Nie ma nic złego, że pozwalacie inspektor Rohn towarzyszyć wam w czasie wizyt u niektórych krewnych Wen, ale zabieranie jej na spotkanie z Qiao, tą ciężarną z Guangxi, nie było dobrą decyzją. Amerykanie zawsze podnoszą raban w sprawie naszej polityki kontroli urodzeń.

Chen postanowił na razie nie wspominać o spotkaniu z Gu. Niemoralny biznes, powiązania z triadami, ochrona policji – wszystko to nie tworzyło idealnego wizerunku socjalistycznych Chin.

– Nie wiedziałem, że sprawa przyjmie taki obrót – wyjaśnił. -Dyskutowałem z inspektor Rohn o naszej polityce kontroli urodzeń.

– Nie wątpię, że broniliście naszych pryncypiów – oznajmił wolno Li, podnosząc szklaną popielniczkę w kształcie łabędzia, która za lśniła niczym kryształowa kula w ręku wróża. – Słyszeliście, co się stało po tym, jak odwiedziliście tę kobietę z Guangxi?

– Nie.

– Porwała ją grupa nieznanych mężczyzn. Dwie, trzy godziny po waszej wizycie. Później znaleziono panią Qiao nieprzytomną w pobliskim lesie. Nikt nie wie, kto ją tam zostawił. Nie została wprawdzie pobita ani zgwałcona, ale poroniła. Trafiła do miejscowego szpitala.

– Czy jej życiu zagraża niebezpieczeństwo?

– Nie, ale straciła dużo krwi i lekarz musiał ją operować. Nie będzie mogła mieć więcej dzieci.

Chen zaklął pod nosem.

– Wiadomo coś o porywaczach?

– Nie pochodzili z okręgu Qingpu. Przyjechali gazikiem. Twierdzili, że kobieta jest uciekinierką z południa. Dlatego nikt nie próbował ich powstrzymać.

– Pomylili ją z Wen i uwolnili, kiedy poznali prawdę.

– Możliwe.

– To oburzające! Porwać ciężarną kobietę w biały dzień w Qingpu, w Szanghaju! – Chen myślał gorączkowo. Ktoś musiał ich śledzić przez całą drogę go Qingpu. Teraz już nie miał żadnych wątpliwości. Najpierw szalony motocyklista. Potem złamany stopień schodów. Zatrucie pokarmowe. A teraz porwanie Qiao. – Dwie, trzy godziny po naszej wizycie! Gangsterzy musieli dostać cynk od kogoś stąd. W komendzie jest przeciek.

– Cóż, uważam, że ostrożność nie zawadzi.

– Wypowiedzieli nam wojnę. To policzek dla komendy policji! Musimy coś z tym zrobić, towarzyszu sekretarzu Li.

– I zrobimy. To kwestia czasu. A także priorytetów. W danej chwili naszą główną troską jest bezpieczeństwo inspektor Rohn. Jeżeli teraz uderzymy w triady, prawie na pewno podejmą działania odwetowe.

– A więc nie będziemy nic robić, tylko czekać, aż znowu zaatakują?

Li nie odpowiedział na to pytanie.

– W czasie śledztwa może dojść do przypadkowych starć z gangsterami. Są zdolni do wszystkiego. Gdyby coś się stało inspektor Rohn, konsekwencje byłyby piekielnie poważne.

– Piekielnie poważne – mruknął Chen, wspominając „piekielne mnóstwo problemów" ministra Huanga. – Jesteśmy policjantami, prawda?

– Ale nie straceńcami, starszy inspektorze Chen.

– To znaczy?

– Detektyw Yu prowadzi dochodzenie w Fujianie. Jeżeli uważacie to za konieczne, wyślijcie mu kogoś do pomocy – oznajmił Li. – Jeżeli chodzi o wasze rozmowy tu, na miejscu, zastanawiam się, czy rzeczywiście są pożyteczne. W każdym razie inspektor Rohn nie musi w nich uczestniczyć. Wystarczy jedynie informować ją o nowych ustaleniach. Nie przypuszczam, żeby gangsterzy zaatakowali waszą partnerkę, kiedy będzie spacerować po Bundzie.

– Ale najwyraźniej uważają, że Wen tu się ukrywa. Inaczej nie porywaliby Qiao w Qingpu.

– Jeżeli pojawią się nowe tropy, może się nimi zająć Qian. Nie musicie zbaczać ze swojej drogi. Dopóki Amerykanka wie, że nasi ludzie się starają, to zupełnie wystarczy… – pod względem politycznym.

– Myślałem trochę o tych względach politycznych, towarzyszu sekretarzu Li. Przede wszystkim stosunki chińsko-amerykańskie są napięte od lata 1989 roku. Jeżeli uda nam się przekazać Wen szeryfom federalnym, będzie to wymowny gest.

Taka argumentacja mogła przekonać sekretarza partii. Chen postanowił jednak nie wspominać o telefonie ministra Huanga.

– Z pewnością – zgodził się Li, wypijając ostatni łyk zupy sojowej. – Nadal chcecie prowadzić śledztwo z udziałem inspektor Rohn?

– Kiedy namówiliście mnie, abym wziął tę sprawę, zacytowaliście Yue Fei – powiedział Chen, gasząc papierosa. – Najbardziej lubię ostatnie dwa wersy: „Gdy porządkuję góry i rzeki/Kłaniam się Niebiosom".

– Rozumiem was, ale nie wszyscy są tego samego zdania. – Li bębnił przez chwilę palcami w stół, a potem dodał: – Niektórzy ludzie mówią, że daliście prezent inspektor Rohn i nałożyliście go jej na szyję przed hotelem.

– Przecież to absurd – zaprotestował Chen, starając się pojąć znaczenie tej informacji. Niektórzy ludzie. Wydział Wewnętrzny, policja w policji. Drobna ozdóbka była nieistotna, ale w raporcie Wydziału Wewnętrznego mogła oznaczać wszystko:

„Starszy inspektor Chen utracił partyjnego ducha, flirtując z amerykańską tajną agentką".

– Wydział Wewnętrzny? Dlaczego?

– Nie zaprzątajcie sobie głowy tym, kto złożył raport, starszy inspektorze Chen. Jeżeli nie zrobiliście nic złego, nie musicie obawiać się diabła stukającego do waszych drzwi w środku nocy.

– To było po Operze Pekińskiej. Zgodnie z waszą sugestią, odprowadziłem inspektor Rohn do hotelu. Handlarz na Bundzie usiłował sprzedać jej świecidełko. Jak piszą gazety, niektórzy przekupnie starają się oskubać zagranicznych turystów. Targowałem dla niej ten naszyjnik. A potem sama poprosiła, żebym założył jej talizman na szyję.

Nie wspomniał, że za niego zapłacił. Ponieważ nie zamierzał ubiegać się o zwrot kosztów z komendy, nie miało to wpływu na rozliczenie wydatków.

– Tak, Amerykanie bywają tacy… odmienni.

– Uważam, że jako przedstawiciel chińskiej policji powinienem okazywać gościnność. Nie rozumiem, kto, u diabła… – Chciał powiedzieć o wiele więcej, ale zobaczył przelotny grymas na twarzy Li. Nie była to najlepsza pora, żeby się wyładowywać, skoro wmieszał się Wydział Wewnętrzny.

Zresztą nie po raz pierwszy.

Zaangażowanie się Wydziału Wewnętrznego mogło być zrozumiałe w przypadku sprawy narodowej bohaterki pracy, gdzie ważył się nieskazitelny wizerunek partii. Ale w tym śledztwie starszy inspektor Chen nie robił nic, co zagrażałoby interesom partii.

Chyba że ktoś chciał zamknąć dochodzenie. Nie w interesie partii, ale triad.

– Nie przejmujcie się tym za bardzo – oznajmił Li. – Powiedziałem informatorowi bez ogródek: To bardzo specjalna sprawa. Jakiekolwiek towarzysz starszy inspektor podejmuje działania, robi to w interesie państwa.

– Jestem bardzo wdzięczny, towarzyszu sekretarzu Li.

– Skończmy już ten temat. Nie jesteście zwykłym funkcjonariuszem. Macie przed sobą bardzo długą drogę. – Li wstał. – To dla was niełatwa praca. Mnóstwo stresu. Doskonale to rozumiem. Rozmawiałem z komisarzem Zhao. W następnym miesiącu zorganizujemy wam urlop. Weźmiecie tydzień wolnego i pojedziecie do Pekinu; zobaczycie Wielki Mur, Zakazane Miasto i Letni Pałac. Komenda pokryje wydatki.

– To byłoby wspaniałe. A teraz muszę wrócić do pracy. A przy okazji, skąd dowiedzieliście się o porwaniu w Qingpu, towarzyszu sekretarzu?

– Wasz człowiek, Qian Jun, przekazał mi telefonicznie tę informację późno w nocy.

– Rozumiem.

Li odprowadził Chena do drzwi. W progu oparł dłoń na framudze i powiedział:

– Tydzień temu przez pomyłkę zadzwoniłem pod wasz stary numer telefonu. W rezultacie odbyłem długą rozmowę z waszą matką. My, starzy ludzie, mamy wspólne troski.

– Coś podobnego! W ogóle mi o tym nie wspominała! – Chen podziwiał sposób, w jaki Li potrafił niekiedy nadać ludzkie cechy partyjnej polityce.

– Uważa, że najwyższa pora, abyście się ustatkowali. Założyli rodzinę… zresztą sami wiecie. To wy musicie podjąć decyzję, ale uważam, że wasza matka ma rację.

– Dziękuję, towarzyszu sekretarzu. – Chen zrozumiał, do czego zmierza Li. Proponowane wakacje w Pekinie stanowiły część planu. Z Ling w tle. Uwagi sekretarza mogły wypływać z najlepszych intencji, ale wybrany przez niego moment był znaczący.

Dlaczego poruszył tę sprawę właśnie dzisiaj?

Po wyjściu z gabinetu, Chen wyjął papierosa, ale ostatecznie schował go z powrotem do kieszeni. W rogu korytarza stał automat z chłodzoną wodą. Starszy inspektor wypił parę łyków, potem zgniótł papierowy kubek i wrzucił do kosza.

Rozdział 20

Natychmiast po powrocie do swojego pokoju Chen zatelefonował do Qiana Juna.

– Och, dzwoniłem do was kilkakrotnie ubiegłej nocy starszy inspektorze Chen, ale nie udało mi się was złapać. Bardzo przepraszam, zgubiłem numer waszej komórki. Dlatego skontaktowałem się z sekretarzem Li.

– Zgubiliście numer mojej komórki? – Chen nie wierzył w wyjaśnienia Qiana. Mógł zostawić wiadomość na automatycznej sekretarce. Zrozumiałe, że młody i ambitny gliniarz próbował przypodobać się najważniejszemu szefowi partyjnemu; ale żeby pomijać bezpośredniego przełożonego? Chen zaczął się zastanawiać, dlaczego Li tak się upierał, by przydzielić do współpracy Qiana.

– Wiecie już, co zdarzyło się tej kobiecie z Guangxi, starszy inspektorze?

– Tak, sekretarz Li mi powiedział. Jak się o tym dowiedzieliście?

– Po rozmowie z wami skontaktowałem się z policją w Qingpu. Zadzwonili do mnie wieczorem.

– Są jakieś nowe informacje?

– Nie. Funkcjonariusze z Qingpu wciąż usiłują znaleźć łazik, którym przyjechali porywacze. Miał wojskowe tablice rejestracyjne.

– Przekażcie im, żeby skontaktowali się ze mną, kiedy będą mieli jakieś poszlaki. Są odpowiedzialni za to, co się stało na ich terenie – polecił Chen. – Coś nowego w sprawie zwłok w Parku na Bundzie?

– Nie. Tylko oficjalny protokół sekcji zwłok. Nic odkrywczego. Żadnych informacji z hoteli ani z komitetów sąsiedzkich. Rozmawiałem z dyrektorami hoteli. Ponad dwudziestoma. Zero informacji.

– Wątpię, żeby mieli odwagę mówić. Gdyby to zrobili, gangsterzy nigdy nie daliby im spokoju.

– To prawda. Kilka miesięcy temu właściciel kawiarni doniósł policji o handlarzu narkotyków, w następnym tygodniu lokal został całkowicie zdewastowany.

– Czym teraz zamierzacie się zająć?

– Podzwonię jeszcze do hoteli i komitetów sąsiedzkich. A pan ma dla mnie jakieś zadania, starszy inspektorze Chen?

– Owszem – oznajmił cierpko Chen. – Jedźcie do szpitala. Powiedzcie lekarzom, żeby zrobili dla Qiao wszystko, co mogą. Jeżeli potrzebne są pieniądze, weźcie z naszego budżetu specjalnego.

– Tak jest, szefie, ale budżet specjalny…

– Nie chcę słyszeć żadnego „ale". Tyle przynajmniej możemy zrobić – warknął Chen i rzucił słuchawkę.

Był zbyt przygnębiony, by sprawiedliwie potraktować młodego gliniarza. Poczuwał się do ogromnej odpowiedzialności za to, co zdarzyło się Qiao. Tyle przeszła, żeby mieć dziecko, ale w końcu je straciła. Co gorsza, nigdy więcej nie zajdzie w ciążę. Straszliwy cios dla tej biednej kobiety.

Chen złamał ołówek na pół jak żołnierz, który łamie strzałę podczas ślubowania. Musi znaleźć Wen, i to szybko. W ten sposób weźmie udział w walce z przemytem ludzi. Z Jią Xinzhim. I z całym złem triad.

Rozpamiętywał pecha Qiao, która nie mogła znaleźć pracy w Quingpu. „Szczęście rodzi nieszczęście, a nieszczęście szczęście", powiedział przed tysiącami lat Lao-tse. Do Szanghaju napłynęło tak wielu ludzi z prowincji, że nie byli w stanie znaleźć pracy nawet za pośrednictwem nowej instytucji gospodarki rynkowej – Szanghajskiej Metropolitalnej Agencji Zatrudnienia. Qiao się udało, ale ten sukces doprowadził do katastrofy.

Uświadomił sobie, że musi zadzwonić w jeszcze jedno miejsce. Wen mogła zwrócić się do Agencji Zatrudnienia o tymczasową pracę w charakterze kelnerki albo opiekunki do dziecka.

Odpowiedź, jaką usłyszał, nie podniosła go na duchu. Nie znaleźli w aktach nikogo, kto odpowiadałby rysopisowi Wen. Poza tym ciężarna kobieta nie miała większych szans na obecnym rynku pracy. Dyrektor agencji obiecał jednak, że się odezwie, jeżeli pojawi się jakaś istotna informacja.

Potem Chen zadzwonił do hotelu Pokój. Wciąż musiał dotrzymywać towarzystwa inspektor Rohn, bez względu na to, na jaką krytykę się narażał. Nie zastał Catherine w pokoju. Zostawił wiadomość. Wolał nie paradować do hotelu z bukietem kwiatów. Nie po tym, jak Wydział Wewnętrzny zameldował o wieszaniu na szyi Catherine świecidełka, a sekretarz Li uznał za stosowne poruszyć ten temat.

Pracował z Amerykanką zaledwie kilka dni. Po prostu przydzielono mu Rohn jako tymczasową partnerkę. Mógł być jednak pewien niewypowiedziany powód, dlaczego Li zaproponował wakacje w Pekinie. Przypomnienie, że wszystko jest polityką i wodą na młyn pierwszego sekretarza.

Postanowił w czasie przerwy obiadowej pojechać do matki.

Mieszkała niedaleko, ale poprosił Małego Zhou, żeby zawiózł go tam mercedesem. Po drodze zatrzymał się na rynku, gdzie przez kilka minut targował się z handlarzem owoców, zanim wreszcie kupił mały bambusowy koszyk suszonej papki z Longyanu. Przypomniał sobie, jak inspektor Rohn żartowała z jego umiejętności targowania.

Znany widok starego domu przy ulicy Jiujiang zapowiadał tak bardzo potrzebną chwile wytchnienia od polityki. Niektórzy z dawnych sąsiadów pozdrowili go, gdy wysiadał z samochodu. Przyjechał mercedesem, żeby zrobić przyjemność matce. Nigdy nie pogodziła się z jego wyborem zawodu, ale w coraz bardziej materialistycznym świecie synowski status kadrowego funkcjonariusza, widok szofera otwierającego przed nim drzwi mógł ją pocieszyć.

Wspólny betonowy zlew przy drzwiach frontowych wciąż był wilgotny. Wokół kranu bujnie rozwijał się ciemnozielony mech. Popękane ściany wymagały gruntownego remontu. U podstawy jednej z nich wciąż widniało kilka dziur, z których wyskakiwały świerszcze. Klatka schodowa była ciemna i pachniała stęchlizną, a na podestach leżały sterty połamanych kartonowych pudeł i wiklinowych koszyków.

Nie odwiedzał matki, od kiedy przyjął sprawę Wen. Kiedy wszedł do małego pokoju na poddaszu, ku swojemu zaskoczeniu zobaczył stół z mnóstwem chlebów, kiełbas i egzotycznie wyglądających dań w plastikowych, jednorazowych pojemnikach.

– Wszystko z Moskiewskiego Przedmieścia – wyjaśniła matka.

– Ach ten Zamorski Chińczyk Lu! Potrafi przytłoczyć swoim szerokim gestem.

– Zwraca się do mnie „mamo", a o tobie mówi, że jesteś jego prawdziwym bratem, na którego może liczyć w potrzebie.

– Wciąż wałkuje tę samą historię.

– „Prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie". Czytałam buddyjskie święte księgi. Dobre uczynki nie zostaną bez zapłaty na tym świecie. Wszystko, co robisz, do czegoś prowadzi, oczekiwanego albo nieoczekiwanego. Niektórzy nazywają to szczęściem, ale tak naprawdę to karma. Odwiedził mnie też twój inny przyjaciel, pan Ma.

– Kiedy?

– Dziś rano. Zrobił mi, jak to nazwał, okresową kontrolę medyczną.

– To bardzo piękne z jego strony. Masz jakieś problemy ze zdrowiem, mamo?

– Ostatnio trochę dokucza mi żołądek. Pan Ma uparł się, żeby przyjść. A przecież niełatwo staremu człowiekowi wspiąć się tu po schodach.

– Co powiedział?

– Że to nic poważnego. Brak równowagi jin i jang i tak dalej, i tak dalej. Przyniósł lekarstwa – powiedziała. – Podobnie jak Lu, pan Ma chce ci się odwdzięczyć, bo w przeciwnym razie nie zazna spokoju. Człowiek yiqi.

– Staruszek wiele wycierpiał. Dziesięć lat więzienia za posiadanie Doktora Żywago. Przecież zrobiłem dla niego tyle, co nic.

– To Wang Feng napisała o nim artykuł, prawda?

– Tak, sama wpadła na ten pomysł.

– Jak się jej powodzi w Japonii?

– Dawno się nie odzywała.

– Jakieś wiadomości z Pekinu?

– Cóż, sekretarz Li proponuje mi urlop w Pekinie – odpowiedział wymijająco.

Wiedział, że matka nie patrzyła przychylnym okiem na jego stosunki z Ling. Obawiała się, że „Wysoko, w nefrytowym pałacu księżyca/może być zimno". Niepokoiło ją to samo, co tysiące lat temu Su Dongpa, ale jeszcze bardziej martwiła się, że jej syn ma już prawie trzydzieści pięć lat i wciąż jest kawalerem. Jak mówi przysłowie: „Wszystko, co jest w koszyku na warzywa, musi być uważane za warzywo".

– To dobrze – odparła z uśmiechem.

– Nie jestem pewien, czy uda mi się pojechać.

– Ach, nie jesteś pewien… – powtórzyła z namysłem. – Pan Ma powiedział mi, że przyprowadziłeś do niego amerykańską dziewczynę.

– To moja tymczasowa współpracownica.

– Podobno bardzo się o nią troszczysz.

– Daj spokój, mamo, muszę. Jeżeli coś się jej stanie, ja poniosę za to odpowiedzialność.

– Skoro tak twierdzisz, synu. Po prostu mam nadzieję, że ułożysz sobie życie jak wszyscy.

– Jestem zbyt zajęty pracą, mamo.

– Nic nie wiem o twojej pracy. Świat za bardzo się zmienił. Ale nie sądzę, aby związek z Amerykanką był dla ciebie korzystny.

– Nie martw się, mamo. To całkowicie wykluczone.

Mimo wszystko był jednak zaniepokojony. Zwykle matka starała się nie wtrącać. Ograniczała się jedynie do cytowania tej samej konfucjańskiej maksymy: „Są trzy rzeczy na świecie niegodne syna, najgorszą jest brak potomka". Teraz najwidoczniej zgadzała się z tym, co po cichu sugerował sekretarz Li.

„Ludzie nie mogą wyraźnie dostrzec góry, kiedy sami są w górach", napisał Su Dongpo na murze buddyjskiej świątyni w Górach Lu. Ale starszy inspektor Chen był przekonany, że nie jest w górach.

Nie odzywał się zbyt wiele, pomagając matce przygotować obiad. Zanim jednak skończył podgrzewać dania, zadzwoniła jego komórka.

– Starszy inspektorze Chen, tu Gu Haiguang.

– Słucham, dyrektorze naczelny. O co chodzi?

– Mam coś dla pana. Kilka dni temu pojawił się ktoś z Fujianu. Nie jestem pewien, czy należy do Latających Siekier. Nawiązał kontakt z niektórymi tutejszymi ludźmi z organizacji, potem zniknął.

– Ale to nie Diao, gość z Hongkongu?

– Nie, z całą pewnością nie.

– Co robił w Szanghaju?

– Szukał kogoś.

– Kobiety, którą opisałem?

– Nie znam jeszcze szczegółów, ale postaram się dowiedzieć, starszy inspektorze Chen.

– Kiedy po raz ostatni go widziano?

– Po południu siódmego kwietnia. Podobno jadł pierożki w barze przekąskowym przy Fuzhou. Czekał na niego samochód. Srebrna acura.

Data się zgadzała. Sprawy zaczęły przyjmować obiecujący obrót. Wiadomość pewnie wiązała się ze zwłokami w parku albo sprawą Wen. A może i z jednym, i z drugim.

– Wspaniała robota, dyrektorze naczelny Gu. Jak się nazywa ten lokal?

– Nie wiem. Sprzedają tam specjalne pierożki z Fuzhou. Yanpi. Niedaleko księgarni z wydawnictwami obcojęzycznymi. – Po chwili dodał: – Proszę mówić mi Gu, panie starszy inspektorze Chen.

– Dziękuję, Gu. Nie ma w mieście zbyt wiele srebrnych acur. Wydział Kontroli Ruchu powinien łatwo znaleźć tę jedną. Jestem naprawdę wdzięczny za informację.

– Nie ma za co. Meiling, pańska sekretarka, zadzwoniła do mnie dziś rano. Może przyjdzie obejrzeć Dynastię. Powiedziała, że taki klub jak nasz musi mieć parking.

– Cieszę się, że tak myśli.

– Mówiła też dużo o panu, starszy inspektorze Chen.

– Doprawdy?

– Wszyscy wiedzą, że wkrótce zostanie pan dyrektorem Wydziału Kontroli Ruchu. Chociaż przy pańskich koneksjach na najwyższym szczeblu to stanowisko nic nie znaczy.

Chen zmarszczył brwi. Rozumiał jednak, dlaczego Meiling opowiadała Gu takie rzeczy. I podziałało. Gu zdobył informacje. Dyrektor Dynastii zakończył rozmowę, serdecznie zapraszając do klubu.

– Proszę przyjść do nas znowu, starszy inspektorze Chen. Wczoraj był pan u nas za krótko. Musimy wypić za naszą przyjaźń.

– Przyjdę – obiecał.

Matka bacznie obserwowała syna.

– Wszystko w porządku? – spytała.

– Oczywiście. Muszę tylko zadzwonić.

Zatelefonował do Meiling i poprosił, żeby sprawdziła rejestracje srebrnych acur. Obiecała, że zajmie się tym natychmiast. Potem omówiła z nim sprawę parkingu. Okazało się, że sprawa nie jest jasna, czy teren został przeznaczony na parking, czy nie. Gdyby nadal należał do miasta, władze zyskałyby duży dodatkowy dochód, przekazując go klubowi. Musiała jeszcze raz wszystko sprawdzić. Pod koniec rozmowy usłyszała, jak matka inspektora pokasłuje w głębi pokoju, i uparła się, żeby przywitać się z „ciocią Chen".

Kiedy skończyły rozmawiać, na twarzy starej kobiety pojawił się zrezygnowany uśmiech. Zaczęła znów podgrzewać dania. Małe poddasze wypełniał ostry zapach wydobywający się z piecyka na brykiety węglowe. Piecyk był trochę za ciężki, żeby go wnosiła i wynosiła. Zanim Chen dostał własne mieszkanie, do jego obowiązków należało przestawianie piecyka na podest schodów i przynoszenie go z powrotem wieczorem. Klatka schodowa była tak wąska, że po ciemku dzieci zawsze wpadały na piecyk. Chociaż proponował, matka nie chciała się przeprowadzić do jego kawalerki.

Ojciec z szerokim czołem, pobrużdżonym zmartwieniami melancholijnie spoglądał na syna z wiszącego na ścianie zdjęcia w czarnych ramkach.

Chen pogrzebał w miseczce tofu przyprawionego olejem sezamowym i szczypiorkiem i w zamyśleniu dokończył porcję wodnistego ryżu.

Kiedy szykował się do wyjścia, komórka znowu zaczęła dzwonić. Usłyszał jednak tylko sygnał faksu. Po chwili znów to samo. Poirytowany całkiem wyłączył telefon.

– Widzę, że dobrze ci się powodzi, synu. Masz telefon komórkowy, służbowy samochód, sekretarkę, a dyrektor naczelny dzwoni do ciebie w czasie obiadu – powiedziała matka, odprowadzając go na dół, do wyjścia. – Jesteś teraz częścią systemu.

– Nie, nie sądzę. Ale ludzie muszą pracować w ramach systemu.

– W takim razie zrób coś dobrego – oznajmiła. – Jak mówi buddyjska święta księga: „Niekiedy coś tak małego, jak dziobnięcie ptaka, jest ustalone z góry i ma swoje konsekwencje".

– Będę o tym pamiętał, mamo.

Domyślał się, dlaczego matka wciąż mówi w buddyjskim duchu o dobrych uczynkach. Martwiła się jego starokawalerstwem, codziennie paliła kadzidło przed Guanyinem i modliła się, aby kara za wszelkie złe uczynki popełnione przez rodzinę spadła na nią, a nie na niego.

– Och, ciocia Chen! – Mały Zhou wyskoczył z samochodu z niedojedzoną bułeczką w dłoni. – Jak tylko będzie pani chciała gdzieś podjechać, proszę zadzwonić. Jestem człowiekiem starszego inspektora Chena.

Kiedy mercedes odjeżdżał, matka Chena lekko pokręciła głową, widząc zazdrosne spojrzenia sąsiadów.

Mały Zhou włączył płytę z Międzynarodówką w wersji rockowej. Heroiczne słowa pieśni nie poprawiły Chenowi nastroju. Poprosił Małego Zhou, żeby wysadził go na rogu Fuzhou i Shandong.

– Chcę poszperać w księgarni. Nie czekajcie na mnie. Wrócę piechotą.

Znajdowało się tu kilka księgarni, zarówno państwowych, jak i prywatnych. Kusiło go, żeby wejść do tej, w której kupił książkę ojca o roli przypadku w historii. Zapomniał argumentacji w niej zawartej; pamiętał tylko legendę o tym, jak rozpieszczona pałacowa koza pomogła obalić dynastię Jing. Sprzedawca zaoferował mu wtedy kolorowy plakat z dziewczyną w bikini; odmówił. Tak, był wyrodnym synem. Nie spełnił oczekiwań ojca.

Poszedł do baru z pierożkami po drugiej stronie ulicy. Podobnie jak prywatną księgarnię, również i ten mały lokal przerobiono z mieszkania. Prosta wywieszka głosiła dużymi znakami: „Zupa pierogowa Yanpi". Mężczyzna w średnim wieku wrzucał pierożki do wielkiego woka. W barze były tylko trzy stoliki. Na zapleczu, za zasłoną, dziewczyna wyrabiała ciasto kremowego koloru, dodając do niego wino ryżowe i posiekane mięso węgorza.

Na ścianie wisiał afisz objaśniający pochodzenie yanpi – ciasto robiono z mąki pszennej, jajek i rybiego mięsa. Chen zamówił miskę pierożków. Smakowały wspaniale, chociaż wyraźnie pachniały rybą. Kiedy dodał do zupy ocet winny i siekany szczypiorek, zapach przestał być tak rażący. Zastanawiał się, co sądzą o tym daniu goście nie pochodzący z Fujianu. Kiedy skończył jeść, nagle coś sobie uświadomił.

Bar znajdował się niedaleko mieszkania Wena Lihuy, gdzie dorastała zaginiona kobieta. Był od niego nie więcej niż pięć minut marszu.

Chen podszedł do właściciela zajętego wyjmowaniem pierożków z woka.

– Czy pamiętacie kogoś, kto kilka dni temu przyjechał do waszego lokalu luksusowym samochodem?

– To jedyne miejsce w całym mieście, gdzie sprzedaje się autentyczne yanpi. Nic dziwnego, że ludzie przyjeżdżają tu z drugiej strony Szanghaju. Przepraszam, ale nie mogę pamiętać konkretnego klienta z powodu jego auta.

Chen podał mu legitymację i zdjęcie ofiary z parku.

– Widzieliście tego człowieka?

Właściciel pokręcił głową z konsternacją. Dziewczyna spojrzała na zdjęcie i powiedziała, że pamięta klienta z długą szramą na twarzy, ale nie jest pewna, czy to ten sam człowiek.

Chen podziękował pracownicy. Postanowił wrócić do komendy na piechotę. Niekiedy w czasie marszu myślało mu się lepiej, ale nie tego popołudnia. Wręcz przeciwnie, kiedy dotarł na miejsce, czuł się jeszcze bardziej zdezorientowany.

W gabinecie zastał jedynie wiadomość z państwowej agencji zatrudnienia – nazwiska i numery telefonów kilku prywatnych pośredników pracy. Przez godzinę obdzwaniał je po kolei. Wiadomości z sektora prywatnego były właściwie takie same. Wykluczone, by ciężarna kobieta w średnim wieku znalazła pracę w Szanghaju.

Metafora Gu coraz natarczywiej rozbrzmiewała mu w głowie, w miarę jak powiększała się sterta papierów na biurku. Telefon dzwonił nieustannie. Czuł narastającą presję. Wstał, żeby w swoim maleńkim gabinecie wykonać kilka ćwiczeń tai-chi. Wysiłek nie zmniejszył jednak napięcia. W rzeczywistości stał się kolejnym podświadomym przypomnieniem nierozwiązanej sprawy zwłok w parku. Być może powinien ćwiczyć tai-chi przez lata, jak ten leciwy księgowy, który przynajmniej cieszył się wewnętrznym spokojem i działał w harmonii z qi świata.

To, co mogło być, przypominało kwiat w lustrze albo księżyc na wodzie. Tak bardzo wyraziste, ale nieprawdziwe.

I co powinien zrobić z propozycją „wakacji" w Pekinie? Nie była to kwestia podjęcia jakiejś decyzji związanej z jego życiem osobistym, jak przypuszczał sekretarz Li. W Chinach prywatne sprawy nierozerwalnie wiązały się z politycznymi. Mógłby bardziej zalecać się do Ling, ale przeszkadzała mu w tym świadomość jej statusu ND.

Czy rzeczywiście tak trudno przejawić nieco więcej odwagi i nie przejmować się, że inni będą go krytykowali jako politycznego karierowicza?

Pod wpływem nagłego impulsu Chen wziął telefon, żeby zadzwonić do Pekinu, ale ostatecznie wystukał numer do inspektor Rohn.

– Przez całe popołudnie usiłowałam pana złapać, starszy inspektorze Chen!

– Naprawdę?

– Chyba wyłączył pan komórkę.

– Ach tak, dzwoniła kilka razy, ale usłyszałem tylko sygnał faksu. Wyłączyłem ją i zupełnie o tym zapomniałem.

– Skontaktowałam się więc z detektywem Yu.

– I jakie wieści?

– Widziano Wen, jak opuszczała wioskę w nocy piątego kwietnia! Nie wsiadła do autobusu. Zatrzymała ciężarówkę jadącą na stację kolejową w Fujianie. Ciężarówka skręciła kilka kilometrów przed stacją i Wen wysiadła. Kierowca skontaktował się dziś rano z miejscową komendą policji. Rysopis się zgadza, ale mężczyzna nie jest pewien, czy jego pasażerka była w ciąży.

– Możliwe. To dopiero czwarty miesiąc. Mówiła, dokąd się wybiera?

– Nie. Może nadal być w prowincji Fujian, ale bardziej prawdopodobne, że stamtąd wyjechała.

Chen usłyszał w tle gwizd lokomotywy.

– Gdzie pani jest, inspektor Rohn?

Na stacji kolejowej Szanghaj Główny. Może pan tu dotrzeć? Według detektywa Yu szóstego kwietnia o drugiej w nocy z Fujianu wyjechał pociąg do Szanghaju. Bilety były wyprzedane na długo wcześniej. Kasjer zapamiętał, że pewna kobieta zwracała się do niego o bilet specjalny. Yu zasugerował, żebyśmy skontaktowali się z Zarządem Kolei w Szanghaju. Dlatego tu jestem, ale nie mam uprawnień do zadawania pytań.

– Już jadę.

Wizyta w Zarządzie okazała się długa. Pociąg z Fujianu przyjechał na stację późnym popołudniem. Musieli czekać wiele godzin, zanim dostali dokumentację konduktora. Na stacji Fujian w nocy z piątego na szóstego kwietnia wsiadło troje pasażerów bez biletu. Sądząc z sum, jakie zapłacili, dwoje z nich jechało do Szanghaju. Trzecia osoba wysiadła przed miastem. Konduktor dobrze ich pamiętał: jedna kobieta, dwóch biznesmenów. Mężczyźni rozmawiali przez całą drogę. Kobieta siedziała w kucki przy drzwiach i się nie odzywała. Nie przypomniał sobie, gdzie wysiadła z pociągu.

„Trop" prowadził więc donikąd. Nikt nie wiedział, ani dokąd pasażerka dojechała, ani czy istotnie to była Wen.

Rozdział 21

Późnym wieczorem starszy inspektor Chen wszedł do klubu karaoke Dynastia w towarzystwie Meiling, swojej byłej sekretarki z Szanghajskiego Metropolitalnego Wydziału Kontroli Ruchu Drogowego. Na ich wizytę w klubie wpłynęła rozmowa telefoniczna ze starym zielarzem, panem Ma.

Ma przekazał Chenowi dodatkowe informacje o dyrektorze naczelnym Gu. Urodził się w rodzinie członka partii średniego szczebla. Ojciec ponad dwadzieścia lat pracował jako dyrektor dużej państwowej fabryki opon. Z nastaniem rewolucji kulturalnej ten weteran partyjny został uznany za „poplecznika kapitalistów" – na szyi zawieszono mu wielką planszę z jego nazwiskiem przekreślonym czerwoną farbą. Został wysłany do specjalnego ośrodka dla kadry partyjnej, aby w nim reedukował się przez ciężką pracę. Wrócił stamtąd dopiero po zakończeniu rewolucji kulturalnej. Był cieniem dawnego bolszewika – pomarszczony, kulawy i całkowicie obcy Gu, który wychowywał się na ulicy i postanowił pójść zupełnie inną drogą.

W połowie lat osiemdziesiątych Gu pojechał do Japonii na stypendium językowe, ale zamiast studiować, imał się wszelkiego rodzaju zajęć. Po trzech latach wrócił z kapitałem i dzięki nowej gospodarce rynkowej wkrótce stał się szanowanym przedsiębiorcą, przedstawicielem klasy, której zwalczaniu jego ojciec poświęcił życie. Potem zajął się dobrym biznesem, jakim stało się karaoke. Przekazał dużą darowiznę Niebieskim, triadzie kontrolującej tego rodzaju działalność w Szanghaju, dzięki czemu kupił sobie honorowe członkostwo jako zabezpieczenie interesu. W Dynastii spotykał się z różnymi szefami triad.

Gu skontaktował się z panem Ma z powodu swoich panienek K., które nie mogły leczyć chorób wenerycznych w państwowych szpitalach, bo zostałyby zgłoszone do władz miasta. Pan Ma zgodził się pomóc, pod warunkiem że dopóki dziewczyny nie wyzdrowieją, Gu nie pozwoli im świadczyć usług.

– Gu nie jest zepsuty do cna. W każdym razie dba o swoje dziewczyny. Wczoraj pytał o pana. Nie wiem dlaczego. Ci ludzie potrafią być nieprzewidywalni i niebezpieczni. Nie chcę, żeby coś się panu stało. – Pan Ma zakończył ponuro. – Osobiście nie wierzę w pokonywanie siły siłą. Miękkie jest mocniejsze niż twarde. Nie zostało już dzisiaj zbyt wielu przyzwoitych gliniarzy.

Chen uważał, że Gu nie ujawnił wszystkich informacji. Zdecydował więc, że naciśnie go mocniej. Stanowisko Meiling w Wydziale Kontroli Ruchu mogło zmienić sytuację. Okazała się prawdziwie oddaną sekretarką i bez słowa zgodziła się towarzyszyć „szefowi". Spotkali się więc przy pogrążonym w cieniu tylnym wejściu do Związku Pisarzy i poszli do rzęsiście oświetlonego klubu.

Chen był zadowolony, że na wieczór założyła szkła kontaktowe. Bez okularów w srebrnej oprawie wyglądała bardziej kobieco. Miała na sobie również nową suknię, mocno wciętą w talii i podkreślającą świetną figurę. Chen zgadzał się ze starym porzekadłem: „Gliniany posążek Buddy musi być wspaniale pozłocony, a kobieta pięknie ubrana". Meiling bez trudu wmieszała się w elegancki tłum, zupełnie nie jak zwyczajna, oddana pracy sekretarka. Wzięła jednak ze sobą swoje wizytówki służbowe i kiedy starszy inspektor ją przedstawiał, dała jedną dyrektorowi Dynastii.

– Och, nie posiadam się ze szczęścia – zawołał Gu. – Nie przypuszczałem, że dziś wieczór odwiedzicie mnie państwo razem.

– Meiling zawsze jest taka zajęta – wyjaśnił Chen. Nie była to odpowiednia chwila na zastanawianie się, jak Gu zinterpretuje fakt, że wysoki funkcjonariusz policji najpierw przyszedł do klubu z amerykańską dziewczyną, a teraz ze swoją byłą chińską sekretarką. W gruncie rzeczy mogło to przekonać Gu, że starszy inspektor jest osobą, z którą da się zaprzyjaźnić. – Przypadkiem miała dziś wieczór trochę czasu, więc przyprowadziłem ją, żeby spotkała się z panem.

– Dyrektor Chen osobiście poświęca wiele uwagi pańskiemu parkingowi – oświadczyła Meiling.

– Naprawdę jestem panu głęboko wdzięczy, starszy inspektorze Chen.

Kiedy podeszli do urządzonego z przepychem pokoju na piątym piętrze, pojawił się rządek dziewczyn K. w czarnych haleczkach i pantofelkach. Przywitały Chena niczym cesarskie pokojówki przed wejściem władcy do pałacu. Ich białe ramiona lśniły na tle szafranowych ścian.

Najwyraźniej Gu nie miał już nic przeciwko temu, aby Chen zobaczył inną stronę jego biznesu. Wielki pokój karaoke urządzony był bardziej elegancko niż ten, w którym inspektor bawił poprzedniego dnia, i przylegała do niego główna sypialnia.

– Apartament nie służy załatwianiu interesów, ale jest przeznaczony dla moich przyjaciół – oznajmił Gu. – Proszę zadzwonić o dowolnej porze, a będzie dla pana zarezerwowany. Niech pan przyjdzie z przyjaciółką albo sam.

Aluzja była wyraźna. Chen dostrzegł, że Meiling skromnie siedząca na sofie uśmiecha się ukradkiem. Zrozumiała.

Na znak szefa do pokoju weszła szczupła dziewczyna.

– Zacznijmy od przystawek – oznajmił Gu. – To Biała Chmura.

Najlepsza śpiewaczka w naszym klubie. I studentka na Uniwersytecie Fudan. Występuje tu tylko dla naszych bardzo szczególnych gości. Proszę wybrać dowolną piosenkę, której chciałby pan posłuchać, starszy inspektorze Chen.

Biała Chmura miała na piersiach kawałek czerwonego jedwabiu nie większy od chustki do nosa, trochę przypominający dudou. Związany był na plecach cieniutkimi paskami. Zwiewne majteczki lekko prześwitywały. Trzymając w ręku mikrofon, ukłoniła się Chenowi.

Wybrał piosenkę Morski rytm.

Biała Chmura miała piękny głos, wzbogacony ciekawym, nosowym brzmieniem. Zrzuciła pantofelek i zaczęła zmysłowo kołysać się w rytm muzyki. Na początku drugiej piosenki Płaczące piaski wyciągnęła ręce do Chena. Kiedy się zawahał, pochyliła się, by go podnieść:

– Zatańczy pan ze mną?

– Och, jestem zaszczycony…

Ujęła go za rękę i poprowadziła na środek pokoju. W komendzie Chen pobierał obowiązkowe lekcje tańca, ale mało czasu poświęcał na ćwiczenia. Był zaskoczony, z jaką łatwością dziewczyna go prowadzi. Tańczyła z naturalnym wdziękiem, a jej bose stopy niemal płynęły po parkiecie.

– „Twe szaty są jak chmury, a lica niczym kwiat". – Próbował jej powiedzieć komplement, ale natychmiast tego pożałował. Jego dłoń spoczywała na nagich plecach „gładkich jak nefryt", kolejny cytat, ale każda aluzja do ubrania sprawiała, że słowa brzmiały jak żart.

– Dziękuję, że porównał mnie pan z cesarską konkubiną Yang.

A więc znała źródło tych wersów. Rzeczywiście studentka Uniwersytetu Fudan. Starał się trzymać tancerkę nieco dalej od siebie, ale przywarła do niego całym ciałem. Nie krył swojego rozgorączkowania. Przez cienki materiał czuł jej piersi.

Nie wiedział, kiedy mikrofon trafił do rąk Meiling. Śpiewała pojawiający się na ekranie tekst sentymentalnego utworu:

Lubisz mówić, żeś ziarnkiem piasku, które przypadkiem wpadło w moje oko. Wolałbyś raczej, bym płakała sama, niż kochać cię musiała, a potem znikasz porwany wiatrem niczym ziarnko piasku…

Biała Chmura również wyszeptała mu do ucha strofę Li Shangyina, barda nieszczęśliwych kochanków:

– „Trudno się spotkać i rozstać się trudno./Wiatr wschodni leni

wy i kwiaty opadły…" – Sugestywnie wypowiadała słowa, trzymając

swoją dłoń w jego, gdy piosenka zbliżała się do końca.

Wolał raczej skomentować wiersz.

– Błyskotliwe przeciwstawienie obrazu i stwierdzenia, tworzące trzeci wymiar skojarzenia poetyckiego.

– Czy w Księdze Pieśni nie nazywa się to xing?

– Tak. Xing nie konkretyzuje relacji między obrazem a stwierdzeniem, pozostawiając więcej miejsca na wyobraźnię czytelnika – wyjaśnił. Bez trudu rozmawiał z nią o poezji.

– Jest pan naprawdę niezwykły.

– Jesteś cudowna – odwzajemnił się, ukłonił i odprowadził partnerkę do sofy.

Po naleganiach Gu otworzono butelkę mao tai. Na bocznym stoliku pojawiło się kilka zimnych dań. Napój był mocny i Chen poczuł wypełniające go ciepło.

Pomiędzy łykami Meiling zaczęła mówić o wyznaczeniu działki na parking.

Najwyraźniej dawała do zrozumienia, że jej biuro jest władne zadecydować o przyszłości tego terenu. Na początek położyła na stoliku formularz i prosiła, by Gu go podpisał.

W trakcie ich rozmowy Biała Chmura wróciła z dużym czarnym plastikowym workiem. Ostrożnie rozwiązała sznurek, błyskawicznie włożyła rękę do środka i wyciągnęła wijącego się z sykiem węża, ze sterczącym szkarłatnym językiem.

Był wielki, ważył ze trzy kilogramy.

– Najcięższy wąż królewski, jakiego mamy – oznajmił z dumą Gu.

– Jest w zwyczaju, by nasi klienci zobaczyli żywego węża przed przyrządzeniem – wyjaśniła Biała Chmura. – W niektórych restauracjach kucharz zabija węże w obecności gości.

– Dzisiaj sobie to darujemy – powiedział Gu i odesłał dziewczynę skinieniem dłoni. – Przekaż kucharzowi, żeby się postarał.

– Ona naprawdę studiuje na Uniwersytecie Fudan? – spytała Meiling.

– O tak. Robi dyplom z literatury chińskiej. Mądra dziewczyna. I praktyczna – dodał Gu. – Przez jeden miesiąc tutaj może zarobić tyle, ile nauczyciel w liceum przez rok.

– Pracuje, żeby opłacić studia – stwierdził dość niezgrabnie Chen.

Biała Chmura wróciła z wielką tacą, na której stało kilka miseczek i czarek. W jednym naczyniu była krew węża, w drugim mała zielonkawa kulka zanurzona w płynie. Na polecenie Gu dziewczyna zaczęła wymieniać cudowne właściwości lecznicze węża.

– Krew węża dobrze wpływa na krążenie. Jest przydatna przy leczeniu anemii, reumatyzmu, artretyzmu i astenii. Woreczek żółciowy szczególnie skutecznie rozpuszcza flegmę i poprawia widzenie…

– Musi pan go zjeść, starszy inspektorze Chen – nalegał Gu. – Woreczek związany jest z jin i ma zbawienny wpływ na zdrowie człowieka.

Ta teoria medyczna nie przekonywała Chena. Wiedział, że do tradycji należy oddawać woreczek żółciowy znakomitemu gościowi. Biała Chmura na klęczkach podała mu czarkę oburącz, z pełnym szacunkiem. Woreczek zanurzony w przezroczystym alkoholu miał upiornie zielony kolor. Trudno było sobie wyobrazić, jak smakuje.

Jednym zdecydowanym haustem, bez próbowania przełknął wszystko jak dużą pigułkę w dzieciństwie. Nie wiedział, czy to wynik jego wyobraźni, czy woreczek żółciowy węża rzeczywiście tak silnie działał. W żołądku poczuł chłód, w gardle – ostre pieczenie. Jin, według tradycyjnej chińskiej teorii medycznej.

– A teraz musi pan wypić krew. To jang – ponaglił Gu.

W powieściach kung-fu picie wina zmieszanego z krwią koguta było częścią ceremonii przyjęcia do triady, czymś w rodzaju przysięgi krwi, obietnicy wspólnego dzielenia dobra i zła. Gu też trzymał miseczkę w dłoni – zapewne tak samo traktował ten gest. Chen nie miał wyboru, musiał opróżnić miseczkę. Starał się nie zwracać uwagi na dziwny zapach.

Potem na stole pojawiły się smażone dzwonka wężowego mięsa. Biała Chmura wkładała je Chenowi do ust palcami. Delikatne, ze złocistą, chrupiącą skórką smakowały jak kurczak o niezwykłej konsystencji.

Spróbował podjąć najważniejszy dla niego temat.

– Nie mieliśmy wczoraj dość czasu, Gu. Powinniśmy porozmawiać o wielu innych sprawach.

– Oczywiście, starszy inspektorze Chen. Jeśli chodzi o to, o co pan pytał… troszkę się pointeresowałem i…

– Przepraszam, dyrektorze naczelny Gu – wtrąciła się Meiling, wstając. – Sądzę, że muszę dokładniej obejrzeć ten parking. Może Biała Chmura dotrzymałaby mi towarzystwa.

– Doskonały pomysł – stwierdził z wdzięcznością Chen.

Ale kiedy zostali sami, Gu nie dostarczył wielu nowych informacji. Mówił przede wszystkim, że w jego odczuciu wizyta pana Diao, gościa z Hongkongu, wydaje się podejrzana. Członek Latających Siekier nie przyszedłby do klubu, ponieważ Gu nie jest tak naprawdę członkiem Niebieskich. Diao powinien zwrócić się do Najstarszych Braci Niebieskich. Gu nie czuł się w swoim żywiole, występując w roli detektywa, ale dowiedział się, że Diao odwiedził także łaźnię Czerwona Stolica.

Najwyraźniej rzeczywiście bardzo się starał zdobyć informacje. Chen kiwnął głową, popijając wino. Jeżeli człowiek z Fujianu był poszukującym Wen członkiem Latających Siekier, Diao mógł być związany z konkurencyjną organizacją. Trzecią stroną, jak sugerowała inspektor Rohn.

– Dziękuję, Gu. Wykonałeś wspaniałą pracę.

– Niech pan nie przesadza, starszy inspektorze Chen. Uznał mnie pan za przyjaciela, a dla przyjaciela gotów jestem pozwolić, by sztylety przeszyły moje żebra. – Poczerwieniał na twarzy i uderzył się w pierś pięścią. Chen nie spodziewał się zobaczyć takiego gestu w gabinecie karaoke.

Kiedy Meiling wróciła z Białą Chmurą, otworzono następną butelkę mao tai.

Gu wciąż wznosił toasty „za wielkie osiągnięcia i wspaniałą przyszłość starszego inspektora Chena". Meiling przyłączyła się do życzeń. Klęcząca przy stole Biała Chmura wciąż dolewała mao tai do czarek.

Chen nie pamiętał, ile wypił. Czuł wdzięczność za takie uznanie i zaczął się godzić ze statusem uzyskanym w Dynastii.

Kiedy Meiling wyszła na chwilę, wykorzystał sytuację i zapytał Gu:

– Czy Li Gouhua tu bywa?

– Sekretarz partii z pańskiej komendy? Nie, nie tutaj. Ale jeden z jego krewnych ma bar w bardzo dobrym miejscu. Powiedział mi o tym Najstarszy Brat Niebieskich.

– O, naprawdę?! – To, że szwagier Li ma bar, nie było niczym nowym, ale Gu wymienił jako źródło informacji właśnie Najstarszego Brata Niebieskich. To budziło niepokój. Do tej pory Chen uważał sekretarza Li nie tylko za wzór poprawności partyjnej, ale także za swojego mentora.

Czy właśnie dlatego Li tak bardzo nie chciał pozwolić mu prowadzić śledztwo związane z triadami? I czy dlatego też nalegał, aby przydzielić do współpracy Qiana?

– Mogę dowiedzieć się dla was jeszcze więcej, starszy inspektorze.

– Dziękuję, Gu.

Meiling wróciła do apartamentu. Zabrzmiała nowa melodia. Tym razem tango. Biała Chmura klęcząca z czarką w dłoni spojrzała na Chena. Na jej bosej stopie błyszczała mała plamka krwi. Może wielkiego królewskiego węża? Poczuł ochotę, żeby znów z nią zatańczyć.

Nie był pijany, a w każdym razie nie aż tak, jak Li Bai z czasów dynastii Tang, który przy księżycu pisał o tańcu z własnym cieniem. W chwili samotności Li Bai musiał cieszyć się odurzeniem, pozwalającym mu zerwać na jakiś czas z monotonią życia. Ucieczka, choćby tylko chwilowa, wydawała się tej nocy w Dynastii bardzo pożądana.

Starszy inspektor Chen zauważył, że Meiling spogląda na zegarek. Pomyślał, czy nie poprosić ją, żeby poszła do domu sama. Wstał jednak i się pożegnał.

Rozdział 22

Detektyw Yu zamrugał w półmroku pokoju obudzony chrapliwym, przeciągłym dźwiękiem.

Kiedy otrząsał się ze snu, odgłos powtórzył się kilkakrotnie w oddali. Yu wciąż jeszcze nie doszedł do siebie i miał wrażenie, że niesamowity dźwięk dobiega z innego świata. Czy to biała sowa? Zapewne nie była rzadkim ptakiem w tym rejonie. Sięgnął po zegarek. Za dwadzieścia szósta. Szare światło świtu zaczynało przeciskać się przez plastikowe żaluzje.

Pohukiwania białej sowy, według ludowych wierzeń, to zła wróżba, zwłaszcza jeżeli jako pierwsze słyszało się je rankiem.

W Yunnanie razem z Peiqin niekiedy budzili się wśród świergotu nieznanych ptaków. Inne dni. Inne ptaki. Po deszczowej i wietrznej nocy zbocze za ich oknem pokrywały strącone płatki kwiatów. Znowu zatęsknił za Peiqin.

Przecierając oczy, starał się otrząsnąć z wrażenia wywołanego przez pohukiwanie sowy. Nie miał powodu przypuszczać, że dzień okaże się zły.

Starszy inspektor Chen, rozmawiając z nim, zastanawiał się, jakie jest prawdopodobieństwo, że Latające Siekiery podejmą jakieś desperackie kroki. Sprawa była niepokojąca, ale łatwa do zrozumienia.

Przy tak wielkich dochodach z przemytu ludzi, gang mógł podejmować wszelkie możliwe próby, aby porwać Wen – albo na własną rękę, albo przez swoje układy – i nie dopuścić, by jej mąż złożył zeznania. Zaczął dzwonić telefon. Wyświetlił się miejscowy numer. Telefonował dyrektor Pan. Pierwszy kontakt od wypadku z zatruciem pokarmowym.

– Wszystko w porządku?

– Całkowicie. Wczoraj wieczorem podejmowałem gościa w łaźni w wiosce Tingjiang. I zobaczyłem Zhenga Shiminga; grał w madżonga z paroma łobuzami.

– A kim jest Zheng Shiming?

– Członkiem Latających Siekier. Dwa albo trzy lata temu robił interesy z mężem Wen, Fengiem.

– Ciekawe. Powinniście zadzwonić do mnie wczoraj wieczorem.

– Nie jestem policjantem. Wtedy nie skojarzyłem Zhenga z waszym śledztwem – odparł Pan. – Może jeszcze nie wszystko stracone. Rozgrywka madżonga czasami trwa całą noc. Założę się, że jeśli pojedziecie tam zaraz, jeszcze go zastaniecie. Ma czerwony motocykl. Hondę.

– Już się zbieram – odparł Yu. – Wiecie coś jeszcze o Zhengu?

– W ubiegłym roku wsadzono go za hazard. Właśnie wyszedł warunkowo na leczenie. Gra w madżonga jest naruszeniem warunku zwolnienia. – Pan umilkł i dodał po chwili: – Aha, słyszałem też historyjki o Zhengu i Wesołej Wdówce Shou, właścicielce łaźni. Uwielbia splatać swoje nogi z Zhenga.

– Rozumiem. – To dlatego Pan zadzwonił tak wcześnie rano. Cwana bestia. Po całej nocy przy madżongu wizyta o wpół do siódmej rano powinna zaskoczyć Zhenga.

– Jeszcze jedno. Nie rozmawialiśmy ze sobą, detektywie Yu.

– Oczywiście. Dziękuję.

– To ja dziękuję. Gdybyście mnie nie uratowali, to hotelowe jedzenie pewnie by mnie zabiło.

Detektyw Yu przestał już być rozczarowany tym, że miejscowa policja ukrywa przed nim informacje. Kogoś takiego jak Zheng raczej trudno przeoczyć. Postanowił pojechać do wioski Tingjiang bez kontaktowania się z sierżantem Zhao. Po chwili namysłu wziął ze sobą pistolet.

Wioska znajdowała się w odległości niespełna piętnastu minut marszu. Aż nie do wiary, że jest w niej publiczna łaźnia. Zaiste koło fortuny obraca się bez przerwy w świecie czerwonego pyłu – czyli zwykłych ludzi – w tył i w przód. Renesans popularności łaźni w latach dziewięćdziesiątych w mniejszym stopniu wynikał z nostalgii starych ludzi, a w większym z nowego rodzaju usług. Tu nowobogaccy mogli poczuć satysfakcję, że płacą i wymagają. Niemal wszystkiego. Detektyw Yu czasami otrzymywał meldunki o nieprzyzwoitych usługach świadczonych w łaźniach. W tym rejonie musiało być trochę bogatych klientów, ponieważ do Fujianu napływały pieniądze z zagranicy.

Kiedy dotarł do wioski, od razu rzucił mu się w oczy jaskrawo-czerwony motocykl. Maszyna stała przed białym domem z wywieszką przedstawiającą ogromną wannę. Najwyraźniej na łaźnię zaadaptowano budynek mieszkalny. Za uchylonymi drzwiami Yu dostrzegł mały, brukowany dziedziniec, zaśmiecony węglem i drewnem. Były tam też stosy ręczników kąpielowych. Wszedł do środka. Miejsce dawnego salonu i jadalni zajmowała wielka wanna wyłożona białymi kafelkami. Pod ścianą stały leżaki. Za zasłoną z bambusowych paciorków znajdowało się drugie pomieszczenie, a napis przy wejściu do niego głosił „Pokój długiej szczęśliwości". Gabinet dla bogatych klientów.

Detektyw odsunął zasłonę; zobaczył składany stół i kilka krzeseł. Na stole leżały płytki z kompletu madżonga, stały filiżanki i popielniczki, a unoszący się w powietrzu zapach dymu świadczył, że grę zakończono niedawno. Nagle usłyszał dobiegający z pokoju na piętrze męski głos:

– Kto tam?

Yu wyszarpnął pistolet, wbiegł po schodach i kopniakiem otworzył drzwi. Zobaczył to, na co przygotował go Pan – skotłowane łóżko, a na nim nagą parę kochanków, splecionych w uścisku. Ich ubrania leżały na podłodze. Kobieta usiłowała zasłonić się prześcieradłem, a mężczyzna sięgnął po coś, co znajdowało się na nocnym stoliku.

– Nie ruszaj się, bo strzelam.

Na widok broni mężczyzna cofnął dłoń. Kobieta gorączkowo starała się zakryć łono, zapominając o przesłonięciu obwisłych piersi z ciemnymi, nabrzmiałymi sutkami i innych części swojego kanciastego ciała. Znamię w dołku pod żebrami wglądało dziwacznie jak trzeci sutek.

– Okryj się. – Yu rzucił kobiecie koszulę.

– Coś za jeden? – Muskularny byczek z długą blizną nad lewą brwią naciągał spodnie. – Siekiery spadają z nieba. Jestem na trzecim piętrze.

– Zheng Shiming? Policja. I przestań gadać tym bandyckim żargonem.

– Gliniarz? Nigdy dotąd cię nie widziałem.

– To się przyjrzyj. – Yu pokazał odznakę. – Współpracuję z Zhao Youli. Prowadzę tu sprawę specjalną.

– A czego chcecie ode mnie?

– Pogadajmy… w drugim pokoju.

– Dobra – odparł Zheng. Wyraźnie odzyskał pewność siebie, a kiedy stanął w drzwiach, odezwał się do kobiety: – Nie martw się, Shou. – Gdy tylko znaleźli się w gabinecie, oświadczył: – Nie wiem, o czym chcecie ze mną rozmawiać, policjancie Yu. Nie zrobiłem nic złego.

– Doprawdy? Ostatniej nocy uprawialiście hazard, a właśnie za to siedzieliście w więzieniu.

– Hazard? Nic podobnego. Graliśmy dla przyjemności.

– Wyjaśnicie to na komendzie. Poza tym byłem świadkiem waszego cudzołóstwa.

– Dajcie spokój. Shou i ja spotykamy się od kilku lat. Zamierzam się z nią ożenić – odparł Zheng. – Czego naprawdę chcecie?

– Co wiecie o Fengu Dexiangu i Latających Siekierach?

– No… Feng jest w Stanach Zjednoczonych. A Latające Siekiery… dopiero co wyszedłem z więzienia i nie mam z nimi nic wspólnego.

– Parę lat temu robiliście jakieś interesy z Fengiem. Jak się z nim poznaliście? Kiedy i gdzie?

– To było ze dwa lata temu. Spotkaliśmy się w małym hotelu w Fuzhou. Mieliśmy umowę na partię amerykańskich papierosów przywiezionych z Tajwanu.

– Przemyconych z Tajwanu? A więc razem prowadziliście nielegalne interesy.

– Tylko kilka tygodni. Potem już nigdy z nim nie pracowałem.

– Jaki to człowiek?

– Śmierdzący szczur. Zepsuty od czubka głowy po pięty. Zdradzi każdego za skórkę od chleba.

– Śmierdzący szczur? – Yu przypomniał sobie, że tego określenia użyło też kilku mieszkańców wioski. – A kiedy byliście partnerami, poznaliście może jego żonę?

– Nie, ale Feng kilka razy pokazywał mi jej zdjęcie. Piętnaście lat młodsza od niego. Naprawdę piękna.

– A więc nosił ze sobą zdjęcie Wen. Musiał ją mocno kochać.

– Nie sądzę. Chciał się tylko chełpić, że taką piękność pozbawił dziewictwa. Jego przechwałki były ohydne. Szczegółowo opowiadał, że… walczyła, krzyczała i krwawiła jak świnia, kiedy po raz pierwszy ją miał…

– Co za sukinsyn! – przerwał mu Yu.

– Spał też, z kim popadło. Przynajmniej z kilkoma dziewczynami. Przypadkiem znam jedną z nich, Tong Jiaqing. Nimfomanka! Pewnego razu miało ją paru chłopaków naraz. – Feng, Ślepy Ma i Krótki Yin…

– Opowiadał wam o planach wyjazdu do Stanów?

– Tutaj wszyscy o tym wiedzą. Wyjechała większość mężczyzn z wioski. Feng jak każdy inny gadał, jak to za oceanem zostanie milionerem. Poza tym tutaj jest politycznie skończony.

– Obaj należycie do Latających Siekier – powiedział Yu. – Musiał wam przynajmniej wspomnieć o tym przekręcie z podróżą.

– Nic mi do tego. Feng kiedyś się chwalił, że ma układy z kilkoma grubymi rybami, i to wszystko.

– Był wśród nich Jia Xinzhi?

– Jia nie jest członkiem organizacji. Raczej partnerem biznesowym, odpowiedzialnym za statek. Nie pamiętam, żeby Feng wspominał o Jii. Mówię wam prawdę, policjancie Yu.

Yu uznał, że wszystko, co Zheng powiedział do tej pory, mogło być prawdą. W końcu nie ujawnił niczego istotnego o organizacji. A jeżeli chodziło o notorycznego łajdaka Fenga, wiedza o jego paskudztwach w życiu osobistym nic nie zmieniała.

– Wiem, że dopiero wyszliście z więzienia, Zheng, ale jeżeli odmówicie współpracy, bez trudu wsadzę was z powrotem. Potrzebuję więcej informacji.

– I tak jestem martwą świnią. Nie robi mi różnicy, czy wrzucicie mnie do wrzątku – odparł lodowato Zheng. – Wpakujcie mnie znowu do pudła, jeżeli możecie.

Yu słyszał o yiqi gangu. Mimo to niewielu wolałoby zostać gotowaną świnią, zamiast śmierdzącym szczurem. Być może Zheng uważał, że Yu tylko blefuje. Szanghajska odznaka pewnie niewiele znaczyła dla miejscowego gangstera, ale Yu nie zamierzał dzwonić do sierżanta Zhao.

Impas przerwała Shou. Weszła, głośno stukając drewnianymi sandałami. Ubrana w spodnie i bluzę od piżamy w niebieskie paski niosła na czarnej łąkowej tacy imbryk i dwie filiżanki.

– Towarzyszu policjancie, proszę napić się trochę herbaty ulung.

Yu nie spodziewał się, że Shou uzna za stosowne wejść do pokoju. Inna kobieta łkałaby na górze, zbyt zawstydzona, aby pojawić się przed policjantem, który właśnie widział ją nagą. Teraz, w piżamie, robiła wrażenie nie rozpustnicy, o jakiej wspominał Pan, ale przyzwoitej kobiety. Miała delikatne rysy, chociaż zmartwienia pobruździły jej skórę wokół oczu. Czy podsłuchiwała?

– Dziękuję. – Yu wziął filiżankę i znów zwrócił się do Zhenga: – Czy słyszeliście o tym, co gang może zrobić Fengowi albo jego żonie?

– Nie. Od kiedy wyszedłem, siedzę z podkulonym ogonem.

– Z podkulonym ogonem? A jednak wystawiliście ogon ubiegłej nocy, i to wystarczy, żeby wpakować was z powrotem na wiele lat. Gra w madżonga jest poważnym naruszeniem warunków zwolnienia. Ruszcie tym swoim móżdżkiem martwej świni, Zheng.

– On nie zrobił niczego złego – wtrąciła się Shou. – To ja chciałam, żeby tu przenocował.

– Zostaw nas samych Shou – polecił Zheng. – To nie twoja sprawa. Wracaj do swojego pokoju.

Shou wyszła, spoglądając na nich przez ramię.

– Miła kobieta. Chcesz ją wciągać w swoje kłopoty? – powiedział Yu z rozmysłem.

– Ona nie ma z tym nic wspólnego.

– Obawiam się, że ma. Nie tylko wsadzę cię znów do więzienia, ale zamknę też łaźnię, bo to dom hazardu i prostytucji. Ona również wyląduje za kratkami, ale razem z tobą w celi. Dopilnuję tego. Tutejsi gliniarze zrobią, co im każę.

– Blefujecie, policjancie Yu. – Zheng popatrzył na detektywa wyzywająco. – Znam sierżanta Zhao.

– Nie wierzysz mi? Komisarz Hong jest szefem policji w tej prowincji. Na pewno o nim słyszałeś. – Yu wyjął komórkę. – Właśnie do niego dzwonię.

Wybrał numer, pokazał Zhengowi ekran i włączył głośnik, aby obaj mogli słyszeć rozmowę.

– Komisarzu Hong, tu detektyw Yu.

– Jak się wam powodzi, towarzyszu?

– Żadnych postępów, a starszy inspektor Chen dzwoni codziennie. Pamiętacie, że sprawą bardzo interesuje się ministerstwo w Pekinie.

– Oczywiście, wiemy o tym. Dla nas też to priorytet.

– Musimy wywrzeć większą presję na Latające Siekiery.

– Zgadzam się, ale jak już mówiłem, ich przywódców tu nie ma.

– Każdy ich członek się przyda. Omówiłem to ze starszym inspektorem Chenem. Pozamykać ich, a także ludzi z nimi związanych. Ugną się, jeśli naciśniemy wystarczająco mocno.

– Opracuję z Zhao plan i oddzwonię.

– A teraz możemy porozmawiać. – Detektyw Yu popatrzył Zhengowi prosto w oczy. – Postawię sprawę jasno. Miejscowa policja nie wie, że tu jestem. Dlaczego? Moje dochodzenie jest ściśle tajne. A więc jeśli będziesz współpracował, nikt o naszym spotkaniu się nie dowie. Ani od ciebie, ani od Shou, ani ode mnie. To, co robiłeś ostatniej nocy, mnie nie obchodzi.

– Ostatniej nocy naprawdę nic się nie działo – wyjaśnił nagle ochrypłym głosem Zheng. – Ale teraz coś sobie przypomniałem. Jeden z grających w madżonga, facet o imieniu Ding, zagadnął mnie o Fenga.

– Czy Ding jest członkiem Latających Siekier?

– Chyba tak. Nigdy wcześniej go nie spotkałem.

– I co mówił?

– Pytał, czy słyszałem ostatnie nowiny o Fengu. Odpowiedziałem, że nie. Tak naprawdę dopiero od Dinga dowiedziałem się o układzie Fenga z Amerykanami. I o zniknięciu Wen. Organizacja jest bardzo zaniepokojona.

– Powiedział ci, dlaczego?

– Bez szczegółów, ale mogę się domyślić. Jeżeli Jia zostanie skazany, nasza operacja przemytnicza poniesie poważne straty.

– Istnieje dość siatek przemytniczych na Tajwanie, żeby wypełnić lukę. Nie sądzę, żeby Latające Siekiery miały powód do zmartwienia.

– Chodzi o reputację organizacji. „Odrobina szczurzego gówna może zepsuć cały garnek owsianki". – Zheng milczał przez chwilę, potem dodał: – Być może chodzi o coś więcej. O rolę Fenga w operacji.

– To już coś. Co wiesz o tej jego roli?

– Kiedy zostaje ustalony termin odpłynięcia statku, głowy węża takie jak Jia, chcą przyjąć jak najwięcej osób na pokład. Stracą zysk, jeżeli nie zbiorą kompletu pasażerów, a więc do nas należy rozpuszczenie informacji. Feng zajmował się werbunkiem. Zorganizował siatkę i stał się użyteczny dla wieśniaków. Jego ludzie dowiadywali się, kto z wężowych głów jest godny zaufania, czy można się targować o cenę, czy kapitanowie są doświadczeni.

Feng znał wszystkich, którzy biorą w tym udział, zarówno po stronie organizatorów, jak chętnych do wyjazdu. Jeżeli sypnie, będzie to straszny cios dla całego interesu.

– Może i tak już wszystko wyśpiewał. – Yu nic na ten temat nie słyszał. Niewykluczone że dla Amerykanów Feng był ważny tylko jako świadek przeciwko Jii. – Czy Ding powiedział ci, co gang zamierza zrobić z Wen.

– Klął jak wariat. „Ta dziwka zmieniła zdanie. Nie wymknie się tak łatwo!"

– Jak to: zmieniła zdanie?

– Czekała na paszport, ale w ostatniej chwili uciekła. Przypuszczam, że o to mu chodziło.

– Co więc planują zrobić?

– Feng martwi się o dzieciaka w jej brzuchu. Jeśli Latające Siekiery ją złapią, Feng nawet nie piśnie. Dlatego polują na tę kobietę.

– Minęło prawie dziesięć dni. Muszą być naprawdę zaniepokojeni.

– No pewnie. Rozesłali już złote siekiery.

– A co to takiego?

– Założyciel Latających Siekier kazał zrobić pięć maleńkich złotych siekier z napisem: „Kiedy widzisz złotą siekierę, widzisz mnie". Jeżeli inna organizacja spełni prośbę człowieka ze złotą siekierą, może w zamian prosić o każdą przysługę.

– A więc poza Fujianem w poszukiwania Wen są zaangażowane inne gangi?

– Ding wspominał o ludziach z Szanghaju. Zrobią, co mogą, żeby dopaść Wen przed gliniarzami.

Detektyw Yu był zaniepokojony, martwił się zarówno o starszego inspektora Chena i jego amerykańską koleżankę, jak i o Wen.

– Co jeszcze ci powiedział?

– Chyba to tyle. Mówię szczerą prawdę, policjancie Yu.

– Cóż, przekonamy się. – Yu uważał, że Zheng rzeczywiście ujawnił wszystko. – Jeszcze jedno. Daj mi adres tej Tong.

Zheng nabazgrał kilka słów na kawałku papieru.

– Nikt nie wie, że tu jesteście?

– Nikt. Nie martw się. – Yu wstał od stolika do madżonga i na wizytówce dopisał swój numer telefonu. – Jeżeli dowiesz się czegoś więcej, skontaktuj się ze mną.

Wyszedł z łaźni jak zadowolony klient, odprowadzany do drzwi przez gospodarzy.

Na końcu wsi odwrócił się – Zheng nadal stał w drzwiach razem z Shou. Obejmował ją w talii; wyglądali jak para krabów związanych słomką na targu. Może naprawdę zależało im na sobie.

Rozdział 23

Po wieczornym karaoke starszy inspektor Chen obudził się w niedzielę rano z koszmarnym kacem.

Niewyraźnie przypominał sobie jedną scenę z szybko ulatującego snu. Jechał gdzieś pociągiem ekspresowym, ale na skasowanym bilecie nie widział nazwy stacji docelowej. Podróż była długa i nudna. Nie miał właściwie nic do roboty i tylko gapił się na korytarz, na stopy wciąż przechodzących osób – w słomianych sandałach, lśniących trzewikach, skórzanych mokasynach, eleganckich klapkach. Potem spojrzał na własne odbicie w szybie i zauważył muchę krążącą przy framudze. Gdy podniósł z irytacją rękę, odleciała z bzyczeniem. Ale natychmiast wróciła i kręciła się w tym samym miejscu. Pociąg wciąż jechał i nie jechał…

Światło sączyło się przez żaluzje, on zaś zastanawiał się: czy to starszy inspektor Chen śni o tym, że jest muchą, czy mucha śni, że jest policjantem?

Przypomniał sobie szczegóły wieczornej zabawy. Czym różnił się od zdeprawowanych urzędników w sprawie Boshena? Tłumaczył sobie, że przecież odwiedził klub w związku z pracą.

Przysiągł sobie, że zrobi wszystko, by zadać miażdżący cios gangsterom, ale nie przypuszczał, że on również będzie musiał zniżyć się do tego, by wznosić toasty za przyjaźń z honorowym Niebieskim.

I jeszcze sprawa Li. Sekretarz mógł nie powiedzieć wszystkiego o śledztwie. Prawdę mówiąc, to, że minister Huang zarekomendował właśnie Chena do tej pracy i zadzwonił do niego do domu, wydawało się specyficzne. Niewykluczone, że starszy inspektor będzie potrzebował atutu w rozgrywce przeciwko potężnemu sekretarzowi partii.

O ósmej trzydzieści zadzwonił sekretarz Li, co nie dawało szczególnej nadziei, że ból głowy ustąpi.

– Jest niedziela, starszy inspektorze Chen. Zabawcie inspektor Rohn najlepiej, jak potraficie, żeby nie wysuwała kłopotliwych żądań.

Chen pokręcił głową. Nie ma sensu dyskutować z Li, zwłaszcza kiedy w tle kręci się Wydział Wewnętrzny. Ludzie gadali, że starszy inspektor może zostanie następcą sekretarza partii Li, ale teraz zastanawiał się, czy to aż tak atrakcyjne stanowisko.

Catherine Rohn nie sprawiała wrażenia rozczarowanej, kiedy przedstawił jej propozycję wspólnego spędzenia dnia. Może też zdała sobie sprawę, że dalsze prowadzenie rozmów w Szanghaju nic nie da. Zasugerował, żeby poszli na obiad do Moskiewskiego Przedmieścia.

– Rosyjska restauracja?

– Pragnę pokazać pani, jak dynamicznie zmienia się Szanghaj – wyjaśnił. Chciał także dać trochę zarobić swojemu przyjacielowi Lu.

Zamierzał spotkać się przed obiadem ze Starym Myśliwym, ale mu się nie udało. Kiedy odłożył słuchawkę, otrzymał przesyłkę ekspresową. Na kasecie od detektywa Yu znajdowała się nalepka: „Rozmowa z dyrektorem Panem". Wysłuchanie materiału było ważniejsze. Położył na czole mokry ręcznik, usiadł na sofie i odtworzył nagranie. Potem przewinął taśmę do fragmentu, w którym dyrektor Pan wyjaśnił, że dowiedział się o umowie zawartej przez Fenga w Stanach Zjednoczonych. Szybko sporządził notatkę, zastanawiając się, czy Yu zwrócił uwagę na tę część rozmowy.

Spojrzał na zegarek. Nie miał już czasu zadzwonić do detektywa. Musiał się spieszyć.

Właściciel restauracji Lu – elegancki, w trzyczęściowym, ciem-nografitowym garniturze i szkarłatnym krawacie przypiętym szpilką z brylantem – czekał na nich przed Moskiewskim Przedmieściem.

– Stary, kopę lat. Jakież dobre wiatry cię tu dziś przywiały?

– Poznaj, proszę, Catherine Rohn, moją amerykańską przyjaciółkę. Catherine, to Zamorski Chińczyk Lu.

– Miło pana widzieć, panie Lu – powiedziała po chińsku.

– Witam. Przyjaciele starszego inspektora Chena są moimi przyjaciółmi – oświadczył Lu. Zarezerwowano dla was gabinet.

Specjalne względy okazały się konieczne. Sala restauracyjna była zatłoczona. Jadło w niej obiad sporo cudzoziemców mówiących po angielsku.

Rosyjska hostessa zaprowadziła gości do elegancko urządzonego pokoju. Jej smukła talia kołysała się jak topola na wietrze. Obrus lśnił śnieżną bielą, szkło błyszczało w świetle wypolerowanych kandelabrów, a piękne srebra stołowe wyglądały, jakby pochodziły z Pałacu Zimowego. Kelnerka zamarła w bezruchu przy stoliku. Lu odesłał ją ruchem dłoni.

– Przyjdź później, Anno. Bardzo długo nie rozmawiałem ze swoim kumplem.

– Jak interesy? – spytał Chen.

– Zupełnie nieźle – rozpromienił się Lu. – Jesteśmy znani z oryginalnej rosyjskiej kuchni i autentycznych rosyjskich dziewcząt.

– Słyniecie z jednego i drugiego!

– Otóż to. Dlatego ludzie do nas ciągną.

– A więc teraz jesteś naprawdę Zamorskim Chińczykiem, któremu się powiodło – zauważył Chen. – Dziękuję za to, co zrobiłeś dla mojej matki.

– Daj spokój. Traktuję ją jak własną matkę. Sam wiesz, że czuje się trochę samotna.

– Tak. Proponowałem, żeby się do mnie przeprowadziła, ale stwierdziła, że za bardzo już przywykła do starego poddasza.

– Chce, żebyś miał tę kawalerkę tylko dla siebie.

Chen wiedział, do czego zmierza Lu. Nie miało sensu poruszać tej sprawy w obecności inspektor Rohn, więc skwitował:

– Uważam się za szczęściarza, że posiadam kawalerkę tylko dla siebie.

– Wiesz, co mówi Ruru? „Starszy inspektor Chen należy do zagrożonego gatunku". Dlaczego? Już dawno temu jeden z tych parweniuszy wręczyłby komuś na twoim stanowisku lśniący klucz do mieszkania z trzema sypialniami. – Lu zaśmiał się cicho. – Bez obrazy, stary. Ruru gotuje dobrą zupę, ale nie rozumie, jakim jesteś uczciwym gliniarzem. Aha, Gu Haiguang z klubu Dynastia przyszedł tu wczoraj i wspominał o tobie.

– O, naprawdę? Sądzisz, że wpadł przypadkowo?

– Nie wiem. Bywał już wcześniej, ale wczoraj zadawał pytania na twój temat. Powiedziałem, że pomogłeś mi rozkręcić interes. To było jak przysłanie biednemu przyjacielowi węgla drzewnego w samym środku zimy.

– Nie musisz o tym opowiadać, Lu.

– Dlaczego nie? Ruru i ja jesteśmy dumni, że mamy przyjaciela takiego jak ty. Wpadaj tu co tydzień. Poproś małego Zhou, żeby cię przywoził. To tylko piętnaście minut. Stołówka w komendzie urąga dobremu smakowi. Będziesz rozliczał pobyt tutaj?

– Nie. Dzisiaj nie reprezentuję komendy. Catherine jest moją przyjaciółką. Dlatego chciałem, żeby zjadła obiad w najlepszej rosyjskiej restauracji w Szanghaju.

– Dziękuję – odparł Lu. – Szkoda że nie ma Ruru; podjęłaby was jak w domu. Dzisiaj my was ugościmy.

– Nie, muszę zapłacić. Nie chcesz chyba, żebym utracił twarz przed moją amerykańską przyjaciółką, prawda?

– Nie martw się, stary. Zachowasz twarz. I dostaniesz nasze najlepsze jedzenie.

Anna przyniosła dwujęzyczne menu. Chen zamówił pieczone kotlety cielęce, Catherine wędzonego pstrąga i barszcz. Lu stał między nimi i proponował dania specjalne, jak ktoś z reklamy telewizyjnej.

Kiedy wreszcie zostali sami, Catherine spytała Chena:

– Czy on naprawdę jest zamorskim Chińczykiem?

– Nie, to tylko przezwisko.

– Czy wszyscy zamorscy Chińczycy mówią jak on?

– Nie wiem. W niektórych naszych filmach wracający zza granicy Chińczycy są zawsze mocno podnieceni i bardzo przesadzają. Lu mówi z egzaltacją o jedzeniu, ale nie stąd wzięło się jego przezwisko. W czasie rewolucji kulturalnej określenie „zamorski Chińczyk" miało negatywne znaczenie; piętnowano nim ludzi jako politycznie niepewnych ze względu na ich burżuazyjny styl życia albo związki z Zachodem. W liceum Lu z uporem demonstrował swoje „dekadenckie gusty": parzył kawę, piekł jabłecznik, robił sałatki owocowe i oczywiście wkładał do obiadu zachodni garnitur. Dlatego tak go przezwano.

– Czy to od niego uzyskał pan swoją epikurejską wiedzę? – zapytała.

– Raczej nie. Obecnie „zamorski Chińczyk" to pozytywny zwrot; kojarzy się z kimś bogatym, komu powodzi się w interesach. Lu dzięki własnej restauracji odniósł sukces jako przedsiębiorca. I utrzymuje kontakt z zachodnim światem. Teraz przezwisko odpowiada rzeczywistości.

Wypiła mały łyk wody. Kostki lodu przyjemnie pobrzękiwały w szklance.

– Zapytał, kto będzie płacił. Dlaczego?

– Gdybym zaprosił gościa na koszt komendy, zapłaciłbym dwa, trzy razy więcej. Typowa praktyka. W przypadku wszystkich instytucji państwowych. „Wydatki reprezentacyjne".

– Ale aż dwa, trzy razy więcej?

– W Chinach większość łudzi pracuje na państwowych posadach. System wymaga uśrednienia. Teoretycznie dyrektor naczelny i woźny powinni dostawać mniej więcej taką samą pensję. Dlatego ten pierwszy wykorzystuje służbowe pieniądze na własne potrzeby, na obiady i rozrywki. „Wydatki reprezentacyjne", nawet jeżeli podejmuje rodzinę lub przyjaciół.

Kelnerka przyniosła wino w koszyku i dwie miseczki kawioru na srebrnej tacy.

– Z pozdrowieniami od firmy.

Patrzyli, jak celebruje otwieranie butelki, nalewa odrobinę Chenowi i czeka na jego opinię. Podał kieliszek Catherine. Spróbowała.

– Dobre – oświadczyła.

Kiedy kelnerka odeszła, stuknęli się kieliszkami.

– Cieszę się, że nazwał mnie pan swoją przyjaciółką, ale zapłaćmy rachunek po połowie.

– Nie. Naprawdę, to na koszt komendy. Powiedziałem, że ja płacę, bo nie chcę zbytnio obciążać pracodawcy. Dla Chińczyka byłoby poważną utratą twarzy, gdyby w towarzystwie dziewczyny nie płacił, a tym bardziej swojej pięknej amerykańskiej dziewczyny.

– Swojej pięknej amerykańskiej dziewczyny?

– Pewnie mój przyjaciel tak to sobie wyobraża.

– Życie w Chinach jest dość skomplikowane: „wydatki reprezentacyjne", „utrata twarzy"… – Znów uniosła kieliszek. – Sądzi pan, że Gu przyszedł tu celowo?

– Wczoraj wieczorem nie wspomniał mi o tej wizycie, ale sądzę, że ma pani rację.

– Widział się pan z nim wczoraj wieczorem?

– Tak, na przyjęciu karaoke. Poszedłem z Meiling, sekretarką z Wydziału Kontroli Ruchu.

– Zabrał pan tam inną dziewczynę! – Udała zszokowaną.

– Aby pokazać, jak bardzo poważnie traktuję sprawę parkingu, pani inspektor Rohn.

– W zamian za informację. Rozumiem. Dowiedział się pan czegoś nowego, starszy inspektorze?

– Nie o Wen, ale obiecał, że zasięgnie jeszcze języka. – Dopił wino, wspominając mao tai zmieszane z krwią węża, i postanowił nie wdawać się w szczegóły przyjęcia karaoke. – Wyszedłem dopiero o drugiej. Było wszystko: niezwykłe potrawy, mao tai i koszmarny kac dziś rano.

– Och, biedny towarzysz starszy inspektor Chen!

Przyniesiono główne danie. Doskonałe jedzenie, łagodne wino, czarująca towarzyszka. Czego chcieć więcej? Kac niemal zniknął. Światło popołudniowego słońca wpadało przez okno. W tle rozbrzmiewała rosyjska melodia ludowa Jarzębina czerwona.

Przez chwilę pomyślał, że jego dzisiejsze zadanie nie jest takie złe. Wypił kolejny łyk wina. W jego pamięci pojawiły się fragmenty wiersza.

Palące złoto słonecznego światła. Nie możemy zabrać dnia ze starego ogrodu do albumu starości. Wybierzmy więc naszą grę albo czas nam nie wybaczy…

Przez chwilę był zdezorientowany. Skąd mu się wzięły te wersy? Czyżby jeszcze nie wytrzeźwiał? Li Bai twierdził, że najlepszą poezję tworzył po pijanemu. Chen nigdy nie doświadczył natchnienia pod wpływem alkoholu.

– O czym pan myśli? – spytała, krojąc rybę.

– O paru wersach. Nie moich. To znaczy, nie tylko moich.

– Jest pan znanym poetą. Bibliotekarka z Biblioteki Szanghaju słyszała o panu. Może wyrecytowałby mi pan któryś ze swoich wierszy?

– Cóż… – Czuł pokusę. Sekretarz Li polecił mu zabawiać Amerykankę. – W ubiegłym roku napisałem wiersz o Daifu, współczesnym chińskim poecie. Pamięta pani dwa wersy na moim wachlarzu?

– O chłostaniu konia i piękna? – spytała z uśmiechem.

– Na początku lat czterdziestych rozwód Daifu stał się żerem dla brukowców. Poeta wyjechał na filipińską wyspę, gdzie rozpoczął nowe życie, zachowując pełną anonimowość. Zupełnie jak ktoś w waszym programie ochrony świadków. Zmienił nazwisko, zapuścił brodę, otworzył sklep z ryżem i kupił „nietkniętą" tamtejszą dziewczynę, młodszą od niego o trzydzieści lat, która nie znała ani słowa po chińsku.

– Podobnie zrobił Gaugin – wtrąciła. – Przepraszam, proszę mówić dalej.

– W czasie wojny z Japonią poeta związał się z ruchem oporu. Rzekomo został zabity przez Japończyków. No i zaczął powstawać mit. Krytycy twierdzą, że wszystko: dziewczyna, sklep z ryżem, broda, stanowiło przykrywkę jego antyjapońskiej działalności. Mój wiersz był reakcją na te opinie. Pierwsza strofa jest o przeszłości. Tę pominę. Druga i trzecia mówi o tym, jak poeta żył jako handlarz ryżem w towarzystwie młodej Filipinki.

Gigantyczna księga otworzyła go cyfry przesuwały go w górę i na dół po mahoniowych liczydłach cały dzień do godziny policyjnej zamykały go w jej nagich ramionach w spokojnym worku ciemności: czas był garścią ryżu przesypującego się przez jego palce. Przeżutym orzechem betelu przylepionym do lady. Przestał nadymać się jak balon opadający na horyzont, co płonie od niedopałków papierosów. Pewnej północy obudził się, gdy liście zadrżały, nie wiedzieć czemu, w oknie. Westchnęła w moskitierę przez sen. Złota rybka wyskoczyła tańcząc jak szalona na ziemi. Bez słowa zdolność młodej kobiety aby czuć zazdrość i niepoprawnie mnoga odpowiedniość świata go olśniła Musiał to być ktoś inny, od dawna już martwy, kto powiedział: Granice jego poezji to granice jego możliwości.

– To wszystko? – spoglądała na niego znad kieliszka.

– Nie, jest jeszcze jedna strofa, ale nie mogę przypomnieć sobie całej. Mówi o tym, że wiele lat później schodziły się pielgrzymki krytyków do tej kobiety wówczas już po sześćdziesiątce, ale nie potrafiła o niczym opowiedzieć poza tym, jak Daifu się z nią kochał.

– Jakie to smutne – powiedziała, obracając w smukłych palcach nóżkę kieliszka. – I niesprawiedliwe dla tej Filipinki.

– Z punktu widzenia feministycznego?

– Nie tylko o to chodzi. Jest zbyt cyniczne. Co nie znaczy, że nie podobał mi się pański wiersz. – Wypiła mały łyk wina i mówiła dalej: – Pozwoli pan, że zadam inne pytanie. W jakim nastroju pisał pan te słowa?

– Nie pamiętam. To było tak dawno temu.

– Założę się, że w paskudnym. Wszystko źle się układało. Wiadomości nie dochodziły. Rozczarowanie w domu. I stał się pan cyniczny… Przepraszam, jeżeli jestem wścibska.

– Nie, nie ma sprawy – odparł zaskoczony. – Ogólnie rzecz biorąc, ma pani rację. Według Du Fu, naszego poety z czasów dynastii Tang, ludzie nie piszą dobrze, kiedy są szczęśliwi. Człowiek zadowolony z życia po prostu chce się nim cieszyć.

– Autoironiczny cynizm może ukrywać osobiste rozczarowanie poety. Wiersz odsłania inną stronę pana osobowości.

– Cóż… – Czuł się zbity z tropu. – Każdy może interpretować poezję na swój sposób. Co nie znaczy, że każda interpretacja jest poprawna.

Ich rozmowę przerwał telefon od Qiana.

– Gdzie jesteście, starszy inspektorze Chen?

– W Moskiewskim Przedmieściu. Sekretarz Li polecił mi zabawiać naszego amerykańskiego gościa. Jakie meldunki?

– Nic szczególnego. Jestem dziś w komendzie. W razie gdyby zadzwonił detektyw Yu. Poza tym wciąż telefonuję do hoteli. Jeżeli będę potrzebny, złapiecie mnie tutaj.

– A więc też pracujecie w niedzielę. Bardzo dobrze, Qian. Do widzenia.

Mimo wszystko Chen poczuł lekki niepokój. Możliwe, że Qian chciał pokazać, jak ciężko pracuje, zwłaszcza po incydencie w Qingpu. Ale dlaczego pytał, gdzie jest przełożony? Chen zastanawiał się, czy powinien mu to mówić.

Anna przyprowadziła wózeczek z deserami.

– Dziękujemy – zwrócił się do niej Chen. – Proszę zostawić. Sami wybierzemy.

– Kolejne lingwistyczne pytanie – zagadnęła Catherine, biorąc mus czekoladowy.

– Słucham?

– Lu nazywa Annę i inne kelnerki swoimi „małymi siostrzyczkami". Dlaczego?

– Są młodsze, ale jest też inny powód. Kiedyś nazywaliśmy Rosjan naszymi „starszymi braćmi". Uważaliśmy, że znajdujemy się dopiero we wczesnym stadium komunizmu, natomiast oni poszli już o wiele dalej. Teraz Rosja odgrywa rolę ubogiej krewnej. Młode Rosjanki przyjeżdżają tutaj i szukają pracy w restauracjach i nocnych klubach, podobnie jak Chińczycy, którzy wyjeżdżają do Stanów. Lu jest z tego dumny.

Zanurzyła łyżeczkę w mus.

– Muszę poprosić pana o przysługę… Jako pańska amerykańska dziewczyna…

– Jestem do usług, pani inspektor Rohn. – Zauważył delikatną zmianę. Ton Catherine nie był już tak ostry jak poprzedniego dnia.

– Słyszałam o „ulicy przecen" w Szanghaju. Chętnie bym ją zobaczyła i chciałabym pana poprosić, żeby mi pan towarzyszył.

– Ulica przecen?

– Nazywa się Huating. Sprzedają tam podróbki znanych firm: Louis Vuitton, Gucci albo Rolex.

– Ulica Huating… Nigdy tam nie byłem.

– Mogłabym pójść z mapą Szanghaju w ręku. Ale handlarze policzyliby mi o wiele więcej. Nie mówię po chińsku aż tak dobrze, by móc się targować.

– Pani chiński jest więcej niż dobry. – Chen odstawił kieliszek. Na taką wycieczkę władze na pewno nie spojrzałyby przychylnym okiem. Uliczne targowiska nie przynosiły Chinom chluby. Jeżeli ktoś się o tym dowie, zarząd miasta może mieć nieprzyjemności. Ale sama przecież i tak pójdzie. – Nie jestem pewien, czy to dobry pomysł, pani inspektor Rohn.

– Dlaczego?

– Może pani kupić takie rzeczy u siebie w kraju. Po co marnować czas na oglądanie podróbek?

– Wie pan, ile kosztuje torebka firmy Gucci? – Położyła na stole swoją. – Moja nie jest markowa. Niech pan nie myśli, że wszyscy Amerykanie są milionerami.

– Wcale tak nie myślę.

– Jeden z kolegów szkolnych Wen, chyba nazywa się Bai, sprzedaje podróbki. Nikt nie ma pojęcia, gdzie on się podziewa. Możemy więc o niego popytać. Handlarze na pewno tworzą jakąś siatkę.

– Nie musimy iść na Huating, żeby go znaleźć. – Nie przypuszczał, by rozmowa z jeszcze jednym kolegą Wen mogła cokolwiek zmienić. – Zasługujemy dziś na wypoczynek.

– Niewykluczone też, że znajdziemy podróbkę Valentino. Ofiara w parku miała piżamę tej marki, prawda?

– Tak. – Zwrócił uwagę, że Catherine ma dobrą pamięć do szczegółów. O marce piżamy wspomniał jej raz, i to mimochodem. – Jako starszy inspektor nie powinienem tam chodzić, ale jak powtórzył mi sekretarz Li dziś rano, jestem za panią odpowiedzialny. Służę więc jako przewodnik.

Kiedy szykowali się do wyjścia, Zamorski Chińczyk Lu jeszcze raz spróbował wyperswadować Chenowi płacenie rachunku.

– Następnym razem przyjdę sam, zamówię najdroższe danie w karcie i pozwolę ci mnie ugościć, dobra? – zaproponował Chen.

– Oczywiście. Ale nie każ mi zbyt długo czekać. – Lu odprowadził ich do drzwi, trzymając w ręku aparat fotograficzny.

– Bardzo panu dziękuję, panie Lu – pożegnała go Catherine.

– Proszę mówić mi Zamorski Chińczyk Lu. – Pochylił się, by ucałować jej dłoń eleganckim gestem, godnym zamorskiego Chińczyka z filmów. – Jesteśmy zaszczyceni, mogąc podejmować tak pięknego amerykańskiego gościa jak pani. Proszę znowu nas odwiedzić. Następnym razem Ruru i ja przygotujemy dla pani coś specjalnego.

Kilku gości opuszczających restaurację spojrzało na nich z zaciekawieniem. Lu zatrzymał ostrzyżonego na jeża młodego mężczyznę z jasnozielonym telefonem komórkowym w dłoni.

– Proszę zrobić zdjęcie nam trojgu. Oprawię je sobie. Najznakomitsi goście Moskiewskiego Przedmieścia.

Rozdział 24

Jazda metrem na ulicę Huating zajęła niecałe dziesięć minut. Starszy inspektor Chen był zaskoczony, widząc tłumy wypełniające uliczny rynek. Kręciło się tu też trochę cudzoziemców z kalkulatorami w dłoniach, którzy targowali albo pokazywali coś na pal cach. Pewnie czytali ten sam przewodnik turystyczny, co Catherine Rohn.

– Jak pani widzi, pani chiński zupełnie by wystarczył – powiedział.

– Obawiałam się, że będę tu jedynym zamorskim diabłem – wyjaśniła.

Po obu stronach ulicy ciągnęły się sklepy, stały kramy, kioski, stragany i wózki. Niektórzy handlarze specjalizowali się w określonych produktach, na przykład torebkach, podkoszulkach czy dżinsach, inni wystawiali wszystkiego po trochu. Armie drobnych sprzedawców w ciągu kilku ostatnich lat przekształciły dawną dzielnicę mieszkalną w bazar. Coś takiego działo się w całym mieście. Mnóstwo sklepów było prowizorycznymi dobudówkami albo przeróbkami domów mieszkalnych. Jedni rozkładali towar na stołach pod markizami lub parasolami z logo różnych firm, drudzy po prostu na chodniku. Cała ulica wyglądała jak jarmark.

Pytali o przekupnia Bai, ale każdy tylko wzruszył ramionami i kręcił głową. Nic dziwnego. Pewnie to niejeden taki tani rynek w mieście. Catherine nie sprawiała wrażenia bardzo rozczarowanej. Piżam Valentino też tu nie znaleźli. Informacja Starego Myśliwego była prawdziwa.

Zatrzymała się przy straganie, żeby obejrzeć skórzaną torebkę. Z zadowoleniem przewiesiła ją sobie przez ramię, ale zamiast zacząć się targować, odłożyła ją na ladę.

– Najpierw porównajmy towar w innych miejscach.

Weszli do maleńkiego sklepu. Na półkach przy wejściu leżały rozmaite niedrogie produkty, najczęściej z etykietkami „Made in China". Był to taki sam towar jak w państwowych sklepach. W głębi jednak znajdowały się kopie artykułów z wyższych półek. Właścicielka, barczysta kobieta pod pięćdziesiątkę, powitała ich uśmiechem.

Catherine ujęła Chena pod ramię, szepcząc:

– To ze względu na właścicielkę, żeby nie uważała mnie za amerykańską frajerkę.

Chociaż wytłumaczenie gestu miało sens, sprawiło mu dziwną przyjemność. Zaczęła oglądać towary jak inni klienci, ale z zapałem, jakiego się po niej nie spodziewał.

W innym sklepie wystawiono tradycyjne chińskie stroje. Na ulicy odwiedzanej przez zagranicznych turystów zainteresowanych egzotycznymi, orientalnymi produktami mieściło się również kilka wyspecjalizowanych butików.

Catherine zachwyciła się szkarłatną jedwabną szatą haftowaną w złote smoki. Kiedy gładziła gładki materiał, siwowłosa właścicielka w okularach w szarej oprawie powiedziała przyjaźnie:

– Możesz ją tu przymierzyć, amerykańska damo.

– Gdzie? – Catherine rozejrzała się wokoło. W sklepie nie było przymierzalni.

Właścicielka wskazała zwinięty i przypięty do ściany kawałek materiału.

– Zdejmij to i masz zasłonę przymierzalni.

– Pomysłowe – stwierdził Chen. To jednak, co zakrywało kąt pokoju, nie było właściwie zasłoną. Materiał okazał się cienki i krótki. Bardziej przypominał elegancki fartuch.

Zobaczył, jak za zasłoną suknia Catherine opada na podłogę. Uniósł wzrok i zanim owinęła się w szkarłatną szatę, mignęły mu jej białe ramiona.

– Proszę się nie spieszyć, Catherine. Wyjdę zapalić.

Gdy na zewnątrz przypalał sobie papierosa, dostrzegł po drugiej stronie ulicy młodego człowieka, który wybierał numer na telefonie komórkowym, wyraźnie patrząc w kierunku sklepu. Chiński gap mógł być zaintrygowany widokiem Amerykanki przebierającej się za prowizoryczną zasłoną. Chen nie czuł się dobrze w swojej chwilowej roli ochroniarza, „strażnika kwiatu" z klasycznej literatury chińskiej.

Niepokoiło go coś jeszcze, ale nie był pewien co. Rozdeptał obcasem niedopałek i wrócił do sklepu. Catherine odpięła zasłonę i wyszła z szatą w plastikowej torbie.

– Kupiłam to cudo.

– Amerykańska dama mówi tak dobrze po chińsku, że podałam jej cenę dla stałych klientów – oświadczyła właścicielka z uprzejmym uśmiechem.

Znowu zajęli się zakupami. Targowali się, porównywali, tu i ówdzie coś kupowali. Gdy przeciskali się przez rynek, zaczęło padać. Wbiegli do sklepu przypominającego garaż, gdzie na wysokim krześle siedziała za ladą młoda sprzedawczyni. Miała niewiele ponad dwadzieścia lat; wyglądała ładnie i schludnie w czarnej bluzeczce DKNY odsłaniającej pępek i szortach z logo Tommy Hilfiger na biodrze. Kołysała stopą w pantoflu Prady i paliła brązowego papierosa More. Wyglądała jak ikona współczesnej mody.

– Witaj w naszym sklepie, Wielki Bracie – powiedziała, wstając.

Dziwne powitanie, pomyślał. Młoda sprzedawczyni skupiała całą uwagę na Chenie.

– Pada. Rozejrzymy się trochę – odparł.

– Nie spiesz się, Wielki Bracie. Twoja dziewczyna zasługuje na najlepsze.

– O, tak.

– Dziękuję – dodała po chińsku Catherine.

– Nazywam się Huang Ying – przedstawiła się sprzedawczyni. – Po chińsku to znaczy „Wilga".

– Cóż za urocze imię!

– Nasze towary nie są podróbkami niskiej jakości. Sprzedają nam je sami producenci, choć nieoficjalnymi kanałami.

– To znaczy? – spytała Catherine, sięgając po czarną torebkę z metką ekskluzywnego włoskiego projektanta.

– Większość z nich ma joint venture w Hongkongu albo na Tajwanie. Weźmy na przykład tę torebkę. Centrala zamówiła dwa tysiące sztuk. Tajwańska fabryka wyprodukowała trzy tysiące. Nie trzeba dodawać, że jakość jest ta sama. W rezultacie dostajemy tysiąc sztuk prosto z fabryki. Za niecałe dwadzieścia dolarów.

– To oryginał – stwierdziła Catherine, dokładnie oglądając torebkę.

Chen nie dostrzegł w tej torebce niczego szczególnego – poza ceną. Wydawała mu się strasznie wysoka. Oddał sprzedawczyni torebkę. W kącie stał metalowy wieszak z kolorowymi, modnymi ubraniami. Ceny były oszałamiające.

Zasłona przebieralni, szkarłatny aksamit, częściowo zakrywała wyściełany taboret przy tylnych drzwiach. Sklep był lepszej jakości, przynajmniej pod tym względem. W czasie przebierania klient miał większy komfort.

– Proszę spojrzeć na ten zegarek. – Wilga wysunęła oszkloną gablotę. – Firma nie jest zbyt dobrze znana ze swoich zegarków. Dlaczego? Ponieważ są produkowane na Tajwanie i sprzedawane tutaj.

– Rząd nie próbuje zamknąć tego bazaru? – zapytała Catherine Chena.

– Patrole rynkowe przychodzą tu od czasu do czasu, ale można się z nimi dogadać – wyjaśniła gładko Wilga. – Powiedzmy zabierają dziesięć podkoszulków i mówią: „Konfiskujemy pięć podkoszulków, dobrze?" A ja odpowiadam: „Tak jest, pięć". I zamiast mnie zamknąć, oddaje pięć, sobie bierze pięć i mam spokój.

– Nic więcej się z tym nie robi? – Starszy inspektor Chen czuł się zakłopotany.

– Czasami przychodzą gliniarze. W ubiegłym miesiącu zrobili nalot na Łysego Zhanga na końcu ulicy i skazali go na dwa lata. To może być niebezpieczne.

– Więc dlaczego zajmujesz się nielegalnym handlem?

– A jaki mam wybór? – odparła z goryczą Wilga. – Rodzice całe życie pracowali w Szanghajskich Zakładach Tekstylnych numer 6. Zwolniono ich w ubiegłym roku. Nie dostali żadnych świadczeń. Muszę utrzymywać rodzinę.

– Ale pewnie dobrze zarabiasz – zauważył Chen.

– To nie mój sklep, ale nie narzekam.

– Mimo wszystko nie jest to praca… – Nie skończył zdania. Nie miał prawa traktować jej protekcjonalnie albo okazywać współczucia. Może zarabiała więcej niż on na stanowisku starszego inspektora. Na początku lat dziewięćdziesiątych nic nie liczyło się tak bardzo jak zbijanie pieniędzy. Mimo wszystko to nie była przyzwoita praca dla młodej dziewczyny…

Catherine porównywała zegarki, przykładając je po kolei do ręki. Podjęcie decyzji mogło jej zająć sporo czasu. Zastanawiał się ile. Deszcz tłukł o częściowo opuszczone aluminiowe drzwi.

Kiedy Chen podniósł wzrok, dostrzegł mężczyznę po drugiej stronie ulicy.

Jasnozielony telefon komórkowy.

Ten sam człowiek robił im zdjęcia przed Moskiewskim Przedmieściem i piętnaście minut wcześniej obserwował sklep z orientalną odzieżą.

Chen odwrócił się i zapytał Wilgę:

– Możesz zaciągnąć zasłonę przymierzalni? Podoba mi się ta czarna haleczka Christiana Diora. – Wziął ją z wieszaka i położył na dłoni Catherine. – Włożysz?

– Co takiego? – Popatrzyła na Chena, czując jak ściska jej dłoń.

– Płacę z góry, Wilgo. – Podał sprzedawczyni kilka banknotów. – Chcę się tylko przekonać, jak moja przyjaciółka w niej wygląda. To może trochę potrwać.

– Oczywiście, proszę do woli korzystać z przymierzalni.

Dziewczyna wzięła pieniądze, uśmiechnęła się wymownie i odsunęła przed nimi zasłonę. – Kiedy państwo skończycie, proszę mi dać znać.

Do sklepu wszedł następny klient. Wilga ruszyła w jego stronę. – Nie musisz się spieszyć, Wielki Bracie – rzuciła przez ramię.

Za zasłoną właściwie nie było miejsca na dwie osoby. Catherine z halką w ręku spojrzała pytająco na Chena.

– Wychodzimy tędy – szepnął po angielsku i otworzył drzwi prowadzące do wąskiego zaułka. Wciąż padał deszcz, dudniły grzmoty i błyskawice przecinały odległy horyzont.

Chen poprowadził Catherine do ulicy Huating. Kiedy w nią skręcili, zobaczył migoczący neon Huating Cafe na pierwszym piętrze różowawego budynku na rogu Huating i Huaihai. Na parterze był kolejny sklep odzieżowy. Szare schody z kutego żelaza na tyłach prowadziły do kawiarni.

– Wypijmy tu filiżankę kawy – oznajmił.

Weszli po śliskich stopniach do podłużnej sali, umeblowanej w europejskim stylu. Usiedli przy stoliku koło okna.

– Co się dzieje, starszy inspektorze Chen?

– Poczekajmy tutaj. Może się mylę… – Zamilkł, ponieważ podeszła kelnerka z gorącymi ręcznikami. – Muszę napić się kawy.

– Ja też.

Kiedy kelnerka zrealizowała zamówienie, Catherine odezwała się:

– Pozwoli pan, że zadam najpierw pytanie. Powszechnie wiadomo, co się dzieje. Dlaczego zarząd miasta nie reaguje?

– Tam, gdzie jest popyt, jest i podaż, nawet jeżeli chodzi o podróbki. Bez względu na działania władz ludzie nadal będą tu prowadzić interesy. Według Karola Marksa wiele osób za trzystuprocentowy zysk jest gotowe sprzedać własną duszę.

– Nie mam prawa dziś krytykować, skoro sama zrobiłam tu zakupy. – Jej srebrna łyżeczka tworzyła maleńkie fale w filiżance. – Ale mimo wszystko coś powinno się z tym zrobić.

– Tak, ale nie tylko z nielegalnym handlem, ale także z ideami, które się za nim kryją, z nadmiernym wysławianiem rzeczy materialnych. Kiedy Deng Xiaoping powiedział „bogacenie się jest wspaniałe", kapitalistyczny konsumpcjonizm wyrwał się spod kontroli.

– Uważa pan, że to, co ludzie tu robią, rzeczywiście jest kapitalizmem, a nie komunizmem?

– Musi pani sama odpowiedzieć sobie na to pytanie – odparł wymijająco. – Deng przychylnie patrzy na kapitalistyczne innowacje. Powiedział też: „Nieważne, czy kot jest czarny, czy biały, ważne, żeby łapał myszy".

– Zgrabnie ujęte.

– Niewielu Chińczyków trzyma koty dla przyjemności. Dla nas istnieją tylko po to, żeby łapać myszy.

Deszcz ustał. Wyglądając przez okno, Chen mógł zajrzeć do sklepu Wilgi. Aksamitna zasłona wciąż była zaciągnięta. Czy sprzedawczyni wie, że wyszli? To, że z góry zapłacił podaną cenę, musiało wydać się dość podejrzane. Zorientował się, że Catherine zerka w tym samym kierunku.

– Piętnaście lat temu nikt tu nie słyszał o zachodnich markach. Chińczycy byli szczęśliwi, nosząc uniformy Mao, granatowe albo czarne. Teraz jest zupełnie inaczej. Ludzie chcą dogonić światową modę. Z historycznego punktu widzenia można powiedzieć, że to postęp.

– Potrafi pan wygłaszać wykłady na różne tematy, towarzyszu starszy inspektorze Chen.

– Nie znam odpowiedzi na wiele pytań dotyczących tego przejściowego okresu, a tym bardziej nie mogę wygłaszać wykładu. Po prostu próbuję dojść do ładu z samym sobą. – Podświadomie ułożył domek z kostek cukru, który teraz rozpadał się w jego filiżance. Dlaczego tak bardzo chciał, ba, dążył do rozmawiania z Catherine o tych wszystkich sprawach?

Nagle zapanował zgiełk, narastał na ulicy jak dobiegający z oddali grzmot. Ludzie krzyczeli i zawodzili chórem: „Idą tu!"

Chen zobaczył, jak uliczni handlarze gorączkowo zbierają wystawiony towar, właściciele sklepów pospiesznie zamykają drzwi, a kilka osób biegnie z plastikowymi workami na plecach. Wilga zerwała się zza lady i dotknęła wyłącznika, pogrążając wnętrze w półmroku. Próbowała opuścić aluminiowe drzwi. Za późno. Policjanci w cywilu już wbiegali do środka.

A jednak!

Byli śledzeni. Przez kogoś z kontaktami w komendzie. W przeciwnym razie policja nie zjawiłaby się tak szybko ani nie wpadłaby wprost do sklepu. Przekazano wiadomość, być może przez jasnozielony telefon komórkowy. Informator musiał przypuszczać, że Chen i jego amerykańska towarzyszka są w środku. Gdyby nie wzmożona czujność, zostaliby zatrzymani razem z Wilgą. Catherine miałaby kłopoty jako szeryf federalny. Natomiast Chen poważnie naruszył przepisy o kontaktach z cudzoziemcami. Istnienie ulicznego rynku było polityczną hańbą. Nie powinien przyprowadzać tu Amerykanki, a tym bardziej funkcjonariuszki, z którą razem prowadzi delikatne śledztwo. W najlepszym razie zostałby zawieszony.

Czy nalot – i wcześniejsze „wypadki" – zorganizowały Latające Siekiery? Zastanawiał się, jak gang z Fujianu, który nigdy dotąd nie dawał o sobie znać poza swoją prowincją, mógł okazać się tak zaradny w Szanghaju.

Przyszła mu do głowy inna możliwość. W samym systemie byli ludzie, którzy od dawna zamierzali się pozbyć niewygodnego starszego inspektora. Właśnie dlatego meldunek Wydziału Wewnętrznego o tym, że zapinał naszyjnik inspektor Rohn, znalazł się w jego teczce. Już samo zadanie mogło być pułapką zastawioną po to, by popełnił jakiś błąd w towarzystwie atrakcyjnej amerykańskiej funkcjonariuszki. Ale takie działania groziły też wielką aferą, gdyby okazało się, że starano się go skompromitować kosztem sprawy o międzynarodowym znaczeniu. On też miał sojuszników na najwyższych szczeblach…

Catherine lekko dotknęła jego dłoni.

– Niech pan popatrzy.

Ze sklepu wyprowadzano Wilgę. Zmieniła się nie do poznania. Ręce miała skute na plecach, włosy rozczochrane, twarz podrapaną, wykrzywioną brzydkim grymasem. Bluzka DKNY była pognieciona, jedno ramiączko zwisało. Dziewczyna musiała w czasie szamotaniny zgubić pantofle, bo szła po chodniku na bosaka.

– Wiedział pan, że zjawi się policja? – spytała Catherine.

– Nie, ale kiedy oglądała pani zegarki, zobaczyłem na zewnątrz tajniaka.

– Przyszli po nas?

– Możliwe. Gdyby zatrzymano amerykańską funkcjonariuszkę z mnóstwem nielegalnie sprzedawanych rzeczy, stałoby się to politycznym atutem.

Zdecydował nie dzielić się z nią innymi przypuszczeniami, chociaż widział w jej oczach cień podejrzenia.

– Ale mogliśmy wyjść ze sklepu normalnie – stwierdziła z powątpiewaniem. – Po co te dramatyczne pomysły? Chowanie się w przymierzalni, ucieczka tylnymi drzwiami, bieganie po zaułku w deszczu…

– Chciałem, żeby sądzili, że wciąż jesteśmy za zasłoną.

– Tyle czasu? – Zarumieniła się mimo woli.

Nagle wydało mu się, że widzi w tłumie znajomą postać, niskiego policjanta z walkie-talkie w ręku. Potem jednak zorientował się, że to nie Qian, ale mężczyzna z jasnozieloną komórką, który pojawił się przed Moskiewskim Przedmieściem po telefonie Qiana.

Siedzący przy sąsiednim stoliku mężczyzna w średnim wieku warknął, wskazując palcem na sprzedawczynię.

– Co za znoszony but!

Wilga pewnie weszła w kałużę, bo zostawiała teraz mokre ślady na chodniku.

– O co mu chodzi? – zapytała zdziwiona Catherine. – Przecież ona jest na bosaka.

– W slangu to oznacza „dziwkę". Znoszony but, używany przez wiele osób.

– Była prostytutką?

– Nie wiem. Interesy na tej ulicy są nie zgodne z prawem. No i ludzie wyobrażają sobie różne rzeczy.

– Czekają ją duże kłopoty?

– Dostanie kilka miesięcy albo kilka lat. Zależy od politycznego klimatu. Jeżeli rząd uzna, że istnieje polityczna potrzeba podkreślenia działań podejmowanych przeciwko rozprowadzaniu podróbek, potraktują ją surowo. Niewykluczone, że pani rząd ma podobne intencje, akcentując sprawę Fenga?

– Nie może pan nic dla niej zrobić? – zapytała.

– Nic. – Żal mu było Wilgi. Nalot przeprowadzono po to, żeby ich złapać. Zamiast tego aresztowano dziewczynę. Powinna być ukarana za nielegalny handel, ale nie aż tak.

Wypowiedziano wojnę i padły już pierwsze ofiary. Najpierw Qiao, teraz Wilga. Ale starszy inspektor wciąż poruszał się po omacku. Nie miał pewności, z kim właściwie walczy.

Wilga była już przy końcu ulicy. Pozostawione przez nią mokre ślady stóp znikały.

W XI wieku Su Dongpo zawarł w słowach ten obraz:

Życie jest jak ślad pozostawiony na śniegu przez samotnego żurawia, widać go przez chwilę, a potem znika.

Czasami Chen przypominał sobie wiersze w niezwykle trudnych sytuacjach. Nie wiedział, jakim cudem może być w poetyckim nastroju, kiedy gangsterzy osaczają go coraz bardziej. I w tej samej przypomniał sobie coś innego.

– Chodźmy. – Wstał, wziął Catherine za rękę i poprowadził po schodach na dół.

– Dokąd?

– Muszę szybko wracać do komendy. To pilne. Wpadłem na pewien pomysł. Przepraszam, zadzwonię do pani później.

Rozdział 25

Kilka godzin później Chen bez powodzenia usiłował dodzwonić się do Catherine. Mimo wszystko jednak poszedł do hotelu w nadziei, że ją tam zastanie.

Drzwi otworzyły się, gdy tylko zastukał. Miała na sobie szkarłatną szatę, haftowaną w złote smoki i była na bosaka. Suszyła włosy ręcznikiem.

Odebrało mu mowę.

– Przepraszam, inspektor Rohn.

– Proszę wejść.

– Pani wybaczy, że przychodzę tak późno. Dzwoniłem kilka razy…

– Niech pan przestanie przepraszać. Brałam prysznic. Jest pan tu równie mile widzianym gościem, jak ja w pańskiej komendzie – oznajmiła i gestem zaprosiła, by usiadł na sofie. – Czego się pan napije?

– Wody, jeśli można.

Poszła do małej lodówki.

– Domyślam się, że pojawiło się coś ważnego?

– Tak. – Wyjął z teczki arkusz papieru.

– Co to takiego? – Zerknęła na kilka pierwszych linijek.

– Wiersz z przeszłości Wen. – Wypił łyk wody z butelki. – Przepraszam za te gryzmoły. Ale nie miałem czasu wydrukować.

Usiadła obok niego na sofie.

– Może pan to dla mnie przeczytać.

Gdy pochyliła się, by spojrzeć na wiersz, poczuł zapach mydła, dolatujący od jej skóry wciąż jeszcze wilgotnej po prysznicu. Nabrał powietrza i zaczął czytać po angielsku:

Dotknięcie opuszkami palców Rozmawiamy w ciasnym warsztacie szukając drogi i słów, wśród mnóstwa nagród, złoconych posążków patrzących na krążące muchy. „Coś do twojego reportażu: cuda, które są dziełem chińskich robotników", mówi dyrektor. „W Europie tylko specjalne szlifierki mogą to zrobić, lecz to naszych robotników palce polerują precyzyjne części". Obok nas kobiety zgarbione nad pracą ich palce migocą w świetle jarzeniówki. Mój aparat bierze na cel jedną w średnim wieku bladą w czarnej bluzie z samodziału skąpaną w pocie. Upał obezwładnia. Robię zbliżenie i wstrząśnięty czuję się częścią z galwanizowanej stali dotykaną czubkami palców Liii delikatnymi, lecz mocnymi jak zmysłowa szlifierka.

– Kim jest dziennikarz z pierwszych wersów? – zapytała ze zdziwioną miną.

– Wyjaśnię, kiedy skończę.

Co nie znaczy wcale, że Lili dotyka mnie naprawdę. Nie ona, najpiękniejsza lewaczka na stacji w lipcu 1970. Wyjeżdżaliśmy, pierwsza grupa „wykształconej młodzieży", wyjeżdżaliśmy na wieś. „Och, by nas re-re-re-edukowali bezro-olni i małoro-olni chłopi!" Glos przewodniczącego Mao krzyczał z podrapanej płyty na stacji. Przy parowozie Liii zaczęła tańczyć, unosząc czerwone serce wycięte z papieru, cud pod postacią chłopca i dziewczyny trzymających w dłoniach chiński znak „lojalni" wobec przewodniczącego Mao. Wiosna rewolucji kulturalnej drżała w jej pakach. Jej włosy powiewały w ciemnym oku słońca. Skok, jej spódnica jak kwiat i serce wymyka się z paków, trzepocząc jak spłoszony bażant. Niedobrze – biegnę na pomoc – gdy je łapie. To akcent końcowy jej występu. Ludzie krzyczą. Zamieram. Bierze mnie za rękę, machając, nasze palce splatają się z sobą, jakby moja pomyłka była stałą częścią występu, jakby zasłona spadła na świat jak kawałek białego papieru, by zakryć czerwone serce, na którym ja byłem chłopcem, a ona dziewczyną. „Najlepsze pałce", dyrektor wciąż mówi. To ona. Nie mogę się mylić. Ale cóż mam powiedzieć, mówię oczywiście, to co mi wygodne, rzeczy się zmieniają, jak rzecze chińskie przysłowie, tak gwałtownie jak lazurowe morze w pole krzaków morwy, łub że te lata znikną – gdy machniesz cygarem. Oto ona, zmieniona, a jednak niezmieniona, jej palce skąpane w zielonkawej mazi, młode pędy bambusa dawno zanurzone w zimnej wodzie, obłażące ze skóry, ale tworzące doskonałość. Unosi dłoń raz tylko, by wytrzeć pot z czoła i zostawia na nim fosforyzujący ślad. Nie poznaje mnie – nawet kiedy widzi tabliczkę z nazwiskiem dziennikarza z „Dziennika Wenhui" na mojej piersi. „Nic ciekawego", powiada dyrektor. „Jedna z milionów wykształconej młodzieży, sama tu została »małorołną chłopką«, a jej palce – twarde jak szlifierka, lecz z rewolucyjną duszą, która poleruje ducha naszego ludu, dając świetlany przykład triumfu socjalizmu". I tak mam już główną metaforę, oś mojego reportażu. Szmaragdowy ślimak pełznie po białej ścianie.

– Smutny wiersz – mruknęła.

– Dobry, ale przekład nie oddaje walorów oryginału.

– Dlaczego? Przekaz jest wyraźny, a opowieść… bardzo poruszająca.

– „Poruszająca" to właściwe słowo. Miałem sporo kłopotu ze znalezieniem angielskiego odpowiednika. Liu Qing napisał ten wiersz.

– Kto? Liu Qing?

– Szkolny kolega Wen. Lihua o nim wspominał. Nowobogacki, który sfinansował spotkanie.

– Ach, rzeczywiście. „Koła fortuny obracają się tak szybko". Wspominał o nim też Zhu. Mówił, że Liu Qing w liceum był nikim. Czemu ten wiersz nagle stał się dla nas taki ważny?

– W domu Wen znaleziono antologię poezji…

– Tak, czytałam o tym w aktach. Chwileczkę: rewolucyjna szlifierka, fabryka komuny, robotnice polerujące palcami części i Lili…

– Teraz pani rozumie. Dlatego chciałem porozmawiać z panią o wierszu jeszcze dziś wieczorem – powiedział. – Kiedy się pożegnaliśmy, zadzwoniłem do Yu. W tej antologii jest wiersz Liu Qina. Yu przesłał mi faksem. Po raz pierwszy wiersz opublikowano w czasopiśmie „Gwiazdy". Liu pracował wtedy jako reporter w „Dzienniku Wenhui". Pisał między innymi o wzorowej fabryce komuny w okręgu Changle w prowincji Fujian. Mam tu kopię reportażu z dziennika. – Wyjął z teczki gazetę. – Propagandowa papka. Nie miałem czasu, żeby przetłumaczyć. Teraz niewiele księgarni, nawet w wielkich miastach, sprzedaje zbiory poezji. Nie sposób sobie wyobrazić, że biedna chłopka pojechałaby do miasta ze swojej wioski, żeby kupić tomik.

– Uważa pan, że wiersz przedstawia prawdziwą historię?

– Trudno określić, w jakim stopniu. Sam opis realnej wizyty w fabryce Wen może być wymysłem. Ale Liu użył w reportażu tej samej metafory: „rewolucyjna szlifierka, która poleruje ducha socjalistycznego ludu". Pewnie między innymi dlatego rzucił pracę.

– Nie zrobił przecież nic złego!

– Nie powinien pisać takich politycznych bredni, ale nie miał odwagi odmówić. Poza tym musiał czuć się winny, że nic nie zrobił, żeby jej pomóc.

– Chyba rozumiem, o co panu chodzi. – Usiadła naprzeciwko Chena na krawędzi łóżka. – Jeżeli Liu rzeczywiście był w fabryce, nie powiedział Wen, kim jest ani tym bardziej nie zaproponował pomocy. Stąd obraz szmaragdowego ślimaka na końcu. To poczucie winy Liu, symbol jego żalu.

– No tak, ślimak zawsze niesie swoje brzemię. Dlatego kiedy tylko skończyłem tłumaczyć wiersz, pospieszyłem do pani.

– I co teraz? – spytała.

– Musimy przesłuchać Liu. Może wtedy nie rozmawiał z Wen, ale przynajmniej wysłał antologię, a ona ją zachowała. A może mieli ze sobą jeszcze inne kontakty?

– Tak, to możliwe.

– Rozmawiałem z ludźmi z „Dziennika Wenhui" – powiedział Chen. – Kiedy Liu mniej więcej pięć lat temu zrezygnował z pracy i założył w Szanghaju firmę sprzedającą materiały budowlane, otrzymał od rządu Singapuru kilka kontraktów dla Nowej Strefy Przemysłowej w Suzhou. Teraz poza przedsiębiorstwem w Szanghaju ma w Suzhou dwie fabryki produkujące materiały budowlane i skład drewna. Dziś po południu zadzwoniłem do domu Liu. Jego żona poinformowała mnie, że Liu jest w Pekinie, gdzie negocjuje umowę, i powinien jutro wrócić do Suzhou.

– Pojedziemy do Suzhou?

– Tak. To strzał w ciemno. Sekretarz Li polecił dostarczyć jutro rano do hotelu bilety na pociąg.

– Sekretarz Li jest niezwykle skuteczny – zauważała. – O której wyjeżdżamy.?

– O ósmej. Do Suzhou dotrzemy około dziewiątej trzydzieści. Li proponuje, żebyśmy spędzili tam dzień lub dwa.

Chen zaproponował, aby przeprowadzali dochodzenie, udając, że zwiedzają. Li chętnie zatwierdził ten plan.

– A więc będziemy turystami – stwierdziła. – A teraz proszę mi zdradzić, jak wpadł pan na pomysł, żeby powiązać wiersz z naszym śledztwem? W nagrodę zaparzę panu kawę. Specjalne ziarna, z Brazylii. Prawdziwy smakołyk.

– Szybko się pani uczy chińskich zwyczajów. Przysługa za przysługę. Sama istota ghanxi. Ale już późno. Wyjeżdżamy wczesnym rankiem

– Proszę się nie martwić. Zdrzemniemy się w pociągu. – Wyjęła z szafki młynek, małą torebkę z kawą i zaczęła szukać gniazdka. – Wiem, że lubi pan mocną.

– Przywiozła pani kawę z Ameryki?

– Nie, kupiłam w hotelu. Zapewniają wszelkie udogodnienia. Proszę spojrzeć na młynek. Krups.

– Te rzeczy w hotelu są drogie.

– Zdradzę panu pewien sekret. Mamy dodatek na koszty podróży, a jego wysokość zależy od miejsca, do którego jedziemy. Na Szanghaj dostaję dziewięćdziesiąt dolarów dziennie. Nie uważam, że będę rozrzutna, jeżeli wykorzystam połowę dziennej diety, żeby sprawić przyjemności mojemu gościowi.

W końcu znalazła gniazdko za sofą. Sznur okazał się za krótki. Postawiła więc młynek na dywanie, włączyła wtyczkę i wsypała kawę. Na klęczkach mieliła ziarna, odsłaniając zgrabne nogi i stopy.

Wkrótce przyjemny aromat wypełnił pokój. Postawiła filiżankę na stoliku, nalała do niej kawy, wsypała małą łyżeczkę cukru, dodała mleka i wyjęła z lodówki kawałek ciasta.

– A pani? – spytał.

– Nie piję kawy wieczorem. Wolę odrobinę alkoholu.

Nalała sobie białego wina. Zamiast usiąść obok Chena na sofie, znowu przycupnęła na dywanie.

Pijąc kawę, zastanawiał się, czy nie powinien odrzucić propozycji Catherine. Byli sami w jej pokoju, późnym wieczorem. Ale w tym dniu wydarzyło się zbyt wiele. Musiał porozmawiać. I nie jako funkcjonariusz policji, ale jak mężczyzna z kobietą, której towarzystwo sprawia mu przyjemność.

Uważnie rozejrzał się po pokoju. Nie znalazł ukrytych kamer ani mikrofonów. Powinni czuć się bezpieczni. Ale czy rzeczywiście byli, biorąc pod uwagę wszystkie wydarzenia i zaangażowanie Wydziału Wewnętrznego?

– Najlepsza kawa, jaką kiedykolwiek piłem – oświadczył.

– Za nasz sukces. – Podniosła kieliszek.

– Delikatnie stuknął w filiżanką w szkło.

– A wracając do wiersza. Znikające z ulicy ślady mokrych stóp Wilgi przypomniały mi wiersz z czasów dynastii Song.

– Wiersz z czasów dynastii Song?

– Tak. Mówi, że ludzkie istnienie na tym świecie przemija jak ślad żurawia pozostawiony na śniegu i widoczny tylko przez chwilę. Kiedy patrzyłem na mokre odciski stóp, starałem się wymyślić kilka wersów. I nagle pomyślałem o Wen. W jej życiu był też poeta, Liu Qing.

– To może być ważny trop – przyznała.

– W tej chwili nie mamy żadnych innych.

– Jeszcze kawy?

– Może raczej kieliszek wina.

– Słusznie. Nie powinien pan pić zwłaszcza wieczorem zbyt dużo kawy.

Nagle stojący w pokoju faks zaczął wypluwać długą wstęgę papieru, cztery czy pięć kartek. Zerknęła na trochę lepiący się papier, ale nie oderwała go od rolki.

– To tylko dodatkowe informacje o przemycie imigrantów. Ed Spencer przeprowadził dla mnie małe poszukiwania.

– A ja dowiedziałem się czegoś od detektywa Yu. Latające Siekiery poprosiły o pomoc inne triady. Jeden z ich członków może działać w Szanghaju.

– Nic dziwnego – stwierdziła po prostu.

To tłumaczyłoby wszystkie wypadki, nawet nalot na rynek, ale wciąż na wiele pytań nie miał odpowiedzi.

Wypiła do końca swoje wino. Kieliszek Chena wciąż był do połowy pełny. Kiedy pochyliła się, aby sobie dolać, w wycięciu szaty dostrzegł kształt jej piersi.

– Wcześnie wyjeżdżamy. Ma pan tak daleko do domu…

– Tak, istotnie… – Wstał z sofy.

Zamiast skierować się do drzwi, zrobił kilka kroków do okna. Wiał przyjemny nocny wietrzyk. Odbicia neonów wzdłuż Bundu tańczyły na rzece. Widok jak ze snu.

– Przepięknie – powiedziała, stając przy nim w oknie.

Zapadła chwila ciszy. Żadne z nich się nie odzywało. Chenowi wystarczało, że Catherine stoi tuż przy nim, spoglądając na Bund.

Aż nagle dostrzegł park i zaciemnione nabrzeże: – „ogarnięte bezładnymi lękami ucieczki i walki/gdzie nieświadome armie zderzają się w nocy" – widok oglądany przez innego poetę w innych czasach i w innym miejscu, który także stał z kimś u swego boku.

Myśl o nierozwiązanej sprawie zwłok w parku otrzeźwiła Chena.

Tego dnia nie porozmawiał jeszcze ani z Gu, ani ze Starym Myśliwym.

– Naprawdę, muszę już iść – oznajmił.

Rozdział 26

Pociąg przyjechał o czasie. O dziewiątej trzydzieści dotarł do Suzhou. Inspektor Rohn spodobał się mały hotel przy bocznej ulicy, w odległości zaledwie kilku przecznic od dworca. Sprawiał wrażenie reliktu przeszłości: okna okratowane drewnianymi listewkami, werandy pomalowane cynobrową farbą i dwa kamienne lwy pilnujące bramy.

– Nie mam ochoty mieszkać tu w Hiltonie – oświadczyła.

Chen się z nią zgodził. Nie zamierzał zawiadamiać Komendy Policji w Suzhou o swoim przybyciu. A na kilkudniowy pobyt to miejsce było równie dobre, jak każde inne. Poza tym gdyby ktoś ich tropił, raczej nie zacząłby szukać w hotelu położonym na uboczu, w starej części miasta. Wymienił na stacji dostarczone przez sekretarza Li bilety do Hangzhou, nie informując nikogo, że wybierają się do Suzhou.

Hotel był dawniej dużym domem mieszkalnym w stylu Shiku, z fasadą ozdobioną staroświeckimi wzorami. Przez maleńki przedni podwórzec prowadził krótki chodnik ułożony z płaskich, kolorowych kamieni. Dyrektor dziwnie nie cieszył się z ich obecności, aż w końcu ze wstydem przyznał, że hotel nie jest przeznaczony dla cudzoziemców.

– Dlaczego? – spytała Catherine.

– Zgodnie z miejskimi przepisami turystycznymi, tylko hotele, które mają trzy gwiazdki lub więcej, mogą przyjmować obcokrajowców.

– Nie martwcie się. – Chen wyjął legitymację. – To szczególna sytuacja.

W całym hotelu znajdował się tylko jeden pokój „wyższej klasy" i otrzymała go Catherine. Chen musiał skorzystać ze zwykłego.

Dyrektor bez przerwy przepraszał, prowadząc ich najpierw na górę do pokoju Chena. Było w nim miejsce jedynie na pojedyncze, twarde łóżko i na nic więcej. Na korytarzu dyrektor pokazał dwie wspólne łazienki – jedną dla kobiet, drugą dla mężczyzn. Chen mógł telefonować z recepcji w holu na dole. Z kolei pokój Catherine miał klimatyzację, telefon i łazienkę. Stały tam też biurko i krzesło, ale tak małe, jakby zostały wzięte ze szkoły podstawowej. Całą podłogę zakrywał dywan.

Kiedy dyrektor wyszedł, wciąż przepraszając, usiedli – Chen na jedynym krześle, Catherine na łóżku.

– Przepraszam za mój wybór, starszy inspektorze – powiedziała. – Ale możecie korzystać z tego telefonu.

Chen zadzwonił do domu Liu.

Odezwała się kobieta, miała wyraźnie szanghajską wymowę.

– Liu nadal jest w Pekinie. Wróci jutro. Samolot przylatuje o ósmej trzydzieści rano. Coś powtórzyć?

– Zadzwonię jutro.

Catherine rozpakowała rzeczy.

– Co będziemy teraz robić?

– Jak mówi chińskie przysłowie: cieszyć się pobytem w tym ziemskim raju. Tu jest wiele parków. Suzhou słynie ze swojej architektury ogrodowej: pawilonów, sadzawek, grot i mostów. Wszystko to zaplanowano, aby stworzyć nastrój spokoju i wygody, zgodny z gustami uczonych i urzędników w okresie dynastii Qing i Ming. – Chen wyjął mapę Suzhou. – Parki są bardzo poetyckie: wijące się mostki, ścieżki pokryte mchem, bulgoczące strumyki, skały o fantastycznych kształtach. Z okapów cynobrowych pawilonów zwisają jedwabie ze starymi sentencjami. Wszystko to tworzy wspaniałą całość.

– Nie mogę się doczekać, starszy inspektorze Chen. Proszę wybrać, dokąd pójdziemy. Mianuję pana moim przewodnikiem.

– Odwiedzimy ogrody, ale czy najpierw da pani swojemu pokornemu słudze pół dnia wolnego?

– Oczywiście. A dlaczego?

– Grób mojego ojca jest w okręgu Gaofeng. To niedaleko stąd, mniej więcej godzina jazdy autobusem. Nie odwiedziłem go od kilku lat. Dlatego chciałbym pojechać tam dziś rano. Dopiero niedawno zakończyło się święto Qingming.

– Święto Qingming?

– Przypada piątego kwietnia, w dniu tradycyjnie przeznaczonym na składanie hołdu przy grobach przodków – wyjaśnił. – Nieopodal jest kilka parków. Do bardzo znanego Ogrodu Yi można dojść z hotelu pieszo. Proszę pójść pozwiedzać, a ja wrócę przed południem. Potem zjemy obiad w stylu Suzhou na Bazarze Świątyni Xuanmiao. Będę do pani usług przez całe popołudnie.

– Oczywiście, powinien pan pojechać na grób ojca. Proszę się o mnie nie martwić. – Po chwili milczenia dodała: – A dlaczego pana ojciec jest pochowany w Suzhou?

– W Szanghaju brakuje miejsca. Dlatego cmentarze założono w Suzhou. Niektórzy starzy ludzie wierzą w feng shui i chcą, aby z miejsca pochówku był widok na góry i rzeki. Ojciec sam sobie wybrał ten cmentarz. Odwiedziłem jego mogiłę tylko dwa, trzy razy.

– Pójdziemy po południu do świątyni, ale nie chcę spacerować rano sama. Takie piękne miasto – powiedziała z figlarnym błyskiem w oku.

Komuż będę mówić o tym wciąż zachwycającym krajobrazie?

– O, nadal pamięta pani wersy Liu Yonga? – Chen zrezygnował z wyjaśnienia, że poeta z dynastii Song ułożył ten wiersz dla swojej kochanki.

– Mogę pojechać z panem?

– Na cmentarz?

– Tak.

– Nie, nie wolno mi o to prosić. To zbyt wielki zaszczyt dla nas…

– Czy postąpiłabym wbrew chińskim zwyczajom?

– No… niekoniecznie – odparł Chen. Postanowił nie mówić, że na grób rodziców chodzi się tylko z żoną albo narzeczoną.

– W takim razie jedźmy. Za chwilę będę gotowa. – Chciała się umyć i przebrać.

Czekając na Catherine, zadzwonił do Yu, ale odezwała się tylko poczta głosowa. Zostawił wiadomość.

Wyszła ubrana w białą koszulę, jasnoszarą marynarkę i wąską spódnicę tego samego koloru. Włosy miała upięte na karku.

Zaproponował, że pojadą na cmentarz taksówką. Ona jednak wybrała autobus.

– Chciałabym spędzić dzień jak zwyczajna Chinka.

Nie przypuszczał, by to się udało. Nie podobało mu się też, że będzie się tłukła w zatłoczonym autobusie. Na szczęście kilka przecznic od hotelu dostrzegli autokar z napisem „Ekspres cmentarny". Opłata okazała się dwa razy wyższa, ale wsiedli bez kłopotów. W środku nie było zbyt wielu pasażerów i ich bagaży – plecionych koszyków z potrawami, plastikowych worków z daniami błyskawicznymi, bambusowych walizek, pewnie wypełnionych papierowymi pieniędzmi „duchów", i pogniecionych kartonowych pudeł obwiązanych sznurkami, zabezpieczającymi zawartość przed rozsypaniem. Wcisnęli się na siedzenie za kierowcą, dzięki czemu mieli trochę przestrzeni, żeby wyprostować nogi. Catherine podała kierowcy paczkę papierosów -pamiątkę jej statusu „znakomitego gościa" w hotelu Pokój. Uśmiechnął się do nich w odpowiedzi.

Pomimo otwartych okien w autobusie panował zaduch, a siedzenia pokryte dermą prawie parzyły. Czuć było odór spoconych ciał, solonych ryb, zapachy mięsa marynowanego w winie. To jednak nie psuło Catherine doskonałego nastroju. Gawędziła z kobietą w średnim wieku siedzącą po drugiej stronie przejścia, z wielkim zainteresowaniem oglądała ofiary wiezione

przez innych pasażerów. Ponad gwar głosów przebijała się pieśń nadawana przez niewidoczne głośniki. Popularny w Hongkongu śpiewak zawodził wysokim głosem. Chen rozpoznał słowa – wiersz ci napisany przez Su Dongpo; elegia do zmarłej żony Su, ale utwór można było odczytać w bardziej uniwersalny sposób. Dlaczego kierowca cmentarnego autobusu wybrał właśnie tę pieśń? Gospodarka rynkowa działała wszędzie. Poezja również stała się towarem.

Starszy inspektor Chen nie wierzył w życie pozagrobowe, ale słuchając pieśni, zapragnął, żeby istniało. Zastanawiał się, czy ojciec by go poznał. Po tylu latach…

Wkrótce zobaczyli cmentarz. Od stóp wzgórza szło w ich kierunku kilka starych kobiet, w białych kapturach na głowach, ciemnych samodziałach, które wydawały się bardziej czarne niż krążące w oddali kruki. Widział je już w czasie ostatniej wizyty.

Chwycił swoją towarzyszkę za rękę.

– Chodźmy szybko.

Ale Catherine ledwo za nim nadążała. Grób ojca znajdował się gdzieś w połowie wzgórza. Ścieżkę porastały chwasty. Farba na tabliczkach informacyjnych wyblakła. Kilka stopni było w złym stanie. Musiał zwolnić i przeciskać się między rozrośniętymi sosnami i pnącymi się dzikimi różami. Catherine się potknęła.

– Dlaczego niektóre znaki na nagrobkach są czerwone, a inne czarne? – zapytała, stąpając ostrożnie po kamieniach.

– Czarne są nazwiska martwych osób, a czerwone jeszcze żywych.

– Czy to nie przynosi żywym pecha?

– W Chinach mąż i żona powinni być pochowani razem w tym samym miejscu. A więc po śmierci jednego z nich, to drugie wznosi nagrobek z wykutymi imionami obu małżonków: czarnymi i czerwonymi. Kiedy obojga nie będzie wśród żywych, ich dzieci umieszczą trumny albo urny z prochami razem i pomalują wszystkie znaki na czarno.

– To musi być bardzo stary zwyczaj.

– I zanikający. Więzi rodzinne nie są już tak stabilne. Ludzie rozwodzą się i pobierają na nowo. Tylko garstka starych osób nadal postępuje zgodnie z tą tradycją.

Wywód Chena przerwały kobiety w czerni, które wreszcie zdołały ich dogonić. Musiały mieć po siedemdziesiąt albo nawet więcej lat, mimo to

szły pod górę, szurając skrępowanymi nogami. Niosły świece, kadzidło, papierowe ofiarne pieniądze, kwiaty i przybory do czyszczenia.

Jedna z nich przykuśtykała na obandażowanych stopach i podsunęła Chenowi papierowy model domu dla duchów.

– Niech cię strzegą twoi przodkowie!

– Och, jaka piękna amerykańska żona! – zawołała druga. – Twoi przodkowie pod ziemią uśmiechają się od ucha do ucha!

– Niech błogosławią was przodkowie! – modliła się trzecia. – Przed wami wspaniała wspólna przyszłość.

– Zarobisz tony pieniędzy za granicą! – przepowiadała czwarta.

– Nie. – Wciąż kręcił głową, słuchając tego chóru w dialekcie z Suzhou, którego Catherine na szczęście nie rozumiała.

– Co one mówią? – zapytała.

– No cóż, różne rzeczy, żeby sprawić nam przyjemność i żebyśmy kupili ich ofiary albo dali pieniądze. – Zapłacił starej kobiecie za wiązankę kwiatów, które nie wyglądały jednak zbyt świeżo. Może zostały zabrane z jakiegoś grobu. Nic nie powiedział. Catherine wzięła pęczek kadzidełek.

Kiedy wreszcie znalazł grób ojca, stare kobiety ze szczotkami i mopami rzuciły się, by oczyścić nagrobek. Jedna z nich wyjęła pędzelek, dwie małe puszki i zaczęła malować znaki na czarno i czerwono. Za tę usługę też będzie musiał zapłacić. Niewątpliwie duże znaczenie odgrywała obecność Catherine. Staruszki pewnie uznały, że Chen jest niezwykle bogaty, skoro ma amerykańska żonę.

Starł z nagrobka resztki kurzu. Catherine zrobiła kilka zdjęć. Miły gest. Po powrocie będzie mógł pokazać zdjęcia matce. Wetknęła kadzidełka w ziemię, zapaliła je i stanęła obok Chena. Naśladując jego gest, położyła dłonie na sercu.

Jak neokonfucjański profesor zareagowałby na ten widok – jego syn, chiński funkcjonariusz z amerykańską policjantką?

Chen zamknął oczy, by przez chwilę uzyskać cichą, duchową wspólnotę ze zmarłym. Straszliwie zawiódł ojca, przynajmniej pod jednym względem. Kontynuacja rodu była jedną z głównych trosk starego profesora. Stojąc przy grobie, wciąż jako kawaler, starszy inspektor Chen mógł na swoją obronę powiedzieć tylko tyle, że zgodnie z zasadami konfucjanizmu służba dla kraju jest ważniejsza od wszystkiego innego.

Nie osiągnął jednak oczekiwanego medytacyjnego nastroju. Stare kobiety znowu podjęły chóralne zawodzenia. Co gorsza, brzęczał wokół nich rój czarnych, potwornie wielkich komarów, które przy akompaniamencie błogosławieństw nasiliły krwiożercze ataki.

Chen poczuł kilka bolesnych ukąszeń i zauważył, że Catherine drapie się w kark.

Wyjęła z torebki buteleczkę, spryskała ramiona i dłonie i wtarła trochę płynu w kark. Ale amerykański spray nie zniechęcił komarów z Suzhou. Nadal bzyczały zawzięcie.

Z drugiej strony nadciągało kilka innych staruszek.

Doszedł do wniosku, że pora kończyć.

– Chodźmy.

– Po co ten pośpiech?

– Cały nastrój przepadł. Te kobiety nie dadzą nam chwili spokoju.

Kiedy dotarli do stóp wzgórza, pojawił się kolejny problem. Według rozkładu następny autobus linii cmentarnej miał przyjechać dopiero za godzinę.

– Na szosie Mudu jest kilka przystanków, ale do najbliższego trzeba iść przynajmniej dwadzieścia minut.

Obok nich zatrzymała się ciężarówka. Kierowca wystawił głowę przez okno.

– Podrzucić?

– Tak. Jedzie pan do Mudu?

– Wsiadajcie. Dwadzieścia juanów za oboje – oznajmił kierowca. – Ale tylko jedno z was może siedzieć w kabinie.

– Niech pani wsiada, Catherine – powiedział. – Pojadę z tyłu.

– Nie, oboje pojedziemy z tyłu.

Stanął na kole, wskoczył na pakę ciężarówki, potem wciągnął Catherine. W środku leżało kilka pustych pudeł kartonowych. Wywrócił jedno do góry dnem i zaproponował, by na nim usiadła.

– Po raz pierwszy tak podróżuję – stwierdziła radośnie, prostując nogi. – Kiedy byłam dzieckiem, marzyłam, żeby przejechać się na platformie ciężarówki. Ale rodzice nigdy mi nie pozwolili.

Zdjęła buty i roztarła kostkę.

– Ciągle boli? Bardzo przepraszam, inspektor Rohn.

– Znowu pan zaczyna. Za co?

– Komary, jęczące staruszki, stroma ścieżka, a teraz jazda ciężarówką.

– Nie, to prawdziwe Chiny. Co w tym złego?

– Musiały wyciągnąć od pani sporo pieniędzy.

– Niech się pan na nie złości. Biedni są wszędzie. Na przykład bezdomni w Nowym Jorku. Tak ich wielu. Nie jestem bogata, ale to, że oddałam trochę drobnych, nie doprowadzi mnie do bankructwa.

Miała pogniecione, przepocone ubranie, siedziała na bosaka. Ale kiedy patrzył na nią, uznał, że jest nie tylko ładna i pełna życia. Bił od niej blask.

– To uprzejme z pani strony – powiedział. Uznał, że sam postąpił niewłaściwie. Co prawda Catherine wspomniała mu o bezdomnych w Nowym Jorku, ale on, członek partii, nie powinien pokazywać Amerykance biedy chińskiej wsi. Postanowił na nowo podjąć rolęprzewodnika. – Proszę popatrzeć, pagoda Lihue!

Ciężarówka zatrzymała się kilka przecznic przed ulicą Quanqian, na której znajdowała się świątynia Xuanmiao. Kierowca wysunął głowę przez okno. – Nie mogę zawieźć was dalej – krzyknął. – Jesteśmy już w centrum miasta. Dostanę mandat, że przewożę ludzi na pace. Nie zawracajcie sobie głowy autobusem. Stąd dojdziecie do Quanqian na piechotę.

Chen zeskoczył pierwszy. Koło niego mknęły rowery. Widząc wahanie w oczach Catherine, wyciągnął ręce. Pozwoliła, aby przeniósł ją na ziemię.

Wkrótce zobaczyli wspaniałą taoistyczną świątynię. Przed nią rozciągał się bazar pełen kramów z jedzeniem, budek z miejscowymi produktami, bibelotami, obrazkami, wycinankami z papieru i drobiazgami, których próżno by szukać w sklepach.

– Tu panuje większa komercja, niż przypuszczałam. – Z przyjemnością przyjęła butelkę sprite'a od Chena. – Przypuszczam, że to nieuniknione.

– Zbyt blisko do Szanghaju. Turyści też nie pomagają.

Kupili bilety wstępu do świątyni. Przez okutą spiżem, czerwoną bramę widzieli wyłożony płytami dziedziniec, zatłoczony pielgrzymami i spowity dymem kadzideł.

Te tłumy ją zdziwiły.

– Czy taoizm jest aż tak popularny w Chinach?

– Jeżeli chodzi o liczbę świątyń, to nie. Natomiast ma o wiele większy wpływ jako filozofia życiowa. Na przykład ludzie ćwiczący tai-chi w Parku na Bundzie są wyznawcami taoistycznej zasady, że delikatne pokonuje mocne, a wolne zwycięża szybkie.

– Tak, jin staje się jang, jang przechodzi w jin, wszystko podlega procesowi przemiany. Starszy inspektor zmienia się w przewodnika turystycznego i postmodernistycznego poetę.

– A szeryf federalny w sinologa – odparował. – Jeżeli chodzi o praktyki wyznawców religijnych, taoizm niewiele różni się od buddyzmu. I w jednej, i w drugiej religii pali się świece i kadzidło.

– Jeżeli zbuduje się świątynię, przyjdą i wyznawcy.

– Można to tak ująć. W coraz bardziej materialistycznym społeczeństwie niektórzy Chińczycy, aby zaspokoić duchowe potrzeby, zwracają się do buddyzmu, taoizmu lub chrześcijaństwa.

– A co z komunizmem?

– Członkowie partii w niego wierzą, ale w tym okresie przejściowym sprawy się komplikują. Ludzie nie wiedzą, co się z nimi stanie następnego dnia. Może więc dobrze mieć coś, w co się wierzy.

– A co z panem?

– Ufam, że Chiny rozwijają się we właściwym kierunku…

Przybycie taoistycznego kapłana w żółtej atłasowej szacie przerwało dalsze deklaracje Chena.

– Witajcie, nasi wielebni dobroczyńcy. Czy zechcecie wyciągnąć pałeczkę? – Kapłan trzymał bambusową skrzynkę, w której leżało kilka bambusowych pałeczek oznaczonych numerami.

– Co to takiego? – zapytała.

– Rodzaj wróżby – wyjaśnił Chen. – Proszę wybrać pałeczkę. Może usłyszy pani to, co chce wiedzieć.

– Naprawdę? -Wyciągnęła jedną, z liczbą 157.

Kapłan zaprowadził ich do wielkiej księgi na drewnianym pulpicie i otworzył ją na stronie 157. Znajdowała się tam czterowersowa strofa.

Wzgórza na wzgórzach, wydaje się – nie ma wyjścia:

Wierzby drżące i jaskrawe kwiaty, pojawia się inna wioska.

Pod rozdzierającym serce mostem zielona jest wiosenna woda,

Co odbijała piękność, która dzikie gęsi płoszy.

– Co oznacza ten wiersz? – zapytała.

– Ciekawy, ale nie podejmę się interpretacji – odparł Chen. – Kapłan może objaśnić treść za opłatą.

– Ile?

– Dziesięć juanów – odparł kapłan. – To będzie dla pani ważne.

– Doskonale.

– O jaki okres chce pani zapytać: teraźniejszość czy przyszłość?

– Teraźniejszość.

– O czym pragnie pani wiedzieć?

– O osobie.

– W takim razie odpowiedź jest oczywista. – Kapłan uśmiechnął się uprzejmie. – To, czego pani szuka, jest tuż obok. Pierwszy dwuwiersz sugeruje gwałtowną odmianę w chwili, kiedy sytuacja będzie sprawiła wrażenie beznadziejnej.

– Co jeszcze?

– Dalsza część może dotyczyć romantycznych relacji. Drugi dwuwiersz stawia sprawę jasno.

– Czuję się zdezorientowana – zwróciła się do Chena. – To pan stoi tuż obok mnie.

– Tekst z założenia jest wieloznaczny. – Chen był rozbawiony. – Znajduję się blisko, czego więc pani ma szukać? A może tu chodzi o Wen?

Zaczęli spacerować po świątyni, oglądając taoistyczne bóstwa – gliniane posążki na kamieniach w kształcie poduszek. Kiedy kapłan nie mógł już ich usłyszeć, podjęli temat wróżby.

– Jest pan poetą, Chen. Proszę mi wytłumaczyć te wersy.

– To, co oznacza wiersz, a co wróżba, może być czymś zupełnie innym. Zapłaciła pani za wróżbę, dlatego musi się pani zadowolić interpretacją kapłana.

– Co to za „piękność, która dzikie gęsi płoszy?"

– W starożytnych Chinach były cztery legendarne piękności, tak śliczne, że wszystko wokół czuło wstyd: ptaki odlatywały spłoszone, ryby nurkowały, księżyc krył się, a kwiaty zwijały płatki. Później używano tego fragmentu legendy jako metafory absolutnego piękna.

Dalej spacerowali po dziedzińcu świątyni. Wyjęła aparat fotograficzny-jak typowa amerykańska turystka, pomyślał. Wybierała kolejne ujęcia; cieszył się każdą chwilą.

Zatrzymała kobietę w średnim wieku.

– Czy mogłaby pani zrobić nam zdjęcie? – zapytała. Stanęła blisko przy Chenie. Jej włosy do ramion lśniły, patrzyła w obiektyw aparatu, na tle starej świątyni.

Bazar był pełen ludzi. Przez kilka minut Catherine szukała egzotycznych, lecz niezbyt drogich pamiątek. Kupiła kilka koszyczków z ziołami o przyjemnym zapachu, potem targowała się ze starą wieśniaczką, sprzedającą maleńkie ptasie jajka, plastikowe torebki z herbatą z Suzhou i paczuszki z suszonymi grzybami. Przy stoisku z ludowymi zabawkami Chen zaszeleścił papierowym wężem na bambusowym patyku – przypomnienie minionego dzieciństwa.

Usiedli przy stoliku ocienionym przez wielki parasol. Zamówił pierożki w stylu Suzhou, obrane krewetki z delikatnymi liśćmi herbaty oraz zupę z krwi kurczęcia i kaczki. Jedząc, znowu zaczęła go wypytywać o wróżebne strofy.

– Pierwszy i drugi dwuwiersz napisał Lu You, poeta z czasów dynastii Song, ale pochodzą z dwóch różnych utworów – wyjaśnił. – Pierwszy często jest cytowany przy opisie nagłej zmiany. Jeżeli chodzi o drugi, dotyczy on tragicznej historii. Kiedy ponad siedemdziesięcioletni Lu odwiedził miejsce, gdzie po raz pierwszy zobaczył Shen, miłość swojego życia, stworzył te wersy, patrząc na zieloną wodę pod mostem.

– Bardzo romantyczne – powiedziała, przełykając porcję zupy.

Rozdział 27

Dotarli do hotelu o zmierzchu.

Chen zadzwonił z pokoju Catherine do detektywa Yu. Ten ze względu na obecność inspektor Rohn zakomunikował tylko, że prześle nową taśmę z przesłuchania.

Potem Catherine powiedziała, że chce skontaktować się ze swoim przełożonym.

Chen wyszedł na korytarz na papierosa.

Rozmowa była krótka. Catherine pojawiła się, zanim skończył palić. Patrząc na pogrążone w szarówce stare miasto, oznajmiła, że szef sugeruje, by wróciła do kraju. Najwyraźniej nie miała ochoty się podporządkować.

– Może jutro zrobimy postępy – powiedziała.

– Miejmy nadzieję. Pójdę do siebie odpocząć. Jutro czeka nas długi dzień.

– Jeżeli coś się zdarzy, niech pan zadzwoni. – Przypomniała sobie, że w jego pokoju nie ma telefonu. – Albo zastuka do mnie.

– Dobrze. – Po chwili dodał: – Może wybierzemy się wieczorem na spacer.

Poszedł do swojego pokoju. Kiedy zapalił światło, z zaskoczeniem zobaczył mężczyznę opartego o zagłówek i drzemiącego na siedząco.

Mały Zhou wzdrygnął się i otworzył oczy.

– Czekałem na was. Przepraszam, że zasnąłem w waszym pokoju, starszy inspektorze Chen.

– Co was tu sprowadza, Mały Zhou?

– Przesyłka od detektywa Yu. Z dopiskiem, żeby doręczyć wam osobiście i jak najszybciej.

Od porwania Qiao Chen kontaktował się z Yu tylko przez komórkę, a w szczególnych wypadkach za pośrednictwem Małego Zhou, któremu całkowicie ufał.

– Nie musieliście tu przyjeżdżać – stwierdził Chen. – Jutro będę z powrotem w komendzie. Czy ktoś wie o waszym wyjeździe do Suzhou?

– Nie. Nawet sekretarz Li.

– Bardzo wam dziękuję, Mały Zhou. Ogromnie ryzykujecie dla mnie.

– Nie ma o czym mówić, starszy inspektorze Chen. Jestem pańskim człowiekiem. Wszyscy w komendzie to wiedzą. Pozwólcie, że was odwiozę już dzisiaj. W Szanghaju jest bezpieczniej.

– Nie martwcie się. Musimy tu coś załatwić. Porozmawiam z dyrektorem hotelu. Powinien znaleźć jeszcze jeden wolny pokój. Jutro rano wrócicie do Szanghaju.

– Nie trzeba. Na nic się nie przydam, pojadę. Ale najpierw pójdę na nocny rynek kupić trochę miejscowych przysmaków.

– Dobry pomysł. Koniecznie weźcie żywe rzeczne krewetki. I duszone tofu z Suzhou. – Napisał na kartce numer swojego telefonu komórkowego i podał Małemu Zhou. – Wy i Yu możecie dzwonić do mnie pod ten numer.

– Odprowadził Małego Zhou do drzwi. – Długa droga przed wami. Bądźcie ostrożni, Mały Zhou.

– Dwie godziny. Drobiazg.

Po powrocie do pokoju Chen otworzył kopertę. Znajdowała się w niej kaseta magnetofonowa i krótka notatka Yu.

„Starszy Inspektorze Chen,

po rozmowie z Zhengiem znalazłem Tong Jiaqing w salonie fryzjerskim. Jest dziewczyną tuż po dwudziestce; kilkakrotne karana za nieprzyzwoite praktyki, ale za każdym razem szybko zwalniana. W załączeniu przesyłam przesłuchanie. Umówiłem się z nią w jednym z prywatnych gabinetów. Podobnie jak wy w sprawie bohaterki pracy".

Yu: Tong Jiaqing?

Tong: Tak. Dlaczego pytacie?

Yu: Jestem z Komendy Policji w Szanghaju. To moja legitymacja.

Tong: Co? Gliniarz? Nie zrobiłam nic złego, policjancie Yu. Od początku nowego roku uczciwie pracuję tu jako fryzjerka.

Yu: Wiem, czym się zajmujecie. To nie mój interes. Dopóki będziecie współpracować i odpowiadać na moje pytania, nie sprawię wam żadnych kłopotów.

Tong: Jakie pytania?

Yu: O Fenga Dexianga.

Tong: Fenga Dexianga? Hm, był jednym z moich klientów. Yu: W tym salonie fryzjerskim?

Tong: Nie, w salonie masażu w Fuzhou.

Yu: I za to policja kilka razy stawiała wam zarzuty. Często się tam z nim spotykaliście?

Tong: To było ponad rok temu. Prowadził mały interes, handlował bransoletkami ze sztucznego nefrytu albo sprzedawał zabłocone kraby. I przez jakiś czas, cztery albo pięć miesięcy, przychodził do salonu raz albo dwa razy w tygodniu.

Yu: Podajcie szczegóły tych wizyt.

Tong: Cóż, możecie się domyślić. Muszę opowiadać ze szczegółami? Nagrywacie zeznania. Zostaną później wykorzystane przeciwko mnie.

Yu: Nie, jeżeli będziecie współpracować. Znacie Zhenga Shiminga, prawda? Dał mi wasz adres. Jestem tu z zadaniem specjalnym. W razie

czego bez problemu wpakuję was z powrotem do więzienia. Ale tym razem nikt nie załatwi zwolnienia.

Tong: Nie straszcie mnie. Pracowałam jak inne dziewczyny. W salonie masażu, jak wiecie, są usługi podstawowe i pełen serwis. Klient płaci pięćdziesiąt juanów za podstawowe, ale czterysta lub pięćset za pełen serwis, nie licząc napiwków.

Yu: A więc Feng prawie przez pół roku przychodził raz lub dwa razy w tygodniu i płacił kilkaset juanów. To mnóstwo pieniędzy, jak powiedzieliście, Feng miał mały interes. Jak było go stać na takie luksusy?

Tong: Nie wiem. Ci ludzie nigdy nie opowiadają, co naprawdę robią. Tylko żądają usług za tę swoją śmierdzącą forsę.

Yu: Wiecie, że Feng był żonaty?

Tong: Dziewczyna od masażu nie zadaje takich pytań. Ale wspomniał o tym pierwszej nocy.

Yu: A co konkretnie mówił?

Tong: Że Wen przestała go interesować. Kawał martwego mięsa w łóżku. Ani świeżego smaku, ani zapachu. Żadnej reakcji. Załatwił dla niej świńskie kasety wideo z Tajwanu, żeby robiła z nim takie same ostre numery, jak na tych filmach. Nie chciała, więc ją ukarał.

Yu: Zboczony sukinsyn. Co zrobił?

Tong: Związał jej ręce i nogi, przypalał piersi świecą, zbił ją kawałkiem drewna i przeleciał jak zwierzę. Stwierdził, że zasłużyła na taką karę…

Yu: Czemu wam to opowiadał?

Tong: Bo chciał robić to samo ze mną. Wiecie co? Zanim został szefem komuny w czasie rewolucji kulturalnej, był rzeźnikiem. Podniecało go, kiedy; krwawiła i wrzeszczała jak świnia.

Yu: Dlaczego uznał, że zasługiwała na karę?

Tong: Uważał, że zniszczyła mu karierę. Gdyby nie skandal z nią, mógłby utrzymać się u władzy.

Yu: Zgwałcił Wen. Jak mógł mieć do niej pretensje?

Tong: On widział to inaczej. Nazywał ją białym tygrysem w swoim życiu.

Yu: Dlaczego więc się nie rozwiódł?

Tong: Chyba mogę się domyślić. Kiedy zarobił pieniądze, przepuszczał je na różne uciechy. Dlatego chciał mieć coś w zapasie. Dom, do którego może wrócić, sakiewkę do opróżnienia, ciało do maltretowania.

Yu: No tak. Dobrze go rozumiecie. Kiedy ostatni raz widzieliście Fenga?

Tong: Z rok temu.

Yu: Zdradzał wam swoje plany wyjazdu do Stanów Zjednoczonych?

Tong: W Fujianie to nie tajemnica. Obiecał ściągnąć mnie do siebie.

Yu: A co z żoną?

Tong: Nazywał ją szmatą. Krzyżyk na drogę. Nie wierzyłam mu. Złożył tę obietnicę w zamian za darmową usługę.

Yu: A więc przed wyjazdem nie zmienił uczuć do żony?

Tong: Nie. Wcale. Tylko z powodu jej ciąży…

Yu: Chwileczkę, Tong. Podobno nie widzieliście Fenga od roku. Skąd wiecie o ciąży?

Tong: Noo… Słyszałam od innych.

Yu: Od kogo? Większość mężczyzn z jego wioski wyjechała. Nie mówicie mi prawdy, Tong. Wciąż utrzymujecie kontakt z Fengiem, prawda?

Tong: Nie. Przysięgam, nie mam już z nim nic wspólnego.

Yu: Coś wam powiem. Zheng jest o wiele trudniejszym orzechem do zgryzienia, ale pękł, kiedy się dowiedział, że komisarz Hong obiecał zrobić wszystko, co zechcę. Zheng wyjaśnił mi bardzo dużo. Na przykład to, że miało was kilku facetów naraz – Feng, Ślepy Ma, Krótki Yin.

Tong: Co!? Łajdak dziabnięty siekierą. On był czwartym zwierzakiem tamtej nocy.

Yu: Już tylko to wystarczy, żeby was wpakować znowu za kratki. Seks grupowy jest surowo zakazany. A teraz posłuchajcie mnie, Tong. Jestem tu po cywilnemu. Nikt nic nie wie o mojej wizycie. Dlaczego? Ponieważ pracuję nad sprawą bezpośrednio podlegającą rządowi.

Tong: Nikt nie wie o naszej rozmowie?

Yu: Nikt. Dlatego rozmawiamy w gabinecie. W obecności innych ludzi zapłacę ci za pełny serwis. Nikt nie będzie niczego podejrzewał. Tong: Hm, wierzę wam na słowo, policjancie Yu. Może mam coś dla was, ale naprawdę do ubiegłego tygodnia nic nie wiedziałam o obecnej sytuacji Fenga. Przyszedł do mnie gangster.

Yu: Członek Latających Siekier? Po co, Tong?

Tong: Zadawał mi takie same pytania, jak wy.

Yu: Jak się nazywa?

Tong: Zhang Shan. Powiedział, że jest z Hongkongu, ale nie ze mną takie numery. Z Hongkongu, dobre sobie. Tak samo jak ja z Japonii. Sukinsyn miał gębę grubo ciosaną jak skalista ściana.

Yu: Skąd wiedzieliście? Nie miał meldunku wypisanego na twarzy. Tong: Nie mogłam mu podać żadnej informacji, a wtedy zażądał pełnego serwisu za darmo, grożąc, że inaczej pokroi mi twarz. Czy uważacie, że człowiek z Hongkongu zniżyłby się do czegoś takiego? Śmierdzące tysiącletnie jajo.

Yu: Ale mówił coś o Fengu?

Tong: Nie dawał mi w łóżku spokoju przez całą noc. Potem wymamrotał coś o Fengu i jego żonie.

Yu: To może być ważne. Co powiedział?

Tong: Że organizacja jest naprawdę mocno wkurzona. Wszędzie szukają jego żony.

Yu: A co, jak ją znajdą?

Tong: To zależy od Fenga.

Yu: Czyli?

Tong: Nie wyjaśnił. Pewnie wezmą ją jako zakładniczkę. Zamkną w lochu. Będą torturowali. Wszystko, co możecie sobie wyobrazić. Jeżeli Feng odmówi współpracy, wymierzą Wen osiemnaście siekier.

Yu: Osiemnaście siekier?

Tong: Zadadzą jej osiemnaście ciosów siekierą. Najgorsza kara triady. Ostrzeżenie dla innych.

Yu: Do procesu zostały tylko dwa tygodnie. Co zrobią, jeżeli nie znajdą Wen do tej pory?

Tong: Nie wiem, ale chyba naprawdę czegoś się obawiają. Nie mam pojęcia czego. Nie spoczną, dopóki nie dopadną żony Fenga. Zhang powiedział, że muszą ją złapać za wszelką cenę.

Yu: Za wszelką cenę. Rozumiem. Coś jeszcze?

Tong: To wszystko, policjancie Yu. Taki sukinsyn jak on, nie ma ochoty dużo gadać, kiedy jest zaspokojony. Nie chciałam sprawiać wrażenia, że interesuję się Fengiem. Nie wiedziałam, że dziś przyjdziecie.

Yu: Cóż, jeśli powiedzieliście mi prawdę, pewnie już więcej o mnie nie usłyszycie. Ale jeżeli nie… wiecie, co się stanie.

Tong: Mówiłam samą prawdę.

Starszy inspektor Chen wyłączył magnetofon i zapalił papierosa.

Był przygnębiony. Pracował już przy bardziej obrzydliwych sprawach, ale w tej coś go wyjątkowo niepokoiło. Siedział, opierając głowę o twardy zagłówek. Obserwował dziwaczną grę świateł i cieni na przeciwległej ścianie, przypominającą ruchy filmowego tancerza w masce diabła.

Nie lubił swojej pracy.

Wstrząsnęło nim koszmarne życie Wen. Teraz rozumiał, dlaczego nie złożyła wniosku w styczniu. Po co miałaby jechać do takiego męża? To zaś natychmiast rodziło następne pytanie. Dlaczego zmieniła zdanie? Jak mogła – niegdyś pełna temperamentu dziewczyna, „najpiękniejsza lewaczka" z dumą nosząca opaskę Czerwonej Gwardii – chcieć spędzić resztę życia niczym kawał stęchłego mięsa na pieńku masarskim, krojony i bity przez męża rzeźnika?

Z taśmy wynikała jeszcze bardziej niepokojąca kwestia. Znowu zamiast miejscowego oprycha pojawiał się gość z Hongkongu. Ocena Tong wydawała się wątpliwa. Dla gangstera nie było nic zbyt podłego, obojętne, czy pochodzi z Hongkongu, czy Fujianu. Ale po co do rozmowy z Tong, dziewczyną z salonu masażu w Fujianie, Latające Siekiery posyłałyby po gangstera z Hongkongu?

Co więcej; czego obawiali się gangsterzy, że aż tak bardzo chcieli znaleźć Wen.

Tong mogła nie być wiarygodną informatorką. Mimo wszystko Chena ogarnęło złowieszcze przeczucie.

Konstruując wcześniejszą hipotezę, mógł popełnić straszliwą pomyłkę. Wiedział tylko, że znalazł się w krytycznym punkcie. Jeden zły ruch i przegra całą grę.

W rozgrywce go mógłby zmienić sytuację, rezygnując na jakiś czas z walki albo rozpoczynając nową partię. Taktyczne przegrupowanie. Czy rzeczywiście powinien zamknąć dochodzenie? Poddać się?

Z punktu widzenia sekretarza Li starszy inspektor Chen już wykonał swoje zadanie wystarczająco dobrze. A zwierzchnik Catherine Rohn również chciał, żeby wróciła.

Natomiast jeżeli chodzi o Wen Liping, choć mogło się to wydawać ironicznym paradoksem, musiał przyznać, że gdziekolwiek była, zapewne nie powodziło się jej gorzej niż w towarzystwie Fenga.

Pod jednym względem sekretarz Li miał rację. Bezpieczeństwo inspektor Rohn stanowiło priorytet, a starszy inspektor czuł się za nie osobiście odpowiedzialny. Gangster powiedział: „za wszelką cenę" – Chen wzdrygnął się na samą myśl. Jeżeli cokolwiek stanie się Catherine, on nigdy sobie tego nie wybaczy.

Nie tylko ze względu na politykę.

Wcześniej tego dnia czuł jej sympatię. Zwłaszcza przy grobie ojca. Nikt dotąd mu tam nie towarzyszył i ten gest miał dla niego znaczenie. Zdał sobie sprawę, że pomimo wszystkich różnic, inspektor Rohn zaczęła być dla niego kimś więcej niż tylko chwilowym partnerem.

Ale co za absurd myśleć o takich sprawach, kiedy dochodzenie utknęło w bagnie pytań bez odpowiedzi, nieoczekiwanych komplikacji, nieprzewidzianych zagrożeń.

Czy mógłby teraz zrezygnować, kiedy w grę wchodziły interesy kraju, i tym samym zaryzykować, że Feng nie złoży zeznań przeciwko Jii? Kiedy nad Wen – bezradną kobietą w ciąży bez pieniędzy i pracy – wisiała groźba osiemnastu siekier?

Papieros oparzył go w palce.

Poczuł nagle chęć, żeby odsunąć od siebie te wszystkie sprzeczne myśli o Wen, o polityce, o sobie samym. Pragnął spędzić wieczór przy Świątyni Złotych Gór nad Klonową Rzeką, gdzie wstaje księżyc, kracze wrona, mroźne niebo rozpościera się nad głową, klony nad rzeką kołyszą się, migoczą światła rybaków, a w samą północ przybywa łódź z gośćmi… Choćby na chwilę zatracić się w świecie poezji z czasów dynastii Tang.

Gdy wyszedł z pokoju, zobaczył, że u Catherine nadal się świeci. Zszedł jednak do recepcji. Podniósł słuchawkę i zawahał się. W pobliżu stało kilka osób. Niedaleko inna grupka siedziała przed kolorowym telewizorem. Odłożył słuchawkę i wyszedł na ulicę.

Suzhou najwyraźniej niewiele się zmieniło pomimo ogłoszonej w Chinach polityki otwartych drzwi. Tu i ówdzie między domami w starym stylu wznosiły się nowe budynki mieszkalne, ale nigdzie nie znalazł budki telefonicznej. Szedł przed siebie, aż dotarł do starożytnego mostu z białego kamienia. Ruszył nim i nieoczekiwanie dotarł do jaskrawo oświetlonego pasażu z rozmaitymi sklepami, miejsca jakby z zupełnie innej epoki.

Na rogu pasażu zobaczył otwarty urząd pocztowy. W przestronnym holu kilka osób czekało przed szeregiem budek telefonicznych z oszklonymi drzwiami. Nad każdą z nich na ekranie wyświetlano nazwę miasta i zamawiany numer. Kobieta w średnim wieku spojrzała w górę, popchnęła drzwi i podniosła słuchawkę.

Zaczął wypełniać zamówienie rozmowy z Gu. Po raz kolejny zawahał się i uznał, że komuś takiemu jak dyrektor klubu karaoke lepiej nie ujawniać miejsca swojego pobytu. Wpisał numer pana Ma. Być może Gu skontaktował się ze starym doktorem.

Po dziesięciu minutach na ekranie pojawił się zamówiony numer. Starszy inspektor wszedł do budki, zamknął za sobą drzwi i wziął słuchawkę.

– To ja, Chen Cao, panie Ma. Czy Gu odzywał się do pana?

– Tak. Dzwoniłem do komendy. Poinformowano mnie, że jest pan w Hangzhou.

– Co powiedział Gu?

– Wydaje się, że naprawdę niepokoi się o pana. Podobno jacyś potężni ludzie są do pana wrogo nastawieni.

– Kto taki?

– Nie powiedział. Zapytał za to, czy słyszałem o triadzie z Hongkongu o nazwie Zielony Bambus.

– Zielony Bambus?

– Tak. Dzisiaj po południu zasięgnąłem języka u kilku osób. To międzynarodowa organizacja z centralą w Hongkongu.

– Co robią w Szanghaju?

– Na razie nie wiem. Będę pytał dalej. Niech pan uważa, starszy inspektorze Chen.

– Oczywiście. I panu też to radzę, panie Ma.

Wyszedł z poczty, powłócząc nogami. Rozmaite sprawy wydawały się splątane jak ukryte pod ziemią pędy bambusa. Zielony Bambus. Do tej pory starszy inspektor Chen nawet nie słyszał o takiej organizacji.

I zgubił się w obcym mieście. Kilka razy źle skręcił i znalazł się w Ogrodzie Pagody Bausu. Kupił bilet, chociaż było za późno, by pójść do świątyni.

Wędrując bez celu po parku, w nadziei, że przyjdą mu do głowy jakieś pomysły, zobaczył zagłębioną w lekturze dziewczynę na drewnianej ławce. Miała nie więcej niż dziewiętnaście lat i siedziała spokojnie z książką w jednej ręce i piórem w drugiej. Na ławce leżała też rozłożona gazeta. Dotknęła wargami lśniącej skuwki pióra, kokarda na jej kucyku zatrzepotała jak motyl w podmuchu wiatru. Scena przypomniała mu chwile, jakie wiele lat temu spędzał w Parku na Bundzie.

Ciekawe, co czyta? Tomik poezji? Zrobił krok w kierunku ławki, zanim uświadomił sobie, jak bardzo był naiwny. Zobaczył tytuł książki: Strategia rynku. Przez wiele lat giełdy nie funkcjonowały, ale teraz „giełdowe szaleństwo" ogarniało kraj, docierając nawet do tego zakątka starożytnego ogrodu.

Wspiął się na małe wzgórze i przez kilka minut stał na szczycie. Wydawało mu się, że niedaleko słyszy szmer kaskady. Dostrzegł w oddali słabe, migoczące światełko. Tej kwietniowej nocy gwiazdy wydawały się wysoko, świeciły jasno i szeptały do niego poprzez wspomnienia…

Takie gwiazdy, lecz nie tak jasne, dawno temu, zgubione,

Dla kogo stoję dzisiaj, na wietrze i mrozie.

Ale dzisiejsza noc nie była tak zła jak w wersach Huang Chong-zhe, nie tak zimna. Zaczął pogwizdywać, starając się otrząsnąć z chandry. Bez skutku. Nie zamierzał być poetą. Ani nie został stworzony na zamorskiego Chińczyka, który przyjeżdża z amerykańską dziewczyną, aby „omieść groby", jak wyobrażały sobie tamte stare kobiety. Nie czuł się też turystą, spacerującym bez pośpiechu po Suzhou.

Był funkcjonariuszem policji incognito, prowadzącym śledztwo i niezdolnym podjąć decyzji przed jutrzejszą rozmową.

Rozdział 28

Następnego dnia wczesnym rankiem przybyli do domu Liu na przedmieściach Suzhou.

Inspektor Rohn była zdumiona wspaniałym widokiem posiadłości utrzymanej w zachodnim stylu. Liu mieszkał w pięknej willi za solidnymi murami, bardzo kontrastującej z ogólnym wyglądem miasta. Weszli do środka przez żelazną bramę. Trawnik wyglądał jak wypielęgnowane pole golfowe.

Obok podjazdu stała marmurowa rzeźba – dziewczyna z opuszczoną głową siedzi po kąpieli zatopiona w myślach, a jej długie włosy spadają wodospadem na piersi.

Starszy inspektor Chen nacisnął dzwonek. Do drzwi podeszła kobieta w średnim wieku.

Catherine oceniła ją na mniej więcej czterdzieści lat. Cieniutkie zmarszczki w kącikach oczu, delikatne rysy. Miała na sobie fioletową jedwabną bluzę i tego samego koloru spodnie, a na to założony biały haftowany fartuszek. Włosy zaczesała w staroświecki kok. Mimo to wciąż wyglądała atrakcyjnie.

Catherine nie zdołała zgadnąć, jaki jest status tej kobiety w domu Liu. Nie była pokojówką ani panią domu. Żona gospodarza przebywała w Szanghaju.

Ta niejednoznaczność była również widoczna w sposobie, w jaki traktowała gości.

– Proszę usiąść. Dyrektor naczelny Liu przyjedzie za pół godziny. Właśnie telefonował do mnie z samochodu. To wy dzwoniliście do niego wczoraj?

– Tak. Jestem Chen Cao. A to Catherine, moja amerykańska przyjaciółka.

– Chcieliby państwo czegoś się napić? Herbaty, kawy?

– Bardzo prosimy o herbatę. To moja wizytówka. Liu i ja jesteśmy członkami Związku Pisarzy Chińskich.

Jakiego asa trzyma w rękawie Chen, zastanawiała się Catherine.

U tajemniczego starszego inspektora wszystko było możliwe. Postanowiła pozwolić mu mówić, sama zaś przyjęła rolę amerykańskiej przyjaciółki.

– Macie wyraźną szanghajską wymowę – zauważył Chen.

– Urodziłam się w Szanghaju. Do Suzhou przyjechałam niedawno.

– Jesteście towarzyszką Wen Liping, prawda? – Chen wstał i wyciągnął dłoń. – Miło mi was poznać.

Kobieta cofnęła się z lękiem.

Catherine oniemiała z wrażenia.

To nie była Wen z fotografii – zniszczona kobieta o martwej twarzy, ale przystojna, pogodna, z czujnym spojrzeniem.

– Skąd znacie moje nazwisko? Kim jesteście?

– Starszy inspektor Cao z policji w Szanghaju – przedstawił się Chen. – A to Catherine Rohn, inspektor z Biura Szeryfa Federalnego Stanów Zjednoczonych.

– Przyjechaliście tu, żeby mnie znaleźć?

– Tak, szukaliśmy was wszędzie.

– Mam panią eskortować do Stanów Zjednoczonych – wyjaśniła Catherine.

– Nie, bardzo mi przykro. Nie pojadę – zawołała Wen zdenerwowanym, ale i zdecydowanym tonem.

– Nie obawiajcie się, Wen. Nic się wam nie stanie. Amerykańska policja obejmie was programem ochrony świadków – zapewnił Chen. – Wężowe głowy trafią do więzienia. Gangsterzy was nie znajdą. Macie zagwarantowane bezpieczeństwo.

– Tak, zadbamy o wszystko – dodała Catherine.

– Nic nie wiem o takim programie – odpowiedziała Wen przerażonym głosem, odruchowo przykrywając dłońmi brzuch.

– Kiedy przyjedzie pani do Stanów Zjednoczonych, nasz rząd udzieli pani wsparcia: zapewni pieniądze na życie, ubezpieczenie zdrowotne, mieszkanie, samochód, umeblowanie…

– Jak to? – przerwała jej Wen.

– Wszystko dostaniecie w zamian za współpracę pani męża, za jego zeznania w sądzie przeciwko Jii. To obietnica naszego rządu.

– Nie. Cokolwiek obiecacie, nie jadę.

– Od wielu miesięcy staraliście się o paszport – wtrącił się Chen. – Teraz zarówno chiński, jak i amerykański rząd są zaniepokojone waszą sytuacją. Zadbaliśmy o wasz paszport, a także o wizę. Dlaczego zmieniliście zdanie?

– Czemu to takie ważne?

– Pani mąż uzależnił swoją współpracę od pani przyjazdu do Stanów. Jak pani widzi, niepokoi się o panią.

– O mnie? Nie, o swojego syna w moim brzuchu.

– Jeżeli pani odmówi – tłumaczyła Catherine – wie pani, co się stanie z jej mężem?

– To on pracuje dla waszego rządu, nie ja.

– A więc teraz jest pani z innym mężczyzną, bogatym dorobkiewiczem, prawda? – ciągnęła Catherine. – I dlatego skazuje pani swojego męża na wieloletnie więzienie!

– Proszę tak nie mówić, inspektor Rohn – wtrącił się szybko Chen. – Sprawy są o wiele bardziej złożone. Liu…

– Nie. – Wen siedziała nieruchomo, z opuszczoną głową, jak roślina ścięta mrozem. – Możecie myśleć, co chcecie, o nieszczęsnej kobiecie takiej jak ja. Ale nie mówcie niczego złego o Liu.

– Oczywiście, to dobry człowiek – odparł Chen. – Inspektor Rohn po prostu obawia się o wasze bezpieczeństwo.

– Nie pojadę, starszy inspektorze – oznajmiła zdecydowanym tonem Wen. – Nic więcej nie mam do dodania.

Przez kilka minut trwała niezręczna cisza. Chociaż Chen starał się wznowić rozmowę, Wen wciąż siedziała ze zwieszoną głową. Tylko raz spojrzała oczami pełnymi łez na zegar na ścianie.

Ciszę przerwały pospieszne kroki za drzwiami, zgrzyt klucza przekręcanego w zamku i łkanie Wen.

Wszedł mężczyzna około czterdziestki. Ciemnowłosy, smukły, z surowym wyrazem twarzy, pełen godności. Miał na sobie drogi garnitur. Do tego wizerunku nie pasowała tylko jedna rzecz – wielki, ponadpółmetrowy żywy karp, którego trzymał w ręku. Ryba miała pysk przebity kawałkiem drutu, a jej wciąż trzepoczący ogon niemal dotykał dywanu.

– Co się tu dzieje? – zapytał.

Wen wstała, wzięła od niego karpia i zaniosła do kuchennego zlewu, potem wróciła.

– Chcą, żebym pojechała do Stanów Zjednoczonych. Amerykańska policjantka nalega, żebym z nią poszła.

– Pan Liu Qing? – Catherine podała mu swoją wizytówkę. – Jestem Catherine Rohn, inspektor z Biura Szeryfa Federalnego Stanów Zjednoczonych. A to starszy inspektor Chen Cao z Komendy Policji w Szanghaju.

– Dlaczego powinna z panią pojechać? – zażądał wyjaśnień Liu.

– Feng jest w Stanach – oświadczył Chen. – Inspektor Rohn przyjechała tu na jego prośbę. Wen zostanie objęta programem ochrony świadków. Będzie bezpieczna. Powinien ją pan przekonać, żeby pojechała z inspektor Rohn.

– Program ochrony świadków?

– Tak. Może Wen nie wie, na czym polega program – dodał Chen. – Zapewni on ochronę jej rodzinie.

Liu nie odpowiedział od razu. Najpierw odwrócił się do Wen, która popatrzyła na niego bez słowa. Skinął głową, jakby odczytał odpowiedź w jej oczach.

– Towarzyszka Wen jest moim gościem. To, czy zechce pojechać lub pozostać, zależy wyłącznie od niej samej – oznajmił. – Nikt nie może zmusić Wen do czegokolwiek. Nigdy więcej.

– Musi pan pozwolić jej pojechać, panie Liu – nalegała Catherine. -Feng poprosił rząd Stanów Zjednoczonych o przywiezienie żony. Chiński rząd zgodził się współdziałać.

– Ależ ja niczego nie zabraniam – odparł Liu. – Bardzo proszę zapytać Wen.

– Nie, nikt mnie tu nie zatrzymuje – oznajmiła. – Chcę zostać.

– Słyszała pani, inspektor Rohn? – zwrócił się Liu do Catherine. – Jeżeli jej mąż złamał prawo, powinien zostać ukarany. Nikt nie ma nic przeciwko temu. Ale nie wolno wam decydować o losie chińskiego obywatela wbrew jego woli.

Catherine nie była przygotowana na taką wrogość ze strony Liu.

– Może zacząć nowe życie w Stanach Zjednoczonych. Lepsze życie.

– Proszę nie sądzić, że każdy Chińczyk pragnie czołgać się na klęczkach do Stanów Zjednoczonych – warknął Liu.

– Będę musiała poinformować chińskie władze o pańskiej postawie. Przeszkadza pan wymiarowi sprawiedliwości – ostrzegła.

– Proszę uprzejmie. Wy, Amerykanie, wciąż mówicie o prawach człowieka. Ona ma prawo zostać tam, gdzie chce. Minęły czasy, kiedy mogliście rozkazywać Chińczykom. Tutaj jest numer telefonu mojego adwokata. – Liu podał jej wizytówkę, potem wskazał drzwi. – A teraz żegnam.

– Starszy inspektorze Chen, pański rząd obiecał pełną współpracę. – Catherine wstała. – Miejscowa Komenda Policji musi podjąć działania.

– Uspokójcie się oboje – odezwał się Chen i zwrócił do Liu: – Inspektor Rohn ma rację i wy też. To zrozumiałe, że ludzie patrzą na sprawy z własnego punktu widzenia. Czy mógłbym porozmawiać z wami na osobności?

– Nie ma o czym, starszy inspektorze Chen. – Liu zastanawiał się przez chwilę. – Jak ją znaleźliście?

– Przez pański wiersz. Dotknięcie opuszkami palców. Ja też należę do Związku Pisarzy.

– Ach, Chen Cao. No tak, wydawało mi się, że skądś znam to nazwisko. Ale to niczego nie zmienia.

– Słyszeliście o sprawie Wu Xiaominga?

– Tak. W ubiegłym roku pisano o tym na pierwszych stronach gazet. Sukinsyn ND.

– Prowadziłem wtedy dochodzenie. Było trudne. Ale przysiągłem, że sprawiedliwości stanie się zadość. I dotrzymałem słowa. Jako poeta i jako oficer policji przyrzekam: do niczego nie będę zmuszał ani was, ani Wen. Porozmawiajmy, wtedy ocenicie, czy powinna omówić ze mną swój wybór.

– Starszy inspektorze Chen! – zaprotestowała Catherine.

– Czy nie wyraziłem się wystarczająco jasno? – spytał Liu. – Po co marnować czas?

– Wen sama zadecyduje, ale najpierw musi dobrze poznać sytuację. W przeciwnym razie oboje możecie ucierpieć. W grę wchodzi wiele czynników, bardzo poważnych. Na pewno nie chcielibyście dopuścić, żeby narażała się na niebezpieczeństwo?

– Więc z nią pomówcie – zgodził się Liu.

– Przypuszczacie, że będzie mnie teraz słuchać? – spytał Chen. – Jesteście jedynym człowiekiem, którego wysłucha.

– Czy dotrzymacie słowa, starszy inspektorze?

– Tak. Napiszę meldunek do komendy i wyjaśnię każdą decyzję, którą Wen podejmie.

Catherine zastanawiało jego podejście. Chińskie władze od początku podchodziły do tej sprawy bez entuzjazmu. Znaleźli Wen, ale teraz wydawało się, że Chenowi nie zależy na tym, żeby wyjechała. W takim razie, dlaczego wziął ją ze sobą?

– Dobrze, porozmawiajmy w moim gabinecie na górze – oznajmił Liu, potem zwrócił się do Wen Liping: – Nie martw się. Zjedz obiad z Amerykanką. Nikt cię do niczego nie zmusi.

Rozdział 29

Gabinet Liu był o wiele większy od pokoju Chena w Komendzie Policji w Szanghaju. I bardziej komfortowo urządzony. Znajdowało się w nim wielkie stalowe biurko w kształcie litery U, obrotowy skórzany fotel z odchylanym oparciem, kilka zwykłych skórzanych foteli i regały wypełnione książkami w twardych oprawach. Na biurku stal komputer z drukarką laserową. Liu usiadł w jednym z foteli i poprosił Chena, by zajął miejsce w drugim.

Chen zauważył na półkach kilka miniaturowych złoconych posążków buddyjskich. Każdy z nich miał barwną jedwabną szatę. Przypomniały mu scenę, której był świadkiem wiele lat wcześniej, kiedy razem z matką odwiedził spowitą bluszczem świątynię w Hangzhou. W sali, u stóp glinianego, złoconego posągu Buddy klęczeli pielgrzymi w łachmanach, a przed nimi leżały wspaniałe szaty, haftowane złotem i srebrem. Matka wyjaśniła, że ceremonia nazywa się „Odziewanie Buddy". Im kosztowniejsza szata, tym bardziej pobożny jest pielgrzym, a Budda będzie czynił cuda odpowiednio do pobożności ofiarodawcy. Idąc za przykładem matki, zapalił kadzidełko i pomyślał trzy życzenia. Zapomniał je już dawno, ale doskonale pamiętał przeżyte wówczas zdziwienie.

Uwierz, a wszystko stanie się możliwe. Starszy inspektor Chen nie wiedział, czy Liu wierzy w moc posążków, czy też trzyma je tylko dla ozdoby, ale widać było, że jest przekonany, iż postępuje słusznie.

– Przepraszam za mój wybuch – odezwał się Liu. – Ta amerykańska policjantka nie rozumie, jak wyglądają sprawy w Chinach.

– To nie jej wina. Ja poznałem pewne szczegóły z życia Wen dopiero tej nocy. Inspektor Rohn ich nie zna. Dlatego chciałem, żebyśmy porozmawiali w cztery oczy.

– Gdybyście wiedzieli, jakie piekło przeżywała z tym draniem, swoim mężem, czy nadal nalegalibyście, żeby do niego wyjechała? Nie możecie sobie wyobrazić, jak podziwialiśmy ją w liceum. Przewodziła nam we wszystkim. Miała długie warkocze i policzki bardziej różowe niż kwiat brzoskwini w podmuchach wiosennego wiatru… Boże, czy muszę mówić wam to wszystko?

– Proszę powiedzieć, ile możecie. Dzięki temu zdołam napisać szczegółowy meldunek do komendy. – Chen wyjął notes.

– Proszę bardzo, jeżeli sobie tego życzycie – odparł zdziwiony Liu. – Od czego zacząć?

– Od samego początku, od kiedy poznaliście Wen.

Liu poszedł do liceum w 1967 roku, w czasie, kiedy jego ojciec, właściciel firmy perfumeryjnej przed 1949 rokiem, został uznany za wroga klasowego. Sam Liu stał się godnym pogardy „czarnym szczenięciem" dla swoich kolegów szkolnych, wśród których po raz pierwszy zobaczył Wen. Chodzili do tej samej klasy. Jak inni był porażony jej urodą, ale nigdy nawet nie pomyślał, żeby podejść do pięknej koleżanki. Chłopak z „czarnej" rodziny nie mógł zostać czerwonogwardzistą. Fakt, że Wen należała do kadry Czerwonej Gwardii, jeszcze bardziej podkreślał niższy status Liu. Wen przewodziła klasie w śpiewaniu rewolucyjnych pieśni, wykrzykiwaniu haseł politycznych i czytaniu Cytatów przewodniczącego Mao, jedynego ówczesnego podręcznika. Była więc dla niego jak wschodzące słońce i zadowalał się uwielbianiem jej z daleka.

W tym samym roku jego ojca przyjęto do szpitala na operację oka. Nawet tam, na oddziałach czerwonogwardziści lub „czerwoni buntownicy" szaleli jak rozwścieczone osy. Choremu rozkazano wstać i z zawiązanymi oczyma wygłosić samokrytykę pod portretem przewodniczącego Mao. Niewidomy kaleka, który nie był w stanie się poruszać, nie mógł wykonać zadania. Liu musiał mu pomóc i przede wszystkim napisać samokrytykę w imieniu ojca. Dla trzynastolatka okazało się to bardzo trudne. Po godzinie napisał zaledwie dwie czy trzy linijki. Z potwornym bólem głowy, w rozpaczy wybiegł na ulicę z piórem w ręku i zobaczył Wen Liping. Szła ze swoim ojcem. Powitała go z uśmiechem i jej palce dotknęły pióra. Złota skuwka nagle zalśniła w słonecznym świetle. Wrócił do domu i tym piórem – jedyną drogocenną rzeczą, jaką posiadał – dokończył pisać przemówienie. Potem w szpitalu podtrzymywał ojca jak drewniany filar. Nie czując upokorzenia, czytał w jego imieniu niczym robot. Był to najjaśniejszy i najciemniejszy dzień w jego życiu.

Trzy lata w liceum przepłynęły jak woda w strumieniu i zakończyły się powodzią – exodusem wykształconej młodzieży. On sam razem z grupą szkolnych kolegów pojechał do prowincji Heilongjiang. Wen wyruszyła sama do Fujianu. W dniu wyjazdu na dworcu kolejowym w Szanghaju przeżył największy cud swojego życia, kiedy w tańcu lo jalnych trzymał razem z nią czerwone papierowe serce. Palce Wen nie tylko unosiły ten symbol, ale również zmieniły jego samego z „czarnego szczenięcia" na kogoś o równym statusie.

Życie w Heilongjiangu było trudne. Wspomnienie tańca lojalnych stało się dla niego niegasnącym światłem w tunelu bez końca. Potem przyszła wiadomość o małżeństwie Wen. Poczuł się zdruzgotany. Paradoksalnie właśnie wtedy poważnie pomyślał o własnej przyszłości. Wierzył, że kiedyś pomoże Wen. I zaczął się uczyć.

Podobnie jak inni wrócił do Szanghaju w 1978 roku. Dzięki samokształceniu w Heilongjiangu zdał egzaminy wstępne na Uniwersytet Wschodniochiński. Chociaż był pogrążony w nauce, kilkakrotnie dowiadywał się o koleżankę z dawnych lat. Wydawało się, że przepadła bez wieści. Nie miał o niej żadnych informacji. Przez cztery lata ani razu nie pojawiła się w Szanghaju. Po dyplomie dostał pracę w „Dzienniku Wenhui". Robił reportaże przedstawiające dokonania szanghajskiego przemysłu. Zaczął też pisać wiersze. Pewnego dnia dowiedział się, że „Wenhui" zamieści specjalny artykuł o fabryce komuny w prowincji Fujian. Poprosił naczelnego, aby przydzielił mu to zadanie. Nie znał nazwy wioski, do której trafiła Wen. Właściwie nie zamierzał też wcale jej szukać. Po prostu wystarczała mu sama myśl, że znajdzie się blisko tej wspaniałej dziewczyny. W rzeczy samej „nie ma historii bez zbiegów okoliczności". Po wejściu do fabrycznej hali produkcyjnej przeżył wstrząs.

Po zwiedzaniu odbył długą rozmowę z dyrektorem. Ten musiał czegoś się domyślić, bo zdradził mu, że Feng jest potwornie zazdrosny i agresywny. Tej nocy Liu wiele myślał. Po tylu latach wciąż mu ogromnie zależało na Wen. Wydawało mu się, że jakiś głos w głębi duszy nalega: „Idź do niej. Powiedz wszystko. Może nie jest za późno".

Ale rankiem, kiedy obudził się w realnym świecie, pospiesznie wyjechał z wioski. Był cenionym reporterem, drukowano jego wiersze, nie narzekał też na brak młodszych przyjaciółek. Wiązanie się z żonatą kobietą, matką cudzego dziecka, która nie była już młoda i piękna – nie miał odwagi stawić czoło temu, co pomyślą inni.

Po powrocie do Szanghaju oddal artykuł. Jego szef nazwał tekst poetyckim. „Rewolucyjna szlifierka polerująca ducha naszego społeczeństwa". Metaforę często cytowano. Artykuł przedrukowywały gazety z Fujianu. Zastanawiał się, czy czytała ten reportaż. Myślał, by do niej napisać, ale co mógłby jej powiedzieć? Wtedy właśnie zaczął pracować nad wierszem, który później został opublikowany w czasopiśmie „Gwiazda" i uznany za jeden z najlepszych utworów poetyckich roku.

Na swój sposób to wydarzenie stało się szlifierką, która odarła go ze złudzeń o karierze dziennikarskiej. Zdecydował rzucić posadę w „Dzienniku Wenhui". Wybór chwili nie mógł być lepszy. Na początku lat osiemdziesiątych niewielu decydowało się na rezygnację z żelaznej miski ryżu – pracy w państwowej firmie. To dało mu dobry punkt wyjścia, a guanxi, które nagromadził jako dziennikarz „Wenhui" również bardzo pomogły. Zarobił mnóstwo pieniędzy. Wtedy też spotkał Zhezhen, koleżankę ze studiów. Zakochała się w nim. Pobrali się, a rok później przyszła na świat ich córka. Interesy nadal kwitły. Kiedy ukazała się antologia, nie miał czasu na poezję. Pod wpływem impulsu wysłał Wen tomik ze swoją wizytówką. Odpowiedzi nie było i wcale się tym nie zdziwił.

Przy pewnej okazji poprosił biznesmena z Fujianu, żeby przekazał jej anonimowo trzy tysiące juanów. Nie przyjęła pieniędzy. Pochłonięty kolejnymi biznesowymi bitwami nie miał czasu na sentymenty. Sądził, że o niej zapomniał.

Był zaskoczony, kiedy przed kilkoma dniami nagle weszła do jego gabinetu. Bardzo się zmieniła, na dobrą sprawę niczym się nie różniła od zwyczajnej chłopki. Ale zapamiętał ją jako szesnastolatkę – ten sam owal twarzy, bezgraniczna czułość w spojrzeniu, smukłe palce. Podjął decyzję błyskawicznie. Pomogła mu w najmroczniejszej chwili życia. Teraz on musiał jej pomóc.

Liu przerwał, żeby napić się herbaty.

– A więc stała się dla was symbolem utraconej młodości – stwierdził Chen. – Nieważne, że nie jest już ani młoda, ani piękna.

– To, że zmieniła się aż tak bardzo, wzrusza mnie tym mocniej.

– I jest tym bardziej romantyczne. – Chen skinął głową. – Mówiła wam o sobie?

– Powiedziała, że musi spędzić kilka dni poza wioską.

– Pytaliście dlaczego?

– Tłumaczyła, że nie chce jechać do Fenga do Stanów, ale nie ma wyboru.

– O co chodziło? – spytał Chen. – Skoro nie miała wyboru, dlaczego przyjechała aż tutaj, do was?

– Nie wypytywałem. W czasie naszej rozmowy kilka razy się załamała. Sądzę, że wiąże się to z jej ciążą.

– A więc właściwie nic nie wyjaśniła.

– Musi mieć swoje powody. Może chce spokojnie przemyśleć sytuację.

– Co planuje?

– Nie wiem. Ale raczej nie spieszy się z wyjazdem. – Po chwili namysłu Liu dodał: – Jeśli Feng jest takim draniem, jej zmiana decyzji wcale mnie nie dziwi.

– Cóż… – Chen uznał, że już niczego więcej od Liu się nie dowie. Wen mogła tu przebywać bez słowa wyjaśnienia. – Powiem wam coś, czego wam nie wyjawiła. Uciekła z wioski, ponieważ dostała od Fenga telefon z wiadomością, że grozi jej niebezpieczeństwo ze strony gangsterów.

– Nie musiała mi się tłumaczyć.

– To zrozumiałe, że pewne rzeczy zachowała w tajemnicy. Ale wiemy, że przyjechała do was, aby ukryć się przed triadą.

– Cieszę się, że w potrzebie pomyślała o mnie. – Liu zapalił papierosa.

– Według posiadanych przez nas informacji miała zadzwonić do Fenga, gdy tylko znajdzie bezpieczne miejsce. Jak dotąd nie skontaktowała się z mężem. A teraz nie chce do niego pojechać, mimo że gwarantujemy jej bezpieczeństwo. A więc musiała podjąć decyzję.

– Może tu zostać, jak długo chce – oświadczył Liu. – Czy uważacie, że będzie miała tam dobre życie?

– Wiele osób tak uważa. Popatrzcie na długą kolejkę czekającą na wizy przed amerykańskim konsulatem w Szanghaju. Nie wspominając nawet o ludziach takich jak jej mąż, którzy dostali się do Stanów nielegalnie.

– Dobre życie z tym sukinsynem?

– Ale to wciąż jest jej mąż, prawda? A jeżeli zostanie tutaj, z wami, co inni pomyślą?

– Liczy się to, co ona myśli – stwierdził Liu. – Skoro przyszła do mnie w potrzebie, mogę przynajmniej dać jej schronienie.

– I tak zrobiliście dla Wen bardzo dużo. Widziałem jej zdjęcie paszportowe. Teraz wygląda całkiem inaczej. Niemal jak inna kobieta.

– Tak, rozkwitła na nowo. Pewnie powiecie, że to zbyt romantyczne określenie.

– Nie, całkiem odpowiednie, z tą tylko różnicą, że nie żyjemy w romantycznych czasach.

– Romantyczność nie jest stanem zewnętrznym, tylko wewnętrznym, starszy inspektorze Chen. – Liu pokręcił głową. – Zgodnie z waszym życzeniem powiedziałem wszystko, co wiem. A co wy chcecie mi powiedzieć?

– Będę z wami szczery, Liu – zaczął z namysłem Chen. – Podziwiam wasz zamiar udzielenia pomocy Wen, ale chciałbym przekazać wam pewne osobiste spostrzeżenie.

– Bardzo proszę.

– Igracie z ogniem.

– To znaczy?

– Wen zdaje sobie sprawę z uczuć, jakie do niej żywicie, prawda?

– Lubiłem ją… jeszcze w liceum. Stare dzieje. Ale nie potrafię przekreślić przeszłości.

– I wasze uczucia są wciąż takie same, niezależnie od tego, czy ich obiektem jest królowa liceum, czy kobieta w średnim wieku, spodziewająca się dziecka innego mężczyzny – stwierdził Chen. – Jesteście Panem Wielkim Szmalem i mnóstwo kobiet padłoby wam do nóg. A Wen na pewno odwzajemnia wasze uczucia. Zwłaszcza po tym, co dla niej zrobiliście.

– Nie rozumiem, do czego zmierzacie, starszy inspektorze Chen.

– Wszystko się może między wami układać, dopóki Wen zadowala się byciem częścią waszych pięknych wspomnień. Bezcielesnym snem. Ale po jakimś czasie dojdzie do siebie i poczuje się prawdziwą kobietą. Z krwi i kości. I pewnego romantycznego wieczoru rzuci się wam w objęcia. I co wtedy zrobicie? – Chen wbrew samemu sobie zaczął być sarkastyczny. – Odtrącicie Wen? Byłoby to bardzo okrutne. A jeżeli powiecie „tak", co wtedy z waszą rodziną?

– Wen wie, że jestem żonaty. Nie sądzę, by tak postąpiła.

– Nie sądzicie? A więc pozwolicie jej tu zostać jako dawnej szkolnej koleżance… przez miesiące, lata. Tak, jesteście szczęśliwi, że możecie jej pomóc. Ale czy ona będzie szczęśliwa, tłumiąc przez cały czas swoje uczucia?

– Co więc, waszym zdaniem, powinienem zrobić? Wyrzucić ją? Wysłać do męża potwora? – odparł z gniewem Liu. – Albo pozwolić, żeby gang polował na nią jak na królika?

– No właśnie. Dochodzimy do sedna sprawy.

– Czyli?

– Zagrożenia ze strony gangsterów. Właśnie w tej chwili szukają Wen jak szaleni. Bez względu na to, jak zareaguje komenda na mój meldunek, a muszę go złożyć, jestem pewien, że gang prędzej czy później wytropi Wen.

– Jakim cudem? – zapytał Liu. – Policja przekaże informację gangsterom?

– Nie. Ale triady mają swoje wtyczki. Dowiedzieli się o umowie Fenga z Amerykanami, dowiedzą się też o miejscu pobytu Wen. Przez ostatnie kilka dni inspektor Rohn i ja byliśmy śledzeni.

– Naprawdę?

– Pierwszego dnia po przyjeździe inspektor Rohn omal nie została przejechana przez motocykl. Drugiego załamały się pod nią schody. Trzeciego dnia kilka godzin po naszej wizycie gang porwał ciężarną kobietą z Guangxi, pomyłkowo biorąc ją za Wen. Detektywa Yu usiłowano otruć w hotelu w Fujianie. I wreszcie dzień przed przyjazdem do Suzhou niemal złapano nas na rynku Huating w policyjnym nalocie, który miał nas skompromitować.

– I te wszystkie wypadki spowodowali gangsterzy?

– To nie były zbiegi okoliczności. Oni mają wtyczki w policji w Szanghaju i Fujianie. Sytuacja jest poważna.

Liu pokiwał głową.

– Przenikają również do biznesu. Kilka firm wynajmuje gangsterów do ściągania długów.

– Rozumiecie więc, o co mi chodzi, Liu. Według najnowszych informacji, jakie otrzymałem, gangsterzy nie dadzą Wen spokoju nawet po procesie, bez względu na to, czy Feng będzie zeznawał, czy nie.

– Dlaczego? Nic z tego nie rozumiem.

– Nie pytajcie mnie dlaczego. Wiem tylko tyle, że zrobią wszystko, żeby ją odnaleźć. I wykonają egzekucję. Dla przykładu. To tylko kwestia czasu. Po prostu Wen łudzi się, że jeśli zostanie tu z wami, sprawy się ułożą.

– A wy, jako starszy inspektor, nie możecie nic zrobić dla niej, dla ciężarnej kobiety?

– Chciałbym, Liu. Czy sądzicie, że łatwo mi przyznać, jak bardzo jestem bezradny… jaki ze mnie żałosny okaz policjanta? Nic nie sprawiłoby mi większej radości niż możliwość udzielenia Wen pomocy. – W jego głosie dźwięczała cała nagromadzona frustracja. Dla policjanta przyznanie się do bezradności było czymś więcej niż utratą twarzy, ale w oczach Liu dostrzegł reakcję na swoje słowa. – A więc jeżeli weźmiecie to pod uwagę – mówił dalej z zaangażowaniem – sami zobaczycie, że naprawdę wyjazd leży w jej interesie. Tutaj nikt jej nie ochroni.

– Ale jak mogę pozwolić, żeby ten sukinsyn znęcał się nad nią do końca życia?

– Nie sądzę, żeby dała się Fengowi nadal maltretować. Ostatnie dni wszystko zmieniły. Sami powiedzieliście: rozkwitła. Uważam, że na nowo odzyskała ducha. – Po chwili dodał: – Poza tym na miejscu sprawą zajmie się inspektor Rohn. Będzie działać w interesie Wen. Zapewniam.

– A więc wróciliśmy do punktu wyjścia. Wen musi wyjechać.

– Nie. Uzyskaliśmy lepszy ogląd sytuacji. Spróbuję wszystko wyjaśnić Wen, a ona niech sama podejmie decyzję.

– Dobrze, starszy inspektorze Chen – oznajmił Liu. – Porozmawiajcie z Wen.

Rozdział 30

Starszy inspektor Chen i Liu Qing przeszli z gabinetu do salonu, gdzie inspektor Rohn i Wen czekały w milczeniu.

Chen natychmiast jednak zauważył zmianę. Na stole obiadowym stała imponująca kolekcja talerzy, a wśród nich królował półmisek ozdobiony malowaną wierzbą, z którego sterczał łeb i ogon wielkiego karpia duszonego w sosie sojowym. Pewnie to właśnie on niedawno zwisał z dłoni Liu. Przygotowanie żywego karpia tych rozmiarów nie mogło być łatwe. Inne dania również wyglądały kusząco. Na jednym z talerzyków wciąż parowały różowawe rzeczne krewetki, smażone z zielonymi liśćmi herbaty.

Na krześle obok inspektor Rohn leżał plastikowy fartuch. Zapewne pomagała w kuchni.

– Przepraszam, że musiałaś tak długo czekać – zwrócił się Liu do Wen. – Starszy inspektor Chen chciałby z tobą porozmawiać.

– A czy ty z nim nie rozmawiałeś?

– Tak, ale decyzję musisz podjąć sama. Mówi, że powinnaś mieć

pełen obraz sytuacji.

Wen nie tego się spodziewała. Jej ramiona zadrżały mimo woli.

– Jeżeli uważasz, że tak trzeba – wymamrotała, nie podnosząc głowy.

– W takim razie poczekam na ciebie w gabinecie na górze.

– A co z karpiem? Wystygnie. Przecież to twoje ulubione danie.

Drobiazg, ale o niezwykłej wymowie, zauważył w duchu Chen. Wen w takiej chwili pomyślała o ulubionej potrawie Liu. Czy zdawała sobie sprawę, że to może być ostatni posiłek, jaki dla niego przygotowała?

– Nie martw się, Wen. Podgrzejemy – uspokoił ją Liu. – Starszy inspektor Chen obiecał, że nie zmusi cię do podjęcia jakiejkolwiek decyzji. Jeżeli postanowisz zostać, zawsze będziesz tu mile widziana.

– Porozmawiajmy, Wen – ponaglił Chen.

Gdy tylko Liu wyszedł, kobieta się załamała.

– Co wam powiedział? – wyszeptała, oddychając głęboko.

– To samo, co wam.

– Nie mam nic do dodania – oświadczyła z uporem, zakrywając twarz dłońmi. – Możecie mówić, co tylko chcecie.

– Jako policjantowi nie wolno mi powiedzieć w komendzie, co tylko chcę. Każą mi wytłumaczyć, dlaczego odmówiliście wyjazdu, albo nie pozwolą zamknąć sprawy.

– Tak jest, Wen. Musimy znać pani powody – przyłączyła się Catherine, podając jej papierową chusteczkę, by wytarła łzy.

– Fakt, że zatrzymaliście się u Liu również wymaga pewnych wyjaśnień – dodał Chen. – Jeżeli ludzie tego nie zrozumieją, sprawią mu wiele kłopotów. Nie chcecie, żeby coś mu się stało, prawda?

– Dlaczego mieliby do niego pretensje? To moja decyzja – wykrztusiła Wen i znów ukryła zapłakaną twarz w dłoniach.

– Jestem starszym inspektorem policji i wiem, jak nieprzyjemnie sprawy mogą się dla niego ułożyć. Dochodzenie prowadzą wspólnie rządy Chiny i Stanów Zjednoczonych. Porozmawiajcie z nami; to leży nie tylko w waszym interesie, ale także Liu.

– Od czego zacząć?

– Od czasów ukończenia liceum… żebyśmy mieli pełny obraz.

– Naprawdę chcecie wiedzieć, co wycierpiałam przez tyle lat z tym potworem? – Ledwo mówiła przez łzy.

– Rozumiemy, że te wspomnienia są bolesne, ale to ważna sprawa. – Catherine podała kobiecie kubek wody. Wen podziękowała skinieniem głowy.

Chen odniósł wrażenie, że relacje między nimi się poprawiły. Nie wiedział, o czym rozmawiały w czasie jego nieobecności, ale wcześniejsza wrogość Wen wobec Catherine zniknęła. Na palcu Catherine dostrzegł plaster. Z całą pewnością pomagała w kuchni.

Wen zaczęła opowiadać monotonnym głosem, jakby relacjonowała historię innej osoby. Twarz miała bez wyrazu, oczy puste i tylko jej ciałem czasem wstrząsało bezgłośne łkanie.

W 1970 roku, kiedy ruch wykształconej młodzieży wymiótł wszystkich na wieś, Wen miała zaledwie piętnaście lat. Po przyjeździe do wioski Changle okazało się jednak, że nie pomieści się w małej chatce razem z trzypokoleniową rodziną swojego krewnego. Ponieważ jako jedyna reprezentowała wykształconą młodzież w wiosce, kierowany przez Fenga Komitet Rewolucyjny Komuny Ludowej wioski Changle przydzielił jej niewykorzystany składzik na narzędzia, przylegający do stodoły. W pomieszczeniu nie było elektryczności, wody ani żadnych mebli poza łóżkiem, ale Wen wierzyła w apel Mao, aby młodzi ludzie doskonalili się dzięki trudnościom. Feng jednak wcale nie okazał się małorolnym chłopem z teorii Mao.

Zaczął od zapraszania jej na rozmowy w swoim gabinecie. Jako najważniejszy członek kadry partyjnej miał prawo prowadzić polityczne zajęcia, jakoby w celu reedukowania młodych ludzi. Musiała spotykać się z nim za zamkniętymi drzwiami trzy albo cztery razy w tygodniu. Feng, małpa w ludzkim ubraniu, obmacywał ją podczas lektury Cytatów z przewodniczącego Mao. I w końcu pewnej nocy stało się to, czego się obawiała. Feng włamał się do składziku. Walczyła, ale pokonał jej opór. Potem przychodził prawie co noc. Nikt w wiosce nie ośmielił się pisnąć choć słowem. Feng nie zamierzał się z nią ożenić, ale kiedy zaszła w ciążę, zmienił zdanie. Z pierwszą żoną nie miał dzieci. Wen była zrozpaczona. Myślała o aborcji, ale klinika komuny znajdowała się pod jego nadzorem. Chciała uciec, lecz wioska nie miała autobusowego połączenia. Do najbliższego przystanku wieśniacy musieli jechać traktorem komuny wiele kilometrów. Myślała o samobójstwie, ale nie mogła się do tego zmusić, kiedy poczuła w sobie ruchy dziecka.

W końcu pobrali się pod portretem przewodniczącego Mao. To był „rewolucyjny ślub", jak doniosła miejscowa rozgłośnia radiowa.

Feng nie zawracał sobie głowy aktem małżeństwa. Przez pierwszych kilka miesięcy stanowiła dla niego pokusę – młoda, wykształcona, z wielkiego miasta; to dawało mu seksualną satysfakcję. Ale wkrótce przestał się nią interesować. Po narodzinach dziecka zaczął zachowywać się brutalnie.

Zdała sobie sprawę, że walka nie ma sensu. W tamtych czasach Feng był potężny. Początkowo od czasu do czasu marzyła, że ktoś przyjdzie jej na ratunek. Wkrótce jednak się poddała. W pękniętym lustrze widziała, jak bardzo się zmieniła. Kto mógłby się zlitować nad chłopką z bladą, pomarszczoną twarzą, która z dzieckiem przywiązanym na plecach orała wołami na polu ryżowym. Pogodziła się z losem i zerwała wszystkie więzi ze znajomymi z Szanghaju.

W 1977 roku, po zakończeniu rewolucji kulturalnej, Fenga zdjęto ze stanowiska. Zdemoralizowany posiadaną do tej pory władzą nie potrafił pracować jak wieśniak. To ona musiała utrzymywać rodzinę. Co gorsza, ten zboczony potwór miał czas i energię, by ją maltretować. A także powód. Kiedy go zdejmowano ze stanowiska, zarzucono mu między innymi to, że wypędził pierwszą żonę i uwiódł przedstawicielkę wykształconej młodzieży. Temu właśnie przypisywał swój upadek i wyładowywał na Wen całą furię. Kiedy dowiedział się, że Wen zamierza się z nim rozwieść, zagroził, że zabije ją i syna. Wiedziała, że jest zdolny do wszystkiego. Tak więc wszystko zostało po dawnemu. Na początku lat osiemdziesiątych zaczął często bywać poza domem – „w interesach" – ale Wen nie miała pojęcia, czym on naprawdę się zajmuje. Zarabiał mało. Do domu przynosił tylko zabawki dla syna. Po śmierci dziecka sytuacja pogorszyła się jeszcze bardziej. Sypiał z innymi kobietami i wracał do domu tylko, kiedy skończyły mu się pieniądze.

Nie była zaskoczona, kiedy oświadczył, że wyrusza do Stanów Zjednoczonych. Dziwiła się nawet, że nie wyjechał wcześniej. Nie rozmawiał z nią o swoich planach. I tak była tylko starą ścierką do wyrzucenia. W listopadzie ubiegłego roku spędził w domu dwa tygodnie. Znowu zaszła w ciążę. Zabrał ją na badania, a kiedy okazało się, że na świat przyjdzie chłopiec, całkiem się odmienił. Obiecał, że pośle po nią, kiedy już się urządzi w Stanach. Chciał, żeby tam zaczęła z nim nowe życie.

Rozumiała tę nagłą zmianę. Feng miał już swoje lata. Niewykluczone, że to była jego ostatnia szansa na dziecko. Jej zresztą także. Dlatego poprosiła, żeby odłożył wyjazd. Nie zrobił tego. Zadzwonił do domu wkrótce po dotarciu do Nowego Jorku. Po kilku tygodniach milczenia znów się skontaktował i powiedział, że próbuje ją ściągnąć do Stanów. Chciał, żeby wystąpiła o paszport. Była zdziwiona. Zazwyczaj żony czekały latami. Czasami musiały korzystać z nielegalnych kanałów przerzutowych. Złożyła wniosek. Potem dostała telefon, który ją przestraszył. Wtedy uciekła do Suzhou.

Opowieść była długa, zawiła i od czasu do czasu emocje odbierały Wen głos. Mimo wszystko starała się mówić zdecydowanie, nie oszczędzając im bolesnych szczegółów. Chen ją rozumiał. Wen czepiała się ostatniej nadziei, że policjanci po usłyszeniu całej opowieści o koszmarze życia z Fengiem pozwolą jej zostać. Chen czuł się coraz bardziej niezręcznie. Mógł, zgodnie ze złożoną obietnicą, przedstawić w służbowym meldunku tragiczną sytuację Wen, ale wiedział, że to nic nie da.

Inspektor Rohn była wyraźnie poruszona. Wstała, żeby zrobić Wen kolejną filiżankę herbaty. Kilka razy odniósł wrażenie, że Catherine chce coś powiedzieć, ale w ostatniej chwili rezygnowała.

– Dziękuję wam, Wen, ale muszę zadać jeszcze kilka pytań – powiedział. – A więc poprosił was, żebyście wystąpili o paszport w styczniu?

– Tak, w styczniu.

– Czy nie zapytaliście go, jak mu się powodzi w Stanach?

– Nie.

– Rozumiem. Ponieważ nie chcieliście tam jechać.

– Skąd o tym wiecie? – Wen spojrzała na niego ze zdziwieniem.

– Chciał, żebyście wyjechali w styczniu, ale według dokumentacji zaczęliście starać się o paszport dopiero w połowie lutego. Dlaczego zmieniliście zdanie?

– Och, początkowo się wahałam, ale potem pomyślałam o dziecku – odparła łamiącym się głosem. – Synowi byłoby trudno dorastać bez ojca, dlatego zmieniłam zdanie i w lutym zaczęłam starać się o paszport. A potem do mnie zadzwonił.

– Czy w czasie tej ostatniej rozmowy udzielił jakichś dodatkowych wyjaśnień?

– Nie. Powiedział tylko, że ktoś na mnie poluje.

– Wiecie, kim był ten „ktoś"?

– Nie, ale przypuszczam, że Feng posprzeczał się z gangiem o pieniądze. Ludzie z łodzi muszą płacić wielkie sumy tym oprychom. Wszyscy w wiosce o tym wiedzą. Nasz sąsiad Xiong nie rozliczył się z nimi, bo miał wypadek w Nowym Jorku. Jego żona zaczęła się ukrywać, ponieważ nie mogła spłacić długu. Gangsterzy złapali ją prawie natychmiast. Żeby odzyskać pieniądze, zmusili kobietę do prostytucji.

– Policja z Fujianu nic z tym nie zrobiła? – spytała Catherine.

– Oni noszą te same spodnie, co Latające Siekiery. Dlatego postanowiłam uciec daleko. Ale dokąd? Wolałam nie wracać do Szanghaju. Gang szybko by mnie tam wytropił. Nie chciałam ściągać kłopotów na swoich bliskich.

– Dlaczego zdecydowaliście się przyjechać do Suzhou?

– Początkowo nie myślałam o żadnym konkretnym miejscu. Kiedy pakowałam rzeczy, natknęłam się na antologię i wizytówkę Liu. Wydawało mi się, że na pewno mnie z nim nie skojarzą. Od liceum nie utrzymywaliśmy kontaktów. Nikt by się nie domyślił, że zwrócę się do Liu o pomoc.

– No tak – odezwała się Catherine. – Po raz pierwszy zobaczyła go pani, gdy zwiedzał fabrykę.

– Wtedy nawet nie rozpoznałam Liu. Właściwie nie za bardzo pamiętałam go z liceum. Był bardzo cichy. Nie przypominałam sobie nawet, żeby w ogóle ze mną rozmawiał. Ani opisanego w wierszu tańca lojalnych. Gdyby nie antologia, nie miałabym pojęcia, że tak wiele dla niego znaczył.

– Znaczył – stwierdził Chen. – Kiedy dostaliście zbiór wierszy, musieliście zdać sobie sprawę, kim był gość zwiedzający fabrykę.

– Tak. I nagle wszystkie tamte lata powróciły. Z notki biograficznej dowiedziałam się, że został poetą i dziennikarzem. Cieszyłam się z tego, ale nie miałam złudzeń co do swojej osoby. Wiedziałam, że jestem tylko żałosną postacią, która wywarła wpływ na jego poetycką wyobraźnię. Zatrzymałam książkę i ukrytą w niej wizytówkę jako wspomnienie utraconych lat – wyjaśniła, wykręcając sobie palce. – Gdyby nie dziecko, wolałabym umrzeć, niż żebrać u kogokolwiek.

– „Ludzie na wschód od rzeki" – mruknął.

– Nigdy nie spodziewałabym się, że tak bardzo mi pomoże. Jest niezwykle zajętym człowiekiem, ale wziął wolny dzień, żeby towarzyszyć mi w szpitalu. Uparł się, żeby kupić różne rzeczy, dla mnie i dla dziecka. Obiecał, że mogę tu zostać, jak długo zechcę.

– Rozumiem – odezwał się Chen po chwili milczenia. – Istnieje między wami więź, ale co pomyślą inni?

– Liu powiedział, że o to nie dba – odparła Wen. Głowę trzymała zwieszoną tak nisko, jakby miała przetrącony kark. – Dlatego ja też się tym nie przejmuję.

– A więc postanowiliście zostać tu z Liu?

– Co macie na myśli, starszy inspektorze Chen?

– Cóż, jakie są wasze plany na przyszłość?

– Chcę sama wychować syna.

– Gdzie? Gospodyni tego domu jeszcze nie wie, że tu mieszkacie, prawda? Ale Szanghaj niedaleko. Żona Liu może przyjechać każdego dnia. Co sobie pomyśli?

– Nie zostanę tu długo. Liu na kilka miesięcy wynajmie dla mnie mieszkanie. Wyjadę zaraz po urodzeniu syna.

– Dopóki gangsterzy was szukają, nigdzie nie będziecie bezpieczna. Bez względu na to, jaki wykonacie ruch, czy wrócicie do Fujianu, czy udacie się do Szanghaju, wpadną na wasz trop.

– Nie pojadę daleko. Zostanę w tej okolicy. Liu załatwi mi pracę. Ma w Suzhou wielu przyjaciół.

– Gang was znajdzie. – Zapalił papierosa, zaciągnął się i zaraz go zgasił. – To tylko kwestia czasu.

– Nikt o mnie nie wie. Nie znają nawet mojego prawdziwego nazwiska. Liu wymyślił na mój temat całą historię. Mówi, że jestem jego kuzynką.

– Sprawa ma znaczenie państwowe – oznajmił Chen. – Muszę złożyć meldunek w komendzie. Prędzej czy później gang dostanie jego kopię.

– Nie rozumiem, starszy inspektorze Chen.

– Jak dobrze wiecie, istnieją powiązania między gangiem a policją w Fujianie.

Dostrzegł zdziwienie na twarzy inspektor Rohn. Sekretarz Li nalegał, aby odpowiedzialnością za przecieki obarczać Amerykanów. Chen uznał, że później będzie się martwił o reakcję Li… i Catherine.

– A więc nic nie możecie dla mnie zrobić?

– Mówiąc szczerze, nie jesteśmy w stanie zagwarantować wam bezpieczeństwa. Sami się orientujecie, jak potężni są gangsterzy. Liu zgadza się z moją oceną sytuacji. Co więcej, kiedy was znajdą, z całą pewnością on też wpadnie w tarapaty. Zdajecie sobie sprawę, do czego są zdolni.

– Uważacie, że powinnam wyjechać ze względu na Liu, starszy inspektorze Chen? – spytała wolno, patrząc mu w oczy.

– Jako policjant twierdzę, że tak. Nie tylko Latające Siekiery, ale również rząd będzie wywierał na Liu presję.

– Ta decyzja leży w interesie obu krajów – włączyła się Catherine.

– Liu nie wygra z rządem i triadami – dodał Chen. – A jego żona nigdy by mu nie wybaczyła, że zrezygnował ze wszystkiego dla innej kobiety.

– Nie musicie mówić dalej. – Wen wstała. Jej wzrok wyrażał zdecydowanie.

– Liu nie chce, żebyście wyjechali, bo się o was martwi – mówił dalej Chen. – Ja także. Pozostanę z inspektor Rohn w ścisłym kontakcie. Feng już nie będzie was tyranizował jak poprzednio. Jeżeli inspektor Rohn zdoła wam w czymkolwiek pomóc, na pewno to zrobi.

– Tak, oczywiście – oświadczyła Catherine, biorąc Wen za rękę. – Proszę mi zaufać.

– Dobrze. Pojadę – powiedziała ochrypłym głosem Wen. – Ale chcę, starszy inspektorze Chen, żebyście zagwarantowali, że Liu nie spotka nic złego.

– Obiecuję – zapewnił. – Towarzysz Liu wyświadczył nam wielką przysługę, chroniąc was. Nic mu nie będzie.

– Przydzielę pani specjalną skrytkę pocztową – dodała Catherine. – Nie

może pani do nikogo pisać bezpośrednio, ale przez skrytkę będzie pani utrzymywać kontakt z Liu lub kimkolwiek innym.

– Jeszcze jedno, inspektor Rohn i starszy inspektorze Chen. Przed wyjazdem z Chin muszę pojechać do Fujianu.

– Po co?

– W pośpiechu zostawiłam pewne dokumenty. I antologię poezji.

– Polecimy detektywowi Yu, żeby przywiózł je do Szanghaju -zaproponował Chen.

– Muszę pójść na grób syna – oznajmiła Wen tonem niedopuszczającym dalszej dyskusji. – Popatrzeć na niego po raz ostatni.

Chen się zawahał.

– Nie mamy dość czasu, Wen.

– Pragnie się pożegnać z synem – poparła ją Catherine. – To przecież zrozumiałe i naturalne u matki.

Nie chciał sprawiać wrażenia oschłego, chociaż pomysł wyjazdu do Fujianu wydawał mu się zbyt sentymentalny. Postanowił jednak nic już nie mówić. Niedorzeczność żądania Wen była dla niego wręcz intrygująca.

Rozdział 31

Dokąd teraz? – zapytała w taksówce Catherine.

– Do Komendy Policji w Suzhou – odparł Chen. – Zadzwoniłem do naczelnika. Jeżeli Wen postanowiłaby zostać, Liu mógłby ją gdzieś wywieźć. Poprosiłem, żeby postawiono kilku funkcjonariuszy przed

jego domem. I żeby ich ochraniali – dodał po chwili.

– Nie ufa pan nawet koledze poecie?

Nie odpowiedział na to pytanie.

– Lepiej będzie, jeżeli wyjedziemy z Suzhou najszybciej, jak to możliwe. Słyszała pani powiedzenie: „W czasie długiej nocy może być wiele snów"?

– Nie.

– Jest też podobne angielskie: „Wiele może się zdarzyć między ustami a brzegiem pucharu". Jeżeli już trzeba jechać do Fujianu, chcę zabrać tam Wen dzisiaj. Z gangsterami nigdy nic nie wiadomo. Naczelnik tutejszej policji musi załatwić nam bilety na najwcześniejszy pociąg lub samolot.

– Kiedy rozmawialiście na górze z Liu, Wen sporo mi opowiedziała o swoim życiu. Strasznie mi żal tej kobiety. Dlatego poparłam jej prośbę.

– Rozumiem.

Nagle poczuł się wyczerpany i przez pozostałą część drogi prawie się nie odzywał.

Gdy tylko weszli do holu komendy w Suzhou, wbiegł naczelnik Fan Baohong.

– Powinniście zawiadomić nas wcześniej o waszej wizycie, starszy inspektorze Chen.

– Przyjechaliśmy dopiero wczoraj, naczelniku Fan. Przedstawiam inspektor Catherine Rohn z Biura Szeryfa Federalnego Stanów Zjednoczonych.

– Witam w Suzhou, inspektor Rohn. To wielki zaszczyt panią poznać.

– Miło mi, naczelniku Fan.

– Śledztwo musi być bardzo ważne, skoro sprowadziło was do Suzhou. Zrobimy wszystko, żeby wam pomóc.

– Sprawa jest delikatna i o międzynarodowym charakterze, nie mogę więc podać wam szczegółów – powiedział Chen. – Wasi ludzie nadal są przed domem Liu?

– Tak, starszy inspektorze Chen.

– Niech tam zostaną. Mam jeszcze jedną prośbę. Pilnie potrzebujemy trzech biletów do Fujianu, na najbliższy pociąg lub samolot.

– Honghua – zawołał Fan do młodej policjantki siedzącej przy biurku w recepcji. – Sprawdźcie pierwsze z możliwych połączenia z Fujianem.

– Jesteśmy wdzięczni za pomoc, naczelniku Fan – oświadczyła Catherine.

– A teraz chodźmy, zapraszam do mojego gabinetu – zaproponował Fan.

– Nie, proszę nie robić sobie kłopotu – odparł Chen. – Musimy wkrótce wyjść. Im mniej osób wie o naszym pobycie w komendzie i w ogóle w Suzhou, tym lepiej.

– Rozumiem, starszy inspektorze Chen. Nie powiem nikomu ani słowa…

– Przepraszam, naczelniku Fan – odezwała się młoda policjantka. – Już znalazłam informacje o połączeniach. Nie ma bezpośredniego lotu z Suzhou do Fujianu. Trzeba najpierw wrócić do Szanghaju. O piętnastej trzydzieści odlatuje stamtąd samolot. Jest też dziś wieczorem o dwudziestej trzeciej trzydzieści ekspres z Suzhou do Fujianu. Podróż trwa około czternastu godzin.

– Pojedziemy pociągiem – zadecydował Chen.

– Ale wszystkie bilety na miękkie sypialne są wyprzedane. Możemy dostać tylko miejsca w przedziale z twardymi łóżkami.

– Skontaktujcie się z zarządem kolei i powiedzcie, że musimy mieć miękkie sypialne – polecił Fan. – Jeżeli trzeba, niech dołączą wagon.

– Ależ po co, naczelniku Fan – wtrąciła się Catherine. – Twarde miejsca zupełnie mi odpowiadają. Prawdę mówiąc, nawet je wolę.

– Inspektor Rohn chce poznać prawdziwe Chiny – wyjaśnił Chen. -Podróżowanie w sypialnym z twardymi łóżkami jak zwykły Chińczyk będzie dla niej ciekawym doświadczeniem. A więc załatwione. Trzy bilety.

– Doskonale. Jeżeli inspektor Rohn nalega…

– Powiedzcie też posterunkowym przed domem, że tego wieczoru Liu odprowadzi na stację kobietę. Jeżeli będą zmierzać w tym kierunku, niech im towarzyszą w pewnej odległości i zwracają uwagę na podejrzane osoby. Jeżeli Liu i Wen będą zmierzali w innym kierunku, trzeba ich zatrzymać.

– Nie martwcie się. Znają się na swojej robocie. – Fan zerknął na zegarek. – Mamy jeszcze kilka godzin. Ponieważ to pierwsza wizyta inspektor Rohn, proponuję typowy obiad z Suzhou. Co powiecie na restaurację Sosna i Żuraw?

– Muszę wykorzystać bony na obiad, naczelniku Fan – oznajmił Chen, wstając.

– Cóż, w takim razie spotkamy się na stacji. – Fan odprowadził ich do drzwi.

Honghua wręczyła gościom dwa bambusowe pojemniki. – Pamiątka z Suzhou. Pierwszorzędna herbata Chmura i Mgła, specjalny gatunek dla cesarzy w starożytnych Chinach.

W Pierwszym Domu Towarowym w Szanghaju prezent kosztowałby pięćset juanów, chociaż Fan pewnie dostał go o wiele taniej – z herbacianych plantacji patrolowanych przez jego ludzi. Ale mimo wszystko podarunek był cenny.

– Dziękuję, naczelniku Fan. Jestem wzruszony. – Ofiaruje podarunek matce, znawczyni herbaty. Czuł się nie w porządku, że nie zadzwonił do niej przed wyjazdem z Szanghaju.

Droga powrotna do hotelu zajęła im dziesięć minut, a Chen spakował się w niecałe pięć. Potem poszedł do pokoju Catherine. Zadzwonił do Liu, żeby go poinformować o ustaleniach związanych z podróżą. Liu zgodził się odprowadzić Wen na stację.

Potem wybrał numer detektywa Yu.

– Znaleźliśmy Wen Liping.

– Gdzie, starszy inspektorze Chen?

– W Suzhou. Była u Liu Qinga, kolegi z liceum. Poety, który przesłał jej antologię. To długa historia. Powiem ci więcej w Szanghaju. Wyjeżdżamy dziś w nocy do Fujianu, żeby zabrać kilka rzeczy z domu Wen.

– Wspaniale. Wyjdę po was na dworzec w Fujianie.

– Nie. Peiqin na pewno czeka na ciebie w domu. Wracaj dzisiaj samolotem. Mamy specjalny budżet. Nie mów miejscowym o naszym planie.

– Rozumiem. Dziękuję, szefie.

Na koniec Chen zadzwonił do Komendy Policji w Fujianie. Młodszy funkcjonariusz Di poinformował, że komisarza Honga nie ma w biurze.

– Chcę, żeby wasi ludzie czekali na mnie na dworcu kolejowym jutro o godzinie trzynastej. Niech wezmą samochód, najlepiej furgonetkę. – Chen nie wspomniał, że będą z nim Catherine Rohn i Wen Liping.

– W porządku, starszy inspektorze. Wszyscy wiemy, że to sprawa o międzynarodowym znaczeniu.

– Dziękuję. – Chen odłożył słuchawkę, zastanawiając się, skąd „wszyscy o tym wiedzą".

Catherine zadzwoniła do centrali w Waszyngtonie. W stolicy był wczesny ranek, więc tylko zostawiła wiadomość, że za kilka dni przywiezie Wen.

Dopiero minęła piąta. Mieli jeszcze spędzić w Suzhou kilka godzin. Catherine zaczęła się pakować. Chen czuł coraz silniejszą presję czasu. Patrząc przez okno, po raz pierwszy zwrócił uwagę, że otaczają ich mocno zniszczone budynki. Może hotel stał zbyt blisko stacji.

– Co to znaczy: „ludzie na wschód od rzeki"? – zapytała Catherine, wkładając kosmetyki do małej torebki.

– To ludzie w ojczyźnie, którzy pokładają w kimś wielkie nadzieje. Około 200 roku przed Chrystusem książę Chu został pokonany w bitwie i oświadczył, że nie może pokazać się swojemu ludowi na wschód od rzeki. I nad rzeką Wu popełnił samobójstwo.

– Widziałam wideo Opery Pekińskiej Pożegnanie z jego cesarską konkubiną. Przedstawia losy właśnie dumnego Chu, prawda?

– Tak. – Chen nie miał nastroju do podtrzymywania rozmowy.

Coraz bardziej niepokoił się podróżą do Fujianu. Wen sprawiała wrażenie zdecydowanej, ale każde opóźnienie wyjazdu do Stanów potęgowało niebezpieczeństwo.

Przeprosił Catherine i wyszedł na papierosa. Na końcu korytarza szli ludzie z plastikowymi miednicami wypełnionymi odzieżą. Nieśli rzeczy do publicznej pralni, którą pokazał mu dyrektor hotelu – długiej betonowej rynny z kilkoma kranami. Podszedł do okna na drugim końcu. Tuż obok niego znajdowało się wyjście na schody prowadzące na małą betonową platformę, część płaskiego dachu. Młoda kobieta wieszała tam na sznurze mokre rzeczy. W halce z cienkimi ramiączkami, z gołymi nogami i bosa wyglądała jak gimnastyczka gotowa do występu. Zza ubrań wyłonił się młodzieniec – objął dziewczynę, nie zwracając uwagi na krople wody lśniące na jej ramionach. Mrużąc oczy przed papierosowym dymem, Chen uznał, że to nowożeńcy w podróży poślubnej.

Większość tutejszych gości nie była zamożna i musiała znosić niewygody taniego hotelu, ale ci dwoje byli zadowoleni.

Zastanawiał się, czy postąpił słusznie w sprawie Liping.

Czy Wen będzie dobrze z Fengiem w dalekim kraju? Ona znała odpowiedź i dlatego postanowiła zostać w Suzhou. Jej najlepsze lata zmarnowała rewolucja kulturalna. Teraz Wen starała się zatrzymać resztki marzeń, pozostając razem z Liu.

A co on zrobił? Policjantowi nie płacą za okazywanie współczucia.

W jego głowie nieoczekiwanie pojawiły się wersy…

– O czym pan myśli? – Obok niego stanęła inspektor Rohn.

– O niczym. – Był w kiepskim humorze. Gdyby się nie wtrącili, Wen zostałaby z Liu. Wiedział jednak, że postępuje niesprawiedliwie, obwiniając o to inspektor Rohn. – Wykonaliśmy nasze zadanie.

– Wykonaliśmy nasze zadanie – powtórzyła. – A mówiąc ściśle, pan wykonał. I to wspaniale, muszę przyznać.

– Rzeczywiście, wspaniale. – Rozdusił papierosa na parapecie.

– Co pan powiedział Liu u niego w gabinecie? – zapytała, delikatnie dotykając jego dłoni. Wyczuwała zły nastrój Chena. – Skłonienie go do zmiany zdania na pewno nie było łatwe.

– Na jedną i tę samą rzecz możemy spojrzeć pod bardzo wieloma kątami. Przedstawiłem mu tylko jeszcze jeden punkt widzenia.

– Polityczny?

– Nie, pani inspektor Rohn. Tu nie wszystko ma aspekt polityczny. – Zauważył, że młoda para patrzy na nich z dachu. Co oni, ze swojego punktu widzenia, myśleli o nich dwojgu: Chińczyku i Amerykance? Zmienił temat. – Och, bardzo przepraszam, że odmówiłem przyjęcia zaproszenia na obiad. Na pewno byłby wspaniały. Mnóstwo toastów za przyjaźń chińsko-amerykańską. Nie byłem w nastroju.

– Dobrze pan zrobił. Teraz mamy okazję przespacerować się po ogrodzie Suzhou.

– Chce pani iść do ogrodu?

– Jak dotąd nie odwiedziłam żadnego – przypomniała. – Jeżeli mamy czekać, wolę spędzić ten czas w parku.

– Świetny pomysł. Jeśli pani pozwoli, wykonam tylko jeszcze jeden telefon.

– Oczywiście. A ja w tym czasie zrobię kilka zdjęć frontonu naszego hotelu.

Chen wybrał numer Gu. Teraz, tuż przed wyjazdem z Suzhou, telefon do Gu w Szanghaju nie powinien w niczym zaszkodzić.

– Gdzie pan jest, starszy inspektorze Chen? – Gu sprawiał wrażenie mocno zaniepokojonego. – Szukałem pana wszędzie.

– Jadę do innego miasta, Gu. O co chodzi?

– Szukają pana pewni ludzie. Musi pan uważać.

– Kto taki?

– Międzynarodowa organizacja.

– A konkretnie?

– Mają centralę w Hongkongu. Jeszcze nie dowiedziałem się wszystkiego. W tej chwili nie bardzo mogę rozmawiać, starszy inspektorze Chen. Spotkajmy się, kiedy pan wróci, dobrze?

– Dobrze. – Przynajmniej nie był to Wydział Wewnętrzny.

Catherine czekała przed hotelem. Chciała zrobić Chenowi zdjęcie. Stanął przy lśniącym lwie i położył rękę na jego grzbiecie. Przy dotyku rzeźba nie robiła wrażenia odlewu z brązu. Przyjrzał się jej bliżej i przekonał się, że lew jest z plastiku pokrytego złotą farbą.

Rozdział 32

Fatalny nastrój Chena okazał się zaraźliwy. Kiedy wchodzili do Ogrodu Yi urządzonego w stylu Qing, Catherine również była przygaszona.

Wiedziała, że coś go gnębi. Ona też miała wiele pytań, które pozostały bez odpowiedzi. Ale mimo wszystko znaleźli Wen.

Na razie nie chciała podnosić tych kwestii. Poza tym, kiedy szła u jego boku przez ogród, czuła się niezręcznie z innego powodu. W czasie kilku minionych dni Chen grał dominującą rolę i zawsze miał coś do powiedzenia – o modernizmie, konfucjanizmie czy komunizmie. Tego popołudnia jednak sytuacja zmieniła się całkowicie. To Catherine przejęła inicjatywę. Zastanawiała się, czy Chen nie ma jej tego za złe.

W parku było cicho i prawie pusto. W alejce rozbrzmiewały tylko ich kroki.

– Piękne miejsce – powiedziała. – Ale tak mało zwiedzających.

– Ze względu na porę dnia.

Ścieżkę zaczął spowijać mrok. Słońce jak pieczęć wisiało nad podwiniętymi szczytami starożytnego pawilonu. Przeszli przez kamienną bramę w kształcie tykwy na bambusowy most. W przejrzystej, spokojnej wodzie pływało kilka złotych karpi.

– Nie cieszy pana zwiedzanie, starszy inspektorze Chen.

– Ależ skąd. Cieszy mnie każda minuta… w pani towarzystwie.

– Nie musi pan prawić mi komplementów.

– Nie jest pani rybą – odparł. – Skąd pani wie, co ona czuje?

Doszli do następnego mostku, za którym zobaczyli herbaciarnię z cynobrowymi filarami i wielkim, czarnym znakiem „Herbata" wyhaftowany na proporcu powiewającym na wietrze. Przed herbaciarnią znajdował się zbiór skał o dziwnych kształtach.

– Możemy tam pójść? – zapytała.

Według pierwotnego projektu herbaciarnia mogła służyć jako sala przyjęć – obszerna, elegancka, ale dość mroczna. Światło wpadało przez witrażowe okna. Wysoko na ścianie znajdowała się poprzeczna deska z wypisaną chińskimi znakami nazwą: „Powrót wiosny". Stara kobieta stojąca w rogu za szklaną ladą obok łąkowego parawanu dała im termos w bambusowym futerale, dwie filiżanki z listkami zielonej herbaty, pudełko suszonego tofu duszonego w sosie sojowym i paczkę zielonkawych ciasteczek.

– W razie czego, tu możecie sobie dolać wody do termosu – powiedziała.

Nie było innych gości. Ani też żadnej obsługi, kiedy już usiedli przy mahoniowym stoliku. Stara kobieta zniknęła za parawanem.

Herbata smakowała doskonale. Może dzięki listkom albo wodzie, a może dlatego, że wokół panowała pełna spokoju atmosfera. Suszone tofu było dobre; korzenny brązowy sos podkreślał jego intensywny smak. Ale zielone ciastka okazały się jeszcze lepsze, słodkie i zupełnie wyjątkowe.

– Uważam, że to cudowny obiad – oświadczyła. Do jej wargi przylepił się maleńki listek herbaty.

– Ja też – przytaknął i dolał wody do jej filiżanki. – Zgodnie z chińską tradycją picia herbaty pierwszej filiżanki nie uważa się za najlepszą. Pełny smak ujawnia się dopiero przy drugiej i trzeciej filiżance. Dlatego dają termos, żeby klient mógł bez pośpiechu smakować herbatę i jednocześnie podziwiać ogród.

– Tak, widok jest fantastyczny.

– Cesarz Hui z dynastii Song lubił skały o dziwnych kształtach. Zarządził ogólnokrajowe poszukiwania skał, Huashigang, ale został wzięty do niewoli przez najeźdźców Jin, zanim wybrane okazy dostarczono do stolicy. Podobno niektóre z nich pozostawiono w Suzhou – powiedział Chen. – Proszę spojrzeć na tamtą. Nazywa się Brama Niebios.

– O, naprawdę? Nie widzę podobieństwa. – Miała wrażenie, że nazwa zupełnie nie pasuje do skały w kształcie wiosennego pędu bambusa, kanciastej i ostro zakończonej. W żaden sposób nie kojarzyła się z majestatyczną bramą do nieba.

– Trzeba na nią patrzeć z odpowiedniej perspektywy – oświadczył. – Może przypominać wiele rzeczy: szyszkę kołyszącą się na wietrze, starca łowiącego ryby wśród śniegu, psa szczekającego do księżyca albo porzuconą kobietę, oczekującą na powrót kochanka. Wszystko zależy od punktu widzenia.

– Rzeczywiście – przyznała, ale wciąż nie widziała żadnych podobieństw. Była zadowolona, że Chen na tyle już doszedł do siebie, by znów podjąć rolę przewodnika, choć zarazem irytowało ją to, że musiała ponownie stać się turystką.

Widok skał uświadomił jej też pewną rzecz. Pomimo sinologicznych studiów amerykański szeryf nigdy nie będzie widział rzeczy dokładnie tak samo, jak chiński inspektor. Otrzeźwiająca refleksja.

– Mam do pana kilka pytań, starszy inspektorze Chen.

– Słucham.

– Dlaczego wcześniej nie poprosił pan tutejszej policji o wsparcie? Mogliby zmusić Liu do współpracy.

– Mogliby, ale nie podobał mi się ten pomysł. Liu nie trzymał Wen wbrew jej woli – wyjaśnił Chen. – Poza tym nie znalem odpowiedzi na wiele pytań. Dlatego chciałem najpierw sam porozmawiać z Liu.

I otrzymał pan te odpowiedzi?

– Częściowo. – Chen nadział kostkę tofu na wykałaczkę. – Niepokoiłem się także ewentualną reakcją Liu. Jest wielkim romantykiem. Według Bertranda Russela romantyczne namiętności sięgają zenitu, kiedy kochankowie walczą przeciwko całemu światu.

– Sporządził pan całe studium osobowości, starszy inspektorze Chen. A co, gdyby się panu nie udało przekonać Liu?

– Cóż, sporządziłbym obiektywny raport dla komendy…

– A wtedy policja zmusiłaby ich do współpracy, prawda?

– Tak. Jak więc pani widzi, moje wysiłki wynikają po prostu z desperacji.

– No cóż, udało się panu ich przekonać. Wen wyjedzie. A teraz sprawa relacji między tymi dwojgiem. Wciąż są dla mnie niejasne. Jeśli obiecał pan Liu zachować dyskrecję, proszę powiedzieć mi tyle, ile pan może.

Kiedy zaczął mówić, popijała herbatę, ale wkrótce relacja Chena tak ją pochłonęła, że napój w filiżance zupełnie wystygł. Włączył do opowieści szczegóły, które uważał za ważne. Wspomniał też o przedstawieniu – w dużym stopniu podkreślało to, co Wen wycierpiała przez Fenga.

Catherine znała już niektóre fakty, ale teraz poszczególne fragmenty zaczęły tworzyć całość. Kiedy skończył, przez kilka minut wpatrywała się w filiżankę, a gdy znowu podniosła głowę, sala wydała się jej jeszcze mroczniejsza.

– Jeszcze jedno pytanie, starszy inspektorze Chen. Chodzi mi o powiązania policji w Fujianie z Latającymi Siekierami. Naprawdę istnieją?

– Są bardzo prawdopodobne. Powiedziałem o tym Wen – odparł wymijająco. – Mógłbym ją chronić przez tydzień lub dwa, ale nie dłużej. Nie ma wyboru, musi jechać do Stanów.

– Powinien pan omówić to ze mną wcześniej.

– Proszę zrozumieć, dla chińskiego policjanta przyznanie, że taka sytuacja istnieje, nie jest przyjemne.

Ujęła jego dłoń.

Chwilę ciszy przerwał głośny chrzęst – stara kobieta za parawanem rozgniatała pestki melona.

– Chodźmy na zewnątrz – zaproponował Chen.

Opuścili herbaciarnię z herbatą i ciastkami w rękach. Przeszli po moście i dotarli do pawilonu z dachem pokrytym żółtymi, błyszczącymi dachówkami. Budynek otaczały cynobrowe filary, osadzone w ławie z płaskim, marmurowym siedziskiem i kratkowaną balustradą. Postawili termosy na ziemi, a filiżanki i ciastka między sobą. Małe ptaki świergotały w grocie za ich plecami.

– Krajobraz ogrodów Suzhou ma wywoływać poetyczny nastrój – powiedział.

Nie przeżywała takich uniesień, ale cieszyła się chwilą. Wiedziała, że w przyszłości będzie wspominała ten wczesny wieczór w Suzhou jako coś szczególnego. Siedziała oparta bokiem o filar. Nagle poczuła, jakby nastąpiła kolejna zmiana ról. Chen znów był niemal taki jak przedtem. A ona stawała się sentymentalna.

– Wkrótce Wen i Liu będą musieli się rozstać – stwierdziła ze smutkiem.

– Może Liu kiedyś pojedzie do Stanów…

– Nie, nie zdoła jej odnaleźć. – Pokręciła głową. – Na tym polega program.

– No to Wen przyjedzie… w odwiedziny… – przerwał raptownie. – Nie, to byłoby dla niej zbyt niebezpieczne.

– Zupełnie wykluczone.

– „Trudno się spotkać i rozstać się trudno./Wiatr wschodni omdlewa, kwiaty opadają" – wyszeptał. – Przepraszam, znowu cytuję poezję.

– I co w tym złego, starszy inspektorze Chen?

– To sentymentalne.

– A więc znowu zmienia się pan w kraba pustelnika, chowającego się w skorupę racjonalizmu.

Natychmiast zrozumiała, że posunęła się za daleko. Po co rzuciła taki komentarz? Czy dlatego, że martwił ją wynik śledztwa i to, że w gruncie rzeczy nie są w stanie pomóc Wen? A może wyłaniające się z podświadomości porównanie? Ona sama wkrótce również wyjedzie z Chin.

Nie odpowiedział.

Pochyliła się i zaczęła masować boląca kostkę.

– Proszę zjeść – podał jej ostatnie ciastko.

– Dziwna nazwa: Zielone ciastko z liści bambusa – powiedziała, oglądając pudełko.

– Pewnie do ciastka użyto liści bambusa. W ogóle bambus odgrywa bardzo ważną rolę w naszej tradycyjnej kulturze. W chińskim krajobrazie ogrodowym musi być gaj bambusowy, a na bankietach obowiązkowo serwuje się pędy bambusa.

– Ciekawe. Nawet chińscy gangsterzy zamieścili słowo „bambus" w nazwie swojej organizacji.

– O czym pani mówi?

– Pamięta pan faks, który dostałam w niedzielę w hotelu? Było w nim trochę informacji o międzynarodowych triadach zajmujących się przemytem ludzi. Jedna z nich nazywa się Zielony Bambus.

– Ma pani ten faks przy sobie?

– Nie, zostawiłam w hotelu Pokój.

– Ale jest pani pewna?

– Tak, pamiętam tę nazwę – potwierdziła.

Obróciła się w jego stronę i oparła plecami o filar. Przesunął filiżanki. Zrzuciła pantofle, podciągnęła kolana pod brodę i postawiła stopy na marmurze.

– Pani kostka jeszcze nie wydobrzała. Ława jest zbyt zimna. – Położył jej stopy na swoich kolanach i rozgrzał dłońmi, potem zaczął masować kostkę.

– Dziękuję. – Czuła przyjemne ciepło jego palców.

– Pozwoli pani, że powiem wiersz. W czasie kilku ostatnich dni przyszły mi do głowy jego fragmenty.

– Pana wiersz?

– Niezupełnie. Zainspirowało mnie Słońca w ogrodzie MacNeice'a. To wiersz o ludziach wdzięcznych za wspólnie dzielony czas, mimo że te chwile są ulotne.

Zaczął mówić, trzymając dłoń na jej kostce.

Palące złoto słonecznego światła. Nie możemy zabrać dnia ze starego ogrodu do albumu starości. Wybierzmy więc naszą grę albo czas nam nie wybaczy.

– Światło słoneczne w ogrodzie – powiedziała z namysłem.

– Prawdę mówiąc, główny obraz pierwszej strofy przyszedł mi do głowy w Moskiewskim Przedmieściu. A potem, kiedy dostałem wiersz Liu o tańcu lojalnych, a zwłaszcza gdy spotkaliśmy Wen i Liu, pojawiło się kilka następnych wersów – wyjaśnił. „Kiedy wszystko już powiedziane/nie możemy odróżnić/pytania od odpowiedzi./Bo cóż urok/na nas rzuca,/taniec czy tancerka?"

– Taniec i tancerka. Rozumiem. – Pokiwała głową. – Dla Liu Wen zmieniła taniec lojalnych w cud.

– Wiersz MacNeice'a jest o bezradności ludzi.

– To jeden z pana ulubionych modernistycznych poetów.

– Skąd pani wie?

– Zebrałam o panu trochę informacji, starszy inspektorze Chen. W ostatnim wywiadzie mówił pan o przeżywanej przez MacNeice'a melancholii, ponieważ jego praca nie pozwalała mu pisać tyle, ile chciał. Ale zarazem współczuł pan samemu sobie, bo nie wykorzystał swojej szansy jako poeta. Ludzie przekazują w wierszach to, czego nie są w stanie wyrazić w życiu…

– Nie wiem, co powiedzieć…

– Nic. Za kilka dni wyjeżdżam. Nasze zadanie zostało zakończone.

Ogród spowiła mgła.

– Pozwoli pani, że powiem jeszcze ostatnią strofę: „Smutne nie

jest już smutne,/serce stwardniało na nowo/nie oczekując litości,/ale wdzięczne i szczęśliwe,/że mogło być z tobą,/światłem słonecznym

zgubionym w ogrodzie".

Domyślała się, dlaczego postanowił zacytować ten wiersz.

Nie tylko z powodu Wen i Liu.

Siedzieli w milczeniu; ostatnie promienie słońca rysowały ich sylwetki na tle ogrodu. Catherine czuła wdzięczność, której wiedziała, że nie zapomni.

Wieczór rozwijał się jak zwój z tradycyjnym chińskim malarstwem. Zmieniająca się, a jednak niezmienna panorama zamknięta horyzontem, chłodna i świeża, lekka mgiełka rozmywająca kontury odległych wzgórz.

Ten sam poetyczny ogród, trzeszczący mostek z epoki Ming, to samo gasnące słońce dynastii Qing.

Setki lat wcześniej.

Setki lat później.

Było tak spokojnie, że słyszeli bąbelki pękające na powierzchni zielonej wody.

Rozdział 33

Pociąg przyjechał na dworzec w Fuzhou o jedenastej trzydzieści dwie, bez opóźnienia.

Stację wypełniał tłum oczekujących osób. Jedni machali rękami, drudzy biegli wzdłuż pociągu, a inni trzymali kartonowe tabliczki z nazwiskami pasażerów. Na zatłoczonym peronie nie było jednak nikogo z Komendy Policji w Fujianie.

Chen nie skomentował tego ani słowem. Pewne zaniedbania ze strony miejscowej policji można by zrozumieć, ale nie w tym przypadku. Ogarnęły go złe przeczucia.

– Poczekajmy – zasugerowała Catherine. – Może się spóźnią.

Wen stała w milczeniu, z niezmiennym wyrazem twarzy, jakby ten

przyjazd nie miał dla niej żadnego znaczenia. W czasie jazdy pociągiem prawie się nie odzywała.

– Nie, czas nas goni. – Nie chciał wyrażać na głos swoich obaw. – Wynajmę samochód.

– Wie pan, jak tam jechać?

– Detektyw Yu sporządził dla mnie mapkę. Proszę poczekać tu z Wen.

Kiedy podjechał furgonetką Dazhong, na peronie zostały tylko one. Otwierając drzwi przed Wen, powiedział:

– Usiądźcie z przodu koło mnie. Wskażecie mi drogę.

– Spróbuję – odezwała się po raz pierwszy Wen. – Przepraszam za kłopot.

Siedząca z tyłu Catherine starała się ją pocieszyć.

– To nie pani wina.

Korzystając z mapy i podpowiedzi Wen, Chen znalazł właściwą trasę.

– Detektyw Yu zapewne nie spodziewał się, do czego posłuży jego mapa.

– Znam detektywa Yu tylko z rozmowy przez telefon – zauważyła Catherine. – Chciałabym spotkać go osobiście.

– Pewnie już jest w drodze do Szanghaju. Tam się zobaczycie. Yu i jego żona to cudowni ludzie. Poza tym Peiqin doskonale gotuje.

– Musi być nie lada kucharką, skoro zasługuje na komplement takiego smakosza jak pan.

– Może pójdziemy do nich na prawdziwy chiński posiłek. U mnie jest bałagan.

– Z przyjemnością.

Postanowili nie rozmawiać o pracy przy Wen. – Siedziała cicho, przyciskając dłonie do brzucha.

Jechali długo. Zatrzymał się tylko raz na wioskowym targu, gdzie kupił torbę liczi.

– Bardzo pożywne. Teraz można już dostać te owoce również w dużych miastach. Przywożą je samolotami. Ale nie są tak dobre jak na wsi – dodał.

– Smakują wspaniale – przyznała Catherine, pogryzając białe, przezroczyste liczi.

– Najważniejsze, żeby były świeże. – Chen obrał jeden owoc dla siebie.

Zanim zdążyli zjeść połowę zawartości torby, pojawiła się przed nimi wioska Changle. Po raz pierwszy dostrzegł jakąś reakcję Wen. Potarła oczy, jakby dostał się do nich pyłek.

W samej wiosce droga stała się tak wąska, że zmieściłby się na niej tylko lekki traktor.

– Macie dużo do spakowania, Wen?

– Nie, niewiele.

– W takim razie zaparkujmy tutaj.

Wysiedli z furgonetki i Wen poprowadziła ich dalej.

Dochodziła już pierwsza. Większość wieśniaków jadła w domach obiad. Kilka białych gęsi przechadzało się wolnym krokiem wokół kałuży. Ptaki wyciągały szyje w kierunku obcych. Kobieta z koszem pełnym ciemnozielonego tasznika poznała Wen, ale oddaliła się pospiesznie na widok dwóch nieznajomych osób.

Dom Wen znajdował się w zaułku niedaleko porzuconej, zniszczonej stodoły. Na pierwszy rzut oka budynek wydawał się duży – miał przednie podwórko i drugie z tyłu, na stromym zboczu nad strumykiem o brzegach zarośniętych krzakami. Ale popękane ściany, niepomalowane drzwi i zabite deskami okna robiły przykre wrażenie.

Weszli do pierwszego pokoju. Nad kulawym drewnianym stołem wisiał wielki wyblakły portret przewodniczącego Mao. Po jego obu stronach znajdowały się dwa postrzępione pasy czerwonego papieru z anachronicznymi sloganami: „Słuchajmy przewodniczącego Mao!" i „Realizujmy program Partii Komunistycznej!"

Na brodzie Mao niczym kolejna brodawka siedział pająk.

Nie sposób było odczytać wyrazu twarzy Wen. Zamiast zacząć się pakować, stała, wpatrując się w portret Mao. Jej wargi drżały, jakby powtarzała po cichu składaną mu przysięgę – jak lojalna czerwono-gwardzistka.

W wiadrze pod stołem znajdowało się kilka paczek z nalepkami po chińsku lub angielsku. Wen wyjęła stamtąd maleńki pakiecik i włożyła go do torebki.

– To do precyzyjnych części, Wen? – zapytał.

– Tak, materiał ścierny. Chcę wziąć ze sobą jeden, żeby mi przypominał o moim życiu tutaj. Na pamiątkę.

– Na pamiątkę – powtórzył starszy inspektor. Szmaragdowy ślimak pełznący po ścianie z wiersza Liu. Chen też wziął do ręki paczuszkę. Na nalepce widniał gruby krzyż przekreślający schematyczny rysunek ognia. W tłumaczeniu Wen było jednak coś dziwnego. O czym właściwie miałaby przypominać ta pamiątka? Ale postanowił nie poruszać tematu życia Wen w wiosce. Po co otwierać stare rany?

Z pokoju przeszli do jadalni; stamtąd Wen ruszyła do trzeciego pomieszczenia. Odchyliła wiszącą w drzwiach zasłonę z bambusowych koralików. Catherine podążyła za podopieczną. Chen zobaczył, że Wen pakuje dziecięce ubranka. Właściwe nie mógł tu w niczym pomóc; poszedł na tylne podwórko ogrodzone murem. Drzwi prowadzące na zbocze teraz były zabite deskami.

Obszedł dom i wrócił na przednie podwórze. Przy drzwiach stało połamane, zakurzone wiklinowe krzesło – świadectwo obojętności właściciela domu. Wrażenie ogólnego zapuszczenia podkreślały leżące w bambusowym koszyku butelki, przede wszystkim po piwie.

Stary pies wyłonił się z pasma cienia na wioskowej drodze i odszedł po cichu. Powiew wiatru wygiął wierzbę płaczącą w znak zapytania. Chen oparł się o framugę, zapalił papierosa i czekał.

Pociąg do Szanghaju odchodził późnym wieczorem. Starszy inspektor postanowił nie kontaktować się z miejscową policją, nie tylko dlatego, że nikt z komendy nie zjawił się na stacji. Wciąż nie mógł pozbyć się złowieszczych przeczuć, które dręczyły go od chwili, gdy Wen zażądała przyjazdu do Fujianu.

Czuł się wykończony. W pociągu prawie nie spał. W nocy w przedziale z twardymi kuszetkami pojawiły się nieoczekiwane problemy. Były trzy miejsca; dolne zajęła Wen, bo kobieta w ciąży oczywiście nie mogła wchodzić po drabince. Tak wiec położone naprzeciwko siebie górne półki dostały się Catherine i jemu. Mimo wszystko należało mieć oko na Wen. „Niekiedy potrafi odlecieć nawet pieczona kaczka". W rezultacie leżał na boku i czuwał prawie całą noc. Za każdym razem, kiedy Wen wstawała, musiał schodzić i dyskretnie iść za nią. Odpędzał pokusę, żeby nie przyglądać się śpiącej Catherine. Ona też leżała prawie cały czas na boku, ubrana jedynie w czarną halkę, którą kupił na rynku Huating. Skąpy koc prawie nie zakrywał jej ramion i nóg, a słabe światło tańczyło na zmysłowych liniach ciała. Nie pomogło nawet, kiedy wyłączono na noc światła. Czuł jej bliskość w ciemności, między nieregularnymi sygnałami jadącego przez noc pociągu, słyszał, jak Catherine przewraca się z boku na bok…

I w rezultacie stał teraz w drzwiach z zesztywniałym karkiem i raz po raz kręcił głową jak cyrkowy klaun.

Nagle usłyszał zbliżające się od strony wjazdu do wioski ciężkie, szybkie kroki. Nie jednej czy dwóch osób, ale całej dużej grupy.

Zaskoczony podniósł głowę. Zbliżało się do niego dwunastu mężczyzn. Każdy miał na głowie czarny kaptur z wycięciami na oczy i niósł błyszczące w słońcu przedmioty. Ruszyli biegiem, wymachując siekierami i przekrzykując gdakanie kur i szczekanie psów.

– Latające Siekiery! – krzyknął do obu kobiet wychodzących właśnie z domu. – Do środka. Szybko!

Wyszarpnął pistolet, wycelował pospiesznie i nacisnął spust. Jeden z zamaskowanych mężczyzn zakręcił się w miejscu jak uszkodzony robot. Na próżno usiłował podnieść siekierę, runął na kolana. Pozostali zatrzymali się zszokowani.

– On ma broń!

– Zabił Starego Trzeciego!

Gangsterzy jednak nie uciekli. Podzielili się na dwie grupy. Kilku ukryło się za domem po drugiej stronie drogi, a pozostali wbiegli do stodoły. Zrobił krok w ich stronę. Ktoś rzucił w niego małą siekierką. Chybił, ale Chen musiał się wycofać.

Każdy z mężczyzn miał kilka siekier, dużych i małych. Trzymali je w rękach i pozatykane za pasy. Małymi rzucali jak oszczepami.

Zaskoczyło go, że żaden z gangsterów nie posiadał broni palnej, chociaż w prowincjach na wybrzeżu, takich jak Fujian, przemyt pistoletów i karabinów nie był niczym niezwykłym. Ale czy powinien mieć pretensje do swojego szczęścia?

Czym on sam dysponował? Pistoletem z pięcioma nabojami. Jeżeli nie chybi ani razu, załatwi pięciu. Ale kiedy wystrzeli ostatni pocisk, stanie się bezbronny.

Latające Siekiery pewnie otoczą dom, przypuszczą atak ze wszystkich kierunków i pokonają ich natychmiast. Nie mógł też liczyć, że miejscowa policja przyjdzie z pomocą. Przecież tylko ona wiedziała o przyjeździe całej trójki do Fujianu.

– Policja w Fujianie, policja…

Słyszał, jak inspektor Rohn krzyczy do telefonu komórkowego.

W powietrzu mignęła kolejna siekiera. Zanim zdążył zareagować, utkwiła we framudze drzwi. Minęła Catherine zaledwie o parę centymetrów.

Jeśli coś jej się stanie…

Czuł, jak się czerwieni. Popełnił straszliwy błąd, przyjeżdżając tu z obydwiema kobietami. Nie miał żadnego dobrego usprawiedliwienia – kierował się przeczuciem, ale nie powinien podejmować takiego ryzyka.

Skulona obok Catherine Wen ściskała antologię poezji jak tarczę.

„Poezja niczego nie czyni".

Kiedyś przeczytał ten wers. Łudził się jednak, że poezja może mieć moc sprawczą. Paradoksalnie znalazł się tutaj z powodu zbioru wierszy. To absurd, że takie myśli przychodziły mu do głowy w czasie rozpaczliwej walki.

– Masz tu benzynę, Wen? – zapytała Catherine.

– Nie.

– Czemu pani pyta? – zdziwił się Chen.

– Butelki… Koktajle Mołotowa.

– Chemikalia! Są łatwopalne, prawda?

– Tak. Równie dobre jak benzyna!

– Wie pani, jak robić te… koktajle Mołotowa?

– Jasne. – Wskoczyła do domu, gdzie stał kosz z chemikaliami. Kilku gangsterów wychodziło z ukrycia. Jeden z nich zaczął biec, zawodząc głośno jak w transie: „Latające Siekiery zabiją całe zło". Przypominał uczestnika powstania bokserów. Chen oddał dwa strzały. Biegnący mężczyzna dostał w pierś, ale z rozpędu zrobił jeszcze kilka kroków, zanim upadł, wciąż ściskając w ręku siekierę. Chen podziwiał swoje szczęście. Generalnie był kiepski na strzelnicy. Ale zostały mu tylko trzy naboje.

W powietrzu zawirowało kilka siekier. Catherine akurat wracała z butelkami. Chen odruchowo rzucił przed siebie wyplatane krzesło. Siekiery uderzyły w nie tak mocno, że mimo woli zrobił krok do tyłu.

Inspektor Rohn za jego plecami siedziała w kucki i napełniała butelki chemikaliami. Wen wtykała szmaty w szklane szyjki.

– Masz ogień, Catherine? – zapytał. Przeszukała kieszenie.

– Hotelowe zapałki; pamiątka z Suzhou. – Zapaliła jedną.

Chwycił od niej butelkę i cisnął w stronę miejsca, gdzie ukryli się gangsterzy. Rozległa się eksplozja. Różnokolorowe, oślepiające płomienie z trzaskiem wystrzeliły w górę. Zapaliła knot w drugiej butelce. Rzucił ją na stodołę. Wybuchła z jeszcze większym hukiem. Drażniący dym wypełnił mu nozdrza.

Ale Chen nie mógł zmarnować tej okazji. Jeżeli wykorzystają zamęt wywołany eksplozjami, może zdołają się uratować.

Odwrócił się do Wen.

– Czy jest jakiś skrót do wioski przez strumień?

– Tak, woda prawie wyschła.

– Catherine, na tylnym podwórzu są drzwi. Wyłam je i uciekaj z Wen do samochodu. – Podał jej pistolet. – Weź broń. Zostały tylko trzy naboje. Będę was osłaniał.

– Jak?

– Koktajlami Mołotowa. Rzucę kilka butelek. – Wyrwał siekierę z framugi drzwi. Czy się przyda? Ale cuda kung-fu zdarzały się tylko na ekranie. – Dogonię was.

– Nie zostawię cię samego. Policja na pewno usłyszała odgłosy walki. Powinni przyjechać lada chwila.

– Posłuchaj, Catherine – wychrypiał przez zaschnięte gardło. – Nie zdołamy długo się bronić. Kiedy zaczną nas atakować z obu stron, będzie za późno. Uciekajcie. Natychmiast.

Zaczął rzucać butelki, jedna po drugiej. Drogę zasnuł dym i ogarnęły płomienie. Między eksplozjami usłyszał, jak Catherine i Wen łomoczą w tylne drzwi. Nie miał czasu się obejrzeć. Gangster pędził na niego, w dymie migotały siekiery. Chen cisnął przed siebie butelką, potem siekierą.

Nikt już nie nadbiegał przez rozwiewający się dym.

Doskonale, pomyślał, ściskając w dłoni butelkę. W tym samym momencie rozległ się głośny wystrzał za domem, potem łoskot.

Chen odwrócił się gwałtownie i zobaczył, jak Catherine wciąga Wen z powrotem do domu. Przy ogrodzeniu pojawiła się zamaskowana twarz. Inspektor Rohn wystrzeliła raz jeszcze. Gangster runął do tyłu.

– Ta suka ma broń! – krzyknął ktoś.

W pistolecie został już tylko jeden nabój.

Ale te kilka minut okazało się rozstrzygające.

Usłyszał w oddali wycie syreny, potem pisk opon. Odgłos biegnących stóp. Niewyraźne okrzyki. Zajadłe szczekanie.

Wybiegł na zewnątrz przy akompaniamencie gwałtownej strzelaniny, trzymając w rękach dwa ostatnie koktajle Mołotowa. Salwa skierowana była w gangsterów kryjących się przy domu po drugiej strony drogi. Kolejna seria trafiła w stodołę, która natychmiast stanęła w płomieniach. Wybiegł z niej gangster.

– Gliny!

Kilka sekund później zostały tylko ciała porozrzucane na ziemi. Policjanci z bronią w ręku gonili niedobitki Latających Siekier.

Ze zdumieniem Chen zobaczył Yu – detektyw szedł w jego kierunku i wymachiwał pistoletem.

Bitwa dobiegła końca.

Rozdział 34

Detektyw Yu! – Chen chwycił przyjaciela za rękę.

– Cieszę się, że was. widzę, szefie. – Yu był zbyt podniecony, żeby

wykrztusić coś więcej.

Catherine ściskała drugą dłoń Yu. Twarz miała pokrytą smugami brudu, bluzkę rozerwaną na ramieniu.

– Co za spotkanie, detektywie Yu.

– Miło mi panią poznać, inspektor Rohn.

– Myślałem, że wracasz do Szanghaju – powiedział Chen.

– Samolot miał opóźnienie. Zanim wszedłem na pokład, jeszcze raz sprawdziłem telefon. Znalazłem wiadomość od inspektor Rohn, że nikt nie wyszedł po was na dworzec.

– Kiedy wysłała pani ten SMS, inspektor Rohn?

– Jak czekałyśmy, aż wynajmie pan samochód.

– Zdziwiła mnie nieobecność policji na stacji – ciągnął Yu. – Im więcej o tym myślałem, tym bardziej wydawało mi się to podejrzane. Po tych wszystkich wypadkach, sami wiecie…

– Oczywiście – przerwał mu Chen. Doskonale zdawał sobie z tego sprawę. Najwyraźniej inspektor Rohn też. W przeciwnym razie po co wysyłałaby SMS? Mimo wszystko nie powinni omawiać dziwnego zachowania miejscowych funkcjonariuszy w jej obecności.

– Dlatego pożyczyłem od lotniskowej policji gazika. I wziąłem kilku ludzi ze sobą. Miałem przeczucie.

– Dobre przeczucie.

W czasie kiedy rozmawiali, Chen usłyszał, że przyjeżdżają kolejne samochody. Wcale się nie zdziwił, widząc komisarza Honga, szefa Komendy Policji w Fuzhou, w towarzystwie grupy uzbrojonych podwładnych.

– Tak mi przykro, starszy inspektorze Chen – odezwał się Hong przepraszającym tonem. – Spóźniliśmy się na dworzec. Mój asystent pomylił czas waszego przyjazdu. Kiedy wracaliśmy do komendy, otrzymaliśmy wiadomość o walce i pospieszyliśmy tutaj.

– Nie martwcie się, komisarzu Hong. Już po wszystkim. Czy on, człowiek z zewnątrz, mógł podjąć próbę natychmiastowego uzdrowienia sytuacji? Odpowiedź brzmiała „nie". Pozostało mu jedynie pogratulować sobie szczęścia. Zadanie zostało wykonane, nikt z całej trójki nie doznał poważniejszych obrażeń, a garstkę gangsterów spotkała zasłużona kara. – Latające Siekiery są dobrze poinformowane – powiedział tylko. – Zaatakowali nas tuż po przyjeździe do wioski.

– Któryś z wieśniaków musiał zobaczyć Wen i ich powiadomić.

– Dzięki czemu otrzymali wiadomość wcześniej niż policja. – Chen nie zdołał powstrzymać się od sarkazmu.

– Teraz widzicie, jak trudna bywa tu sytuacja, starszy inspektorze Chen. – Hong pokręcił głową, potem zwrócił się do Catherine: – Bardzo mi przykro, że spotykamy się w takich okolicznościach, pani inspektor Rohn. Przepraszam.

– Nie trzeba, komisarzu Hong – odparła Catherine. – W imieniu Biura Szeryfa Federalnego Stanów Zjednoczonych dziękuję za waszą współpracę.

Pojawili się kolejni policjanci, aby oczyścić pole walki. Na ziemi leżało kilku rannych gangsterów. Jeden prawdopodobnie nie żył. Chen zamierzał właśnie przesłuchać mężczyznę z Latających Siekier, który mamrotał coś do miejscowego policjanta, kiedy Hong zapytał:

– Możecie mi wytłumaczyć chińskie przysłowie, starszy inspektorze Chen? Mogao yice, daogao yizhang?

– W dosłownym tłumaczeniu znaczy to: „Diabeł ma ćwierć metra wzrostu, a sprawiedliwość, metr". Innymi słowy, choć zło jest potężne, sprawiedliwość zwycięży. W rzeczywistości oryginalne przysłowie miało dokładnie odwrotne znaczenie. Dawny chiński mędrzec bardziej pesymistycznie oceniał potęgę zła.

– Rząd chiński jest zdecydowany zadać miażdżący cios wszystkim siłom zła – oświadczył pompatycznie Hong.

Chen pokiwał głową, widząc, jak policjant kopie rannego gangstera i klnie. „Niech cię diabli. Przestań gadać w tym cholernym mandaryńskim".

Bandyta wrzasnął; mrożący krew w żyłach odgłos przeciął rozmowę jak kolejna latająca siekiera.

– Bardzo przepraszam, inspektor Rohn – powiedział Hong. – Gangsterzy to najgorsze męty pod słońcem.

– Miałem po uszy przeprosin każdego dnia mojego pobytu tutaj – zauważył z goryczą detektyw Yu, krzyżując ręce na piersiach. – Niezapomniane wrażenia z Fujianu!

Ale starszy inspektor Chen wiedział, że nie powinien dalej roztrząsać sprawy. Oficjalnie wszystko można było przypisać zbiegowi okoliczności. Nie miało sensu zajmować się tym nadal i kazać czekać inspektor Rohn i Wen.

– My, miejscowa policja, niewiele możemy zrobić. – Hong popatrzył Chenowi prosto w oczy. – Sami wiecie, starszy inspektorze.

Czy to aluzja do polityki na najwyższym szczeblu?

Znów pojawiły się wątpliwości, które dręczyły go na samym początku śledztwa. Zniknięcie Wen może nie było zaaranżowane przez wpływowe osobistości… ale czy władze rzeczywiście miały ochotę przekazać żonę Fenga Amerykanom? Czy jemu wyznaczono tylko rolę w antycznym teatrze cieni, pełnym hałasów i namiętności, ale bez materialnej treści? Pragnąc posłużyć za wzorzec chińskiego starszego inspektora policji, wyszedł jednak poza granice sceny.

A zatem bitwa w wiosce rzeczywiście wykraczała poza kompetencje miejscowej policji. Zdawało się, że komisarz Hong to właśnie sugerował.

Może rozkaz działania został obmyślony i zaplanowany na najwyższym szczeblu?

Wolał w to nie wierzyć.

Pewnie nigdy nie pozna prawdy. Może byłoby najlepiej, gdyby przyjął rolę jednego z głupich chińskich gliniarzy z hollywoodzkich filmów i pozwolił inspektor Rohn tak o nim myśleć.

Musiał jednak zachować swoje podejrzenia dla siebie. Gdyby podzielił się nimi z Catherine, jeszcze przed jego powrotem do Szanghaju na biurku sekretarza Li wylądowałby kolejny meldunek Wydziału Wewnętrznego.

– A teraz cała sprawa została zakończona. – Komisarz Hong z uśmiechem zmienił temat. – Znaleźliście Wen. Wszystko jest w porządku. Powinniśmy to uczcić. Bankietem stu ryb z mórz południowych.

– Bardzo dziękujemy, ale nie, komisarzu Hong – odmówił Chen. – Chcę jednak prosić was o przysługę.

– Zrobimy wszystko, co w naszej mocy, starszy inspektorze Chen.

– Musimy natychmiast wracać do Szanghaju. Mamy bardzo mało czasu.

– Nie ma problemu. Jedźmy prosto na lotnisko. Codziennie jest kilka lotów do Szanghaju. To nie sezon turystyczny, powinny być wolne miejsca na najbliższy rejs.

Hong i pozostali pojechali gazikiem na czele. Yu ruszył drugi, wioząc Wen samochodem pożyczonym na lotnisku. Chen z Catherine w dazhongu zamykali kolumnę.

Do połowy pełna torebka z liczi wciąż leżała na siedzeniu. Owoce już nie wyglądały tak świeżo. Albo ich kolor się zmienił, albo nastrój Chena.

– Przepraszam – odezwała się Catherine.

– Za co?

– Nie powinnam popierać Wen w sprawie tej podróży.

– Ja też się nie sprzeciwiałem. Bardzo przepraszam, inspektor Rohn.

– Za co?

– Za wszystko.

– Jakim cudem gang nas tak szybko znalazł?

– Dobre pytanie. – Właściwie komisarz Hong powinien na nie odpowiedzieć.

– Dzwonił pan z Suzhou do Komendy Policji w Fujianie – powiedziała cicho. Maksyma z tai-chi brzmiała: „Wystarczy dotknąć punktu". Catherine nie musiała naciskać.

– Mój błąd. Ale nie wspomniałem o Wen. – Dziwne, tylko policja w Suzhou wiedziała, że wyruszają do Fujianu z żoną Fenga. – Może jakiś wieśniak powiadomił gangsterów natychmiast po naszym przyjeździe – odparł wymijająco. – Tak przypuszcza komisarz Hong.

– Niewykluczone.

– Nie bardzo znam miejscową sytuację. – Zorientował się, że udziela Catherine równie pokrętnych odpowiedzi, jak komisarz Hong jemu. Ale co innego miałby powiedzieć? – Może gangsterzy czekali na Wen. Tak jak „stary chłop czeka, by królik sam walnął się w głowę".

– No cóż, ale Latające Siekiery były na miejscu, a policja nie.

– Jest też inne przysłowie: „Potężny smok nie zwycięży miejscowych węży".

– Jeszcze jedno pytanie, starszy inspektorze Chen. Dlaczego te miejscowe węże przyszły tylko z siekierami?

– Może działali bez przygotowania; złapali, co mieli pod ręką.

– Nie sądzę. Było ich zbyt wielu i wszyscy zamaskowani.

– Racja. – Pytanie Catherine pociągało za sobą następne. Po co zakrywali twarze? Siekiery i tak ich zdradzały. Podobnie jak rany zadane mężczyźnie w Parku na Bundzie. Znak firmowy.

– Zakończyliśmy nasze zadanie i nie musimy już dręczyć się tymi pytaniami – stwierdził.

– Ani odpowiedziami. – Chyba wyczuła jego niechęć do kontynuowania rozmowy.

Zabrzmiało to jak ironiczna aluzja do wiersza, który mówił w ogrodzie w Suzhou.

Siedziała tak blisko, ale zarazem czuł, że jest bardzo daleko.

Włączył radio. Audycję nadawano w miejscowym dialekcie i nie rozumiał ani słowa.

Po chwili pojawił się przed nimi port lotniczy Fujian.

Kiedy podeszli do bramki lotów krajowych, zobaczyli handlarza. Mężczyzna w stroju taoistycznego kapłana prezentował swój towar na kawałku białego materiału rozłożonym na ziemi: imponujący zestaw ziół oraz sporo książek i czasopism otwartych na obrazkach ilustrujących dobroczynny wpływ darów natury. Pomysłowy przedsiębiorca miał białą brodę, kojarzoną z utrwalonym w legendach obrazem taoistycznego pustelnika hodującego zioła wśród chmur w górach, medytującego nad przemijającym zgiełkiem świata i cieszącego się długowiecznością dzięki harmonii z naturą.

Powiedział kilka słów, ale ani Catherine, ani Chen go nie zrozumieli. Zwrócił się więc do nich po mandaryńsku.

– Spójrzcie! Ciasto Fulin, słynny produkt z Fujianu, dobroczynny dla całego ciała. Zawiera naturalną energię i mnóstwo składników ważnych dla zdrowia.

Handlarz przypomniał Chenowi kapłana-wróża ze świątyni w Suzhou. Paradoksalnie przepowiednia zawarta w enigmatycznym wierszu okazała się prawdziwa.

Kiedy przechodzili przez bramkę, zaczęto nadawać informację o rejsie – najpierw w dialekcie mandaryńskim, potem z Fujianu, a w końcu po angielsku.

Nagle przyszła Chenowi do głowy pewna myśl.

Że coś było bardzo nie tak.

– Do diabła! – zaklął, spoglądając na zegarek. Już za późno.

– Co się stało, starszy inspektorze Chen?

– Nic ważnego – odpowiedział.

Rozdział 35

Zaproszenie na obiad było pomysłem detektywa Yu. Chociaż, ściśle mówiąc podpowiedzianym przez starszego inspektora. Chen wspomniał, że Amerykanka chciałaby odwiedzić chiński dom, i dodał, że byłoby mu niezręcznie zapraszać ją do swojej kawalerki. Nie musiał mówić nic więcej.

Yu zaraz po powrocie poinformował Peiqin o planowanym obiedzie.

– Inspektor Rohn wyjeżdża jutro po południu. Został jej więc tylko ten jeden wieczór.

– Dopiero co wróciłeś. – Peiqin podała mu gorący ręcznik wyjęty z zielonej plastikowej miski. – Nie zdążę przygotować obiadu. Zwłaszcza dla Amerykanki.

– Ale ja już ich zaprosiłem.

– Powinieneś najpierw ze mną to uzgodnić. – Peiqin nalała mu filiżankę jaśminowej herbaty. – Jak my ją tutaj ugościmy?

Pokój Yu znajdował się w południowym końcu wschodniego skrzydła, w mieszkaniu, które na początku lat pięćdziesiątych przydzielono Staremu Myśliwemu. Teraz, po czterdziestu latach, w czterech pomieszczeniach mieszkały cztery rodziny. W rezultacie każde z nich było jednocześnie sypialnią, jadalnią, salonem i łazienką. Pokój Yu, dawna jadalnia, był szczególnie niewygodny do przyjmowania gości. Żeby do niego dotrzeć, należało przejść przez salonik Starego Myśliwego, ponieważ tam znajdowały się drzwi prowadzące na korytarz.

– Cóż, inspektor Rohn zna chińskie warunki. Studiowała sinologię – powiedział Yu. – I wiesz co, może coś być między nią a starszym inspektorem Chenem.

– Och, naprawdę? -W głosie Peiqin dało się słyszeć zainteresowanie. – Ale przecież Chen ma tę przyjaciółkę ND w Pekinie.

– Nie jestem tego taki pewien… w każdym razie nie po sprawie Baoshena. Pamiętasz wyjazd Chena w Góry Żółte?

– Nic mi o tym nie wspominałeś. Między nimi skończone?

– Wszystko bardzo się skomplikowało. Polityka. Zakończenie tej historii nie było przyjemne dla jej ojca. Jak słyszałem, stosunki między nią a Chenem są napięte. Nie mówiąc już o tym, że mieszkają w innych miastach.

– No tak, mnie nawet przez tydzień było trudno bez ciebie. Nie rozumiem, jak mogą być ze sobą związani, żyjąc tak daleko od siebie. – Peiqin dotknęła nieogolonego podbródka męża. – Czemu Chen nie przeniósł się do Pekinu?

– Potrafi być uparty, jeżeli chodzi o korzystanie z wpływów ND.

– Nie znam zbyt dobrze twojego szefa, ale związki z ND chyba nie wróżą mu nic dobrego – stwierdziła cicho. – Myślisz, że inspektor Rohn czuje do niego sympatię? Pora, żeby ułożył sobie życie.

– Daj spokój, Peiqin. Z Amerykanką? To zupełnie jak w hollywoodzkim filmie. Tygodniowa przygoda w Chinach. Nie, starszy inspektor Chen może ułożyć sobie życie z każdą, ale nie z nią.

– Nigdy nie wiadomo, Guangming. A więc co przygotujemy?

– Najlepiej zwykły chiński posiłek – oznajmił Yu. – Według Chena inspektor Rohn ma słabość do wszystkiego, co chińskie. Może pierożki?

– Dobry pomysł. Zrobimy pierożki z trzema rodzajami nadzienia: świeżymi wiosennymi pędami bambusa, mięsem i krewetkami. Część podsmażę, część ugotuję na parze, a resztę podam w kaczym rosole z uszakami [3]. Wyjdę wcześniej z pracy i przyniosę trochę specjalnych dań z restauracji. Nasz pokój jest mały jak kawałek suszonego tofu, ale nie możemy utracić twarzy przed amerykańskim gościem.

Yu się przeciągnął.

– Nie muszę iść dziś do komendy. Wybiorę się na rynek i kupię koszyk pędów bambusa.

– Wybieraj te delikatne. Nie grubsze niż dwa palce. Mięso zmielemy sami. Mielona wieprzowina ze sklepu nie jest świeża. Kiedy przyjdą?

– Około czwartej trzydzieści.

– W takim razie bierzmy się do roboty. Przygotowanie ciasta zajmuje sporo czasu.

Catherine i Chen zjawili się ponad godzinę wcześniej. Chen miał na sobie szary garnitur. Catherine ubrana w czerwony cheongsam bez rękawów i z wysokimi rozcięciami z boku wyglądała jak szanghajska aktorka z filmów z lat trzydziestych. Chen trzymał w ręku butelkę wina, Catherine dużą plastikową torbę.

– Wreszcie przyprowadziliście tu dziewczynę, starszy inspektorze Chen – zagadnęła Peiqin z uśmiechem.

– Wreszcie – przytaknęła Catherine, z żartobliwą powagą ujmując Chena pod ramię.

Peiqin zaintrygowała reakcja Amerykanki, ponieważ sama natychmiast pożałowała swoich słów. Ale bezceremonialny żart najwyraźniej nie zirytował Amerykanki.

– To inspektor Rohn z Biura Szeryfa Federalnego Stanów Zjednoczonych. – Chen dokonał oficjalnej prezentacji. – Pani Rohn bardzo interesuje się chińską kulturą. Od przyjazdu pragnęła odwiedzić szanghajską rodzinę.

– Miło mi panią poznać. – Peiqin wytarła z mąki dłoń i podała Catherine.

– Cieszę się, że panią poznałam, Peiqin. Starszy inspektor Chen często mówił, jak doskonale pani gotuje.

– Poetycka przesada – zaprotestowała Peiqin.

Yu spróbował zachowywać się jako gospodarz bardziej oficjalnie i zaczął od przeprosin.

– Proszę wybaczyć bałagan. A oto nasz syn Qinqin.

W pokoju starczało miejsca tylko na jeden stół. Wcześniejsze przybycie gości postawiło gospodarzy w kłopotliwej sytuacji. Na blacie wciąż leżały krążki ciasta na pierożki, porcje mielonego mięsa i warzywa. Nie było gdzie postawić choćby filiżankę. Catherine musiała położyć torebkę na łóżku.

– Starszy inspektor zawsze jest zajęty. Musi później pójść do komendy. Catherine wyjęła z torby kilka pudełek. – To parę drobiazgów, które wybrałam w hotelu. Mam nadzieję, że się przydadzą.

W jednym pudełku był robot kuchenny, w drugim ekspres do kawy.

– Wspaniałe – zawołała Peiqin. – To bardzo uprzejme z pani strony. Przy następnej wizycie poczęstujemy starszego inspektora Chena świeżo zaparzoną kawą.

– Można w nim też gotować wodę na herbatę – wyjaśnił Chen. – A teraz robotem rozdrobnimy i wymieszamy mięso, warzywa.

– I pędy bambusa – dodał z dumą Yu, zaczynając eksperymentować z urządzeniem.

– Ja też mam coś dla was. – Chen wyjął kilka wykonanych ze szkła i brokatu pudełek z tuszem w laseczkach o fantastycznych kształtach: żółwi, tygrysów, smoków. Produkowane w górach Tai z sosnowej żywicy. Podobno zapewniają natchnienie.

Ale są niepraktyczne w porównaniu z prezentami Catherine, pomyślała Peiqin.

Chen zajął się tłumaczeniem dla Yu angielskiej instrukcji na pudełku. Catherine uparła się, że też chce coś robić.

– Niech mnie pani nie traktuje jak obcej, Peiqin.

– Później pani inspektor będzie się mogła chwalić swoimi szanghajskimi doświadczeniami – oświadczył Chen.

Peiqin dała Amerykance plastikowy fartuch. Wkrótce Catherine miała w mące całe dłonie i białe piegi na twarzy. Ale się nie poddawała. Zrobiła kilka dużych pierożków o dziwnym kształcie.

– Wspaniałe! – Yu bił brawo.

– Wielkie pierożki dla wielkiego inspektora – oświadczyła Catherine z wesołą iskierką w niebieskich oczach.

Potem nastała pora gotowania. Kobiety poszły do kuchni. Peiqin czuła się zakłopotana. Właściwie nie była to kuchnia, a jedynie wspólne miejsce do gotowania i składowania, urządzone w dawnym holu. Stały tu piecyki węglowe siedmiu rodzin mieszkających na parterze. Danie przyniesione z restauracji trzeba było podgrzewać na piecyku sąsiadów. Catherine jednak wesoło kręciła się po ciasnym pomieszczeniu, przyglądając się, jak Peiqin wrzuca pierożki do wody, część układa w bambusowym sicie do gotowania na parze, inne smaży w woku i dorzuca różne przyprawy do rosołu z kaczki.

– Kiedy wróci Stary Myśliwy? – zapytał Chen Yu, kiedy zaczęli sprzątać stół.

– Nie wiem. Wyszedł wcześnie rano. Jeszcze się z nim nie widziałem. Musicie wracać do komendy?

– Tak. Mam coś…

Ich rozmowę przerwało pojawienie się na stole pierożków. Catherine wniosła miski w obu rękach. Yu zaczął mieszać sos z czerwonego pieprzu ze zgniecionym czosnkiem, a Chen otworzył mały antałek z żółtym winem z Shaoxing. Przysunęli stół bliżej łóżka. Chen usiadł na krześle z jednej strony, Catherine z drugiej, a Yu z synem na łóżku po lewej. Po prawej zostało miejsce dla Peiqin, która musiała od czasu do czasu szykować nowe pierożki.

– Fantastyczne. – Catherine zajadała danie z zapałem. – W Chinatown w Nowym Jorku nigdy nie serwują takich specjałów.

– Bo trzeba samemu przygotować ciasto – wyjaśniła Peiqin.

– Dziękuję, Peiqin – powiedział Chen z połową pierożka w ustach. – Zawsze urządzasz swoim gościom wspaniałą ucztę.

– Nigdy dotąd nie próbowałam świeżych pędów bambusa – przyznała Catherine.

– Ach, to samo sedno – oznajmił Chen. – Su Dongpo powiedział kiedyś: „Ważniejsze, by mieć na stole świeże pędy bambusa niż mięso". To delikates dla bardzo wyrafinowanego podniebienia.

– Ten sam Su Dongpo, o którym wspominałeś na obiedzie krabowym, wujku Chen? – zapytał Qinqin.

– Masz bardzo dobrą pamięć – zauważył Chen.

– Bardzo interesuje się historią – wyjaśnił Yu. – Ale Peiqin chce, żeby studiował informatykę. W przyszłości łatwiej znaleźć pracę.

– To tak jak w Stanach – zauważyła Catherine.

Zjedli wszystkie pierożki.

– Musimy trochę poczekać na rosół z kaczki – wyjaśniła Peiqin, trzymając w dłoni małą czarkę z żółtym winem. – W tym czasie proszę powiedzieć nam wiersz, starszy inspektorze Chen.

– Doskonały pomysł – poparł ją Yu. – Będzie jak we Śnie Czerwonej Komnaty. Obiecał nam pan ostatnim razem, szefie.

Peiqin w końcu przyniosła zupę, nalała do małej miseczki i podała Catherine. W rosole pływały czarne grzybki. Podała też niezwykłe danie.

– Specjalność naszej restauracji: „Głowa Buddy".

Była to podobizna głowy Buddy wycięta w białej tykwie, gotowana na parze w bambusowym sicie i przykryta wielkim zielonym liściem lotosu. Yu umiejętnie odciął górną część tykwy, włożył pałeczki do „mózgu" i wyjął stamtąd duszonego gołębia nadzianego przepiórką z grilla, w której z kolei znajdował się smażony wróbel.

– Tak wiele mózgów w jednej głowie – powiedziała Catherine. – Nic dziwnego, że nazywa się Budda.

– Podczas gotowania na parze smaki tych ptaków łączą się ze sobą, ale przy jedzeniu czuje się każdy z nich.

– Wyśmienite. – Starszy inspektor Chen westchnął z zadowoleniem. Wstał i zastukał pałeczką w krawędź czarki. – A teraz z błogosławieństwem Buddy pragnę coś ogłosić. Dotyczy to naszych gospodarzy.

– Nas?.- zdziwił się Yu.

– Dziś rano uczestniczyłem w posiedzeniu zakładowej komisji mieszkaniowej. Otóż postanowiono przydzielić detektywowi Yu mieszkanie z dwiema sypialniami przy ulicy Tangling. Gratuluję!

– Mamy dostać mieszkanie z dwiema sypialniami? – zawołała Peiqin. – Żartuje pan!

– Nie, nie żartuję. To ostateczne postanowienie komisji.

– Musieliście o nas walczyć, szefie! – stwierdził Yu.

– Zasłużyliście sobie na to.

– Ja też bardzo się cieszę! – Catherine chwyciła Peiqin za rękę. – Wspaniała wiadomość, ale dlaczego pan Yu powiedział o walce.

– Na liście oczekujących jest ponad siedemdziesiąt osób. A ile mieszkań komenda dostała tym razem, starszy inspektorze Chen?

– Cztery.

– „Nie wystarcza wodnistej owsianki dla wszystkich mnichów". Na pewno odbyło się wiele posiedzeń, zanim podjęto decyzję. Chen jest honorowym członkiem komisji.

– Znowu przesadzacie, Peiqin. Wasz mąż był na czele listy. – Chen wyjął małą kopertę. – Zrobiłem tylko jedno. Kiedy posiedzenie dobiegło końca, wziąłem klucze od mieszkania. Są wasze. Możecie się przenieść już w przyszłym miesiącu.

– Ogromnie dziękuję, starszy inspektorze Chen. – Peiqin złapała kopertę obiema rękami. – To najważniejsza rzecz, klucz. „Jest tak wiele snów podczas długiej nocy".

– Znam to chińskie powiedzenie – zawołała podekscytowana Catherine.

– A więc na zdrowie. – Chen podniósł czarkę.

– Na zdrowie. – Catherine pochyliła się, aby szepnąć mu do ucha, ale na tyle głośno, by wszyscy usłyszeli. – Teraz rozumiem, dlaczego tak bardzo lubi pan swoje stanowisko w komendzie.

– Skoro o tym mowa… Na mnie już czas.

– A ja muszę wracać do hotelu, żeby się spakować – stwierdziła Catherine.

Dwadzieścia minut później, kiedy Peiqin sprzątała naczynia, do pokoju Yu wpadł Stary Myśliwy.

– Był tu starszy inspektor Chen?

– Tak, razem ze swoją amerykańską partnerką – odparł Yu. – Niedawno poszli.

– Dokąd?

– Ona do hotelu, a on do komendy.

– Zadzwoń do swojego szefa – polecił nieco zadyszany Stary Myśliwy. – Upewnij się, czy dotarł na miejsce.

Yu wykręcił numer do komendy. Tam nie zastał Chena. W hotelu również. Wreszcie zdołał się dodzwonić na jego komórkę.

– Jestem w drodze. Pozdrów ode mnie Starego Myśliwego. – Po sekundzie Chen dodał: – Dziś w nocy może być trudno się do mnie dodzwonić. Skontaktuję się z tobą.

– Co się dzieje, ojcze? – spytał Yu.

Peiqin przyszła z miską pierożków.

– Dzięki Niebiosom i Ziemi. Przynajmniej nie pojechał do hotelu – szepnął Stary Myśliwy, biorąc miskę. – Twój szef ma starą głowę na młodym karku.

– Do czego zmierzasz, ojcze? – Peiqin wsypała mu do zupy szczyptę czarnego pieprzu.

– Yu jest człowiekiem starszego inspektora Chena. Wszyscy w komendzie o tym wiedzą. Dlatego niektórzy uznali za właściwe szepnąć mi to i owo.

– Co takiego? – spytał Yu.

– Niektóre typy są kurczakami o białych oczach i maleńkich czarnych serduszkach i nadają się tylko do dziobania drugich w plecy. Teraz próbują doszukać się, czy starszego inspektora Chena coś łączy z tą Amerykanką. Niewykluczone, że do hotelu wysłano Wydział Wewnętrzny.

– Tych bezużytecznych sukinsynów.

– Nie martwcie się. Starszy inspektor Chen jest ostrożny – oznajmiła spokojnie Peiqin, wycierając dłonie w fartuch. – Dlatego zaprosił ją do nas, a nie do siebie.

– Pytał mnie, kiedy wrócisz, ojcze – powiedział Yu.

– Rozmawiałem z nim dziś rano. O Gu Haiguangu.

– Kto to jest Haiguang?

– Właściciel klubu karaoke Dynastia. Pan Wielki Szmal powiązany z gangsterami. Szef nic ci o nim nie wspominał?

– Nie rozmawialiśmy w czasie lotu.

– Obiecał, że dziś w nocy zadzwoni do mnie, żeby opowiedzieć o spotkaniu z Gu – wyjaśnił Stary Myśliwy, zajadając pierożki. – Nie wiem, w co Gu jest zamieszany. W sprawę morderstwa w parku, czy zaginięcia Wen Liping. Ale to, co przekazałem starszemu inspektorowi, powinno wystarczyć, żeby wsadzić Gu na kilka lat za kratki.

– W takim razie dokąd on teraz jedzie? – zastanawiał się głośno Yu. – Dziwne. Sprawa Wen jest zamknięta. Nie wiem, co on jeszcze zamierza.

– Musi być bardzo ostrożny – powtórzył Stary Myśliwy.

– Niech ojciec zje jeszcze trochę pierożków – zaproponowała Peiqin, podchodząc z następna parującą miską. – Na pewno zadzwoni.

Kilka godzin później wciąż nie było wiadomości od starszego inspektora Chena.

Qinqin spał na rozkładanym fotelu, Stary Myśliwy w swoim pokoju, a Yu i Peiqin leżeli w łóżku i czekali. Yu nie mógł już nic więcej zrobić. Trzymając żonę za rękę, mówił o ich gościach.

– Starszy inspektor Chen może mieć powodzenie u swojego kwiatu brzoskwini, ale nie będzie z tego owoców.

– To znaczy? – spytała Peiqin. – Zauważyłeś, jak ona na niego patrzy, prawda?

– To bez znaczenia, Peiqin. Ich związek nie ma szans.

– Dlaczego? Chen nie jest nieczuły na jej urodę. Zresztą tyle się teraz słyszy o międzykulturowych małżeństwach.

– Nie na jego stanowisku. Z inspektor Rohn nie mógł na przykład poruszać pewnych kwestii, które wiązały się ze śledztwem.

– Naprawdę?

– Tak, chodzi o politykę sekretarza Li, relacje między kimś z wewnątrz i z zewnątrz. – Yu także nie mówił Peiqin wszystkiego, na przykład nie wspomniał ani słowem o incydencie z zatruciem pokarmowym w Fujianie.

– Ale może przecież pojechać do Stanów Zjednoczonych…

– Nawet jeżeli tego zechce, uważasz, że daleko tam zajdzie… ze swoją przeszłością polityczną? Polityka jest wszędzie. Tam nigdy nie zostanie starszym inspektorem.

– W takim razie ona przyjedzie tutaj i zostanie dobrą żoną. Widziałam, z jaką przyjemnością pracuje nawet w naszej ciasnej kuchni.

– I będzie wynosiła nocnik o świcie, jeździła starym rowerem w deszczu i śniegu, wieczorami rozpalała piecyk węglowy? Nie, nie sądzę.

– A czy ja nie robię tego wszystkiego? I jestem szczęśliwą, zadowoloną żoną.

– Ale w przypadku starszego inspektora Chena tak by nie było. Gdyby miał u swojego boku Amerykankę, musiałby się pożegnać ze swoją karierą. – Po chwili dodał ponuro: – Poza tym nie wiemy, jak to naprawdę jest między Chenem a jego przyjaciółką ND. Bez względu na obecne problemy, kiedyś bardzo mu pomogła.

– Może masz rację – ustąpiła Peiqin. – Nie chcę się dziś z tobą sprzeczać.

– Dlaczego?

– Przenosimy się do nowego mieszkania. Za miesiąc. Aż mi się wierzyć nie chce. Może po raz ostatni podejmowaliśmy tutaj gości.

– Pamiętasz pierwszą wizytę Chena?

– Oczywiście. W czasie sprawy dotyczącej zabójstwa bohaterki pracy. Mieliśmy wtedy krabowy obiad.

– Tamtej nocy leżałem długo w ciemności i słuchałem, jak pękają bąbelki krabowej piany, którą zwilżały się nawzajem.

– Dlaczego?

– Byliśmy tacy żałośni w porównaniu z ND. Oni bawili się całymi nocami w swoich rezydencjach, a my musieliśmy wstrzymywać oddech w łóżku, żeby nie obudzić Qinqina.

– Och, o to chodzi. Guangming, bardzo bym chciała i tej nocy wstrzymywać oddech. – Delikatnie dotknęła jego torsu.

Nagle odezwał się telefon.

Dzwoniła inspektor Rohn. Nie mogła skontaktować się ze starszym inspektorem Chenem. Poczta głosowa jego komórki informowała, że abonent jest poza zasięgiem. Rohn niepokoiła się. Yu obiecał, że da jej znać, kiedy tylko czegoś się dowie.

Wydawało mu się, że nastrój przepadł, ale pieszczoty Peiqin w końcu podziałały.

Rozdział 36

Samolot znowu miał opóźnienie.

Inspektor Rohn, Wen, detektyw Yu, sekretarz Li, sierżant Qian, wszyscy poza starszym inspektorem Chenem, byli w szanghajskim Międzynarodowym Porcie Lotniczym Hongqiao. Stali pod monitorem informujących o przylotach i odlotach, na którym wciąż nie pojawiał się komunikat o rejsie United Airlines do Waszyngtonu.

Według detektywa Yu starszy inspektor Chen właśnie jechał na lotnisko. Godzinę wcześniej Yu miał od niego telefon. To było niepodobne do zawsze punktualnego Chena. Inspektor Rohn bardzo się niepokoiła. Nie miała od niego wiadomości od czasu obiadu u Yu. Pomimo „pomyślnego zakończenia" misji, jak to określił sekretarz Li, niektóre pytania, jakie pojawiły się w czasie dochodzenia, pozostawały bez odpowiedzi. A samolot miał wystartować, jeżeli nie będzie dalszych opóźnień, za zaledwie półtorej godziny.

Popołudniowe słońce wpadało przez wysokie okno. Wen stała sama. Blada twarz bez życia sprawiałaby wrażenie maski z alabastru, gdyby nie niebieskie cienie pod oczami. Yu dowiadywał się o pogodę w Tokio. Catherine po raz pierwszy spotkała Qiana – sprawiał wrażenie eleganckiego młodego człowieka. Rozmawiał z nią uprzejmie i proponował, że przyniesie wszystkim coś do picia. Sekretarz Li wciąż mówił o przyjaźni chińsko-amerykańskiej. Catherine przeprosiła go i podeszła do Wen.

Przekonała się, że trudno jej pocieszać kogoś po chińsku.

– Niech się pani nie obawia, Wen – powtórzyła swoją obietnicę z Suzhou. – W Stanach Zjednoczonych zrobię wszystko, co w mojej mocy, żeby pani pomóc.

– Proszę się nie martwić, inspektor Rohn – odparła Wen. – Pani zadanie zostało szczęśliwie ukończone.

Catherine wcale nie miała poczucia „szczęścia". A kiedy usiłowała wymyślić, co jeszcze powiedzieć przygnębionej kobiecie, zobaczyła, że do portu lotniczego wchodzą Chen i Liu z kilkoma plastikowymi torbami w rękach.

– Och, Liu Qing przyjechał ze starszym inspektorem Chenem, żeby panią pożegnać! – zawołała.

– Co takiego? – Li podszedł do nich szybkim krokiem. Yu i Qian ruszyli w ślad za sekretarzem. Wen cofnęła się o krok z niedowierzaniem.

– Przywiozłem z Suzhou towarzysza Liu, sekretarzu Li – oświadczył Chen. – Nie miałem czasu prosić was o zgodę.

– Pan Liu z nami współpracował – dodała Catherine, – Bez jego pomocy nie zdołalibyśmy przekonać Wen. Powinni móc się pożegnać.

– Jest jeszcze coś, co muszę omówić z towarzyszką Wen Liping – stwierdził Chen. – Przejdźmy do saloniku recepcyjnego.

Prostokątne pomieszczenie było elegancko umeblowane: stół z marmurowym blatem, dwa rzędy skórzanych foteli. Tutaj przedstawiciele władz miasta spotykali znakomitych zagranicznych gości w czasie ich krótkiego międzylądowania w Szanghaju. Catherine, Wen i Liu usiedli z jednej strony stołu, Chen z policjantami z drugiej. Za salonikiem znajdowała się mała alkowa, gdzie podróżni mogli odpocząć na sofach.

– Pani inspektor Rohn, sekretarzu Li, detektywie Yu, proszę o wybaczenie, że nie omówiłem z wami nowego wątku związanego ze śledztwem – zaczął Chen.

Catherine popatrzyła na Yu, potem na Liu, ci zaś odpowiedzieli jej równie zdziwionym spojrzeniem. Zwróciła uwagę, że nie wymienił Qiana, który wydawał się akurat bardzo zajęty swoim napojem. Czy Chen postąpił tak, ponieważ Qian był mało znaczącym podwładnym?

– Gdzie byliście minionej nocy? – Yu pierwszy zadał pytanie. – Czekałem godzinami na wasz telefon.

– Cóż, początkowo zamierzałem zabrać Starego Myśliwego na spotkanie z Gu Haiguangiem, ale dyrektor klubu zadzwonił pierwszy i chciał, żebyśmy spotkali się wcześniej, i tylko we dwóch. Dlatego szybko wyszedłem z obiadu. Pojechałem na spotkanie z Gu.

– Nic mi pan o tym nie powiedział – zauważyła Catherine.

– Nie wiedziałem, o co chodzi Gu. Poza tym nie było czasu wprowadzić panią w szczegóły. Potem kazałem Małemu Zhou natychmiast zawieźć mnie do Suzhou. Liu miał do późna spotkanie biznesowe. Poczekałem, aż wróci do domu, porozmawiałem z nim i wyruszyliśmy z powrotem przed świtem. Dlatego ledwo zdążyliśmy na lotnisko. – Chen przerwał, aby wziąć oddech, i nagle odezwał się bardzo oficjalnym tonem: – Pani inspektor Rohn, czy może mi pani coś obiecać w imieniu Biura Szeryfa Federalnego Stanów Zjednoczonych?

– Co takiego, starszy inspektorze Chen?

– Że po przylocie do Stanów dopilnuje pani, aby zmieniono miejsce zamieszkania Wen i Fenga. Niezwłocznie.

– Tak zrobić zamierzaliśmy, ale skąd ten pośpiech, starszy inspektorze Chen?

– Gangsterzy podejmą każdą próbę, aby dopaść Wen, nawet po tym, jak dotrze do męża.

– Dlaczego? – Yu wyjął papierosa.

– To długa historia. Latające Siekiery dowiedziały się o umowie, jaką Feng zawarł w Stanach na początku stycznia, na kilka tygodni przed tym, jak Wen zaczęła starać się o paszport. Ona zaś wolała zostać w Fujianie, niż dalej żyć z Fengiem. Zmusili ją jednak do udziału w spisku; miała pojechać do męża i go otruć. Obiecali, że potem wyciągną ją z kłopotów. Zgodziła się. Ale nie dlatego, że aż tak bardzo nienawidziła Fenga. Po prostu wiedziała, co gangsterzy z nią zrobią, jeżeli odmówi. Sytuacja jest jednak jeszcze bardziej skomplikowana – mówił dalej Chen, nie zwracając uwagi na to, jak wielkie wrażenie zrobiły na słuchaczach jego rewelacje. – Kiedy Wen tam dotrze, będzie jej groziło niebezpieczeństwo nie tylko ze strony Latających Siekier, ale również Zielonego Bambusa. Ta druga triada ma filię w Stanach Zjednoczonych. Wen stanowi dla niej bardzo poważne zagrożenie.

– O czym wy mówicie? – wtrącił się Yu. – Co ma z tym wszystkim wspólnego Zielony Bambus?

– To międzynarodowy gang, o wiele większy i potężniejszy niż związane z Fujianem Latające Siekiery. Aby rozszerzyć zakres operacji i przejąć przemyt ludzi w rejonie Fujianu, zamierzali wydobyć od Fenga ważne informacje, posługując się Wen jako zakładniczką. W rzeczywistości to członkowie Zielonego Bambusa, a nie Latających Siekier skontaktowali się w Stanach z Fengiem. I właśnie z tej triady byli zamaskowani ludzie, którzy zaatakowali nas w wiosce Changle.

– Jak się tego dowiedzieliście, starszy inspektorze Chen? – zapytał Li.

– Wyjaśnię wszystko we właściwym czasie, towarzyszu sekretarzu Li – odparł Chen, a następnie zwrócił się do Wen: – Towarzyszko Wen, teraz rozumiem, dlaczego zmieniliście zdanie w sprawie podania o paszport, dlaczego chcieliście zostać z Liu i czemu nalegaliście, żeby pojechać do Fujianu. Jeżeli mieliście polecieć do Stanów Zjednoczonych, musieliście zabrać ze sobą truciznę, którą dały wam Latające Siekiery. Kiedy uciekliście piątego kwietnia, zostawiliście ją w domu.

Wen milczała, ale kiedy Liu delikatnie dotknął jej ramienia, ukryła twarz w dłoniach i zaczęła płakać.

– Feng zniszczył wam życie. Gangsterzy nie pozostawili wyboru. Miejscowa policja kiepsko was chroniła. A wy musieliście myśleć o swoim dziecku – ciągnął dalej Chen. – Pewnie każda kobieta w takiej sytuacji podjęłaby podobną decyzję.

– Ale nie możesz tego zrobić, Wen – powiedział ze wzruszeniem Liu. – Musisz sama zacząć nowe życie.

– Liu bardzo pani pomógł, Wen – wtrąciła się Catherine. – Jeżeli popełni pani jakieś głupstwo, co się z nim stanie?

– Nie mówię tego, żeby was straszyć – oświadczył Chen – ale mieszkaliście u niego kilka tygodni. Wszyscy będą podejrzewać, że wspólnie to zaplanowaliście. I obciążą Liu odpowiedzialnością.

– Liu nie uniknie kłopotów, gdyby coś stało się Fengowi – dodał Yu. – Ludzie zawsze muszą znaleźć kozła ofiarnego.

– I nie wiem, jak Latające Siekiery wyciągnęłyby was później z tarapatów – przyłączył się Li.

– Nie daliby rady – odezwał się po raz pierwszy Qian.

– Przepraszam – załkała Wen, ściskając dłoń Liu. – Nie pomyślałam. Wolałabym raczej umrzeć, niż przysporzyć ci kłopotów.

– Pozwól, że coś ci powiem o latach, które spędziłem w Heilongjiangu – odparł Liu. – Moje życie przypominało długi tunel bez żadnego światełka na końcu. Ratowało mnie tylko myślenie o tobie. Wspominanie, jak razem ze mną trzymałaś na peronie czerwony znak lojalności. To był cud. Jeżeli to się zdarzyło, wszystko mogło się zdarzyć. Dlatego się nie poddawałem. I zły los się odwrócił w 1976 roku, kiedy dobiegła końca rewolucja kulturalna. Uwierz mi, u ciebie też wszystko się zmieni.

– Jak wam obiecałem w Suzhou, Liu nic się nie stanie, dopóki będziecie współpracować z Amerykanami – oznajmił Chen. Teraz, w obecności towarzysza sekretarza Li, składam tę samą przysięgę.

– Starszy inspektor Chen ma rację – potwierdził całkowicie szczerze Li. – Jako stary bolszewik i od czterdziestu lat członek partii, ja również daję wam słowo. Postępujcie odpowiednio, a Liu będzie bezpieczny.

– Mam tu słownik angielski. – Yu wyciągnął z kieszeni spodni sfatygowaną książkę. Moja żona i ja należeliśmy do wykształconej młodzieży. W Yunnanie nigdy nie marzyłem, że pewnego dnia zostanę szanghajskim policjantem rozmawiającym po angielsku z amerykańską funkcjonariuszką. Liu ma rację. Wszystko może się zmienić. Weźcie słownik, na pewno wam się przyda.

– Dziękuję, detektywie Yu. – Liu wziął książkę w imieniu Wen. – Bardzo jej pomoże.

– Mam coś jeszcze.

Chen wyjął kopertę, w której znajdowało się zdjęcie Wen wyjeżdżającej z Szanghaju w grupie wykształconej młodzieży. Fotografia wydrukowana w „Dzienniku Wenhui".

Wzięła je Catherine, ponieważ Wen wciąż płakała, kryjąc twarz w dłoniach.

Dwadzieścia lat temu na stacji kolejowej, punkt zwrotny w jej życiu… Catherine spojrzała na fotografię, potem na Wen. Teraz, na lotnisku, następuje kolejny punkt zwrotny, ale Wen nie jest już młodą, pełną życia czerwonogwardzistką tańczącą taniec lojalnych i patrzącą z nadzieją w przyszłość.

– Chciałabym wspomnieć o jednym aspekcie programu ochrony świadków – odezwała się cicho. – Na własne ryzyko można się z niego wycofać. Nie zalecamy tego. Ale jeśli sytuacja się zmieni… Za kilka lat, kiedy triady zostaną zniszczone, może zdołam w porozumieniu ze starszym inspektorem Chenem zaproponować jakieś inne rozwiązanie.

Wen popatrzyła na nią przez łzy, ale nic nie powiedziała. Po chwili sięgnęła do torebki, wyjęła mały pakiecik i podała go Catherine.

– To właśnie dały mi Latające Siekiery. Nie musicie nic więcej mówić, inspektor Rohn.

– Dziękuję – odezwali się jednocześnie Chen i Yu.

A teraz, kiedy już obiecała wam pełną współpracę – odezwał się Liu, zerkając na przyległy mały pokój – czy moglibyśmy mieć trochę czasu dla siebie.

– Oczywiście – zgodziła się natychmiast Catherine. – Poczekamy tutaj.

Rozdział 37

Kiedy Wen i Liu wyszli, Catherine Rohn odwróciła się do Chena, który gestem przeprosił wszystkich pozostałych.

– A teraz pora na opowieść, starszy inspektorze – oświadczyła sucho. Najnowsze wydarzenia zaskoczyły ją, chociaż pewnie w mniejszym stopniu niż współpracowników Chena. W czasie kilku minionych dni nieraz czuła, że coś się dzieje z jej tajemniczym chińskim partnerem.

– To było niezwykłe śledztwo, towarzyszu sekretarzu Li – zaczął Chen. -Musiałem podejmować decyzje bez możliwości skonsultowania się z wami albo swoimi kolegami, na własną odpowiedzialność. Także nie przekazywałem niektórych informacji, ponieważ nie byłem pewien ich znaczenia. Dlatego jeżeli usłyszycie coś, czego nie mówiłem wam wcześniej, proszę okazać cierpliwość i pozwolić mi wyjaśnić.

– W zaistniałej sytuacji musieliście podejmować takie decyzje. Rozumiemy wszystko – oznajmił serdecznym tonem Li.

– Tak, wszystko rozumiemy. – Catherine czuła się w obowiązku powtórzyć jego słowa, ale postanowiła sama zacząć zadawać pytania, zanim Li wda się w wygłaszanie referatu politycznego. – Kiedy zaczął pan mieć podejrzenia co do intencji Wen?

– Początkowo w ogóle nie zastanawiałem się nad jej motywami. Przyjąłem, że jedzie do Stanów Zjednoczonych, bo chce tego Feng. To było oczywiste. Ale zaniepokoiło mnie pani pytanie o opóźnienia w załatwianiu wniosku paszportowego. Przyjrzałem się więc całemu procesowi jego rozpatrywania. Był powolny, ale znalazłem także pewną niespójność w datach. Wbrew temu, co twierdził Feng, że Wen rozpoczęła starania o paszport na początku stycznia, nie zrobiła nic w tej sprawie do połowy lutego.

– Tak, rozmawialiśmy krótko na ten temat – potwierdziła.

– Na podstawie szczegółowego meldunku detektywa Yu zacząłem się orientować, jakim koszmarem było jej życie z Fengiem. Z przesłuchań zarejestrowanych na taśmie dowiedziałem się też, że Feng na początku stycznia dzwonił dość często i że w jednym przypadku Wen nie podeszła do telefonu. Dlatego założyłem, że w tym czasie nie chciała wyjeżdżać.

– Ale Feng nam powiedział, że pragnęła do niego dołączyć.

– Kłamał. Gdyby przyznał, że żona niechętnie myśli o przyjeździe, utraciłby twarz – wyjaśnił Chen. – Co sprawiło, że zmieniła zdanie? Sprawdziłem na policji w Fujianie. Powiedzieli, że nie wywierali na nią żadnych nacisków. Uwierzyłem, zwłaszcza widząc obojętność, z jaką traktowali dochodzenie. A potem znalazłem w meldunku detektywa Yu coś jeszcze.

– Co takiego, szefie? – Yu nawet nie starał się ukryć zdziwienia.

– Niektórzy z wieśniaków wiedzieli o „problemach" Fenga w Stanach. Początkowo pomyślałem, że usłyszeli, iż Feng wdał się w Nowym Jorku w bójkę i został aresztowany. Wtedy jednak dyrektor Pan użył innego słowa: „umowa". Czyli „problemy" znaczyły umowę Fenga z Amerykanami. Skoro wieśniacy o tym wiedzieli, nie rozumiałem, dlaczego gangsterzy czekali tak cierpliwie do momentu przyjazdu inspektor Rohn do Chin. Mogli porwać Wen o wiele wcześniej.

– I o wiele łatwiej – dodał Yu. – Tak, przeoczyłem to.

– Gangsterzy mieli powody, aby dotrzeć przed nami do Wen. Ale po tych wypadkach w Fujianie i Szanghaju zacząłem się zastanawiać. Dlaczego nagle zaczęli działać tak desperacko? Przecież musieli uruchomić mnóstwo sił i środków. Wmieszani w to byli również policjanci. A po nalocie na rynku Huating stałem się naprawdę bardzo podejrzliwy.

– W niedzielę? – zdziwił się Li. – Zasugerowałem, żebyście zrobili sobie dzień wolny, prawda?

– Tak, skorzystaliśmy z propozycji – potwierdziła Catherine. – Poszliśmy ze starszym inspektorem Chenem na zakupy. Był nalot na uliczny targ. Nic nam się nie stało. – Świadomie wyraziła się nieprecyzyjnie, widząc zaskoczenie na twarzy Li. – A więc już wtedy pan coś wiedział, starszy inspektorze?

– Nie. Domyślałem się, ale sprawy wciąż pozostawały dla mnie niejasne. Uczciwie mówiąc, do dziś nie rozumiem kilku rzeczy.

– Starszy inspektor Chen nie chciał wszczynać fałszywego alarmu – wtrącił pospiesznie Yu.

– Oczywiście. – Uważała, że Yu niepotrzebnie staje w obronie szefa, który wszczynał zupełnie uzasadnione alarmy, wcale nie fałszywe. – Ale…

– Dochodzenie było pełne nagłych zwrotów, pani inspektor. Postaram się więc trzymać chronologii. Na różnych etapach śledztwa każde z nas miało swoje podejrzenia i wspólnie je omawialiśmy. To pani uwagi nieraz rzucały światło na zaistniałą sytuację.

– Dyplomata z pana, starszy inspektorze Chen.

– Nic podobnego. Pamięta pani naszą rozmowę w Wiosce Zielonej Wierzby? Zwróciła pani moją uwagę na następujący fakt: wbrew poleceniu wydanemu przez Fenga w czasie ostatniej rozmowy telefonicznej, Wen nie próbowała się z nim skontaktować po dotarciu w ewidentnie bezpieczne miejsce.

– Tak, zdziwiło mnie to, ale nie byłam wtedy pewna, czy rzeczywiście jest w bezpiecznym miejscu.

– Potem w kawiarni Deda przekonała mnie pani, że Gu wie więcej, niż nam wyjawił. To mnie skłoniło do dokładniejszego zajęcia się tą sprawą.

– O nie, nie mogę przypisywać sobie za to zasługi. W klubie powiedział pan Gu o swoich znajomościach w Wydziale Kontroli Ruchu… – Przerwała, widząc spojrzenie Chena. Czy powiedział sekretarzowi Li o umowie w sprawie parkingu? Albo w ogóle o wizycie w Dynastii?

– Wykonaliście wspaniałą pracę, utrzymując kontakt z takim człowiekiem jak Gu, starszy inspektorze Chen – stwierdził Li. – Trzeba nęcić złotego żółwia słodko pachnącą przynętą.

– Dziękuję, towarzyszu sekretarzu Li – powiedział zaskoczony Chen. – A potem po przedstawieniu Opery Pekińskiej, zgodnie z waszym poleceniem, odprowadziłem inspektor Rohn do hotelu. Po drodze wstąpiliśmy do Parku na Bundzie, żeby się czegoś napić. Tam wspomniałem o drugim dochodzeniu, które zacząłem prowadzić tego samego dnia, dotyczącym ofiary w parku. Inspektor Rohn zasugerowała, że może obie sprawy łączą się ze sobą. Aż do wtedy nie brałem tego pod uwagę. Co ważniejsze, pani Rohn powiązała pewne fakty: ofierze zadano ciosy siekierą, jak w powieści o mafii, gdzie morderstwo popełniono w taki sposób, aby skierować podejrzenia na konkurencyjny gang…

– Użycie siekiery jako narzędzia zbrodni wskazywało na zabójstwo dokonane przez triadę. Detektyw Yu na samym początku zwrócił uwagę, że jest to ich podpis – wtrącił Li.

– Tak, to się nazywa śmierć od osiemnastu siekier – dodał Yu. – Najwyższa kara wymierzana przez Latające Siekiery.

– Słusznie, i właśnie to wzbudziło moje podejrzenia. Czy taki „podpis" nie był zbyt ostentacyjny? Dlatego właśnie uwaga inspektor Rohn sprawiła, że zacząłem rozważać inną ewentualność. Ofiara w Parku na Bundzie została zabita przez kogoś, kto świadomie naśladował postępowanie Latających Siekier, aby zrzucić odpowiedzialność na tę triadę. W konsekwencji Latające Siekiery musiały zająć się tą sprawą i mniej angażować w poszukiwania Wen. Poza tym takie zamącenie wody odwracało również uwagę policji. Gdyby ta hipoteza okazała się słuszna, kto na tym wszystkim korzystał? Ktoś, komu jeszcze bardziej zależało na odnalezieniu Wen, bo grał o wiele wyższą stawkę.

– Zaczynam rozumieć, starszy inspektorze Chen – mruknął zamyślony Yu.

– A więc to jednak pani zasługa, inspektor Rohn. Mimo moich podejrzeń byłem zdezorientowany i nie mogłem ułożyć fragmentów w sensowną całość. Pani uwagi naprawdę mi pomogły.

– Dziękuję, pani inspektor Rohn. To doskonały przykład owocnej współpracy sił policyjnych naszych obu krajów. Niemal jak symbol tai-chi, jin idealnie zharmonizowany z jang… – Li urwał gwałtownie i zakaszlał, przykrywając dłonią usta.

Zrozumiała. Jako funkcjonariusz partyjny wysokiego szczebla Li musiał bardzo kontrolować swoje wypowiedzi, nawet jeżeli używał pozornie niewinnej metafory. Ale nawiązując do symboli męskości i kobiecości, sekretarz mimowolnie popełnił gafę.

– Tego wieczoru zadzwonił do mnie również Stary Myśliwy – podjął wątek Chen. – Przekazał, że Gu telefonicznie rozpytywał o zaginionego człowieka z Fujianu. Zaskoczyło mnie to. Dyrektor klubu mówił nam o tajemniczym gościu z Hongkongu. Dlaczego więc szukał kogoś z Fujianu? Tak więc wieczór w Parku na Bundzie po raz pierwszy pozwolił mi trafić na właściwy trop.

– Według teorii pięciu elementów park jest dla pana szczęśliwym miejscem – powiedziała. – Nic więc dziwnego, starszy inspektorze Chen.

– Możecie to wyjaśnić, towarzyszu? – zażądał Li.

Najwyraźniej sekretarz nie wiedział tak wiele o życiu Chena jak ona, mimo że osobiście wybrał starszego inspektora na swojego następcę.

– To taki żart mojego ojca, sekretarzu Li – odparł Chen. – Właściwie tamtego wieczoru miałem jeszcze jeden pomysł. Inspektor Rohn zapytała mnie o dwuwiersz na moim wachlarzu. Autorstwa Daifu. I wtedy najpierw pomyślałem o tajemniczej śmierci poety, potem o zwłokach w parku. Jeszcze bardziej nabrałem pewności, że zwłoki zostawiono tam, aby odwrócić uwagę albo przerzucić odpowiedzialność na kogoś innego, jak moim zdaniem zdarzyło się w przypadku Daifu.

– Nie wspomniał mi pan o tym, starszy inspektorze – powiedziała.

– No cóż, te koncepcje skrystalizowały mi się dopiero, kiedy późno w nocy wróciłem do domu. Odszukałem wiersz i próbowałem przypomnieć sobie wszystkie możliwości, jakie rozważałem, zanim go napisałem.

Zupełnie nieoczekiwaną konsekwencją było to, że mogłem następnego dnia zacytować te wersy w Moskiewskim Przedmieściu – oświadczył z uśmiechem. – Nie, to nie jest mój ulubiony wiersz, pani inspektor Rohn, chociaż na rynku Huating wprawił mnie w poetycki nastrój.

Sekretarz Li spojrzał na Chena, potem na Catherine i uśmiechnął się szeroko.

– Tak właśnie starszy inspektor Chen prowadzi śledztwo: szybko i zaskakująco.

– Natomiast jeżeli chodzi o to, co zdarzyło się na rynku, proszę pozwolić, że powiem coś o przypadkowości. Nie ma lepszego sposobu, aby to opisać. Przypadkiem byłem tam razem z inspektor Rohn. I oto pojawił się według jej słów łańcuch z pozornie niepołączonych ze sobą ogniw. Dwuwiersz Daifu, jasnozielony telefon komórkowy, deszcz, mokre ślady stóp Wilgi, wersy Su Dongpu. Wtedy właśnie pomyślałem o antologii poezji znajdującej się w domu Wen. Gdyby zabrakło choć jednego ogniwa, nie siedzielibyśmy tu dzisiaj.

Zastanawiała się, czy sekretarz, detektyw Yu i Qian są w stanie zrozumieć te enigmatyczne wyjaśnienia. Była wówczas obecna, ale nawet ona nie rozumiała wszystkich odwołań Chena. Na przykład do jasnozielonego telefonu komórkowego. Nigdy dotąd o nim nie wspomniał.

Yu z wyraźnym wysiłkiem powstrzymywał się od zadawania pytań. Qian cały czas skromnie trzymał się na uboczu. Ale Li najwyraźniej uznał za stosowne przyprawić wyjaśnienia politycznymi sloganami.

– Wykonaliście błyskotliwą pracę, zgodnie z chwalebnymi tradycjami chińskiej policji, starszy inspektorze Chen – oświadczył, chociaż zapewne nadal niewiele pojmował.

– Nie poczyniłbym żadnych postępów bez pomocy inspektor Rohn i detektywa Yu – oznajmił szczerze Chen. – Na przykład podczas przesłuchania Zhenga detektyw Yu zażądał wyjaśnienia zwrotu, jakiego użył gangster: „Ona zmieniła zdanie". Co Zheng miał na myśli? To właśnie pytanie sobie przypomniałem, kiedy następnego dnia rozmawiałem z Wen.

– Widzę, starszy inspektorze Chen, że wiele pytań zachowywał pan dla siebie – zauważyła Catherine.

– Nie byłem pewien, czy warto się nimi zajmować. Po naszym spotkaniu z Wen chciała pani wiedzieć, dlaczego nalegałem, by porozmawiać z Wen i Liu, zamiast sprowadzić miejscową policję. Po pierwsze, Wen dosyć już wycierpiała. Wolałem nie wywierać na nią zbyt silnej presji. Ale przede wszystkim usiłowałem uzyskać od nich parę odpowiedzi.

– I uzyskał pan?

– Nie od Liu. Jemu Wen nic nie powiedziała. Potem oboje rozmawialiśmy z Wen. O swoim życiu w Fujianie mówiła prawdę, ale ani słowem nie wspomniała, że gang się z nią kontaktował. Poza tym właściwie nie odpowiedziała na moje pytanie, dlaczego z takim opóźnieniem złożyła wniosek o paszport. Największe podejrzenia wzbudził we mnie jednak upór, z jakim nalegała, żeby pojechać do Fujianu.

– Co było w tym podejrzanego? – spytał Li. – Matka po raz ostatni chciała popatrzeć na grób syna.

– A czy poszła na jego grób, kiedy tam przyjechaliśmy? Nie. Nawet o tym nie wspomniała. A w domu pierwsze, co zrobiła, to wyjęła z kosza pod stołem małą paczuszkę z chemikaliami. Wyjaśniła, że chce je zachować na pamiątkę. Możliwe; ale dlaczego się z tego tłumaczyła? Z własnego domu mogła wziąć wszystko bez słowa komentarza. W drodze prawie się nie odzywała, a tu sama z siebie zaczęła udzielać wyjaśnień.

– To prawda – przyznała Catherine. – W podróży Wen milczała jak zaklęta.

– Po bitwie w wiosce też nie odwiedziła grobu. Jakby nagle przestało to być dla niej ważne. Potem usłyszałem, jak jeden z tamtejszych policjantów ucisza rannego gangstera mówiącego po mandaryńsku. Wydało mi się to dziwne. Zanim jednak mogłem to wyjaśnić, komisarz Hong odwrócił moją uwagę, prosząc o wyjaśnienie przysłowia.

– Chińskiego przysłowia o sprawiedliwości, która ostatecznie zwycięża zło – wtrąciła Catherine.

– Właśnie. I dopiero kiedy dotarliśmy na lotnisko i usłyszałem komunikat nadawany w dialekcie mandaryńskim i z Fujianu, uświadomiłem sobie, co przeoczyłem. Latające Siekiery są lokalnym gangiem. Dlaczego więc ranny gangster mówił po mandaryńsku? Postanowiłem nie zatrzymywać się, by to zbadać, ponieważ najważniejszą rzeczą było bezpieczne odeskortowanie Wen i inspektor Rohn do Szanghaju.

– Podjęliście właściwą decyzję, starszy inspektorze Chen. – Li skinął głową.

– Gdy tylko wróciłem do Szanghaju, porozmawiałem ze Starym Myśliwym, który miał na oku Gu. A także z Meiling. Według zebranych przez nią informacji parking można było legalnie przydzielić klubowi. Wtedy poszedłem na spotkanie z dyrektorem klubu. Początkowo niewiele mi powiedział, więc wyłożyłem karty na stół. Od razu stał się chętny do współpracy.

Catherine zerknęła na Li, zastanawiając się, czy Chen powiedział szefowi wszystko.

– No tak, musieliście otworzyć drzwi do góry – oznajmił Li.

– Według Gu mężczyzna, którego zwłoki znaleziono w Parku na Bundzie, był szefem Latających Siekier odpowiedzialnym za kontakty z innymi triadami. Na imię miał Ai. Przyjechał do Szanghaju w poszukiwaniu Wen i złożył wizytę Najstarszemu Bratu Niebieskich. Ten był przeciwny, aby w całym mieście wszyscy, ryba i rak, zajmowali się poszukiwaniami. Twierdził, że dopóki Wen nie znajdzie się w rękach policji, Jii Xinzhi nic nie grozi. Ai nie miał więc wyboru i musiał ujawnić prawdziwy plan Latających Siekier, który zakładał otrucie Fenga. Gang z Fujianu uważał, że w przypadku takiego śmierdzącego szczura jak Feng, najlepiej pozbyć się go raz na zawsze. Zielony Bambus dowiedział się o tym planie. Im z kolei Feng potrzebny jest żywy, ponieważ chcą wyeliminować Jię. Dlatego zamordowali Ai.

– Skąd Gu miał te wszystkie informacje? – zainteresował się Yu.

– Najstarszy Brat Niebieskich był zdenerwowany, że bez jego zgody Ai przeniósł do Szanghaju kłopoty triady z Fujianu. Ale to, co zrobił Zielony Bambus: podrzucenie zwłok Ai w Parku na Bundzie, było jeszcze gorsze. W rezultacie Gu dowiedział się od Najstarszego Brata nie tylko o Zielonym Bambusie, ale także o Latających Siekierach. Gdy tylko Gu przekazał mi te wiadomości, postanowiłem pojechać do Suzhou. Wen była zdecydowana zabić Fenga. Nie sądzę, bym zdołał zmienić jej postanowienie. Jeżeli ktokolwiek mógł tego dokonać, to tylko Liu. Zgodził się pojechać ze mną. To było dzisiaj przed świtem.

– Podjęliście właściwą decyzję, starszy inspektorze Chen – powtórzył Li tonem urzędowej aprobaty. – Jak głosi jedno z naszych starych powiedzeń; „Kiedy generał walczy na granicy, nie musi cały czas słuchać się cesarza".

Zaczął dzwonić telefon. Qian z zakłopotaniem wyjął swoją komórkę i kryjąc ją w dłoni rzucił pospiesznie:

– Zadzwonię później.

– Jasnozielony telefon komórkowy. Niemal w kolorze bambusa. Prawdziwa rzadkość – zauważył Chen z wyraźnym rozmysłem. – Podobny widziałem tylko na rynku Huating.

– Zbieg okoliczności. – Qian sprawiał wrażenie zdenerwowanego.

– To tłumaczyłoby wiele podejrzanych wydarzeń – dodał Chen.

Catherine pamiętała dziwne wypadki w czasie dochodzenia, ale nie miała pojęcia, czego dotyczą aluzje starszego inspektora.

– Nie sposób przewidzieć, do czego zdolni są ludzie… – Chen zrobił wymowną pauzę, patrząc wprost na Chana.

– Rzeczywiście, nie sposób – wtrącił się szybko Li, kręcąc ze smutkiem głową. – Kto by przypuszczał, że Wen zostanie wciągnięta w morderczy spisek!!

– Biorąc pod uwagę ustalenia starszego inspektora Chena, chciałabym coś powiedzieć w obronie tej kobiety. – Catherine mówiła z żarliwością, która zaskoczyła nawet ją samą. – Latające Siekiery nie pozostawiły jej wyboru. Dlatego zaczęła starać się o paszport, ale nie przypuszczam, że istotnie zamierzała wykonać ich plan. Po przybyciu mogła spróbować zwrócić się o pomoc do amerykańskiej policji.

– Też tak sądzę – przytaknął Yu.

– Ale kiedy Feng zadzwonił, żeby ją ostrzec, i kazał uciekać, wpadła w panikę. Kim byli „ludzie", o których mówił? Latające Siekiery? Jeżeli tak, to czy Feng odkrył spisek? Uciekła, ale po dziesięciu dniach w towarzystwie Liu rozkwitła, jako kobieta.

– Rozkwitła! Takiego właśnie słowa użył Liu – wtrącił Chen.

– Po tych wszystkich zmarnowanych latach – ciągnęła Catherine – nagle odzyskała nadzieję. Sprawiała wrażenie całkiem innej osoby niż kobieta na zdjęciu paszportowym. Po prostu odżyła. W Suzhou prawie jej nie poznałam. Kiedy zdała sobie sprawę, że musi opuścić Liu, nie mogła znieść myśli, że dalej będzie musiała wieść życie z Fengiem. Nienawidziła męża. I pragnęła zemsty. Dlatego tak nalegała, by pojechać do Changle. Chciała wziąć truciznę. Tym razem była zdecydowana.

– Zgadzam się – przytaknął Yu. – To dowodzi również, że początkowo nie zamierzała wykonać planu gangu. Uciekając z wioski piątego kwietnia, nie wzięła ze sobą trucizny.

– Pani inspektor Rohn bardzo dobrze podsumowała tę część – oznajmił Chen i wziął łyk wody – a reszty dowiedzieliście się, gdy Wen była w tym pokoju.

– Wspaniała robota, starszy inspektorze Chen! – Li klasnął w dłonie. – Amerykański konsul zadzwonił do zarządu miasta z podziękowaniami, ale nie wiedział, jak wielką pracę wykonaliście.

– Nie byłbym w stanie niczego zrobić bez waszego zdecydowanego poparcia podczas całego śledztwa, towarzyszu sekretarzu Li.

Catherine widziała, że Chen bardzo chętnie pozwala Li korzystać ze swoich laurów. Po przeprowadzeniu tak nietypowego dochodzenia starszy inspektor musiał zachowywać się dyplomatycznie.

– Gdyby nie obecne okoliczności, urządzilibyśmy wspaniały bankiet, aby uczcić sukces – oznajmił serdecznie Li. – W rzeczy samej, wszystko dobre, co się dobrze kończy.

– Przekażę naszemu rządowi raport, panie sekretarzu Li, o znakomitej pracy Komendy Policji w Szanghaju – oświadczyła, potem zwróciła się do Chena: – Tymczasem chciałabym, starszy inspektorze Chen, zadać panu kilka pytań przy filiżance kawy. Ubiegłej nocy pracowałam do późna nad sprawozdaniem. Pan pewnie też jest zmęczony po całonocnych podróżach.

– Teraz, kiedy pani o tym wspomniała, przyznaję, że tak – odparł.

– Idźcie oboje do lotniskowej kawiarni. To będzie pożegnalny poczęstunek na koszt komendy. – Li rozpływał się w uśmiechach. – Przypilnujemy Wen.

Rozdział 38

Właściwie to nie była kawiarnia, ale narożny fragment oddzielony od reszty poczekalni metalowymi słupkami i plastikowymi sznurami: kilka stolików, krzeseł i lada z szerokim asortymentem importowanej kawy. Kelnerka stała przy wysokim oknie, za którym rozciągał się widok na pas startowy.

– Kawy? – spytała Catherine.

– Dziś poproszę o herbatę – odparł Chen.

– Możemy napić się herbaty? – zwróciła się po chińsku do kelnerki.

– Liptona? – spytała kelnerka po angielsku.

– Nie. Chińskiej zielonej. Liściastej.

– Oczywiście. – Kobieta podała im termos z nierdzewnej stali, dwie filiżanki i małą torebkę z listkami herbaty.

Kiedy szli do stolika, Chen spojrzał w stronę saloniku recepcyjnego. Jego koledzy siedzieli za szklanymi drzwiami, pilnując Wen i Liu. W sąsiedztwie znajdowało się kilku policjantów po cywilnemu – ochrona lotniska.

Poczuł przygnębienie. W saloniku recepcyjnym musiał przekonać Wen, a potem wyjaśnić swoje decyzje pozostałym. Obawiał się reakcji sekretarza Li – zwłaszcza że w tle działał Wydział Wewnętrzny. Li zareagował jednak pozytywnie. Chen przyjął to z ulgą, chociaż wiedział, że sekretarz może okazywać radość tylko ze względu na obecność inspektor Rohn.

Teraz, siedząc obok niej, nie czuł satysfakcji, jaka była udziałem detektywa, który w powieści sensacyjnej pomyślnie rozwiązał zagadkę. Może wykonał „wspaniałą pracę". Ale czy dla Wen rezultat był równie wspaniały? Jej życie w Chinach dobiegło końca, ten rozdział zamykał się tragicznym punktem kulminacyjnym. A życie w Stanach Zjednoczonych? Na pewno nie czekała na nie z radością.

Jaka była jego rola w doprowadzeniu do takiego rozwiązania? Starszy inspektor Chen mógł oczywiście wynajdować wszystkie wygodne tłumaczenia i wymówki, na przykład: „Na tym świecie sprawy nie zawsze układają się tak, jak chcemy", albo że „jest to jedynie ironiczny związek przyczynowy źle ulokowanych jin i jang". Ale tak czy inaczej, odegrał swoją rolę w wysłaniu bezbronnej kobiety do łajdaka, który zniszczył jej życie.

A co z gangami? Wszystkie poważniejsze posunięcia przeciwko międzynarodowym organizacjom przestępczym należało podejmować, jak to określił sekretarz Li, po starannym rozważeniu względów politycznych. Zwłoki w parku zostały zidentyfikowane, i co z tego? Informacje Gu o potędze triad i ich operacjach można łatwo zlekceważyć. Li powiedział, że powinni uczcić sukces. „Wszystko dobre, co się dobrze kończy". Jasne przesłanie. Nie będzie dalszego śledztwa w sprawie gangów. Chen nic na to nie poradzi.

Czekająca go praca też nie nastrajała optymistycznie.

Nikt nigdy nie zbada korupcji w policji w Fujianie ani nie rozpocznie dochodzenia, skąd Qian ma zielony telefon komórkowy. Po cichu trzeba było załatwić parking dla klubu karaoke. I przemilczeć kwestię możliwego współuczestnictwa wyższych władz w działaniach triad.

Zastanawiał się też, czy Wydział Wewnętrzny uzna za stosowne zniknąć z jego życia po zakończeniu sprawy.

Inspektor Rohn starannie jak Chinka, szczypta po szczypcie, wkładała herbaciane listki do białych filiżanek. Sprawiała wrażenie bardzo skupionej na czymś o wiele ważniejszym niż pytania na temat śledztwa.

Podobnie jak w dniu jej przylotu, gdy siedziała w samochodzie, podobnie teraz, tuż przed odlotem, kiedy są w kawiarni, nie wiedział, co Catherine właściwie myśli.

Wzięła termos, nalała wody do jego filiżanki, potem przygotowała filiżankę dla siebie.

– Lubię chiński sposób picia herbaty. Obserwowanie, jak liście rozwijają się powoli, takie zielone, delikatne w białej filiżance. – Upiła łyk aromatycznego napoju.

Przez chwilę obraz Catherine nałożył się na inny, który tkwił w pamięci Chena – kobiety towarzyszącej mu w herbaciarni w Pekinie. Też była blada, z czarnymi kręgami pod oczami widocznymi w powodzi słonecznego światła i zielonym listkiem herbaty na białych zębach.

Kruchość listka herbaty między jej wargami.

Wszystko jest możliwe, lecz nie wszystko wybaczalne…

– Li nie zachowuje się dziś jak sekretarz partii – powiedziała, patrząc mu w oczy. – Kto by pomyślał, że będzie zachęcał swojego osobiście wybranego następcę do tete-a-tete z amerykańską policjantką!

– Taki właśnie jest sekretarz Li. Politycznie poprawny, ale niepo-zbawiony słabości.

– A więc któregoś dnia stanie się pan taki jak on?

– Nikt nie jest w stanie tego przewidzieć.

– Wiem. Co z panem będzie, starszy inspektorze Chen? – Zajrzała do filiżanki. – Kiedy nastąpi pański kolejny awans?

– To zależy od wielu czynników, na które nie mam wpływu.

– Cóż, jest pan wschodzącą polityczną gwiazdą, choćby nawet mimo woli.

– Czy czekając na pani odlot, musimy rozmawiać o polityce?

– Nie, ale polityka nas otacza. To jedna z modernistycznych teorii, które mi pan wykładał, starszy inspektorze. Szybko uczę się chińskiego stylu.

– Jest pani sarkastyczna, Catherine – powiedział, starając się zmienić temat. – Mam nadzieję, że dziesięć dni spędzonych tutaj podtrzyma pani zainteresowanie studiami sinologicznymi.

– Owszem, będę je kontynuowała. Pewnie w tym roku zapiszę się na kilka wieczorowych kursów.

Oczekiwał, że zada mu kolejne pytania na temat dochodzenia. Miała do tego prawo, ale z niego nie korzystała.

Prawdę mówiąc, kilku kwestii wolał nie poruszać w saloniku recepcyjnym. Na przykład, dowiedział się od Gu, że gangsterzy otrzymali polecenie, by podczas śledzenia Chena i jego amerykańskiej partnerki nie nosili broni palnej. Według Gu nie chcieli sobie zrobić z Chena wroga, ponieważ miał powiązania na najwyższych szczeblach. Poza tym, gdyby amerykańska funkcjonariuszka została zabita w Chinach, rząd w Pekinie nie pozwoliłby sprawie przyschnąć. To również tłumaczyłoby charakter wcześniejszych wypadków – poważnych, ale nie śmiertelnych. Podobnie z tym, co przydarzyło się Yu.

Odstawiła filiżankę i wyjęła z torebki fotografię.

– Mam coś dla pana.

Młoda dziewczyna siedzi przy stoliku w kawiarnianym ogródku. Gra na gitarze, jej długie do ramion włosy lśnią w słońcu, a sandały kołyszą się nad mosiężną tabliczką wmurowaną w chodnik.

Chen natychmiast ją poznał.

– To pani, Catherine.

– Tak. Pięć, sześć lat temu w kawiarni na Delmar. Widzi pan tę tabliczkę? Jest ich tam kilkanaście, jak w Hollywood, z tą tylko różnicą, że uhonorowano nimi słynnych ludzi związanych z Saint Louis. W tym również, oczywiście T.S. Eliota.

– To jedna z nich?

– Właśnie Eliota – powiedziała. – Przepraszam, ale nie zamierzałam uchybić pańskiemu ulubionemu poecie.

– Nie, na pewno by mu się to spodobało: piękna dziewczyna ze słonecznym światłem wplecionym we włosy śpiewa, machając sandałami nad jego tablicą pamiątkową.

– Poprosiłam matkę, żeby znalazła to zdjęcie i mi przysłała.

– Urocze!

– Któregoś dnia może będzie pan tam siedział, rozmawiał o Eliocie i mieszał wspomnienia łyżeczką w zapadającym zmierzchu.

– Bardzo bym chciał.

– To obietnica, starszy inspektorze Chen. Jest pan na liście osób zaproszonych przez US News Agency, prawda? Proszę zatrzymać zdjęcie. Kiedy pan będzie myślał o T.S. Eliocie, może pomyśli pan również o mnie… od czasu do czasu.

– Nie będę tak często myślał o Eliocie jak o… – przerwał gwałtownie. Przekroczyłby granicę. A to niedozwolone. Nagle wyobraził sobie, że spacerując w Parku na Bundzie „słyszy syreny śpiewające do siebie, ale nie do niego", jak to robił Eliot.

– A ja już z niecierpliwością czekam na pańskie nowe wiersze, po angielsku albo po chińsku.

– Minionej nocy próbowałem napisać kilka wersów, ale kiedy siedziałem koło Liu w samochodzie, uświadomiłem sobie, że jestem słabym poetą. I równie kiepskim policjantem.

– Dlaczego ocenia się pan tak surowo? – Wyciągnęła rękę nad stolikiem i ujęła jego dłoń. – Robi pan wszystko, co może, w trudnej sytuacji. Ja to rozumiem.

Ale było wiele rzeczy, których nie mogła zrozumieć. Nie odezwał się.

– Czy powiedział pan sekretarzowi Li o umowie z Gu w sprawie parkingu?

– Nie. – Przewidział to pytanie. Li wcale nie zdziwił się jego kontaktami z dyrektorem klubu karaoke. Wyglądało na to, że o nich wiedział.

Jak mocno Li był powiązany z Niebieskimi? Może musiał utrzymywać robocze kontakty z miejscową triadą, jako najważniejszy funkcjonariusz policji odpowiedzialny za bezpieczeństwo w mieście. Po burzliwym lecie 1989 roku w partyjnej prasie wciąż największy priorytet miało hasło „politycznej stabilności". Ale Chen odnosił wrażenie, że te związki są poważniejsze.

– O co chodziło z jasnozielonym telefonem Qiana? – zadała kolejne pytanie. – Nie zauważyłam takiego wtedy na rynku.

– Była pani za zasłoną przymierzalni. A ja spostrzegłem kogoś, kto dzwonił z komórki o takim niezwykłym kolorze.

W barze dźwięczała melodia – kolejna pieśń popularna w czasie rewolucji kulturalnej. Chen nie pamiętał jej słów, poza refrenem: „Będziemy wdzięczni przewodniczącemu Mao, pokolenie po pokoleniu". Pokręcił głową.

– Co to takiego?

– Stara pieśń. – Z ulgą przyjął zmianę tematu. – Przypominają utwory często śpiewane w czasie rewolucji kulturalnej. Ten jest o Czerwonej Gwardii. Wen mogła przy nim tańczyć taniec lojalnych.

– Czy ludziom brakuje tych pieśni?

– Sądzę, że nie przemawiają do nich swoją treścią. Po prostu były częścią życia wielu osób – przez dziesięć lat.

– Co ma dla nich znaczenie: melodia czy wspomnienie? – zapytała, subtelnie przypominając wiersz, który recytował jej w ogrodzie w Suzhou.

– Nie znam odpowiedzi – odparł, zastanawiając się nad kolejnym pytaniem, jakie wyniknęło z ich rozmowy.

Czy on sam był uczestnikiem tańca lojalnych, w innym czasie i miejscu?

Powinien teraz zająć się raportem dla ministra Huanga. Co właściwie ma w nim przekazać? Może na tym etapie kariery najlepiej okazać lojalność bezpośrednio wobec ministra z Pekinu, pomijając sekretarza Li.

– O czym pan myśli, starszy inspektorze?

– Właściwie o niczym.

Usłyszeli, jak z oddali woła do nich sekretarz Li.

– Towarzyszu starszy inspektorze Chen, za dziesięć minut zaczną przyjmować pasażerów.

Li szedł w kierunku kawiarni, pokazując na informację wyświetloną nad bramką.

– Już idę – odpowiedział, a potem odwrócił się do Catherine. – Ja również mam coś dla pani, inspektor Rohn. Kiedy Liu robił po drodze na lotnisko zakupy dla Wen, wybrałem wachlarz i napisałem na nim kilka wersów.

Długo, jak długo boleję nie ma własnego ja, o które mogę się ubiegać, och, kiedyż zdołam zapomnieć wszystkie troski świata? Noc głęboka, wiatr ucichł, ni zmarszczki na rzece.

– To pańskie?

– Nie, Su Dongpu.

– Może mi pan powiedzieć ten wiersz?

– Nie, nie pamiętam reszty. Przyszły mi do głowy tylko te wersy.

– Znajdę sobie w bibliotece. Dziękuję, starszy inspektorze Chen. – Wstała, składając wachlarz.

– Pospieszcie się, proszę. Już czas – ponaglał sekretarz Li.

Ustawieni w szereg pasażerowie zaczęli przechodzić przez bramkę.

– Szybciej. – Qian stał u boku Li z jasnozielonym telefonem w dłoni.

Wen i Liu przeszli na koniec kolejki, trzymając się za ręce.

Obowiązkiem starszego inspektora Chena było rozdzielenie tych dwojga i przeprowadzenie Wen przez bramkę.

A także inspektor Rohn.

Razem z częścią samego siebie, pomyślał. Chociaż może utracił tę część już dawno temu, jeszcze w tamte poranki na pokrytej rosą zielonej ławce w Parku na Bundzie.

Podziękowania

Dziękuję moim przyjaciołom Marvinowi Reno, Davidowi Walshowi, Brendzie Seale oraz Richardowi Newmanowi za ich pomoc. Pragnę też podziękować mojej redaktorce Laurze Hrusce, której ciężka praca pomogła postaciom tańczyć na stronach tej książki.

Qiu Xiaolong

***

[1] Właściwie Liaozhai zhyi zbiór opowieści o niesamowitych i dziwnych zdarzeniach autorstwa Pu Sobnglinga (1640-1715) (przyp. tłum.).

[2] Zwierzę z mitologii chińskiej, w literaturze europejskiej mylnie nazywane chińskim jednorożcem. Pojawienie się qilina uważane było za dobry znak, symbol łaski Niebios i często zwiastowało pojawienie się mędrca. Według legendy qilin był przy narodzeniu Konfucjusza (przyp. tłum.).

[3] Pełna nazwa: Uszak gęstowłosy (Auricularia polytricha). Grzyb wysoko ceniony w kuchni chińskiej i japońskiej, składnik wielu potraw (przyp. tłum.).

Оглавление

Rozdział 1

Rozdział 2

Rozdział 3

Rozdział 4

Rozdział 5

Rozdział 6

Rozdział 7

Rozdział 8

Rozdział 9

Rozdział 10

Rozdział 11

Rozdział 12

Rozdział 13

Rozdział 14

Rozdział 15

Rozdział 16

Rozdział 17

Rozdział 18

Rozdział 19

Rozdział 20

Rozdział 21

Rozdział 22

Rozdział 23

Rozdział 24

Rozdział 25

Rozdział 26

Rozdział 27

Rozdział 28

Rozdział 29

Rozdział 30

Rozdział 31

Rozdział 32

Rozdział 33

Rozdział 34

Rozdział 35

Rozdział 36

Rozdział 37

Rozdział 38

Podziękowania

Qiu Xiaolong

Реклама на сайте