«За секунду да выстралу»

Мікалай ЧАРГІНЕЦ

ЗА СЕКУНДУ ДА ВЫСТРАЛУ

Раман

Раздзел І

1 Славін

Цягнік, рассякаючы начную імглу, гучна грукаючы коламі, імчаўся наперад. Стары абшарпаны вагон быў поўны людзей. Здавалася, каго тут ні ўбачыш. Дзядок з калматай барадой; побач, ашчаперыўшы рукамі аграмадны вузел, драмала бабулька ў вялікай вязанай хустцы. У куце прымасцілася з грудным дзіцем маладая жанчына. Дзіця часта плакала, і маці даводзілася, чырванеючы, пры ўсіх карміць яго грудзьмі. А тут, як на ліха, амаль насупраць, сядзіць маладзенькі афіцэр — лейтэнант міліцыі. Спачатку ён, разумеючы, што бянтэжыць жанчыну, кожны раз, калі яна рыхтавалася да кармлення, уставаў і сыходзіў у тамбур, але жанчыне, каб дзіця менш турбавала пасажыраў, даводзілася часта супакойваць яго, і хаджэнне афіцэра надакучыла пасажырам. Барадаты стары не вытрымаў і прыкрыкнуў на лейтэнанта, калі той чарговы раз прайшоў міма яго:

— І чаго ты мітусішся, хлопец?

— Дык жанчыну не хачу бянтэжыць, — чырванеючы, напаўголаса адказаў той.

Сярэдніх гадоў мужчына ў шынялі, які сядзеў побач з жанчынай, запытаўся:

— Куды шлях трымаеш, лейтэнант?

— Далёка, — адказаў афіцэр і пачаў глядзець у акно, за якім была адна цемра. Ён з трывогай падумаў: «Дзе гэта Сасноўка? Нават на карце не знайшоў! Не праспаць бы. Праваднік сказаў, што на палове першай...»

Паступова пасажыры засыналі. Яны сядзелі, шчыльна прыціснуўшыся адно да аднаго, пагойдваючыся ў такт руху вагона. Пачаў драмаць і лейтэнант. Нават сон убачыў, але хтосьці крануў яго за плячо і сказаў:

— Таварыш лейтэнант! Праз дзесяць мінут Сасноўка.

Славін намацаў пад сядзеннем фанерны чамадан, падняў яго і асцярожна, стараючыся не турбаваць спячых, пачаў праціскацца ўслед за правадніком да выхаду. У тамбуры шум колаў і ляск буфераў быў чутны мацней, але пасля душнага пракуранага вагона дыхалася лягчэй.

Праваднік вярнуўся ў вагон, а лейтэнант зняў фуражку і прыціснуўся тварам да шкла. «Што чакае мяне ў гэтай Сібіры? Ну што ж рабіць, калі загад ёсць загад».

Уладзімір успомніў, як ён спрабаваў пераканаць начальства накіраваць яго ў Мінск, але ніхто не пагадзіўся з яго довадамі. Начальнік школы так і сказаў:

— Едзь, Славін, у Сібір, ты цяпер там больш патрэбны. Папрацуеш пару гадоў, а потым відаць будзе.